Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Górnicze Obserwatorium Magnetyczne przy Kopalni Doświadczalnej „Barbara” i Centrali Ratownictwa Górniczego w Mikołowie

Gierlotka Stefan

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2021

|

Nr 4 (136)

34--38

PL

Artykuł opisuje historię, przyczyny powstania oraz losy Kopalni Doświadczalnej „Barbara”, Centrali Ratownictwa Górniczego i Obserwatorium Magnetycznego w Mikołowie. Przedstawia także główne cele i zadania kopalni, którymi były: prace naukowo-badawcze z zakresu zagrożeń gazowych i pożarowych oraz związanych z wybuchami pyłu węglowego, a także badania nad zmianami deklinacji magnetycznej, potrzebnej dla wykonywania orientacji wyrobisk górniczych prowadzone w Obserwatorium Magnetycznym.

EN

The article describes the history, reasons for the creation and the fate of the the Experimental Mine “Barbara”, Uppersilesian Central Mining Rescue Station and Magnetic Observatory in Mikołów. It also presents the main goals and tasks of the mine, which were: scientific and research studies exploring the dangers of coal dust or gas explosions and fire protection, as well as research on magnetic changes used for orientation during mining excavations carried out at the Magnetic Observatory.

2

Z archiwum Profesora Tadeusza Olczaka (1907-1983) : bieg wiekowy deklinacji magnetycznej w Łodzi (1800-1950)

Maj S.

Przegląd Geofizyczny

|

2013

|

Z. 1-2

93--103

PL

Przedstawiono wyniki wstępnych badań kartograficzno-magnetycznych prowadzonych przez prof. Tadeusza Olczaka (1907-1983), dotyczących przypuszczalnego przebiegu wiekowych zmian magnetycznej deklinacji D na terenie Łodzi przemysłowej w okresie 1800-1950. Ich fragmenty zostały odnalezione w rodzinnych materiałach archiwalnych Profesora. W artykule omówiono ponadto wyniki analogicznych rozważań kartograficznych i magnetologicznych dotyczących Warszawy XVIII, XIX i pierwszej połowy XX wieku. Wykorzystano również informacje geodezyjno-historyczne i geograficzno-historyczne związane z dziejami Łodzi, pochodzące z Państwowego Archiwum w Łodzi i współczesnej literatury naukowej lat 2007/2008.

EN

The results of preliminary cartographic/geomagnetic studies, led by Professor Tadeusz Olczak (1907-1983) on the secular changes of magnetic declination D in city Łódź (from 1800 to 1950) are presented. Several main fragments of the above considerations were found in the family archival documents of T. Olczak. In addition, this article discusses the results of similar cartographic/magnetic researches for territory of Warsaw city of XVIII, XIX and XX centuries. In particular, many interesting geodetic and geographic historical data connected with the records of Łódź from the Łódź State Archive and contemporary 2007/2008 scientifi c literature were also used.

3

Zmiana pola magnetycznego ziemi w latach 1980-2005 na przykładzie dynamicznych modeli zmian jego dwóch wybranych elementów

Welker E.

Prace Instytutu Geodezji i Kartografii

|

2007

|

T. 53, z. 111

47-63

PL

Na przykładzie dwóch wybranych elementów pola magnetycznego Ziemi - deklinacji D oraz wektora natężenia całkowitego F - pokazano zmianę pola magnetycznego w ostatnim ćwierćwieczu (lata 1980-2005) na terenie Europy Środkowej. Przebieg zmian pola, przedstawionych w postaci przestrzennych modeli, został potwierdzony wykresami rozkładu deklinacji i wartości wektora F w wybranych obserwatoriach. W celu określenia wartości błędu, jakiego można się spodziewać przy ekstrapolacji wartości elementów pola geomagnetycznego na okres 8 lat, porównano wartości pomierzone w epoce 2000.5 z wartościami ekstrapolacji wielomianowej i liniowej, wyliczonymi na tę epokę przy wykorzystaniu danych z lat 1980-1992. Trudny do przewidzenia moment załamania się kierunku zmian elementów pola lub zmian ich modułu, co miało miejsce w 2000 r., potwierdza konieczność ciągłego badania zmian wiekowych pola magnetycznego Ziemi, czyli konieczność stałych, systematycznych pomiarów na punktach powtarzalnych (wiekowych).

EN

Magnetic field observed on the surface of Earth is the sum of fields formed by inner sources located in Earth's nucleus and crust as well as by outer sources existing in ionosphere and magnetosphere. This field is subject to continuous changes characterised by different frequencies, from fractions of seconds till hundreds of years. Log-term changes, called secular changes, cannot be described in mathematical form; knowledge on these changes is indispensable for development of Earth sciences. On the basis of two selected elements of Earth's magnetic field - declination D and vector of total intensity F - change of magnetic field was presented on the territory of Central Europe. The study was based on data collected from European observatories and on available data from secular points of Europe and points of magnetic survey. In addition, IGRF model computed in 5-year's cycle by NASA, was used for the analysis. Changes of the selected components of Earth's magnetic field were presented using spatial models prepared with 5-year's frequency and with the help of graphs. Graphs were prepared using profiles, which cross Europe in west-east and north-south direction, starting from geophysical observatory in Belsk, assumed as base observatory. Both results obtained from analysis of changes of spatial models and those revealed on graphs indicated, that changes of elements of magnetic field in the studied period - 1980-2005 have incidental character. Additionally, on the basis of data from measurements impact of method of extrapolation on results was studied and probable errors were calculated. As a result of analysis linear method of extrapolation can be assumed as the most accurate for period longer than three years. The expected error can be comparable to mean annual change and for longer period it can be even two times larger. Knowledge concerning secular changes of magnetic field of Earth is used by surveyors, geophysicists, in navigation and in military service. As an example of using these changes the map of magnetic declination of Europe, prepared for 2006.5 epoch, can be mentioned. As a result of this work it was confirmed, that continuous examination of geomagnetic field and systematic measurements within networks of secular points in Europe are necessary. In addition, discrepancies between data from IGRF model and data from measurements within anomaly regions were demonstrated. These discrepancies can reach 2-3 degrees, which disqualifies IGRF glob al model as a source material for detailed and local studies.