Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The capacity of ecosystem services in small water retention measures

Mrozik K., Idczak P.

Ekonomia i Środowisko

|

2017

|

nr 3

37--48

EN

This study identifies and analyses ecosystem services (ES) in the context of their applicability for drought and flood prevention measures planning undertaken within the framework of small water retention. The results illustrate that ES classified as regulation and maintenance are the most significant because they, one the one hand, contribute the most to improving the flood retention capacity of river catchment areas, whilst on the other hand they provide desirable values that people derive from nature. Furthermore, we also find that the small water retention reservoir is a solution which assures both the best weather hazard prevention as well as the greatest number of benefits.

2

Planowanie małej retencji wodnej w procesie scalenia gruntów na obszarach wiejskich

Stańczuk-Gałwiaczek M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 1

55--69

PL

Scalenie gruntów powinno być traktowane w sposób kompleksowy, jako proces w ramach którego realizowane są wielokierunkowe działania – związane nie tylko z poprawą struktury agrarnej gospodarstw rolnych, lecz również z realizacją koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Do powyższych działań można zaliczyć prace związane z poprawą stanu gospodarki wodnej na obiekcie scaleniowym. Przeprowadzone studia literaturowe oraz badania wskazują, że dobór rozwiązań projektowych z zakresu gospodarki wodnej w procesie scalenia gruntów jest w przeważającej mierze podyktowany kryteriami ekonomicznymi. Rozwiązania nakierowane na poprawę stanu gospodarki wodnej traktowane są w sposób fragmentaryczny. Dąży się bowiem głównie do zwiększenia efektywności produkcji rolniczej, poprzez wprowadzanie rozwiązań z zakresu odbudowy, przebudowy bądź konserwacji i modernizacji istniejących urządzeń melioracji wodnych szczegółowych i podstawowych. Jednym z rozwiązań, które może być implementowane w ramach procesu scaleniowego, jest realizacja działań z zakresu tzw. małej retencji wodnej. W pracy dokonano analizy rozwiązań projektowych przyjmowanych w procesie scalenia gruntów wpływających na zwiększenie możliwości retencyjnych na obszarach wiejskich na przykładzie wybranego obiektu scaleniowego. W tym celu przeprowadzono badanie dokumentacji geodezyjnej dotyczącej postępowania scaleniowego oraz określono występujące na obiekcie uwarunkowania, które determinują możliwe do zrealizowania w projekcie scalenia rozwiązania. Celem badań będących podstawą niniejszego artykułu było opracowanie podstawowych zasad, którymi powinien kierować się geodeta w wydzielaniu gruntów w celu zapewnienia rezerwy terenowej pod małe zbiorniki retencyjne w trakcie opracowywania projektu scalenia, uwzględniając uwarunkowania formalno-prawne, środowiskowe oraz uwarunkowania wynikające ze sposobu użytkowania i topografii terenu. Scalenie gruntów jest bowiem procesem bardzo złożonym, który wymaga uwzględnienia bogatego zasobu danych o przekształcanym terenie.

EN

The approach to land consolidation projects should be complex, as these are multifunctional actions related to the improvement of inadequate agricultural land use structure and the implementation of sustainable multifunctional rural development policy. Land consolidation actions should also include the improvement of water management in the agricultural production area. However, the scope of land consolidation design solutions in Poland is overwhelmingly dictated only by economic criteria. Solutions aimed at the improvement of water management are treated fragmentarily. The most desirable aim is to intensify the agricultural production by reconstructing and maintaining reasonably designed irrigation and drainage systems. One of the solutions in land consolidation design to improve water management is the implementation of small water retention. The paper describes design solutions adopted in the selected land consolidation project to create water retention in rural areas. Some basic rules are also defined for the surveyors to ensure the provision of land for the implementation of small water retention in the process of land consolidation, which requires considering various data on redesigned site.

3

Próba oceny czynników hydrometeorologicznych wpływających na wielkość wydzielającego się posuszu na obszarze lasu łęgowego Uroczyska Warta

Miler A. T.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2016

|

nr II/2

491--500

PL

Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk lasów łęgowych w Polsce. Wybudowanie zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki Warty (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości), co w konsekwencji wpływa destrukcyjnie na lasy łęgowe uroczyska. Lasy łęgowe należą do najbogatszych i bardzo urokliwych ekosystemów leśnych. Regulacja rzek i ochrona przeciwpowodziowa przyczynia się niestety do ich degradacji. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni zajmują lasy łęgowe. Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk tych siedlisk. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości). Wydaje się, iż zastosowanie prostych systemów melioracyjnych – zastawek, progów, przepustów z klapami zwrotnymi, może spowodować odtworzenie korzystnych warunków hydrologicznych. Wystąpi wtedy zwiększenie pojemności retencyjnej starorzeczy, a wody gruntowe będą się utrzymywały na wyższym poziomie przez dłuższy okres. Planowana budowa licznych zastawek na ciekach oraz podpiętrzeń zbiorników wodnych to najtańsze metody zwiększania zasobów wodnych w zlewniach. Budowa tych urządzeń technicznych bez wątpienia przyczyni się też do ochrony bardzo wartościowych biotopów mokradłowych, pełniących głównie funkcje ochronną i rekreacyjną. W niniejszej pracy przedstawiono wpływ czynników klimatycznych oraz stanów wód powierzchniowych w starorzeczach i gruntowych na terenie uroczyska na wielkość wydzielającego się posuszu.

EN

The Uroczysko Warta is one of most important concentrations of floodplain forest in Poland. Building of the Jeziorsko reservoir contributed to change of the Warta River regime (limitation of surface overflows, their frequencies), what in consequence negatively influencing on floodplain forest areas. Flood plain forests are the richest and highly picturesque forest ecosystems. Unfortunately, river regulation and flood control contribute to their degradation. In Poland only 0.2% of total area is covered by flood plain forests. The Uroczysko Warta forest district constitutes one of the most important clusters of these sites. The construction of the Jeziorsko reservoir in the middle course of the Warta River has contributed to changes in the river regime (reduced flooding areas and decreased flooding frequency). It seems that the use of simple land improvement systems, i.e. gates, river bars and culverts with flap check valves, may result in the recreation of advantageous hydrological conditions. In such a case storage volume of oxbow lakes would be increased and ground water would be maintained at a higher level over longer periods of time. Planned building of numerous dams on water-courses and devices to dam up water on reservoirs are cheapest methods of enlarging of water supplies in catchments. Build of these technical devices no doubt will contribute also to protection very valuable marshland biotopes, fulfilling mostly functions protective and recreational. In paper a influences of climatic factors and levels of surface water in oxbow and ground water on deadwood quantity are presented.

4

Mała retencja wodna w programach ochrony środowiska gmin nadwarciańskich

Bernaciak A., Spychała M., Korytowski M., Powolna P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

121--130

PL

Gminy na podstawie obowiązujących przepisów o ochronie środowiska powinny posiadać stosowne programy systematycznie aktualizowane. Część gmin w Polsce niestety nie wywiązuje się z tego zadania. W zmiennym i kontrastowym klimacie kraju z coraz większym nasileniem okresów niedoborów opadów, problematyka dotycząca małej retencji wodnej staje się aktualna i istotna. Celem opracowania jest identyfikacja działań podejmowanych przez gminy w ramach programów ochrony środowiska w zakresie ochrony i gospodarowania wodami w programach ochrony środowiska gmin nadwarciańskich, w tym w szczególności dotyczących małej retencji wodnej. Gminy leżące w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Warty powinny traktować te kwestie jako szczególnie istotne. Na podstawie przeprowadzonej analiz stwierdzono, że zadania z zakresu gospodarki wodnej zdominowane są przez budowę oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Mała retencja wodna nie stanowi w żadnym analizowanym programie priorytetu, a tylko w jednym programie ujęta jest jako cel, jednak w odniesieniu do ochrony przeciwpowodziowej. Mała retencja wodna ujęta jest w programach ochrony środowiska dość licznie na poziomie zadań, aczkolwiek zadania z nią związane stanowią zaledwie 5–6% wszystkich zadań. Może to sugerować niewielki stopień rzeczywistego przywiązywania wagi przez władze lokalne do tego obszaru działań lub też ich realizację bardziej przy okazji, ewentualnie nie- dostrzeganie tego typu działań, jako prowadzonych przez inne jednostki. Jedną z głównych przyczyn marginalnego traktowania małej retencji w gminnych programach ochrony środowiska może być priorytetowe traktowanie obszaru budowy lub rozbudowy sieci sanitarnych oraz budowy oczyszczalni ścieków w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

EN

Municipalities according to existing environmental law ought to have regularly updated local environmental protection programs. Part of the municipalities in Poland, unfortunately, does not comply this requirement. In a changing and contrasting climate with increasing frequency of rainfall absence periods, the problems related to small water retention are becoming increasingly relevant and important. The aim of the study is to identify the actions assumed by municipalities in the area of the water protection and management in the local environmental protection programs. Municipalities lying in the immediate vicinity of the Warta River should treat these issues as particularly important. On the basis of the analysis, it was found that the area of water management is dominated by the tasks related to construction of wastewater treatment plants and sewerage systems. None of the analysed programs has a small water retention as priority, and only one program has a small water retention as a goal, but with regard to flood protection. A small water retention is included in environmental programs in relatively large numbers as the tasks, but it is only 5–6% of all tasks. This may suggest a slight degree of actual attention given by local authorities to the area of small water retention, or not recognizing this type of action, as carried out by other entities. One of the main potential causes of small water retention marginal treating in local environmental protection programs may be the treatment of the construction or expansion of the sanitary network and construction of sewage treatment plants as the priority due to the National Urban Wastewater Treatment Program realisation.

5

Wpływ parku krajobrazowego i stawów parkowych w Chotowie k/Kalisza na środowisko

Mastyński J., Małecki Z J, Szymańska-Pulikowska A., Kożuszko L.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2013

|

Nr 8-9

19--31

PL

Stawy parkowe o powierzchni ok. 5500 m2 w Chotowie znajdują się w parku podworskim krajobrazowym o pow. 6,3 ha na obszarze zlewni rzeki Prosny. Zasilanie w wodę stawów parkowych realizowane jest rowem melioracyjnym zbiorczym, do którego dopływają lewostronnie i prawostronnie rowy melioracyjne. Stawy parkowe są elementem krajobrazu i „regulatorem” stosunków wodnych w parku o powierzchni i zarazem zwiększają małą retencję wodną. System nawodnień terenów przyległych do stawów w parku krajobrazowym odbywa się metodą podsiąkową. Zadrzewienia parkowe ograniczają odpływ wód roztopowych, a tym samym sprzyjają utrzymywaniu się specyficznego mikroklimatu, korzystnie wpływającego na środowisko przyrodnicze parku.

EN

The park ponds covering about 5500 m2 in Chotów are situated in the former manor landsca-pe park of the area of 6.3ha in the river basin of the Prosna river. Water to the ponds comes from an aggregate field drain, which receives water from its left and right field drains. The park ponds are an element of the landscape and regulate water balance in the park, and, at the same time, in-crease small-scale water retention. The irrigation system of the area adjoining the park ponds uses water permeation method. The trees in the park limit the outflow of melt waters and thus help to maintain a specific microclimate, positively influencing the natural environment of the park.

6

Funkcje stawów parkowych w Russowie k/Kalisza

Małecki Z J, Małecka I

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 35

106--116

PL

Stawy parkowe o powierzchni 1,123 ha w Russowie znajdują się na obszarze zlewni rzeki Prosny. Należą do zlewni cząstkowej rowu przepływającego przez Russów, stanowiącego prawobrzeżny dopływ rzeki Prosny powyżej Kalisza. Zasilanie stawów parkowych realizowane jest rowem wraz dopływami, gdzie spływają wody opadowe i roztopowe. Stawy parkowe są elementem krajobrazu i „regulatorem” stosunków wodnych w parku o powierzchni ok. 4,0 ha, zwiększając zarazem małą retencję wodną. System nawodnień terenów przyległych do stawów w parku krajobrazowym odbywa się metodą podsiąkową. Nad stawami i w ich sąsiedztwie występuje specyficzny mikroklimat, korzystny dla środowiska przyrodniczego.

EN

Park ponds covering 1.123 ha in Russów are located within the basin of the Prosna river. They belong to a fractional basin of a trench running across Russów, which is the right-bank tributary of the Prosna before Kalisz. Park ponds are supplied with a trench and a melioration ditch joining that water course, which in turn are supplied by precipitation and melting water. The park ponds are an element of natural landscape and regulate hydro conditions in the park covering app. 4.0 ha, thereby increasing small water retention. The system of irrigating areas adjacent to the ponds in the natural landscape park is based on a capillary method. A specific microclimate holds over the ponds and in their neighbourhood which favourably affects the environment.