Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Flood Peak Discharge vs. Various CN and Rain Duration in a Small Catchment

Banasik K., Hejduk L., Woodward D. E., Banasik J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

201--212

EN

Estimations of flood peak discharges of low probability of exceedance are required for designing and maintaining hydraulic and road structures (reservoirs, weirs, water intakes, bridges, culverts) as well as for flood protection, including assessment of the risk of flooding. Rainfall-runoff models are usually the only alternative for such estimations in case of small catchments as there is a lack of sufficient, good quality historic data to be used for applying the traditional i.e. statistical methods. The aim of this study was to check responses of a small agro-forested catchment to rainfall of assumed 1% probability of exceedance and of various duration, and with various potential of the catchment to form runoff, characterize by a changeable Curve Number – CN. Field data of rainfall-runoff events, recorded in the investigated catchment of Zagożdżonka river since 1980, were used to estimate the model parameters. Application of the rainfall-runoff procedure indicated high sensitivity of peak discharge to CN value. A change in CN of the value of standard error of estimation made ca. 6% change in flood flow

PL

Przepływy maksymalne o niskim prawdopodobieństwie przewyższenia są potrzebne przy projektowaniu i utrzymaniu budowli wodnych i komunikacyjnych (jazy, zbiorniki, ujęcia wód, mosty, przepusty) oraz w ochronie przed powodziami, w tym również przy tworzeniu map ryzyka powodziowego. W przypadku małych zlewni, zwykle nie posiadających pomiarów hydrometrycznych, podstawowym sposobem wyznaczenia takich przepływów jest zastosowanie modeli opad odpływ. Celem pracy było sprawdzenie reakcji małej, rolniczo-leśnej zlewni nizinnej w postaci hydrogramu odpływu bezpośredniego, na ulewne deszcze o przyjętym 1-procentowym prawdopodobieństwie przewyższenia i różnym czasie trwania, oraz przy różnym potencjale formowania się odpływu bezpośredniego w zlewni, charakteryzowanego parametrem CN. Parametry modelu przyjęto na podstawie wieloletnich badań hydrologicznych przeprowadzonych w badanej zlewni. Parametr CN uzależniono od wysokości opadu i dodatkowo wzięto pod uwagę wpływ niepewności w ustaleniu jego wartości na wynik obliczeń. Parametry chwilowego hydrogramu jednostkowego przyjęto jako stałe we wszystkich scenariuszach obliczeniowych. Przedstawiony w wynikach obliczeń – początkowy wzrost przepływów kulminacyjnych hydrogramów odpływu bezpośredniego, a następnie spadek, wraz ze wzrostem przyjmowanych czasów trwania opadów jest efektem równoczesnego oddziaływania wzrastającej objętości odpływu, z danego opadu i zmniejszającego się natężenia średniego. Wyniki analizy wskazują na wysoką wrażliwość przepływów kulminacyjnych na zmianę parametru CN (zmiana CN o wartość standardowego błędu oceny wywołuję ok. 6% zmianę przepływu kulminacyjnego).

2

Ocena możliwości zastosowania krzywej opadania przepływów do oceny retencji

Liberacki D., Korytowski M., Kozaczyk P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

169--175

PL

Celem pracy było przedstawienie możliwości zastosowania krzywej opadania przepływów w małej zlewni nizinnej do oceny wielkości retencji odpływowej. Rozpatrywana mikrozlewnia leśna o powierzchni 0,52 km2 położona jest w centralnej części Wielkopolski w Puszczy Zielonka. Zlewnia cieku Hutki ma charakter typowo leśny i charakteryzuje się dużymi zdolnościami retencyjnymi. Zlewnia cieku Hutka jest w 89% zalesiona, pozostałe 11% powierzchni zajmują głównie zabagnienia i nieużytki. Głównie występują tutaj siedliska boru mieszanego świeżego (BMśw), boru świeżego (Bśw) oraz olsu (Ol). Krajobraz zlewni charakteryzuje się dużą ilością zagłębień bezodpływowych, które wypełnione są częściowo wodami opadowymi lub torfowiskami, ze słabo rozwiniętym naturalnym drenażem. Długość cieku nie przekracza 1 kilometra, średnia szerokość wynosi około 0,5 m, a średnia głębokość zmienia się w granicach od 0,2 do 0,3 m. Podczas prowadzonych badań w latach hydrologicznych 1997/98–1999/2000, zaobserwowano 35 większych (charakterystycznych) wezbrań w przepływach cieku Hutki, występujących po znaczących opadach atmosferycznych. Najbardziej zbliżone współczynniki α i n do wartości średnich ma krzywa opadania z okresu 18–24 września 2000 roku Porównując wartości krzywej z modelu i krzywej otrzymanej na podstawie obserwacji przepływów wody w cieku, można stwierdzić, że obie krzywe są do siebie bardzo podobne i mają bardzo zbliżone wartości rzędnych oraz kształt. Dla pozostałych krzywych opadania maksymalne różnice rzędnych są podobnego rzędu ok. 0,1–0,2 l/s/km2. Obliczone wartości α i n nie wykazują regularności. Nie występują znaczące statystyczne zależności parametrów modelu Hortona (dla krzywych opadania przepływów) α i n np. od przepływów początkowych (Qo) lub podstaw fal wezbraniowych (Qp). W konsekwencji obliczony związek między tymi parametrami, dla oceny całkowitej retencji odpływowej zlewni – retencji w funkcji przepływu ma charakter jedynie orientacyjny.

EN

The objective of the article was to present possible applications of recession flow curve in a small lowland watershed retention discharge size evaluation. The examined woodland micro catchment area of 0.52 sq km is located in Puszcza Zielonka in central Wielkopolska. The Hutka catchment is typically woody with high retention abilities. The catchment of the Hutka watercourse is forested in 89%, the other 11% is covered by swamps and wasteland. The predominant sites are fresh mixed coniferous forest (BMśw), fresh coniferous forest (Bśw) and alder carr forest (Ol). Landscape in catchment is characterized by a large number of interior depressions, filled partly with rainwater or peatbogs, with poorly developed natural drainage. The watercourses do not exceed 1 km in length, the mean width is approx. 0.5 m, while mean depth ranges from 0.2 to 0.3 m. During hydrological research conducted in 1997/1998–1999/2000, 35 major (characteristic) raised water stages were observed in Hutka after substantial precipitation. The recession curve dating from 18–24 September 2000 has the α and n rates nearest to average. Comparing the model curve and the curve created by observing watercourse flow, one can notice their resemblance and that they have similar ordinate values as well as shape. In the case of other recession curves, the maximum differences of ordinate values are also about 0.1–0.2 l/s/km2. The measuured α and n rates do not reveal any regularities. There are no significant statistical Horton model parameter (for recession flow curves) dependencies between α and n and e.g. initial flows (Qo) or the whole period of high water waves (Qp). Consequently, calculated relation between these parameters is only an approximation for the general evaluation of the retention discharge in the catchment area towards retention with flow function.

3

Zasoby wody odpływającej z małej zlewni na Spiszu Polskim

Kanownik W., Kowalik T.

Gospodarka Wodna

|

2010

|

Nr 7

279-282

PL

Na podstawie siedmioletnich badań przedstawiono wartości miesięcznych, sezonowych i rocznych odpływów oraz współczynników odpływu ze zlewni o powierzchni 40,57 ha, położonej na terenie Spiszu Polskiego w miejscowości Trybsz. W okresie badawczym średnia roczna suma opadów wynosiła 841 mm i była o 9 mm niższa od średniej wieloletniej z lat hydrologicznych 1950/1951-1999/2000. Średnia roczna temperatura powietrza wynosiła 5,6°C. W okresie obserwacji odpływ roczny w poszczególnych latach hydrologicznych był zbliżony i stanowił od 49 do 55% opadów atmosferycznych. Najniższy średni miesięczny współczynnik odpływu notowano w okresie od maja do sierpnia (26-38%), najwyższy w marcu (152%). Roczny odpływ wynosił od 358 mm w roku suchym (1992/1993) do 511 mm w roku mokrym (1995/1996). Wartości średnich odpływów półrocznych różniły się nieznacznie. Były one minimalnie wyższe w półroczu zimowym, pomimo że opad był prawie dwukrotnie niższy. Wyniki badań mogą posłużyć do opracowania zasad gospodarki wodnej w małych zbiornikach retencyjnych na obszarach górskich.

EN

The article, on the basis of a seven years' research, presents monthly, seasonal and yearly values of outflows and outflow ratios from the catchment basis of the surface of 40.57, located on the territory of Spisz Polski in Trybsz. In the examined period, the yearly precipitation average amounted to 841 mm and was by 9 mm lower than the long term average for the hydrological years 1950/1951-1999/2000. The average yearly air temperature amounted to 5.6°C. In the observed period, the yearly outflows in different hydrological years were similar and constituted from 49 to 55% of precipitations. The lowest average monthly outflow ratio was registered in the period from May to August (26-38%), the highest in March (152%). The yearly outflow amounted from 358 mm in a dry year (1992/1993) to 511 mm in a wet year (1995/1996). Values of average six-month outflows were slightly different. They were a little higher in the winter half-year, althought the precipitations were almost two times lower. The results of research may serve to elaborate principles of water management in small storage reservoirs in mountain areas.

4

Przepływy maksymalne prawdopodobne dla małej rzeki nizinnej - porównanie metod

Banasik K., Byczkowski A., Gładecki J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2004

|

Vol. 13, No. 2

14--20

EN

Two inderect methods of T-year flood estimation have been applied for a small agricultural watershed. The results have been compared with values of application of statistical (direct) method. Significant differences have been obtained applying various methods for estimating peak flood flow with return period of 2- and 100-year.

5

Jakość wód w ekstensywnie użytkowanej zlewni rolniczej

Miler A.T., Liberacki D., Plewiński D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 2

153--163

PL

W pracy analizowano wyniki monitorowania jakości wód gruntowych w wybranych siedliskach ekstensywnie użytkowanej rolniczo zlewni Potaszki. Analizy prowadzono, bazując na terenowych pomiarach hydro-chemicznych wykonanych w latach hydrologicznych 1997/1998–1999/2000. Badana zlewnia jest położona blisko Poznania, w południowej części Pojezierza Wielkopolskiego. Średnie do dużego stężenie biogenów (N, P) oraz potasu (K) stanowiło głównie o zanieczyszczeniu wód gruntowych badanych siedlisk. Nie stwierdzono istotnych różnic jakości wód gruntowych w funkcji odległości od sieci cieków (ekwidystanty, transekty spływowe). Najbardziej zanieczyszczone były wody gruntowe na użytkach zielonych, a najmniej na terenach zalesionych. Wody cieku badanej zlewni miały zdecydowanie lepszą jakość (I klasa czystości) niż wody gruntowe (we wszystkich siedliskach).

EN

Results of monitoring groundwater quality in selected habitats of the extensively agriculturally utilized the Potaszka river catchment (1.33 km²) are presented in this paper. The analysis is based on field hydro-chemical measurements made in hydrological years 1997/1998–1999/2000. The investigated catchment is situated near Poznań in the southern part of the Wielkopolska Lake District in Poland. High to medium concentrations of nutrients (N, P, K) were the main pollutants of groundwater in studied habitats. Groundwater quality did not depend on the distance from the river network (equidistant, routes of water outflow). Most polluted were the groundwaters on grasslands, and the least on afforested areas. The river water of investigated catchment was decidedly of better quality (I class acc. to Polish standards) then the groundwater (in all habitats).