Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wprowadzenie do problematyki opracowywania programów komputerowych ułatwiających opanowanie reguł gramatyki języków obcych

Gajer M.

Informatyka Teoretyczna i Stosowana

|

2006

|

R. 6, nr 10

203-214

PL

Przedstawiono propozycję informatycznych narzędzi przeznaczonych dla lingwistów. Są nimi programy komputerowe, których zadaniem jest realizacja kompleksowej obsługi gramatyki wybranego języka. Programy takie pozwalają nie tylko na generowanie wszelkich możliwych do utworzenia form fleksyjnych wyrazów, ale także pozwalają na efektywne łączenie wyrazów we frazy rzeczownikowe i czasownikowe. Zaletą systemu jest to, iż formy fleksyjne wyrazów wchodzących w skład frazy są automatyczne dopasowywane, tak aby pomiędzy nimi zachodził związek rządu lub zgody. Tego typu programy mogą być bardzo pożyteczne dla osób uczących się języków obcych, a także mogą wspomagać pracę badawczą filologów, tłumaczy i lingwistów.

EN

The paper describes the proposition of computer tools for linguists. These are computer programs that can treat completely the rules of foreign language. Such computer programs not only allow generating all the possible flexion forms of the words but also can effectively join words into noun-phrases and verb-phrases. The flexion forms of the words that constitute phrases are adjusted automatically in such a manner that they agreed concerning their grammatical number, person, case, and gender. Such computer programs can be very useful for the persons who learn foreign languages. They can also be helpful for the philologists, translators, and linguists.

2

Analiza języków sztucznych i kontrolowanych w kontekście systemów translacji automatycznej

Gajer M.

Informatyka Teoretyczna i Stosowana

|

2006

|

R. 6, nr 10

181-192

PL

Celem przekładu maszynowego jest zastąpienie człowieka - tłumacza przez komputer. Niestety, pomimo ponad 50 lat intensywnych badań zagadnienie to jest dalekie od satysfakcjonującego rozwiązania. Ponadto wydaje się, że przy obecnym stanie techniki komputerowej i wiedzy na temat natury języków ludzkich pełne zastąpienie tłumacza komputerem nie jest realne. Zatem wysiłek badawczy należy skierować raczej w stronę opracowywania narzędzi informatycznych wspomagających przekład. Jedną z propozycji w tym zakresie jest utworzenie sztucznych języków kontrolowanych, stanowiących pewien podzbiór języków naturalnych, z których się wywodzą. Rozważane języki kontrolowane mogą służyć do tworzenia w nich tekstów, które następnie byłyby z wysoką precyzją tłumaczone przez komputer na wybrane języki naturalne. Artykuł zawiera przegląd istniejących w tym względzie rozwiązań oraz szkic kontrolowanego języka polskiego zaproponowanego przez autora.

EN

The purpose of machine translation is to eliminate a human translator by a computer. Despite over 50 year of a very intensive scientific research, this problem is still very far away from a satisfactory solution. Moreover, it seems that taking into account the present state of the art in computer technology and knowledge about the natural language, to eliminate a human translator by a computer is unrealisable. Thus, the scientific effort must be aimed in the opposite direction, i.e. to construct the artificial controlled languages that are based on same human languages. These controlled languages can be used to write texts that can be translated into the other natural languages with high precision. The paper is a survey of existing solutions in the field of artificial languages and some proposition of controlled Polish language is also given.

3

Propozycja narzędzi informatycznych dla lingwistów wspomagających proces przekładu

Gajer M.

Informatyka Teoretyczna i Stosowana

|

2005

|

R. 5, nr 9

175--185

PL

Tematyka artykułu dotyczy dziedziny zwanej translacją automatyczną bądź przekładem maszynowym, której zadaniem jest opracowywanie programów komputerowych, które byłyby w stanie dokonywać przekładów tekstów zapisanych w pewnym języku naturalnym (np. francuskim) na inny język naturalny (np. polski). Pomimo ponad 50 lat intensywnych badań prowadzonych w tej dziedzinie jakość uzyskiwanych na drodze automatycznej przekładów wciąż powstawia bardzo wiele do życzenia. Nie wierząc w rychłą możliwość efektywnego rozwiązania problemów stojących na drodze do zbudowania w pełni sprawnych systemów translacji automatycznej, autor artykułu zaproponował nowe, oryginalne podejście, jakim jest translacja wspomagana przez użytkownika. W zaproponowanym przez autora rozwiązaniu użytkownik systemu sam buduje zdania w swoim ojczystym języku, korzystając z gotowych schematów, dostępnych na poziomie menu, a system komputerowy przekłada te zdania w sposób wierny oryginałowi na wybrany język obcy. Gwarancje wysokiej jakości przekładu stanowi fakt, że użytkownik sam rozwikłuje wszelkie wieloznaczności syntaktyczne i semantyczne budowanych przez niego wypowiedzi.

EN

The topic or the paper is machine translation. The purpose or this branch or science is writing computer program that would be able to translate from one natural language (e.g. French) into another (e.g. Polish). Despite or over 50 years or intensive scientific research in the field of machine translation, the quality of such systems is still relatively law. This author does not believe that the main problems with the fully automatic machine translation could be effectively overcome in the nearest future. This is why this author in the paper proposed a totally new approach to the machine translation that is a human-aided machine translation. In the machine translation system, which was proposed by this author, the user plays an active role in the process of constructing sentences in his mother tongue. The sentences are con. structed with the items that are available from the menu. Then the system translates the sentences into the target languages. The obtained quality is high because the user disambiguates any syntactic and semantic ambiguities that can occur in his sentences.

4

Wprowadzenie do metody translacji automatycznej opartej na wzorcach

Gajer M.

Elektrotechnika i Elektronika

|

2005

|

T. 24, z. 1

7-29

PL

Artykuł niniejszy jest pierwszym artykułem z większego cyklu prac poświęconych opracowanej przez autora metodzie translacji automatycznej opartej na wzorcach PBMT (Pattern Based Machine Translation). Metoda ta stanowi połączenie istotnych cech znanych do chwili obecnej metod translacji automatycznej, takich jak tłumaczenie poprzez analogię EBMT (Example-Based Machine Translation) oraz tłumaczenie oparte na regułach gramatycznych RBMT (Rule-Based Machine Translation). Zdaniem autora zaproponowana metoda może stanowić istotny krok na drodze do zbudowania w pełni automatycznych systemów komputerowego przekładu, charakteryzujących się stosunkowo wysoką jakością uzyskiwanych tłumaczeń tekstów należących do języka ogólnego. Jednakże zbudowanie pierwszego pełnosprawnego systemu translacji automatycznej opartego na wzorcach translacyjnych wymaga zarówno dużego nakładu pracy lingwistycznej, jak i dalszych badań, w związku z czym jest sprawą raczej odległej przyszłości. Istota metody PBMT została w artykule zilustrowana na licznych przykładach zaczerpniętych z kilku języków świata. Ponadto w artykule zamieszczono krótkie wprowadzenie do dziedziny automatycznego przekładu, omówiono historię badań w tym zakresie oraz scharakteryzowano podstawowe metody i kierunki dalszego rozwoju systemów translacji automatycznej.

EN

The paper is the first one of the series of papers concerning the new method of machine translation that was proposed by this author. The metod was called by this author Pattern-Based Machine Translation (PBMT) and it is a combination of the most important features of Example-Based and Rule-Based machine translation techniques. In this author's opinion this method can make possible to buil fully-automatic high-quality machine translation systems for unrestrricted text. Building the first fully-operating pattern-based machine translation system requires a lot of time and work of the team of trained linguists. In the paper the most important aspects of the pattern-based macine translation method are described. Moreover the way in which such machine translation system operates was illustrated on many examplem for different languages of the world. In the paper a short introduction to the field of machine translation was also presented. The brief history of machine translation was described and the most common machine translation techniques are disscused.

5

Wnioski wynikające z badań nad metodą translacji automatycznej opartą na wzorcach

Gajer M.

Elektrotechnika i Elektronika

|

2005

|

T. 24, z. 2

125-147

PL

Translacja automatyczna jest dziedziną lingwistyki informatycznej, której zadaniem jest opracowanie metod komputerowego przekładu tekstów zapisanych w danym języku naturalnym na inny język naturalny. Pomimo ponad 50 lat intensywnych badań automatyczny przekład jest wciąż daleki od zamierzonego ideału. Autor artykułu zaproponował nowe podejście do translacji automatycznej, które zostało przez niego nazwane translacją opartą na wzorcach PBMT (Pattern-Based Machinę Translation). W artykule zamieszczono wyniki badań nad translacją opartą na wzorcach oraz wypływające z nich wnioski. Opisano również proponowane dalsze kierunki badawcze związane z automatyzacja przekładu.

EN

Machine translation is a discipline of computational linguistics the purpose of which is to develope the methods of computerized translation of text written in one natural łanguage into another. despite over 50 years of intensive research effort the automatic translation is still far away from what we would like to achieve. This author has proposed an original method of machine translation which was called Pattern-Based Machine Translation (PBMT). In the paper the results of implementation of PBMT for different languages are presented. Some conclusions drawn upon pattern-based machine translation method and directions of further research are also discussed.

6

Analiza możliwości zastosowania techniki translacji automatycznej opartej na wzorcach dla wybranych języków należących do grup językowych germańskiej i romańskiej

Gajer M.

Elektrotechnika i Elektronika

|

2005

|

T. 24, z. 1

30-56

PL

Translacja automatyczna jest działem zastosowań informatyki, którego zadaniem jest wypracowanie metod algorytmizacji przekładu tekstów napisanych w pewnym języku naturalnym na inny język naturalny. Pomimo znacznego wysiłku badawczego włożonego w budowę systemów automatycznej translacji, automatyzacja przekładu dla tekstów należących do języka ogólnego wciąż nie doczekała się w pełni satysfakcjonującego rozwiązania. Jakość przekładów automatycznych wprawdzie z roku na rok wzrasta, ale systemom translacji automatycznej wciąż jest daleko do pożądanego ideału, który być może jest w ogóle nieosiągalny. Artykuł niniejszy stanowi drugą część cyklu publikacji, poświęconych opracowanej przez autora metodzie translacji automatycznej opartej na wzorcach PBMT (Pattern-Based Machine Translation). Metoda PBMT stanowi kombinację znanych wcześniej metod automatycznego przekładu opartych na przykładach EBMT (Example-Based Machine Translation) oraz na regułach gramatycznych (Rule-Based Machine Translation). W artykule zamieszczono wyniki rozważań dotyczących analizy możliwości i ograniczeń zastosowania metody PBMT w celu automatyzacji przekładu pomiędzy wybranymi językami germańskimi i romańskimi a językiem polskim.

EN

Machine translation is a discipline of computer science the purpose of which is to deliver the methods of automatization of translation of texts written in some natural language into another. Despite the great scientific effort connected with the development of machine translation systems for the general language, the automatisation of translation is still far away from its fully satisfactory sollution. Besides that the quality of automatic translation is growing sistematicly, the fully-automatic high-quality machine translation system for unrestricted text is still something ideal that maybe will never be attained. The paper is the second one of the longer series of publications of this author devoted to the method of machine translation that was developed by himself The method was called Pattern-Based Machine Translation (PBMT) and is a hybride of Example-Based Machine Translation and Rule-Based Machine Translation. The paper is a summary of the analysis of possiblities of implementation of PBMT for machine translation systems that trans late from certain Germanic and Romance languages into the Polish language.

7

Wielojęzyczny internetowy serwis usług lingwistycznych

Zygmunt A., Gajer M., Obarski M.

Informatyka Teoretyczna i Stosowana

|

2004

|

R. 4, nr 6

187-201

PL

Tematem artykułu jest realizacja wielojęzycznego, internetowego serwisu usług lingwistycznych. Usługi świadczone przez serwis koncentrują się wokół zagadnień związanych z działalnością przekładową i obejmują interaktywne systemy automatycznej translacji wspomaganej przez człowieka, systemy wspomagające pracę tłumacza oraz analizatory składniowe języków naturalnych. W przyszłości autorzy planują poszerzenie funkcjonalności rozważanego serwisu usług lingwistycznych o dalsze komponenty pozwalające na rozpoznawanie języka tekstów, analizę stopnia archaiczności fleksji wybranych języków indoeuropejskich, przeprowadzanie ontologicznej analizy leksyki języków oraz automatyczne rozpoznanie języka wypowiedzi i analizę jego warstwy fonetycznej. Centralnym zagadnieniem rozważanego serwisu usług lingwistycznych jest translacja automatyczna. Autorzy zaproponowali własne, oryginalne podejście polegające na opracowaniu interaktywnego systemu translacji automatycznej wspomaganej przez człowieka. Rozważana metoda bazuje na tzw. wzorcach translacyjnych, z których użytkownik systemu buduje zdania celem ich późniejszego przetłumaczenia przez komputer. Podejście takie gwarantuje wysoką jakość uzyskiwanych przekładów, niestety poważną wadą jest duży nakład pracy konieczny do zgromadzenia lingwistycznych baz danych, zawierających wzorce translacyjne. Dalszy rozwój systemu planowany jest prze udziale specjalistów z dziedzin lingwistycznych.

EN

The topic of the paper is a multilingual, Internet-based linguistic server. The work of the server concentrates about the activities connected with translation among natural languages. Thus the linguistic server encompasses interactive human-aided machine translation systems, tools for machine-aided human translation, and parsers for some natural languages. In the future the authors plan to enrich the server with a new functionality adding tools for automatic recognition of language of text, automatic analysis of the degree of archaism of the flexion forms of Indo-European languages, ontological analysis of language vocabulary, and automatic recognition of language of speech. The most important part of the multilingual linguistic server is machine translation. These authors have proposed the original method of machine translation that is an interactive human-aided machine translation. The method proposed by these authors is based on the so-called translation patterns that are used by the human to build sentences in his native language with the purpose to translate them by a computer. The proposed method guaranties the high level of quality of obtained translation. The only problem is the dimension of database that gathers the necessary translation patterns. This is a reason why the further development of the system will be conducted with the co-operation with the specialists in the field of linguistics.