Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Znaczenie długotrwałych doświadczeń i problemy upływu czasu w metodach badawczych z obszaru nauk przyrodniczych

Kopeć M., Gondek K.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2016

|

T. 20

93--104

PL

Zasoby Ziemi są zbiorem zamkniętym, dlatego istotne jest ich rozpatrywanie w kontekście upływającego czasu. Ponieważ otaczający nas świat jest w układzie dynamicznym, analiza ujęcia czasu, jako zmiennej tego układu dla wyjaśnienia zjawisk i procesów w naukach przyrodniczych, staje się nieodzowna. Wyjaśnienie naukowe może dotyczyć krótkich, ale i nieograniczonych okresów prowadzenia obserwacji lub eksperymentów. Długotrwałe badania poszerzają wiedzę naukową o elementy, które są niezauważalne w krótkiej perspektywie albo wyznaczają granice wpływu czynnika czasu. Wyniki badań mają charakter poznawczy w naukach podstawowych oraz praktyczny dla wielu nauk stosowanych. Metodyka badań długotrwałych ma jednak swoją specyfikę. Trudności w prowadzeniu takich badań wynikają ze zmian otoczenia czy narzędzi badawczych, ale również podejścia i interpretacji przez naukowców. W pracy przedstawiono przykłady i podejście do długotrwałych badań przyrodniczych podłużnych i poprzecznych oraz problemy realizacji takich badań. Mimo braku ciągłych, spektakularnych odkryć naukowych, kontynuacja badań długotrwałych jest ważna. Wnikliwe rozumienie ich metodologii musi dotyczyć nie tylko współcześnie prowadzącego eksperyment, ale również odbiorcy wyników. Oddanie w ręce odpowiedzialnego badacza rozwiązania konkretnego problemu to także akceptacja dla spowolnienia oczekiwań na natychmiastowy wynik. Ma to szczególne znaczenie również dla retardacji tempa przekształcania zasobów środowiska.

EN

Earth's resources are a closed set and it is important to consider them in the context of the passage of time. As the world around us is a dynamic system, an analysis of the time approach as a variable of the system to explain the phenomena and processes in the natural sciences, is becoming indispensable. Scientific explanation may relate to short but unlimited periods of observation or experimentation. Long-term studies broaden the scientific knowledge about the elements that are invisible in the short term, or set limits to the influence of the time factor. The results of the research are cognitive in basic science and practical for many applied sciences. Methodology of long term studies is very specific. Difficulties in conducting such studies are due to changes in the environment or research tools, but also the approach and interpretation of the researchers. The paper presents examples and approaches to long-term studies, namely cross-sectional designs and longitudinal surveys as well as the implementation of such studies. Despite the lack of continuous, spectacular scientific discoveries, long-term follow-up studies are important. A thorough understanding of their methodology must refer not only to the researcher conducting the experiment today, but also to the recipient of the results. Putting in the hands of a responsible researcher the resolving a particular problem also means the acceptance of waiting for a long time for the results. This is particularly important for the retardation of the conversion rate of natural resources.

2

Zmiany w strukturze przyczyn i skutków zdarzeń drogowych w województwie śląskim w latach 2007 - 2012

Król A.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

2483--2494, CD 1

PL

Prezentowana praca jest częścią badań zmierzających do opracowania metod identyfikacji miejsc szczególnie zagrożonych występowaniem zdarzeń drogowych (czarnych punktów) w sieci transportowej na danym obszarze oraz wskazania innych okoliczności zwiększających zagrożenie. Badania te oparte są na analizie zapisów z kart zdarzeń drogowych z policyjnego Systemu Ewidencji Wypadków i Kolizji. Praca skupia się na zasadniczej trudności przy identyfikacji czarnych punktów – pozyskaniu istotnej statystycznie próbki zdarzeń drogowych związanych z danym miejscem. Zdarzenia drogowe są zdarzeniami losowymi o bardzo małym prawdopodobieństwie zaistnienia, zatem ogólna liczba zdarzeń, które wystąpią w konkretnej lokalizacji jest stosunkowo niewielka. Aby uwzględnić jak największą liczbę zdarzeń należy zatem objąć analizą jak najdłuższy okres. Z drugiej strony wydłużanie czasu rejestracji zdarzeń drogowych niesie istotne niebezpieczeństwo zakłócenia, albo nawet ukrycia badanych efektów przez długoterminowe trendy zmieniające strukturę ruchu drogowego, przyczyny i skutki zdarzeń drogowych. Prezentowane badania dotyczą zdarzeń drogowych w latach 2007 – 2012 (6 lat), a ich wyniki pozwalają sadzić, że choć zaobserwowano pewne wyraźne trendy, to można potraktować ten okres jako stosunkowo jednorodny pod względem relacji przyczyn i skutków zdarzeń drogowych.

EN

This work is a part of the research into methods of identification of the particularly vulnerable localizations in the transportation network (black points) and identification of the other factors that increase risk. These studies are based on the analysis of the road incident cards in the police Accidents and Collisions Registration System. The work focuses on the core difficulty of the black spots identification – obtaining a statistically significant sample of road accidents associated with the place. Traffic incidents are random events with a very low probability of occurrence, so the total number of events that occur in a particular location is relatively small. To take into account so large number of events as possible the research should cover very long period. On the other hand, elongation of the registration time carries a significant risk of the distortion introduction, or even hiding the investigated effects by the long-term trends. Presented study examines traffic incidents in the years 2007 - 2012 (6 years), and the results suggest that although some bold trends were observed, this period can be considered as a relatively homogeneous in terms of the structure of cause and effect of road incidents.

3

Badania długoczasowe detektorów UV

Ćwirko J., Ćwirko R.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2013

|

R. 89, nr 9

79-82

PL

Przy wyborze detektorów UV do konkretnej aplikacji należy uwzględnić, że ich parametry optyczne i elektryczne mogą się zmieniać w znacznym stopniu podczas eksploatacji, w wyniku zachodzenia w ich strukturze różnorodnych procesów degradacyjnych. Najczęstszymi źródłami tych procesów są długoczasowe poddawania struktury półprzewodnikowej detektora UV wpływowi silnego promieniowania termicznego lub/i optycznego.

EN

In the selection of the UV detector to a particular application should be considered that the optical and electrical parameters may vary considerably during operation due to the overlap in the composition of a variety of degradative processes. The most common sources of these processes are long-term semiconductor structures subjected UV detector strong influence of thermal radiation and / or optical.

4

The dependencies between the abundance of Chironomus f. l. plumosus and bream (Abramis brama) net catches in a lowland reservoir (Zegrzyński Reservoir, central Poland)

Prus P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2009

|

Vol. 38, No.3

15-30

EN

Chironomus f. l. plumosus larvae, a valuable food of bream (Abramis brama (L.)), dominate in the benthos of the extra-littoral zone of the shallow, lowland, eutrophic Zegrzyński Reservoir. Bream is the dominant fish species in this reservoir, making up to 80% of total net catches. During eight years of studies, very regular Chironomus population dynamics were noted in the lotic part of the central, broad basin of the reservoir. There were usually two peaks of the abundance: the higher one in spring, and the much lower one in late summer. Both peaks of Chironomus abundance positively correlated with commercial net catches of bream in the reservoir in particular years. The total bream catch per year in the reservoir studied also correlated positively with the average yearly abundance of Chironomus. The correlation between Chironomus abundance and bream occurrence (measured by commercial net catches) in the reservoir studied suggests that this environment is used by bream mainly as a feeding ground. In the years with a low spring Chironomus peak of abundance, the bream leave the reservoir, searching for food in its inflows - two large, lowland rivers. This corresponds to much lower catches noted in the reservoir in the years of low Chironomus abundance.

5

Zanieczyszczanie odchodami gleby i wody gruntowej na drodze dopędowej do pastwiska

Barszczewski J., Paluch M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

7-16

PL

Badania prowadzono w latach 1999-2005 na nowo wytyczonej gruntowej drodze dopędowej z obory na pastwisko, zlokalizowanej w IMUZ - ZD Falenty. Badano dynamikę zanieczyszczenia profilów gleby i wody gruntowej na różnych odcinkach drogi od obory: 0-100, 200-300 i 300-400 m. W okresie sześciu lat w kolejnych sezonach wegetacyjnych codziennie przepędzano 100 krów na pastwisko i z powrotem. Corocznie badano zawartość niektórych składników nawozowych w glebie w warstwach 0-30 oraz 0-100 cm, określając pH, zawartość azotu azotanowego i amonowego oraz fosforu. Dwukrotnie, tj. w latach 1999 oraz 2005, oznaczono zawartość makroskładników oraz manganu i cynku w wyciągu 0,5 mol·dm-³ HCl. Monitorowano także zanieczyszczenie wody, pobierając jej próby z zainstalowanych trzech studzienek (piezometrów) kontrolnych, reprezentujących każdy odcinek drogi. W wodzie gruntowej oznaczano stężenie następujących składników: N-NO3 , N-NH4 , P, Cl, Na, K, Mg, Ca. Stwierdzono brak wyraźnej różnicy w zawartości obu form azotu na poszczególnych odcinkach drogi. Drugi oraz trzeci odcinek drogi odznaczały się znacznie większą zawartością fosforu w począt-kowym okresie oraz po upływie sześciu lat badań. Odnotowano zwiększenie zawartości potasu, fosforu, magnezu oraz manganu w glebie, co jednak nie świadczy o postępującym procesie jej zanieczyszczania. Największy przyrost zawartości badanych składników notowano na pierwszym odcinku drogi w kolejnych latach, co świadczy o największej dynamice jego zanieczyszczania. Najbardziej zwiększyło się stężenie badanych składników w wodzie z pierwszego odcinka. Pobierane próbki wody zawierały znaczną ilość oznaczanych składników i kwalifikowały się do III lub IV klasy czystości.

EN

The study was carried out on a new built cow-road from a cowshed to the pasture located in Experimental Farm of the Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty. The dynamics of soil and water pollution at a distance of 0-100, 200-300 and 300-400 m from the cowshed was evaluated. During 6 subsequent vegetation seasons 100 cows were driven to and from the pasture. Every year the changes of N-NO3 , N-NH4 and P contents in K2SO4 extracts and pH in KCl were monitored in soil layers: 0-30 cm and 0-100 cm. In the year 1999 and in 2005 the content or Mn and Zn in 0.5 M HCl extract was measured. Water pollution was analysed in samples taken from control wells (piezometers) installed in every road section. N-NO3 , N-NH4 , P, Cl, Na, K, Mg, Ca were meas-ured in ground water samples. There were no differences in the content of both forms of nitrogen in particular road sections. The second and third road section showed significantly higher content of phosphorus in the beginning and after 6-years period of the study. The content of potassium, phosphorus, magnesium and manga-nese in soil increased during the study period. It did not, however, indicate the advancement of pollu-tion. The highest increments in the content of examined components during subsequent years were found on the first road section which evidenced the greatest dynamic of pollution there. The highest increase of examined components was found in water from the first section. Water samples contained substantial amounts of analysed components and were thus qualified to the III and IV class of water quality.

6

Wieloletnia dynamika liczebności oraz sukces lęgowy bociana białego ciconia ciconia w kolonii we wsi Kłopot nad Odrą

Jerzak L., Radkiewicz J., Bocheński M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

159-164

PL

W pracy przedstawiono historię kolonii bociana białego we wsi Kłopot od 1968 do 2003 roku. Liczba par zajmujących gniazda zmieniała się w zakresie od 19 do 33 (średnia = 25,7 pary). Największa liczba par wystąpiła na początku lat 80. XX wieku. Pełne dane dotyczące sukcesu lęgowego przedstawiono w dodatku 1. Znaczny spadek stwierdzono po 1990 roku. Najprawdopodobniej jest to spowodowane zaprzestaniem koszenia wielu łąk i wypasu bydła w dolinie Odry.

EN

We present the long-term history of the white stork colony in the village of Kłopot, west Poland, from 1968 to 2003. The number of breeding pairs fluctuated between 19 and 33 (average = 25,7). The highest number of pairs was observed in 1980. Complete data about the breeding success are presented in appendix 1. We observed a rapid decline in the number of breeding pairs through the 1990s. The probable reason for the decline was the break down in the national farms system and which resulted in a cessation in grass cutting and the removal of cows from pastures.

7

Seasonal and year-to-year variation of numbers of Chironomus plumosus L. and Tubificidae in a lowland reservoir : regularities, causes, mechanisms

Kajak Z., Prus P.

Polish Journal of Ecology

|

2003

|

Vol. 51, nr 3

339-351

EN

During 9 years of studies very regular Chironomus population dynamics was stated in a eutrophic, lowland dam reservoir. There were usually two peaks of the abundance: the higher one at spring (up to 80 thousands ind. m^-2) and the much lower in autumn. The duration of the spring Chironomus generation was about 3 weeks. The constant presence of young larvae during the summer did not result in the high total abundance of larvae, mainly due to the strong predation of fish and swallows on various stages of Chironomus. The smaller predators pressure in the spring (due to fish breeding) and in the autumn (due to lower temperatures) resulted in the mentioned two peaks. The spring peak abundance was positively correlated with the chlorophyll concentration in water (feeding resource for larvae) and negatively with the water flow. There was also negative correlation of the water flow and the chlorophyll concentration, as well as abundance of Chironomus and Tubificidae during the vegetation season (April-October). Tubificidae correlated strongly positively with the spring Chironomus numbers (with a month lag). The slight positive correlation of these benthic components abundance occurred for the whole vegetation season. Tubificidae occurred in generally high numbers up to 400 thousands m^-2, but various in different years, and with no regular changes during the season.

8

Nutrient loading and retention in lakes of the Jorka river system (Masurian Lakeland, Poland) : seasonal and long-term variation

Hillbricht-Ilkowska A.

Polish Journal of Ecology

|

2002

|

Vol. 50, nr 4

459-474

EN

The nutrient (TP, N-NO3, TKN - Kjeldahl nitrogen) loading to lakes (from river, precipitation, direct catchment) and in-lake retention were calculated for five successive lakes of the river-lake system typical of the mosaic, hilly lakeland region (the Jorka system, Masurian Lakeland). The annual values of loading for TP and TN were mostly not higher 1.0 and 15.0 g m^-2 lake area, respectively and rather low compared to other river-lake systems in the lakeland region. However, these values as well as nutrient in-lake retention decreased in 1997-1998 (warm and dry years) compared with 1978 and 19996, together with the decrease in discharge and exchange rate of lake water. In selected cases the retention of TP and TKN became negative which means that the lake functioned as the source of nutrients for downstream fragments of the system. The retention of nitrate-nitrogen was usually positive - lakes remained effective sites for its removal (denitrification). The possible changes in functioning of small catchments and chains of shallow, eutrophic lakes under the conditions of global warming are discussed.