Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bulldoze and rebuild: Modifying cratonic lithosphere via removal and replacement induced by continental subduction

Meng Lingtong, Chu Yang, Lin Wei, Mitchell Ross N., Zhao Liang

Geotourism / Geoturystyka

|

2023

|

nr 1-2 (72-73)

47--48

EN

Establishing the mechanisms for craton modification is critical for understanding cratonic stability and architecture. Both plate tectonics and mantle plumes can cause weakening, mechanical decoupling, and even lithospheric removal. But craton modification – craton destruction accompanied or followed by craton rejuvenation – has received less attention. It is well-known that oceanic subduction dominantly destroys cratonic lithosphere with replacement to a lesser degree, and mantle plumes have been related to both destruction and rejuvenation. The role of continental subduction in craton modification, however, remains a comparatively open question. The North China Craton, as a previously stable continent with a lithosphere of more than 200 km since the Paleoproterozoic, was reworked and substantially destroyed since the Mesozoic, with intensive destruction occurring in the Early Cretaceous. Earlier in the Mesozoic, North China Craton experienced a continent-continent collision (as the upper plate) with the South China Block, forming the Sulu orogenic belt, providing an opportunity to understand the potential for craton modification due to deep continental subduction In the North China craton, we report the presence of material (i.e., Yunshan unit) sourced from the underlying subducted plate. It is composed of foliated monzonitic granite and metamorphic sedimentary rocks that locally experienced crustal anatexis. Through detailed zircon U-Pb dating, it formed at latest Triassic (ca. 212 Ma). Importantly, the 800–700 Ma inherited zircons from the Yunshan foliated granite resemble those from the South China Block rather than the North China Craton. According to structural and magnetic data, the fabrics of the Yunshan foliated granite, characterized by gentle magnetic/mesoscopic foliations and conspicuous NW-SE-trending magnetic/mesoscopic lineations with a top-to-the-NW shearing. Its geometry, kinematics, and timing all compare favorably with the latest Triassic extensional structure accounting for the exhumation of the Sulu orogenic belt. We thus interpret the Yunshan unit to have been sourced from the subducted South China Block, then exhumed and emplaced into the overriding North China Craton (Fig. 1A). Combining our new results with previous geological and geophysical data, we argue that from 250–220 Ma a 200-km-long tract of North China Craton lithosphere was bulldozed by the subducted South China Block, resulting in a lithospheric suture far from the suture zone at the surface. This lithospheric removal occurred at mid-lower crustal levels (16–20 km depth) – much shallower than previously thought possible. The bulldozed North China Craton lithosphere was simultaneously replaced by the reworked underlying South China Block plate. Such a “bulldoze and rebuild” lithospheric modification process minimized asthenosphere-lithosphere interaction, thus preventing the North China Craton from further modification (Fig. 1B–1D). Because there was essentially no net loss of lithosphere during deep continental subduction, the North China Craton largely maintained its stability for the time and did not suffer intensive destruction until later Early Cretaceous palaeo-Pacific oceanic subduction. This “bulldoze and rebuild” model can thus account for how a craton can maintain its stability during a collision with another continental plate.

2

Shear wave velocity structure beneath the eastern Indian Ocean from Rayleigh wave dispersion measurements

Rehman Haseeb, Sharma Jyoti, Subrahmanyam Mangalampalli, Begum Shaik Kareemunnisa

Acta Geophysica

|

2023

|

Vol. 71, no. 3

1187--1201

EN

The Eastern Indian Ocean is a tectonically and geodynamically active region that has experienced deformations due to rifting, uplifting, and plume activity. The earlier Rayleigh wave studies in the East Indian Ocean were mainly focused on the structure of the Bay of Bengal, Ninety East Ridge, and Broken Ridge. The structure of other region of the East Indian Ocean is not much explored. In the present study, Rayleigh wave dispersion analysis is performed to observe the signatures of upper mantle deformation in terms of shear wave velocity of the East Indian Ocean using global search method. The fundamental mode Rayleigh wave group velocities are estimated between 15 and 100 s using the multiple filter technique. The group velocities of the raypaths that traverse the same region are clustered (E1–E8) to get an average dispersion curve. Using a genetic algorithm, each cluster's group velocities are inverted for shear velocity structure. The observed dispersion curve of E6, E7, and E8 indicates the lower group velocities between 35 and 100 s relative to E1, E2, E3, E4, and E5, with an average variation of about 0.07–0.18 km/s. The crustal thickness obtained in the study region is ~ 26 km and is due to the increased thickness of the lower crust (9.1–12.4 km) having Vs 3.95–4.04 km/s. The theoretical Vs have been calculated for serpentinite rock at uppermost lithospheric conditions and found to be similar to the Vs of the lower crust in the present study. Hence, it is assumed that unusual crustal thickness is due to the progressive development of the upper lithosphere formation (Ultramafic rock) into material (serpentinite rock) with crustal-like shear velocity or moderately lower than sub-Moho shears velocity. The undeformed lithosphere is evidenced by the high-velocity (Vs 4.62–4.77 km/s) layer beneath the Moho, whose thickness ranges from 41.3 to 51.6 km. The high-velocity lithosphere is followed by a low-velocity zone that extends up to 160 km; however, the variation in Vs (4.57–4.31 km/s) indicates that the low-velocity zone is deformed.

3

Environmental history of the twentieth century. An introductory didactic course

Simeonov Vasil

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2019

|

R. 24, NR 1-2

7--21

EN

The present manuscript presents the view point of the author for providing a course on environmental history for chemistry students and secondary school pupils. Special attention is paid on the societal developments in the twentieth century when the anthropogenic impacts on the environment have become especially deep and devastating. The course of lectures is focused on the environmental changes in each environmental phase (lithosphere, atmosphere, hydrosphere, biosphere) as well as in the society as a whole. The process of environmental changes is illustrated by various examples from each natural system in consideration and the anthropogenic factor for each one of them is defined and discussed. The presented material is an example for organization of an environmental history course of lecture which could be subject of additional information and conclusions related to the social attitude to the problem of environmental pollution and environmental risk assessment.

4

Od dryfu kontynentów Alfreda Wegenera do tektoniki płyt

Jurewicz E.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 11

1266--1271

EN

The modern theory of plate tectonics has been the basis of works of several generations of geologists and geophysicists. One of them was Alfred Wegener and his theory of continental drift. The imperfection of the theory (lack of any explanation for the mechanism of continents movement) was the driving force for further studies. The most important ones were the detailed recognition of the ocean floor, and the discovery of the rift and subduction zones.

5

Passive Seismic Experiment "13 BB Star" in the Margin of the East European Craton, Northern Poland

Grad M., Polkowski M., Wilde-Piórko M., Suchcicki J., Arant T.

Acta Geophysica

|

2015

|

Vol. 63, no. 2

352--373

EN

The lithosphere-asthenosphere boundary (LAB) is investigated recently very effectively, mostly using seismic methods because of their deep penetration and relatively good resolution. The nature of LAB is still debated, particularly under “cold” Precambrian shields and platforms. Passive experiment “13 BB star” is dedicated to study deep structure of the Earth’s interior in the marginal zone of the East European craton in northern Poland. The seismic network consists of 13 broadband stations on the area of ca. 120 km in diameter. The network is located in the area of well-known sedimentary cover and crustal structure. Good records obtained till now, and expected during next 1-year long recording campaign, should yield images of detailed structure of the LAB, „410”, “?520”, and „660” km discontinuities, as well as mantle-core boundary and inner core.

6

Przestrzenne modele litosfery w strefach aktywnych krawędzi kontynentów i ich znaczenie geotektoniczne.

Wiktorowicz J., Zagożdżon P.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 120, nr 49

305-314

PL

W artykule przedstawiono wyniki cyfrowego modelowania struktur geotektonicznych - bloków litosfery pogrążających się w płaszczu, w obrębie tzw. aktywnych krawędzi kontynentów (rejony rowów oceanicznych: Atakamskiego, Kurylsko-Kamczackiego i Kermadec-Tonga). Przeanalizowano położenie wyselekcjonowanych ognisk wstrząsów sejsmicznych, na tej podstawie wygenerowano modele przestrzenne i poddano je interpretacji. Stwierdzono, że wszystkie modele ukazują wyraźnie nieciągłą strukturę litosfery oceanicznej w rejonach analizowanych aktywnych krawędzi kontynentów, na głębokościach 30-700km.

EN

The paper presents results of three-dimensional models of geotectonic structures - the blocks of lithosphere sinking in Earth mantle in the so called active Continental margins (in the area of the ocean trenches: The Peru-Chile, The Kuril-Karnchatka and The Kermadec-Tonga). The positions of selected earthąuakes focus have been analyzed. The created 3D models have been interpreted. Ali models show the good visible discontinuous structure of ocean lithosphere in analyzed active Continental margins, at the depth of 30-700 km.

7

Thermal state of the lithosphere in the bending zone of Eastern Carpathians and adjacent areas

Tumanian M., Demetrescu C.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 5/80

421--422

8

Lithosphere dynamics, crust deformation and non-tidal gravity changes across major lithosphere boundaries on the Romanian territory

Besutiu L., Zlăgnean L., Horomnea M.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 5/80

423--427

9

Geological map of Bosnia and Herzegovina 1: 300.000 : content and application

Čičić S., Bašagić M.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 5/80

93--110

10

Modele reologiczne litosfery w poprzek szwu transeuropejskiego w północnej i zachodniej części Polski

Jarosiński M., Dąbrowski M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2006

|

T. 188

143--166

PL

Modelowanie reologii litosfery przeprowadzono wzdłuż 5 przekrojów sejsmicznych projektu POLONAISE’97 oraz wzdłuż przekrojów TTZ i LT-7. Modele termiczne litosfery wskazują na skokowy wzrost intensywności produkcji ciepła radiogenicznego pomiędzy blokami tektonicznymi przylegającymi do kratonu wschodnioeuropejskiego (EEC), a pozostałymi fragmentami skorupy, należącymi do szeroko pojętej strefy TESZ. Na tej podstawie wyznaczono hipotetyczną granicę pomiędzy blokami o proweniencji baltickiej i gondwańskiej. Modele litologiczne poszczególnych warstw litosfery zbudowano na podstawie rozkładów prędkości podłużnej fali sejsmicznej (Vp). Parametry funkcji potęgowej pełźnięcia mikrodyslokacyjnego dla każdej warstwy obliczono poprzez uśrednienie parametrów dla jej składników litologicznych. Skonstruowano alternatywne modele reologiczne dla trzech wariantów tempa deformacji i trzech reżimów tektonicznych. W rezultacie otrzymano charakterystykę mechaniczną litosfery w postaci rozwarstwienia krucho-podatnego, ze wskazaniem poziomów możliwego mechanicznego odkłucia. Oszacowano również całkowitą wytrzymałość litosfery oraz przedstawiono rozkład wytrzymałości pomiędzy skorupą a płaszczem. Przedyskutowano niektóre aspekty spójności modelu reologicznego z koncepcjami tektonicznymi badanego obszaru.

EN

A complex crustal structure and significant lateral changes in the surface heat flow make the TESZ an interesting object for a study of the rheological differentiation of the lithosphere. Two-step, 1D thermal and mechanical modelling were performed for the POLONAISE'97, TTZ and LT-7 deep seismic sections. The results of thermal modelling indicate that the heat production in the EEC-type of the crust is significantly less than in the rest of the crust within the TESZ. The difference in a radiogenic heat production points to a hypothetical limit of the Gondvana-derived terranes and the Baltica-type of crust. Based on the seismic velocity structure, petrological models for discriminated lithospheric layers were built. Parameters of the "power law" creep function for each layer were calculated by averaging of adequate parameters for its petrological constituents. Rheological modelling for a scope of the most probable strain rates and tectonic regimes lead, to identification of a brittle/ductile stratification of the lithosphere and location of potentially mechanical decoupling levels. Also an integrated strength of the lithosphere was estimated with differentiation between the crustal and mantle strength. The consistency of rheological models was compared with the concept of tectonic evolution of research area, than some alternative solutions of rheological models were discussed.

11

Budowa geologiczna głębokiego podłoża platformy paleozoicznej południowo-zachodniej Polski w świetle wyników eksperymentu sejsmicznego Polonaise’97

Mazur S., Jarosiński M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2006

|

T. 188

203--222

PL

Profile sejsmiczne eksperymentu POLONAISE’97 dokumentują budowę wgłębną strefy szwu transeuropejskiego (TESZ), który stanowi szeroką strefę akrecji terranów na pograniczu proterozoicznej litosfery kratonu wschodnioeuropejskiego oraz młodszej, paleozoicznej litosfery zachodniej Europy. Uzyskane rezultaty sondowań sejsmicznych, w połączeniu z danymi pól potencjalnych i modelami termicznymi, pozwalają na wydzielenie 5 typów litosfery: (1) typ LEEC — litosfera kratonu wschodnioeuropejskiego, (2) typ LTTZ — bloki litosfery przylegające bezpośrednio do kratonu wschodnioeuropejskiego i sięgające po południowo-zachodnią granicę wału śródpolskiego, (3) typ LTES — skorupa szwu transeuropejskiego pomiędzy LTTZ a strefą tektoniczną Dolska, (4) typ LPP — fragment litosfery pomiędzy strefą Dolska a uskokiem środkowej Odry, (5) typ LVP występujący na południe od strefy uskokowej środkowej Odry. Dwa pierwsze typy litosfery (LEEC i LTTZ) są genetycznie związane z Baltiką. Litosfera typu LTES i LPP stanowi osobny blok podłoża, który wywodzi się z Awalonii lub ze spokrewnionego z nią terranu przyłączonego do brzegu Baltiki we wczesnym paleozoiku. Jej struktura sejsmiczna jest prawdopodobnie wypadkową szeregu hipotetycznych czynników, takich jak m.in. wczesnopaleozoiczne podklejanie dolnej skorupy przez magmy wytapiane z subdukowanej płyty oceanu Tornquista, kolizja kaledońska czy wieloetapowe przemieszczenia przesuwcze. Litosfera LPP została również przebudowana w efekcie głęboko zakorzenionej tektoniki waryscyjskiej. Litosfera typu LVP należy do orogenu waryscyjskiego i stanowi fragment Armoryki. Granice pomiędzy blokami litosfery najwyższej rangi, takimi jak Baltika, Awalonia i Armoryka, zaznaczają się subtelnie w obrazie sejsmicznym. Większe kontrasty w strukturze sejsmicznej mogą występować w obrębie jednorodnych genetycznie fragmentów litosfery, rozczłonkowanych przez główne strefy dyslokacyjne.

EN

Seismic profiles of the POLONAISE'97 experiment provide evidence for the deep basement structure of the TESZ area representing a broad and complex zone of terrane accretion which separates the old Proterozoic lithosphere of the East European Craton (EEC) from the younger Palaeozoic lithosphere of western Europe. The obtained results combined with potential field data allows the differentiation of 5 varieties of lithosphere: (1) LEEC variety -a lithosphere of the East European Craton, (2) L TTZ variety -lithospheric blocks adjacent to the EEC and extending to the south-western margin of the Mid-Polish Swell belonging to the Teisseyre-Tornquist Zone (TTZ), (3) LTES variety - a lithosphere of the Trans European Suture Zone (TESZ) between the L TTZ and the Dolsk Fault Zone, (4) LPP variety- a segment of the lithosphere be-tween the Dolsk Fault Zone and the Middle Odra Fault Zone, (5) L VP variety occurring to the south-west of the Middle Odra Fault Zone belonging to the typical Variscan platform. The two types LEEC and LTTZ are genetically linked to Baltica, while LTES and LPP represent a lithosphere of Avalonia. A lithosphere of the Palaeozoic Platform (LTES), embraced between the Variscan orogen and the EEC, represents a separate basement błock derived from Avalonia or an Avalonia-related terrane accreted to the Baltica margin during the Early Palaeozoic. The three-layer seismic structure of a crust in that area is probably produced by a number of superimposed effects like under platting by magmas melted off from a subducted plate of the Tornquist ocean. The results of the POLONAISE'97 experiment verify the role of the Dolsk Fault Zone as the northeastern boundary of the area affected by a thick-skinned Variscan tectonics. The Variscan-related modification of a seismic structure has its effect not only on a lithosphere of the Bohemian Massif, usually correlated with the Arrnorica terrane assemblage, but also on a fragment of the Palaeozoic platform of southwestern Poland located between the Dolsk Fault Zone and Middle Odra Fault Zone.

12

Are the crustal and mantle conductive zones isotropic or anisotropic?

Berdichevsky M., Pushkarev P.

Acta Geophysica

|

2006

|

Vol. 54, no. 4

333-342

EN

One of the significant problems of modern deep magnetotellurics is the recognition of anisotropy in the crustal and mantle conductive zones. In the paper we perform numerical experiment comparing several 2D models of crustal and mantle isotropic and anisotropic prismatic conductors. Anisotropy is modeled by alternat-ing horizontal or vertical thin layers of different resistivities (the vertical layers are parallel to the prism strike). Using these models, we examine conditions under which the magnetotelluric and magnetovariational response functions distinguish between isotropy and anisotropy. The resolution of MT and MV studies depends on the sediments conductance, lithosphere resistance and deep conductor width. Calcu-lations show that the most favorable conditions for anisotropy studies are observed in the active regions characterized by small sediments conductance (10-20 S) and moderate lithosphere resistance (108 Ohmźm2). However, in the stable regions, where sediments conductance exceeds 50-100 S and the lithosphere resistance comes up to 109 Ohmźm2, the crustal and mantle anisotropic and isotropic conduc-tors manifest themselves in the equivalent magnetotelluric and magnetovariational functions, which cannot distinguish between anisotropy and isotropy and admit both the interpretations.

13

Huge contrasts of the lithospheric structure revealed by new generation seismic experiments in Central Europe

Guterch A., Grad M., Keller R. G.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 8/2

753-760

EN

Beginning in 1997, Central Europe, between the Baltic and Adriatic Seas, has been covered by an unprecedented network of seismic refraction experiments (Fig.1A). These experiments — POLONAISE’97, CELEBRATION 2000, ALP 2002, and SUDETES 2003—have only been possible due to a massive international cooperative effort. International Consortium consisted of more than 30 institutions from 16 countries in Europe and North America—Austria, Belarus, Canada, Croatia, Czech Republic, Denmark, Finland, Germany, Hungary, Lithuania, Poland, Russia, Slovakia, Slovenia, Turkey, and the United States. The majority of the recording instruments was provided by the IRIS /PASCAL Instrument Center and the University of Texas at El Paso (USA), the Geological Survey of Canada, and other countries. For example, in the CELEBRATION experiment, the total number was 1230 stations and 147 shot points located along seismic lines of a total length of about 9000 km. A large number of seismic sources and stations in all experiments means that besides 2-D approach along profiles, also 3-D approach could be implemented in data interpretation. Total length of seismic profiles in all experiments is about 20,000 km.

14

Geodiversity. The concept and scope of geodiversity

Kozłowski S.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 8/2

833-837

EN

A definition of geodiversity is presented, analogous to that of biodiversity. An outline of existing Polish geodiversity studies is given, with emphasis on geoenvironmental cartography and regional monographs. The ideas of a European geodiversity atlas and geosphere monitoring program are put forward. The author postulates also to proclaim an international convention on geodiversity protection.

15

Jednowymiarowe modelowania reologii litosfery - wprowadzenie do metody

Jarosiński M., Poprawa P., Dąbrowski M.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 10/1

879-892

PL

Zaprezentowano metodę modelowania jednowymiarowych profili reologicznych litosfery. Wykresy reologiczne, zwane również obwiedniami wytrzymałościowymi, przedstawiają wielkość maksymalnych naprężeń dyferencjalnych w funkcji głębokości. W modelach reologicznych uwzględnia się trzy typy deformacji: sprężystą (opisaną prawem Hooka), kruchą (opisaną kryterium Coulomba-Naviera) oraz deformację podatną (najczęściej pełźnięcie mikrodyslokacyjne, opisane równaniem potęgowym). Główne warunki brzegowe stanowią, oddziaływanie stałej siły poziomej (dla modeli dynamicznych) lub występowanie stałego tempo deformacji poziomej (dla modeli kinematycznych). Podstawowymi danymi do modelu reologicznego są struktura petrologiczna oraz profil termiczny litosfery. Struktura petrologiczna jest interpretowana z profilowań sejsmicznych i eksperymentów sejsmologicznych. Wyniki badań petrofizycznych pozwalają na przypisanie, poszczególnym domenom struktury prędkościowej, przybliżonego składu petrograficznego. Profil termiczny litosfery określany jest na podstawie modelu gęstości powierzchniowego strumienia cieplnego oraz założonego rozprzestrzenienia produkcji ciepła radiogenicznego. Istotną rolę w modelu reologicznym odgrywa również sposób odkształcania litosfery, który określany jest poprzez tempo deformacji i towarzyszący jej reżim tektoniczny. Powszechnie obserwowanym efektem modelowań reologii litosfery kontynentalnej jest jej mechaniczne rozwarstwienie, będące skutkiem odmiennej reakcji podstawowych składników mineralnych poszczególnych warstw na wzrost temperatury i ciśnienia wraz z głębokością. Generalnie przyjmuje się, że reologia uwarunkowana jest przez najsłabszy spośród składników skałotwórczych, którymi są: w przypadku górnej warstwy skorupy ziemskiej - kwarc, dolnej skorupy - plagioklaz, natomiast górnego płaszcza - oliwin. Wyniki modelowania obarczone są szeregiem błędów, wynikających zarówno z uproszczonej procedury modelowania, niedokładności danych wejściowych jak również z algorytmów obliczeniowych, nie oddających pełnej złożoności procesów naturalnych. Mimo tych problemów, profile reologiczne litosfery są niezbędnym elementem rekonstrukcji geodynamiki dużej skali.

16

Nowa generacja programów badań głębokich struktur litosfery: eksperymenty sejsmiczne POLONAISE'97 i CELEBRATION 2000 w Europie Środkowej

Guterch A., Grad M.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 12

1085-1095

PL

Duży sejsmiczny eksperyment POLONAISE '97 został zrealizowany w maju 1997 r. na obszarze Polski w strefie transeuropejskiego szwu i złożonych struktur związanych z basenem polskim. W badaniach wzięły udział zespoły geofizyczne z Polski, Danii, USA, Litwy, Niemiec, Finlandii, Szwecji i Kanady. Badania przeprowadzono na dużą skalę wzdłuż profili sejsmicznych o łącznej długości około 2000 km, z udziałem 613 stacji sejsmicznych, które wykonały rejestrację fal sejsmicznych wzbudzonych w 64 punktach strzałowych. Jednym z ważniejszych rezultatów badań było stwierdzenie wybitnej asymetrii między maksymalną miąższością pokrywy osadowej w rowie polskim (16-20 km) i skorupowym korzeniem (o50 km) związanym z TESZ/TTZ. Inny wielki eksperyment sejsmiczny nazwany CELEBRA TION 2000 był wykonany w Europie Środkowej w czerwcu 2000 r., na obszarze południowej i wschodniej Polski, Słowacji, Węgier, Austrii, Czech, SE Niemiec oraz częściowo na Białorusi i w Rosji. Sejsmiczny eksperyment CELEBRATION 2000 został zlokalizowany na obszarze południowo-wschodniego obrzeżenia Baltiki (wschodnioeuropejski kraton), południowej części TESZ, struktur inwersyjnych TESZ, orogenu karpackiego, basenu panońskiego i masywu czeskiego. Prace zostały sfinansowane przez międzynarodowe konsorcjum 28 instytucji z 13 krajów z Europy i Ameryki Północnej. Z 1200 aparatur sejsmicznych, które zostały użyte do rejestracji, zdecydowaną większość dostarczyły Centrum Aparaturowe IRIS/PASCAL w Waszyngtonie i Uniwersytet Teksański w El Paso w USA. Pozostałe aparatury sejsmiczne dostarczyły Kanadyjska Służba Geologiczna, uniwersytet w Kopenhadze w Danii, Instytut Badań Ziemi w Gebze w Turcji i inne organizacje z pozostałych krajów. Całkowita długość profili sejsmicznych wynosi około 9000 km. Wzdłuż profili sejsmicznych zlokalizowano 147punktów strzałowych.

EN

A large seismic experiment, the POLONAISE '97 project, was conducted in Poland during May 1997 and targeted the deep structure of the Trans European Suture Zone (TESZ) and the complex series of upper crustal features associated with the Polish Basin. It included contributions from the geophysical communities in Poland, Denmark, the USA, Lithuania, Germany, Finland, Sweden and Canada. This large lithospheric seismic experiment deployed 613 instruments to record 64 shots along five profiles with a total length of about 2000 km. One of the most important result is a very distinct asymmetry between the maximum thickness of the sedimentary cover in the Polish Trough (16-20 km) and the crustal root (a50 km) associated with TESZ/TTZ. Another large scale experiment named CELEBRATION 2000 was carried out in Central Europe during June 2000 in the territory of Southern and Eastern Poland, Slovak Republic, Hungary, Austria, the Czech Republic, SE Germany, and partly in Belarus and Russia. The CELEBRATION 2000 seismic experiment is located in the area of the southern portion of the TESZ region, the margin ofBaltica (East European Craton), inversion structures along the TESZ, the Carpathian orogenic belt, the Panonian Basin and the Bohemian Massif. Funding for the CELEBRATION 2000 experiment was made by the International Consortium consisted of 28 institutions from 13 countries in Europe and North America. The majority of the recording instruments was provided by IRIS/PASCAL Instrument Center and the University of Texas atEl Paso in the USA, the Geological Survey of Canada, the University of Copenhagen in Denmark, the Earth Research Institute in Gebze (Turkey) and others. The total number was 1200 stations and 147 shot points located along seismic lines of a total length of about 9000 km.

17

Geophysical features of the Slovak Western Carpathians: a review

Bielik M.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 3

251-262

EN

The article reviews the important results of the geophysical research in the Slovak Western Carpathians. As the Slovak Western Carpathians has been a target of intensive detailed gravimetric measurements for the last 20 years, an emphasis is given to the interpretation of gravity field. Analysis of the Bouguer gravity anomalies comes from density modelling in local isostatic equilibrium and 2 1/2 D forward density modelling. The results of density modelling together with other geophysical data were used for geological and geophysical interpretation of the lithospheric structure and its tectonics in the Slovak Western Carpathians. Rheology of the lithosphere based on extrapolation of failure criteria, lithology and temperature models is presented. Finally, the obtained results are discussed.

PL

Praca poświęcona jest podsumowaniu istotnych wyników badań geofizycznych słowackich Karpat zachodnich. Obszar ten był przedmiotem intensywnych, szczegółowych pomiarów grawimetrycznych w ostatnich 20 latach, stąd w artykule położono nacisk na interpretacje pól grawitacyjnych. Analiza anomalii Bouguera została wykonana na podstawie modelowania gęstości w warunkach lokalnej równowagi izostatycznej oraz na progresywnym modelowaniu gęstości 2 1 D. Wyniki modelowania gęstości wraz z innymi danymi geofizycznymi, w tym sejsmicznymi, są punktem wyjścia do geologicznej i geofizycznej interpretacji struktury litosfery na analizowanym obszarze. Przedyskutowano ponadto zagadnienia reologii litosfery na podstawie ekstrapolacji kryteriów zniszczenia litologii i modeli termicznych.