Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wapienie jurajskie ze złóż w rejonie Działoszyna – wykształcenie litologiczne i obecne kierunki wykorzystania

Guzik Katarzyna, Figarska-Warchoł Beata, Skuta Ireneusz

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

57--66

PL

W artykule scharakteryzowano górnojurajskie wapienie ze złóż w rejonie Działoszyna, udokumentowane dla potrzeb przemysłu cementowego, wapienniczego i do produkcji kamienia budowlanego. Przedstawiono najważniejsze parametry chemiczne oraz fizyczne i mechaniczne wapieni z eksploatowanych złóż oraz dane na temat wielkości wydobycia i dostępnych zasobów. Wśród kompleksów skalnych oksfordu, charakteryzujących się zróżnicowanym udziałem wapieni, wapieni marglistych i margli, szczególne znaczenie ma odmiana wapieni zalesiackich. Skały te poddane zostały szczegółowej charakterystyce w zakresie wykształcenia litologicznego, parametrów jakościowych oraz kierunków gospodarczego wykorzystania.

EN

The paper presents the characteristics of the Jurassic limestones from deposits in the Działoszyn area, recognized as a rock minerals for the cement and lime industry and for the production of construction stone. The most important chemical, physical and mechanical parameters of limestone from exploited deposits as well as data on the mining output volume and available resources are presented. Among the Oxford rock complexes, comprises of limestones, marly limestones and marls that occurs in various proportions, the type of Zalesiaki limestones is of particular importance. These rocks were subjected to detailed analyses in terms of variability of lithological features, quality parameters and directions of economic use.

2

Stare piece wapiennicze w krajobrazie Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako element dziedzictwa górniczego

Krzeczyńska Monika, Woźniak Paweł, Kaczmarzyk Ewa, Głowacki Marian

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

25--32

PL

Tradycje przemysłu wapienniczego sięgają odległych czasów. Wapno, jako spoiwo zapraw budowlanych i farb używane jest już od kilku tysiącleci. Stare piece wapienne i towarzyszące im wyrobiska spotykane na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (a zwłaszcza w jej północnej części) doskonale nadają się do zagospodarowania i wykorzystania w przyszłości jako miejsca edukacyjne ułatwiające poznanie i zrozumienie wielu procesów kształtujących powierzchnię Ziemi, w tym poprzez gospodarczo-przemysłową działalność człowieka. Znane są już ciekawe, krajowe przykłady dostosowania obiektów przemysłu wapienniczego do realizacji funkcji rekreacyjno-poznawczych. Najwięcej jest ich w Sudetach. Autorzy referatu mają nadzieję, że w nieodległej przyszłości dołączy do nich przynajmniej jeden z jurajskich wapienników z okolicy Olsztyna, Rudnik, Częstochowy, Złotego Potoku, Mstowa, Kusiąt lub Choronia.

EN

The traditions of the lime industry date back to distant times. Lime has been used as a binder of building mortars and paints for several millennia. Old lime kilns and the accompanying excavations found in the Kraków-Częstochowa Upland (especially in its northern part) are perfect for development and future use as educational places facilitating the knowledge and understanding of many processes shaping the Earth's surface, including economic and industrial activities of humans. Interesting local examples of adapting lime industry facilities aimed at enhancing recreation and cognitive functions are well recognized. Most of them are in the Sudetes. The authors of the paper hope that in the near future one of the Jurassic lime kilns in the vicinity of Olsztyn, Rudnik, Częstochowa, Złoty Potok, Mstów, Kusiąt or Choroń will also soon become recognizable.

3

Celowość interdyscyplinarnych badań obiektów pogórniczych na przykładzie reliktów przemysłu wapienniczego

Kasprzyk P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

323--334

PL

Tereny pogórnicze, powstałe w wyniku odkrywkowej eksploatacji surowców mineralnych, budzą coraz większe zainteresowanie jako przestrzeń, która wprawdzie została mocno przekształcona, ale obok pewnej przyrodniczej degradacji wykazuje również specyficzne, nowe korzystne właściwości. Wraz z odkrywaniem tych walorów i przemianami społecznymi zmienia się również nastawienie do obszarów zdegradowanych i ich ponownego zagospodarowania. Wyraża się to w coraz bardziej kreatywnym podejściu do tego zagadnienia, widocznym w liczbie kierunków rekultywacji, proponowanych przez literaturę przedmiotu i akty prawne. Wyrobiska powstałe w wyniku wydobycia surowców skalnych stanowią niekiedy bardzo sprzyjające środowisko dla rozwoju wielu gatunków roślin i zwierząt, nierzadko chronionych. Odsłonięcia przekrojów geologicznych w ścianach tych wyrobisk dają możliwość tworzenia stanowisk z cennymi poznawczo i edukacyjnie strukturami geologicznymi. Niemniej cenne, a niejednokrotnie przewyższające wartości przyrodnicze, są zasoby kulturowe związane z dawnym wykorzystaniem surowców naturalnych. Do przykładów takiej działalności zalicza się, chyba nie zawsze doceniane przez badaczy krajobrazu i przeszłości, wydobycie i wykorzystanie wapieni, głównie jako materiału kamiennego i do produkcji wapna. Z diagnozowanie (niejednokrotnie wręcz wykrycie) walorów kulturowych reliktów tej działalności wymaga prowadzenia badań wykorzystujących wiadomości i metody z różnych dyscyplin naukowych i technicznych, a ich wyniki mają potencjał wzbogacający wiedzę w wielu dziedzinach, niejednokrotnie odległych od stricte górniczego fachu. Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie bogactwa poznawczego i utylitarnego obiektów pozostałych po zakończeniu eksploatacji górniczej oraz przydatności ich badań o interdyscyplinarnym charakterze, na przykładach związanych z przemysłem wapienniczym.

EN

Post-mining areas are becoming increasingly popular as a space that has been heavily transformed, but in addition to some natural degradation it also exhibits specific new beneficial properties. With the discovery of these values and social changes, the attitude towards degraded areas and their redevelopment has also changed. This is expressed in an increasingly creative approach to this issue, which is evident in the number of rehabilitation directions proposed by the literature and the legal acts. Quarries created by the extraction of mineral resources are sometimes a very favorable environment for the development of many species of plants and animals, often protected. Exposures of geological sections in the walls of these excavations give the opportunity to create posts with valuable cognitive and educational geological structures. Nevertheless valuable, and sometimes exceeding natural values, are the cultural resources associated with the former use of natural resources. Examples of such activities are, perhaps not always appreciated by landscape and past researchers, the extraction and use of limestone, mainly as a stone material and for the production of lime. Diagnosing (and often detecting) the cultural values of relics of this activity requires research using the knowledge and methods of various scientific and technical disciplines, and their results have the potential to enrich knowledge in many areas, often far from strictly the mining industry. This article aims to show the cognitive and utilitarian wealth of the remaining mining facilities and the relevance of their interdisciplinary research, on examples from the lime industry.

4

Monitoring dzikich pszczół w nieużytkach poprzemysłowych na Kujawach

Twerd L., Banaszak J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 2

180--188

PL

Przedstawiamy wyniki badań nad zróżnicowaniem owadów zapylających na obszarach oddziaływania przemysłu sodowego oraz wapienniczego na Kujawach w centralnej Polsce. Monitoringiem przyrodniczym objęto trzy zakłady przemysłowe, produkcyjnie związane z przetwórstwem wapienia, tj. Soda-Mątwy S.A. w Inowrocławiu, Janikosoda S.A. w Janikowie oraz Trzuskawica S.A. w Bielawach. Odnotowaliśmy występowanie 183 gatunków dzikich pszczół (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Wykazaliśmy, że gatunki rozpowszechnione na badanym terenie, tj. odnotowane na wszystkich stanowiskach stanowiły ok. 49%, natomiast występujące lokalnie, tj. związane tylko z 1 zakładem przemysłowym 25%. Na przestrzeni analizowanych lat potwierdziliśmy występowanie większości z odłowionych gatunków. Na obszarach oddziaływania przemysłu sodowego liczba ta wyniosła ok. 78%, a przemysłu wapienniczego 55%. Uzyskane wyniki wskazują, że wbrew pozorom nieużytki poprzemysłowe, w tym sztucznie wytworzone oraz silnie zdegradowane siedliska mogą zapewniać dogodne warunki dla występowania stabilnych populacji wielu gatunków owadów, w tym objętych monitoringiem dzikich pszczół.

EN

Species diversity of pollinating insects was studied in areas affected by soda and lime industry in the Kujawy region (central Poland). Environmental monitoring was conducted near 3 industrial plants related to lime processing: Soda-Mątwy S.A. in Inowrocław, Janikosoda S.A. in Janikowo, and Trzuskawica S.A. in Bielawy. We recorded there 183 species of wild bees (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). The species that are widespread in the study area, i.e. common to all the 3 localities, accounted for about 49%, while those observed only locally, i.e. associated with only 1 industrial area, accounted for 25%. In the analysed period (2007–2010), we confirmed the occurrence of most of the species recorded: 78% in the areas affected by soda industry and 55% in those affected by lime industry. The presented results indicate that, surprisingly, postindustrial wastelands (including human-made and strongly degraded habitats) can create favourable conditions for stable populations of many species of insects, also of the monitored wild bees.

5

Metody pomiarów zanieczyszczeń organicznych emitowanych do atmosfery przez przemysł cementowy i wapienniczy

Sładeczek F., Głodek E.

Cement Wapno Beton

|

2012

|

R. 17/79, nr 6

423-433

PL

W artykule omówiono wymagania prawne raportowania emisji zanieczyszczeń organicznych do powietrza dla przemysłu mineralnego (cement, wapno, ceramika, szkło). Przedstawiono metody pomiarów wybranych zanieczyszczeń organicznych opracowane w ramach ponadnarodowego projektu UE realizowanego z Instytutem Zdrowia w Ostrawie (Czechy). Zaprezentowano wstępne rezultaty pomiarów wybranych zanieczyszczeń wykonanych na instalacjach przemysłu mineralnego w formie koncentracji zanieczyszczeń (mg/m3n) oraz wskaźników emisyjnych (na tonę produktu).

EN

The paper discusses the legal requirements of the PRTR reporting system, in particular organic pollutants into the air from the mineral industry (cement, lime, ceramics, glass). Measuring methodology for selected organic pollutants developed and tested within the frame of transnational EU project conducted with the Institute of Public Health in Ostrava (Czech Republic) is presented. Finally the paper presents preliminary results of measurements of selected organic pollutants performed in cement and lime industry plants in the form of releases concentration (mg/m3n) and emission benchmarks (per ton of product).

6

Technologia wysokociśnieniowego rozdrabniania

Saramak D.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2011

|

nr 3

68-73

7

Elementy krajobrazu kulturowego powstałe w wyniku eksploatacji skał wapiennych

Kasprzyk Paweł

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2011

|

nr 15

176--184

PL

Eksploatacja surowców mineralnych wywołuje przekształcenie wielu elementów krajobrazu. Długoletnia, a nierzadko wielowiekowa, działalność górnicza wiąże się również z pozostawieniem śladów tej działalności w wymiarze niematerialnym. Pozostają nazwy topograficzne, nazwy ulic, dzielnic, herby, a nawet obyczaje. Ważnym elementem krajobrazu, utrwalonym w ludzkiej pamięci lub na kartach opracowań drukowanych, jest historia tej działalności, stanowiąca często istotną wartość dla społeczności lokalnej, a niejednokrotnie dla społeczeństw większych regionów. W przedstawionym artykule zostanie poruszony ten temat na przykładzie przemysłu związanego z eksploatacją skał wapiennych. Materiał ten odegrał w rozwoju naszej cywilizacji znaczącą rolę. Był i jest eksploatowany i przerabiany na przestrzeni wieków. Niejednokrotnie nie zauważamy i nie doceniamy zapisów tej działalności w krajobrazie niematerialnym. Zamiarem autora jest pokazanie tego bogactwa kulturowego.

EN

Mining of mineral raw materials causes the landscaping transformation in many aspect. The many years and not rarely many of centuries of mining works lives also traces in immaterial dimension. There remain topographical names, names of streets and districts, crests, and even customs. An important element of landscape, which is recorded in people memory or in printed form, is history of this activities, very important factor for local society, and repeatedly for society of bigger regions. In presented paper the topic will be discussed on the base of industry for mining and processing of limestone. This row material has played an important role in development of our civilization. It was and is used during centuries. Many times we do not note and do not appreciate the signs of this works in immaterial landscape. It is intention of the author is showing of this cultural richness.

8

Tereny przemysłowe - jako miejsca bogatej fauny żądłówek

Twerd L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 27

219-228

PL

Przedstawiono wstępne wyniki badań prowadzonych w latach 2008-2009 na obszarach oddziaływania przemysłu wapiennego na Kujawach w Północnej Polsce. W trakcie prowadzonych pracodłowiono 93 gatunki żąłówek - Crabronidae (40 gatunków), Chrysididae (18 gatunków), Vespidae (15 gatunków), Pompilidae (10 gatunków), Sphecidae (6 gatunków), Mutillidae (2 gatunki), Scoliidae (1 gatunek) oraz Tiphiidae (1 gatunek).Uzyskane wyniki wskazują, że przemysł nie zawsze musi kojarzyć się z negatywnym oddziaływaniem na faunę czy florę.

EN

Preliminary field research was conducted in 2008-2009 in areas directly affected by lime industry in the region of Kujawy (Kuyavia) in northern Poland. In the course of the work of 93 species caught Aculeata - Crabronidae (40 species), Chrysididae (18 species), Vespidae (15 species), Pompilidae (10 species), Sphecidae (6 species), Mutillidae (2 species), Scoliidae (one species) and Tiphiidae (one species). Results of this study imply that industry does not always have a negative effect on the local fauna or flora.

9

Ocena możliwości zastosowania pyłu węgla brunatnego w przemyśle cementowym, wapienniczym i wytwórniach mas bitumicznych w Polsce

Sładeczek F.

Prace Instytutu Szkła, Ceramiki, Materiałów Ogniotrwałych i Budowlanych

|

2008

|

R. 1, nr 1

105-118

PL

Przedstawiono analizę uwarunkowań techniczno-technologicznych substytucji dotychczas stosowanych paliw węglem brunatnym oraz obliczenia rocznego potencjalnego zapotrzebowania pyłu węgla brunatnego w przemysłach cementowym, wapienniczym oraz wytwórniach mas bitumicznych (asfaltu). Biorąc pod uwagę aktualnie zużywaną ilość paliw w analizowanych sektorach, największym potencjalnym odbiorcą węgla brunatnego może być przemysł cementowy.

EN

Technical and technological aspects of possibilities of current used fossil fuels substitution by brown coal dust were considered. Analysis have covered cement and lime industry and asphalt manufacture installations in Poland. Potential annual demand for these sectors were calculated. Taking into account quantity of fuels used today, the biggest consumer of brown coal seems to be cement industry.

10

Aktualne problemy handlu emisjami w przemyśle cementowym i wapienniczym

Jankowski B.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2007

|

nr 3

63-65

PL

Obserwowana obecnie dobra koniunktura w przemyśle cementowym i wapienniczym stwarza dla firm z tego sektora szanse rozwoju po dłuższym okresie stagnacji. Wzrost aktywności w budownictwie mieszkaniowym oraz inwestycyjnym, a także bliższe realizacji plany budowy autostrad sprzyjają utrzymaniu tych korzystnych dla branży tendencji. Pomyślne uwarunkowania zakłócają jednak problemy wynikające z uzgodnienia przydziałów emisyjnych w unijnym systemie handlu emisjami. Czy decyzja Komisji Europejskiej, żądająca ograniczenia polskiego planu na lata 2008-2012 do poziomu 209 min ton rocznie, może odbić się niekorzystnie na sytuacji firm z omawianego sektora?

11

Przemysł wapienniczy a środowisko

Kasprzyk P.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 4

143-148

PL

Niniejszy artykuł przedstawia wpływ przemysłu wapieniczego na środowisko przyrodnicze oraz jego powiązania z ochroną tego środowiska. Jako wprowadzenie przedstawiono podstawowe informacje o rozwoju i produkcji przemysłu wapienniczego. W artykule przedstawione zostały aspekty dotyczące degradacji środowiska poprzez działalność przemysłu wapienniczego, związane z wykorzystaniem surowców naturalnych oraz jego oddziaływaniem na środowisko przyrodnicze poprzez czynniki degradujące, takie jak emisje, zmiany krajobrazu itd. Pokazano, że w ostatnim okresie przemysł wapienniczy przywiązuje większą wagę do tych zagadnień.

EN

The paper is presenting influence and of lime industry to the environment and its relation to environmental protection. As introduction the basic information abut lime industry production are provided. In the paper are presented aspects related to environmental degradation as a result of lime industry operation, connected with using of natural resources and influence through degradation factors, like emissions, landscape changes etc. It is showed, that in the last times the lime industry the situation is changing because lime industry is paying more attention on protection of environment. Technical development and investment provided improvement in many aspects. Especially advantageous changes occurred in aspect of protection of atmosphere and it happened due to activities in reduction of gaseous emissions. Based on same cases the last development trends are presented, which are related to decreasing of greenhouse effect, energy consumption and utilization of alternative fuels. Additionally, in the last years products of lime industry are playing more and more important role in protection of environment. These trends make lime industry as significant factor of protection system, what cases new importance of lime industry.

12

Problemy wiercenia otworów strzałowych w kopalniach odkrywkowych przemysłu cementowego i wapienniczego. Cz. 2

Bęben A.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2004

|

nr 1

9-11

PL

Artykuł omawia zagadnienie wiercenia sposobem obrotowo-udarowym. Wiercąc otwory w skałach o dużej zwięzłości sposobem obrotowym, prędkości wiercenia mogą być nawet zadowalające dla założonego wydobycia kopalni, lecz równoczesne bardzo szybkie zużywanie się ostrzy narzędzi czyni proces wiercenia nieekonomicznym. Występujące niedogodności wiercenia sposobem obrotowym w skałach o dużej zwięzłości przyczyniły się do powstania nowych konstrukcji maszyn, bazujących na obrotowo-udarowym sposobie atakowania dna otworu, który ma cechy sposobu obrotowego i udarowego.