Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kopalnia „Bach” w Cybince - historia zastosowania metody zamrażania górotworu w górnictwie węgla brunatnego

Gontaszewska-Piekarz Agnieszka, Preidl Wojciech

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

T. 65, nr 3

9--28

EN

The article describes the application of the artificial ground freezing method for sinking the shafts of the now-defunct Bach lignite mine in Cybinka (Lubusz Province). It was probably the only instance of such a procedure in lignite mining in Poland. The text presents the origins of this method, patented in 1863 by F.H. Poetsch, and the examples of mines where this technique was implemented, with particular emphasis on the Polish lands. The course of freezing the Bach V and Bach VI shafts and the problems that occurred at the very beginning of their exploitation are described in detail. As a result of errors made during the drilling of freezing holes, both shafts were completely flooded with groundwater. The paper also aims to analyse the causes of this mining disaster.

2

Zmiany struktury świadczeń ekosystemów na obszarach pogórniczych. Przykład odkrywki Kazimierz w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego

Fagiewicz K., Sobera M.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 12

35--43

PL

Artykuł przedstawia koncepcję świadczeń ekosystemów jako propozycję rozwiązania metodycznego zastosowanego w ocenie wpływu górnictwa węgla brunatnego na środowisko przyrodnicze i społeczno-kulturowe. Analiza zmian świadczeń ekosystemów w obszarach górniczych pozwala uzyskać syntetyczną informację o utraconych w wyniku działalności górniczej korzyściach, czerpanych z ekosystemów oraz możliwościach kreowania w procesie rekultywacji nowych geosystemów pogórniczych, o zróżnicowanym potencjale, zależnym od wizji rozwoju obszaru pogórniczego i dostosowanym do potrzeb lokalnej społeczności. Artykuł podkreśla znaczenie rekultywacji terenów pogórniczych w kształtowaniu poziomu i struktury świadczeń ekosystemów, zgodnie z priorytetami określonymi w planowaniu przestrzennym. Badaniami objęto obszar odkrywki Kazimierz zlokalizowanej w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego.

EN

This paper presents the concept of ecosystem services as a proposal of a methodical solution used in the assessment of the impact of lignite mining on natural and socio-cultural environment. Analysis of changes in ecosystem services in mining areas provides synthetic information on the benefits lost as a result of mining activities, the benefits derived from the ecosystems as well as the possibilities of creating new post-mining geosystems during the process of reclamation, with varying potentials, depending on the vision for the development of the post-mining area and adapted to the needs of the local community. The paper emphasizes the importance of the reclamation of post-mining areas in shaping the level and structure of ecosystem services in accordance with the priorities defined in the spatial planning. The research covered the open-pit area of Kazimierz, located in the Konin Lignite Basin.

3

Challenges in German subsidence research – retrospectives and perspectives

Preusse A., Müller D., Beckers D.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2018

|

T. 20, nr 1

25--32

EN

Due to the fact of a multilateral underground use, mining subsidence relocates more and more from mining to other issues, like post-mining topics, storage or geothermal utilization. This and the infl uence of the energy policy is why the situation in Germany also describes a transition from active to abandoned mining. Many PhD-theses with different subjects were written within the last 20 years. Every single one with a different topic but all with the same issue: Mining subsidence and its effects and challenges. These challenges start with the research regarding geological and hydrogeological conditions, which is the basis for calculations like the angle of draw or predictions of subsidence due to water table drawdown. Furthermore, the research investigates issues like risk-management and fi nancial planning. One of these issues are post-mining calculations and another for example potential hazards of storage or the use of geothermal energy. This paper outlines an overview of German Mining and its consequences due to subsidence. It deals with an overview of the circumstances relating to hard coal mining, lignite mining the use of geothermal energy, gas and opportunities regarding underground storage. Basically it describes the essential steps of processing of mining subsidence, starting with monitoring to forecast and up to safety measures. With a glance back to the applied research of the prior two decades, we compare given forecasts with experiences already gained. Even though mining decreases, ground control does not.

4

Odkrycie złóż oraz początki górnictwa węgla brunatnego w Zielonej Górze

Gontaszewska-Piekarz A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2018

|

R. 63, nr 4

21--45

EN

The work describes the discovery of lignite deposits by C.A. Pohlez in 1838 near Zielona Góra that initiated extraction of this mineral coal by several mines. Exploitation of lignite in Zielona Góra and its neighbourhood was taking place in the years 1841-1948. The article describes only the first years of mining and creation of the Gewerkschaft “Consolidierte Grünberger Gruben”, which embraced almost all mines in the vicinity. Extraction of lignite was conducted in the Wilkanowo and Słone villages near Zielona Góra, and also in the western part of the city. The text describes areas where particular mines belonging to the Gewrkschaft worked and presents well-known locations of the oldest mineshafts. It also presents available historical maps containing data on mining in the area of Zielona Góra and, on the basis of few preserved source materials and the 19th-century geological and mining literature, certain data concerning employment and the amount of extraction. The article introduces us also to the economic situation of the 19th-century Gewerkschaft.

5

Historyczne górnictwo węgla brunatnego w okolicy Górzycy (powiat słubicki)

Gontaszewska-Piekarz A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2017

|

nr 167 (47)

101--116

PL

W pracy zawarto dostępne informacje na temat kopalń węgla brunatnego w okolicy Górzycy, powiat słubicki. Górnictwo to funkcjonowało w latach 1850-1938. Opisano pokrótce historię poszczególnych kopalń: „Lord”, „Karl Ferdinand”, „Humboldt” oraz „Finke”. Scharakteryzowano także warunki geologiczne oraz sposób prowadzenia wydobycia. Praca oparta jest na historycznych mapach geologicznych oraz topograficznych, a także zachowanych dokumentach nadań górniczych.

EN

The paper presents available information about history of lignite mining in region of Górzyca (north-west part of Ziemia Lubuska -West Poland). Lignite mines operated here in years 1850-1938. The paper describes briefly the history of particular mines:„Lord”, „Karl Ferdinand”, „Humboldt” and „Finke”. Also underground mining in complicated geological condition (glaciotectonic deformations) was presented. The paper is based on remained German archival materials and also historical map: geological and topographic.

6

W poszukiwaniu najstarszej kopalni węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej

Gontaszewska-Piekarz A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 9

549--554

EN

The paper presents available information about the beginnings of lignite mining in Ziemia Lubuska, western Poland. After studies on remained German archival materials from “Landesarchiv Sachsen-Anhalt” and German literature from the 19th century, some new data about the oldest mining has been found. The oldest acts of conferment of mining fields (“Mutung”) in the discussed region refer to the field “Caroline” field in Glisno of 1820. The paper presents the history of the oldest mine in the Ziemia Lubuska region, i.e. “Caroline & Herrmann” in Glisno near of Sulęcin. The mine functioned in the years 1820–1862 and later as “Consolidierte Max” untill 1869. The paper also describes the discovery of lignite deposits in the 19th century near Sulęcin, focusing on the detailed history of the village of Glisno, which was closely connected with lignite. In the 19th century, in addition to a lignite mine, a silk factory operated in Glisno, which used lignite to steam production, and a famous lignite-silt-spa located in a palace. The history of mining in Glisno has been almost completely forgotten. Unfortunately, there is a scarcity of preserved archival or literature materials relating to the mine.

7

Geological and seismic investigation of former lignite mining area in Zielona Góra – two case studies

Gontaszewska-Piekarz A., Kłosiński J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 2/I

311--326

EN

The article presents two case studies of investigation carried out on plots of land, intended for multi-family residential development, lying on a former lignite mining area in Zielona Gora. It was underground mining, operating in the years 1840- 1948. Lignite deposits were extracted with the room and pillar method, i.e. with an overlayer collapse, causing deformations on the surface of the ground. In the first case study, there was no detailed mining data. In order to identify the geological structure under the planned seven-floor multi-family building, seismic surveys were performed with the technique of multichannel analysis of surface waves (MASW). Three seismic profiles were performed. They revealed the presence of several zones where S-waves had smaller velocity values. In order to verify whether the zones with the smaller values of velocity correspond to e.g. lower soil density resulting from collapsed exploitation room, some drillings were undertaken to the depth indicated in geophysical investigation. Additionally, the CPT and dynamic probing were also performed. The data obtained allowed to determine the soil parameters necessary for the safe design and foundation of the building. In the second case study, a historical mining map with the marked location of the shaft and the main galleries was used. Formerly, geological and engineering documentation for construction works had been prepared, based on 30-meter drillings and soundings with a heavy probe. The mining maps and the contemporary maps were mapped one on another carefully and accurately, calibrated with historic buildings. Thus, the accuracy of 5 m was obtained. Additionally, investigation with the MASW technique was performed. Ten seismic profiles were performed, and then verified by drillings. Also, dynamic probing in the vicinity of the expected location of the shaft was performed. Neither the MASW investigation nor the dynamic probing did not reveal any alterations in the soil condition, which would suggest the presence of the properly liquidated shaft. Thus, based exclusively on the cartographic material, the area comprising the liquidated and backfilled shaft was established. The area was excluded from the plans for the intended building erection.

PL

Artykuł przedstawia badania, jakie przeprowadzono na dwóch przykładowych działkach przeznaczonych dla zabudowy wielorodzinnej leżących na terenie dawnego górnictwa węgla brunatnego w Zielonej Górze. Było to górnictwo podziemne, działające w latach 1840-1948. Węgiel 326 A. Gontaszewska-Piekarz, J. Kłosiński brunatny eksploatowany był metodą filarowo – komorową, na zawał, powodując powstawania na powierzchni deformacji terenu. Dla niektórych fragmentów miasta zachowały się mapy górnicze. W pierwszym przypadku brak było szczegółowych danych górniczych. W celu rozpoznania budowy geologicznej pod projektowany budynek wielorodzinny, 7-kondygnacyjny wykonano geofizyczne badania sejsmiczne techniką wielokanałowej analizy fal powierzchniowych MASW. Wykonano 3 profile sejsmiczne. Wykazały one kilka niewielkich stref cechujących się niższymi wartościami prędkości fal sejsmicznych poprzecznych S. W celu weryfikacji, czy strefy obniżeń prędkości związane są np. z obniżonym zagęszczeniem gruntu wskutek zawału stropu nad komorami eksploatacyjnymi wykonano odwierty do głębokości wskazanej badaniami geofizycznymi. Wykonano także sondowania sondą CPTu oraz sondowania dynamiczne. Uzyskane dane pozwoliły na określenie parametrów podłoża koniecznych do bezpiecznego zaprojektowania posadowienia budynku. W drugim przypadku dostępna była mapa górnicza z lokalizacją szybu oraz głównych chodników.

8

Kopalnia Węgla Brunatnego „Borussia” koło Ośna Lubuskiego

Gontaszewska A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2016

|

nr 162 (42)

89--101

PL

W pracy zawarto dotychczas niepublikowane informacje na temat kopalni węgla brunatnego „Borussia”, która funkcjonowała w latach 1855-1932 niedaleko wsi Trześniów koło Ośna Lubuskiego. Opisano historię kopalni, a także odkrycia węgla w okolicy Ośna. Scharakteryzowano także warunki geologiczne oraz górnicze eksploatacji i sposób jej prowadzenia. Praca zawiera historyczne mapy górnicze i topograficzne.

EN

The paper presents history of lignite mining in region of Ośno Lubuskie (north west part of Ziemia Lubuska -West Poland). It describes under-ground mining in complicated geological condition (glaciotectonic deformations). The paper is based on remained German archival materials (Main Mining Office) and also some Polish materials. The paper also describes the discovery of lignite deposits in the nineteenth century, as well as the detailed history of one of the largest mines in the region, i.e. "Borussia" in Trześniów. The paper is supplemented with historical maps showing the locations of the mines and presents the available technical and statistical data.

9

Ocena jakości rekultywacji gruntów pogórniczych w obszarze kopalni węgla brunatnego „Adamów”

Fagiewicz K., Brzęcka K.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 10

24--32

PL

Opracowanie odnosi się do przestrzeni objętej zasięgiem obszaru górniczego „Adamów” i przedstawia problematykę jakości rekultywacji gruntów pogórniczych. W części wstępnej scharakteryzowano zmiany struktury użytkowania terenu przed eksploatacją i po eksploatacji, będące efektem wielokierunkowej rekultywacji. Funkcjonowanie w krajobrazie gleb i siedlisk leśnych wykształconych z gruntów pogórniczych, których struktura i właściwości fizyczno-chemiczne kształtowane są pod wpływem procesów przyrodniczych od ponad 40 lat dało podstawę do oceny jakości rekultywacji rolnej i leśnej. Obejmuje ona diagnozę właściwości gruntów pogórniczych oraz rozpoznanie wartości wykształconych na nich gleb i siedlisk leśnych. Analiza map ewidencyjnych przedstawiających przydatność rolniczą gleb przed i po eksploatacji wskazuje, że największy areał odtworzonych gleb sklasyfikowano w V klasie bonitacyjnej, mniejsze powierzchnie w klasie IVA i IVB, uzyskując wzrost przydatności rolniczej gleb o 1 do 2 klas, w stosunku do gleb pierwotnych. Wykształcone na gruntach pogórniczych siedliska lasu mieszanego świeżego cechuje, porównywalna do lasów porastających grunty porolne, wartość gospodarcza i struktura drzewostanu (dominujące gatunki, zagęszczenie, zwarcie drzewostanu), co potwierdza prawidłowość i dobrą jakość przeprowadzonych prac rekultywacyjnych.

EN

This study refers to the area covered by the mining area “Adamów” and shows the issue of the quality of post-mining land reclamation. The introductory part presents the characteristics of changes in the structure of land use before and after the exploitation, which is a result of multi-directional reclamation. The presence in the landscape of soils and forest habitats created out of post-mining land, whose structure and physical-chemical properties have been shaped under the influence of natural processes for more than 40 years, gave rise to assessing the quality of agricultural and forestry reclamation. It includes a diagnosis of post-mining land properties as well as the identification of the value of soils and forest habitats created in this area. The analysis of cadastral maps depicting agricultural suitability of soils before and after the exploitation indicates that the largest acreage of reconstituted soils was classified in the fifth class of valuation, smaller areas in the class IVA and IVB, yielding an increase in agricultural suitability of soils for 1 to 2 classes in relation to the original soil. Created in the post-mining areas, fresh mixed forest habitat features comparable to the forests growing on former farmland, the economic value and structure of the stand (the dominant species, density, short stand), which confirms the correctness and high quality of the reclamation work can be characterized.

10

Kopalnia węgla brunatnego Oskar w Smogórach (Ziemia Lubuska)

Gontaszewska A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

65--75

PL

Artykuł przedstawia historię jednej z ważniejszych kopalń węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej, która znajduje się niedaleko Ośna Lubuskiego. Kopalnia ta działała w latach 1860–1945 pod nazwą Oskar, a następnie do 1961 r. jako kopalnia Smogóry. W publikacji opisano przedwojenne losy kopalni, pokazano miejsca eksploatacji oraz lokalizację szybów i upadowych. W artykule wykorzystano materiały znajdujące się w archiwach niemieckich oraz polskich. Cytowane są dostępne dane dotyczące wydobycia i zatrudnienia. Krótko opisano także odkrycie złóż węgla w tej części Ziemi Lubuskiej oraz stosowaną ówcześnie eksploatację podziemną metodą filarowo-komorową na zawał. Scharakteryzowano również bardzo skomplikowaną budowę pokładów węgla, wynikającą z warunków geologicznych (zaburzenia glacitektoniczne). Budowę geologiczną przedstawiono na przekrojach geologicznych.

EN

The paper presents history of one of the largest mines in the Lubusz Land, namely the Oskar Mine in Smogóry near Ośno Lubuskie. The mine operated between 1860 and 1945 under the name of Oskar and later as Smogóry until 1961. The paper focuses on the detailed pre-war history of the Oskar Mine, shows its mining area, location of shafts and descending galleries. Available data about the amount of extraction and employment level are presented. The paper is based on remaining German archived materials (Main Mining Office) and on Polish documents. The paper describes briefly the discovery of lignite deposits in the 19th century near Ośno Lubuskie. Underground room and pillar retreat mining used in this mine is also characterized. Complicated lignite bed structure, resulting from geological conditions (glaciotectonic deformation), is discussed. The geological structures is illustrated by a few geological cross-sections.

11

Wpływ eksploatacji węgla brunatnego na strukturę przestrzenną i funkcjonowanie systemów krajobrazowych (na przykładzie odkrywki Władysławów)

Fagiewicz K., Szulc M.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 7

150--157

PL

W artykule przedstawiono zmiany struktury przestrzennej i funkcjonowania systemu krajobrazowego terenu górniczego Władysławów związane z kolejnymi etapami odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego. Analizie poddano powierzchniową budowę geologiczną, ukształtowanie terenu oraz jego pokrycie (płaty gruntów ornych, lasów, łąk, zbiorników wodnych naturalnych i antropogenicznych, obszary antropogeniczne), a zmiany tych elementów scharakteryzowano w ujęciu ilościowym i jakościowym. Funkcjonowanie krajobrazu określono na podstawie analizy wielkości i natężenia głównych strumieni materialno-energetycznych w geosystemie górniczym (energia elektryczna, węgiel brunatny, nadkład, wody).

EN

This paper presents changes in the spatial structure and functioning of the landscape system of the mining area Władysławów related to the successive stages of opencast lignite exploitation. The surface geological structure, terrain, and its cover (patches of arable land, forests, meadows, natural and anthropogenic water reservoirs, anthropogenic areas) were analyzed, and changes in these components in terms of quantity and quality characterized. The functioning of the landscape was determined on the basis of the size and intensity of the main material and energy streams of mining geosystems (electricity, lignite, overburden, water).

12

Prognoza korzyści dla społeczności i gmin Gubin oraz Brody z zagospodarowania złoża węgla brunatnego Gubin

Uberman R., Naworyta W.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2012

|

nr 147 (27)

38-48

PL

Budowa nowej kopalni węgla brunatnego jaką jest kopalnia odkrywkowa na złożu Gubin to inwestycja, która w odbiorze społecznym budzi wiele kontrowersji. Obawy społeczności lokalnej związane są z koniecznością relokacji z terenów złoża, przebudową infrastruktury i zmianą sposobów zagospodarowania terenów. Tymczasem inwestycja górnicza wiąże się z pozytywnymi zmianami, które mają charakter wymiernych korzyści ekonomicznych. W artykule na bazie obowiązujących przepisów przedstawiono prognozę korzyści ekonomicznych dla społeczności oraz dla gmin Gubin i Brody wynikających z projektowanego przedsięwzięcia górniczo-energetycznego.

EN

Construction of a new lignite mine, like the planned openpit mine located on Gubin lignite deposit, is an investment that in society's reception is highly controversial. The local community's fears are related to relocation from the deposit's area, reconstruction of the infrastructure and alteration of previous functions of the land. Meanwhile, the mining investment is associated with positive changes which have the character of measureable economic benefits. Basing on the laws currently in force, a prognosis of economic benefits resulting from the planned mining and energy investment for the community and for Gubin and Brody municipalities has been presented.

13

Budżet gmin Brody i Gubin na tle polskich gmin związanych z wydobyciem węgla brunatnego

Greinert A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2012

|

nr 148 (28)

5-14

PL

Ustawa o samorządzie gminnym nakłada na szczebel lokalny szereg obowiązków, co wiąże się z koniecznością wydatkowania na te cele odpowiednich sum. Gminy pokrywają swoje wydatki z różnych źródeł, coraz częściej poszukując środków pozabudżetowych. Do tego celu wykorzystują m.in. znajdujący się we władaniu gminy majątek, zwłaszcza grunty. Wysokie wpływy do budżetu gminnego związane są z przemysłowym wykorzystaniem terenów. W artykule ukazano dane ekonomiczne gmin położonych w węglowych okręgach: konińskim, bełchatowskim, turowskim oraz przyszłościowego okręgu lubuskiego. Różnice w dochodach opisywanych gmin lubuskich w odniesieniu do tych związanych z wydobyciem węgla brunatnego wynoszą jak 1:10-20. Wiąże się to z dużymi pozycjami, jak odpisy z podatków, opłata eksploatacyjna, opłata za użytkowanie terenu, opłaty środowiskowe i szereg innych. Tym samym industrializacja, poza przychodem wynikającym z produkcji i miejscami pracy, daje także inne korzyści materialne.

EN

The Local Government Act requires the local level a number of obligations, which requires the expenditure for these purposes the relevant sum. Municipalities cover their expenses from various sources, increasingly looking for extra-budgetary funds. For this purpose, among others, located in the hands of the community estate, especially land. High municipal budget revenues are associated with industrial land use. The article shows economic data of municipalities located in the coal districts of Konin, Bełchatów, Turów and forward-looking Lubuski District. Differences in reported Gubin and Brody communities income for those associated with coal mining are as 1:10-20. This is due to large items, such as tax write-offs, operating fee, the fee for land use, environmental charges, and many others. Thus, industrialization, in addition to the revenue resulting from the production and jobs, also provides other material benefits.

14

Korzyści makro- i mikroekonomiczne z wykorzystania kopalin towarzyszących i odpadów wydobywczych w górnictwie węgla brunatnego

Kulczycka J., Uberman R., Naworyta W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

107-119

PL

W artykule omówiono obecny stan wykorzystania kopalin towarzyszących i odpadów wydobywczych w kopalniach węgla brunatnego. Podkreślono znaczenie tych surowców mineralnych w krajowym bilansie surowcowym. Wykazano ewidentne korzyści ekonomiczne, a także inne pozaekonomiczne z wykorzystania tej grupy surowcowej. Scharakteryzowano sposoby oceny opłacalności ekonomicznej zagospodarowania kopalin towarzyszących i innych utworów geologicznych o wartościach użytkowych. Wycenę opłacalności i propozycje rozwiązań dokonano dla trzech scenariuszy: - pierwszy cechuje się wydobywaniem i sprzedażą na bieżąco surowca bez przeróbki, co najwyżej z krótkotrwałym przetrzymywaniem na składowisku buforowym; - drugi polega na wydobywaniu i sprzedaży na bieżąco surowca, a nadwyżki gromadzone są na składowisku (budowa złoża antropogenicznego) jako "magazynie" surowca na przyszłość; - trzeci charakteryzuje się wydobywaniem i sprzedażą surowców na bieżąco, część wydobytych kopalin towarzyszących podlega przeróbce i sprzedawana jest w postaci produktów, a nadwyżki gromadzone są na składowiskach jako złoża antropogeniczne. Ponadto podano sposoby wyceny wartości zgromadzonych w złożach antropogenicznych kopalin towarzyszących. Zwrócono uwagę na potrzebę modyfikacji przepisów prawa oraz wprowadzenia systemu zachęt finansowych dla zintensyfikowania stopnia wykorzystania potencjalnie dużej bazy kopalin towarzyszących.

EN

This paper presents the current usage of accompanying minerals and mining wastes in lignite mines. It stresses their role and importance in national minerals commodities management. The examination shows the economic and non-economic benefits of the use of these minerals, as well as the economic viability for the development of accompanying minerals and other rocks having utility value. Valuation and proposed solutions have been presented for three scenarios: - first - extraction (without processing) and sale of accompanying minerals on an ongoing basis without storage, only buffer storage; - second - extraction and sale of accompanying minerals on an ongoing basis while the surplus is collected and stored (construction of anthropogenic deposits) as a "stock" material for the future; - third - extraction and sale of accompanying minerals on an ongoing basis, with some portion of the minerals further processed and sold in the form of products while the excess is stored as anthropogenic deposits. Moreover, the paper outlines the method of valuation for accompanying mineral commodities collected and stored in anthropogenic deposits. Attention has been drawn to the need for changes in the legal and regulatory environment and the introduction of financial incentives to intensify the utilization of this potentially large base of accompanying minerals.

15

Wpływ kosztów wykupu pozwoleń na emisję CO2 na wzrost ryzyka poniesienia straty przy eksploatacji studialnego złoża wegla brunatnego

Woźniak J., Jurdziak L.

Polityka Energetyczna

|

2012

|

T. 15, z. 1

45-58

PL

Artykuł prezentuje wybrane wyniki rozprawy doktorskiej (Woźniak 2010), w której opracowano metodę analizy ryzyka opłacalności produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego. Zaproponowana metodyka umożliwia m.in. skwantyfikowanie ryzyka poniesienia straty i obliczenia prawdopodobieństwa maksymalizacji zysku przy eksploatacji optymalnych wyrobisk docelowych (optymalne wyrobisko docelowe to takie, które dla danych wartości ekonomicznych obliczonych dla komórek modelu blokowego złoża ma największą niezdyskontowaną wartość spośród wszystkich możliwych wyrobisk, spełniających ograniczenia dotyczące kąta nachylenia skarp; identyfikuje ono zasoby opłacalne do wydobycia). W przeprowadzonych badaniach wykazano m.in. wpływ wzrostu kosztów wykupu pozwoleń na emisję CO2 (6 poziomów w zakresie 0-300 PLN/Mg CO2) na redukcję wielkości zasobów węgla opłacalnych do wydobycia, tzn. znajdujących się w obszarze optymalnych wyrobisk docelowych (uzyskanych z algorytmu Lerchsa- Grossmanna) maksymalizujących łączne zyski układu kopalni i elektrowni. Podstawą analiz były grupy 12 optymalnych wyrobisk docelowych wygenerowanych dla różnych poziomów cen węgla dla każdego z 20 równie prawdopodobnych wariantów studialnego złoża węgla brunatnego Legnica Wschód (otrzymanych w wyniku symulacji warunkowej) oraz model ekonomiczny funkcjonowania bilateralnego monopolu kopalni i elektrowni. Procedurę analizy ryzyka przeprowadzono zarówno w programie Crystal Ball jak i @Risk. Niepewne parametry (jakościowe, kosztowe i cenowe) potraktowano jako zmienne losowe, dla których dobrano rozkłady prawdopodobienstwa. Posłużyły one do wygenerowania wielu wariantów przebiegu przedśwzięcia w procesie symulacji Monte Carlo. Uzyskane wyniki potwierdzają negatywny wpływ dodatkowych kosztów związanych z wykupem pozwoleń na emisję CO2 na poziom osiąganych zysków i wielkość zasobów opłacalnych do eksploatacji oraz wzrost ryzyka poniesienia straty przez analizowane podmioty, czyli kopalnię, elektrownię i zintegrowany pionowo koncern energetyczny.

EN

The paper presents selected results from the PhD thesis (Woźniak 2010) which developed a method of risk analysis during evaluation of profitability of energy production out of lignite. Proposed methodology allows among others on calculation of risk of loss and probability of profit maximization during excavation of optimal ultimate pits. In conducted research it has been shown the influence of rising costs of CO2 emission allowances purchase (6 levels from the range 0 up to 300 PLN/Mg CO2) on reduction of the size of lignite reserves profitable for excavation e.g. included in the optimal ultimate pits (from Lerchs-Grossmann pit optimization) maximizing non-discounted net cash flows. The basis of the analysis was groups of 12 ultimate pits generated for each of 20 equally probable models of the Legnica East lignite deposit (obtained from conditional simulation) and the economic model of bilateral monopoly operation of a mine and a power plant. The procedure of risk analysis was carried out both in Crystal Ball and @ Risk. Uncertain parameters (quality, cost and price) were treated as random variables for which probability distributions were chosen. They were used to generate multiple variants of the course of the project in the Monte Carlo simulation. The obtained results confirmed the negative impact of additional costs associated with purchase of CO2 emission permits to the level of profit achieved and size of lignite reserves profitable for excavation and increase of the risk of loss by the analyzed subjects, namely mine, power plant and a vertically integrated energy company.

16

Application of GPS to the excavator wheel

Onderkova I., Cholevova I.

Management Systems in Production Engineering

|

2011

|

nr 4 (4)

19-22

EN

For disintegration process control we need a quantity that respects objectively rock-disintegrating tool interaction with the elimination of human factor. From this, basic requirements for the evaluation quantity given below follow: " is available in advance or at the moment of disintegration, " minimises the influence of human factor on the resultant effect, " evaluates objectively the disintegration process. A measure of efficiency of any disintegration process is the consumption of energy usually related to the unit volume of disintegrated rock; on the basis of analysis of done theoretical and practical researches orientated towards the disintegration processes and the verification of objectivity when used in situ (in drilling and tunnelling), at present it is minimised specific volume energy that is the most objective evaluation quantity. This quantity has a general validity for dispersion processes, and thus its use even for the evaluation of diggability on the digging wheel of excavator has a rational basis. In connection with the GIS application for controlling the extracted quantity, an optimal tool is offered for the maximum efficiency of excavation process.

PL

Do sterowania procesem urabiania niezbędne jest posiadanie skojarzonego systemu narzędzi które umożliwiają wyeliminowanie czynnika ludzkiego. Podstawowe wymogi stawiane takiemu rozwiązaniu obejmują: " dostępność z wyprzedzeniem lub w momencie urabiania, " minimalizację wpływu czynnika ludzkiego na rezultat procesu, " obiektywizację oceny procesu urabiania. Miernikiem efektywności procesu urabiania jest zużycie energii odniesione zazwyczaj do jednostki objętości odspojonej (urobionej) skały. Na podstawie przeprowadzonej analizy teoretycznej oraz praktycznych badań zorientowanych na procesy urabiania i weryfikacji obiektywności podczas badań in situ (wiercenie i tunelowanie), stwierdzono, iż zużycie energii jest najbardziej obiektywnym kryterium oceny. Wielkość ta jest wiarygodna - zasadna dla procesów urabiania i stąd jej użycie również dla oceny urabialności dla maszyny wielonaczyniowej ma racjonalne uzasadnienie. W połączeniu z aplikacją klasy GIS służącej do monitorowania urobku, stworzone zostało optymalne narzędzie służące do monitorowania efektywności procesu urabiania.

17

Scenariusze zagospodarowania kompleksu złóż węgla brunatnego w rejonie Gubina

Bednarczyk J., Nowak A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2010

|

R. 51, nr 6

62-68

PL

W ramach koordynowanego przez Poltegor - Instytut projektu foresight pt:, "Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobycia i przetwórstwa węgla brunatnego" wykonano szereg prac badawczych uściślających warunki zalegania oraz jakość kompleksu złóż gubińskich. Przeprowadzona analiza wykazała, że w wymienionym rejonie zalega ogółem ponad 3 mld Mg, z czego 1 143,3 mln Mg w samym złożu Gubin. W artykule przedstawiono koncepcję eksploatacji kompleksu złóż gubińskich trzema wyrobiskami: Północnym, Południowym oraz Wschodnim. Pozwoliło by to na wydobycie 987,62 mln Mg węgla. Wydobycie węgla w ilości 22 mln Mg/rok uzasadnia budowę elektrowni o mocy 3 400 MW (4x850 MW) co z kolei daje roczną produkcję energii elektrycznej w wysokości 26 TWh. Stałe dostawy węgla mogłyby być realizowane przez okres 38 lat, do zakończenia eksploatacji wyrobiskiem Południowym. Do tego czasu konieczne by było udokumentowanie złóż w rejonie Lubska i rozpoczęcie ich eksploatacji. W przeciwnym razie, przez kolejne 11 lat, węgiel byłby dostarczany wyłącznie z wyrobiska Wschodniego, przez co dostawy węgla zmniejszone byłyby o połowę - do 11 mln Mg. W koncepcji przedstawiono aktualne i nowe rozwiązania elektrowni opalanych węglem brunatnym, które są, lub będą w przyszłości stosowane. Opisano rodzaje elektrowni i wybór rozwiązań dla elektrowni Gubin z charakterystyką parametrów bloków energetycznych w nawiązaniu do BAT (IPPC) i projektu nowej Dyrektywy Unii Europejskiej. Przedstawiono alternatywnie wybór bloków opalanych pyłem węglowym PC lub bloków fluidalnych OTU-CFB. Określono energię dostarczanego do elektrowni węgla brunatnego oraz moc i energię obliczeniową elektrowni Gubin z uwzględnieniem zmieniających się wartości opałowych węgla, wielkości jego dostaw, czasu efektywnej pracy elektrowni, zapasów węgla oraz jednostkowego jego zużycia dla produkcji energii elektrycznej.

EN

In the framework of foresight project entitled: "Scenarios of technological development of brown coal mining and processing industry", coordinated by Poltegor-Institute, a number of research activities specifying deposition conditions and quality of Gubin coal beds complex were conducted. Analysis demonstrated that more than 3 billion tons of coal were deposited in this area (1 143.3 million tones are only in Gubin deposit). Concept of Gubin deposits complex exploitation with three excavation fields: Północne, Południowe, Wschodnie, (North, South, East) has been presented in the paper. This concept enables excavation of 987.62 millions tones of coal. Output equal to 22 million tones per year justifies construction of 3 400 MW power plant (4x850 MW) and this will bring 26TWh of electric energy per year. Constant deliveries of coal could be realized for 38 years, until the end of Południowe excavation field exploitation. By that time it would be necessary to document deposits in the area of Lubsk and start exploitation there. Otherwise, for following 11 years, coal could be delivered exclusively from Wschodnie excavation field. In this situation however, deliveries would be decreased by 50%- to 11 million tones. Current and new solutions for brown coal power plants have been presented in this concept. Different types of power plants and selection of the best solutions for Gubin power plant with regard to BAT (IPPC) and the project of new EU directive have been discussed. Alternative selection of pulverized coal fired blocks (PC) and fluid blocks OUT-CFB have been presented. Energy from brown coal delivered to the power plant and designed power of Gubin power station have been defined with regard to changes of coal caloric value, delivery levels, power plant effective operation time, coal reserves and their unit consumption during energy production.

18

Studium optymalizacji scenariuszy technologicznych kopalni węgla brunatnego Legnica

Jurdziak L., Kawalec W.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

R. 34, z. 3

141-157

PL

Scenariusze technologiczne planowanej kopalni węgla brunatnego "Legnica" zlokalizowanej w obrębie pól Legnica Zachód, Wschód i Północ zostały przeanalizowane z wykorzystaniem procedur optymalizacji wyrobisk odkrywkowych. Zastosowano specjalną koncepcję modelowania złoża węgla brunatnego, obejmującego odwzorowanie w modelu blokowym klasyfikacji złoża wg obowiązujących kryteriów bilansowości, budowę modelu strukturalnego wg przyjętego podziału litologicznego, budowę modelu jakościowego metodą interpolacji strefowej wybranych parametrów oraz tworzenie alternatywnych modeli ekonomicznych dla rozpatrywanych scenariuszy technologicznych wyrobiska. Dla każdego scenariusza na podstawie wstępnych szacunków kosztów eksploatacji i stosowanej w branży formuły ceny węgla w złożu wygenerowano studialne modele wyrobiska docelowego, m.in. metodą optymalizacji Lerchs'a-Grossmann'a [1]. Przeanalizowano wpływ zmienności ceny węgla na wyniki ekonomiczne kopalni. Przedstawiono przykładowe wieloletnie plany rozwoju wyrobiska.

EN

Technological schedules of the planned Legnica lignite mine placed in area of fields: West, East and North, have been analyzed with the application of open pit optimization methods. A special methodology of lignite deposit modelling which contain: lignite deposit classification according to current economic criterion, block model construction according to accepted recognition of lithological structures, block modelling of lignite quality construction based on zonal interpolation of selected parameters and creation the alternative economic models for analyzed scenarios. Several ultimate pits have been generated (using the Lerchs-Grossmann pit optimization algorithms) for every scenario on the basis of preliminary estimations of mining costs and applied lignite price formulae. The influence of lignite price variability on economic results has been analyzed. The long-term schedules studies of the mine development have been presented.

19

Analiza parametrów metody dyskontowej przy ocenie inwestycji na złożu węgla brunatnego

Czopek K.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

R. 34, z. 4

131-143

PL

Artykuł podaje przykładową procedurę oceny ekonomicznej zagospodarowania nowego złoża węgla brunatnego. Zwrócono uwagę na sposób wyznaczania wartości zmiennych decyzyjnych we wzorze na NPV. Uwzględniono specyfikę kopalni węgla brunatnego przy ustalaniu przepływów finansowych, przyjmując zamiast kosztów operacyjnych jednostkowe koszty urabiania masy. Przyjęto metodę dyskontową do oceny ekonomicznej efektywności zagospodarowania nowego złoża węgla brunatnego. Po uwzględnieniu wspomnianej specyfiki węgla brunatnego we wzorze na NPV występuje dziewięć parametrów o różnym charakterze, deterministycznym i probabilistycznym. Te parametry to; nakłady inwestycyjne It, stopa dyskontowa r, okres oceny inwestycji t, ilość lat cyklu inwestycyjnego k, wartość rezydualna Re, stawka podatku dochodowego T, cena sprzedaży węgla p, ilość sprzedanego węgla w roku x/pt, roczne wydobycie masy xM, koszt jednostkowy wydobycia masy k/jm. W artykule przedstawiono także problem kosztów i cen węgla brunatnego w kontekście powiązania kopalni i elektrowni w warunkach rynkowych. Kopalnia nie ma wyboru odbiorcy swojego węgla bowiem jest nim skojarzona elektrownia zawodowa. Omówiono najważniejsze czynniki wpływające na koszty i ceny węgla. W przypadku kosztu wydobycia węgla największy wpływ na jego wartość ma współczynnik nadkładu do węgla

EN

This article presents an example of a procedure for economic estimation of exploitation of a new deposit. This paper is concerned with a way of assigning of the scope of a decisional variable in the NPV (Net Present Value) formula. This article also takes into consideration the specific of lignite mining in cash flow calculation, taking into account instead of operating costs, the unit costs of mass exploitation. The discount method was used for the economic estimation of efficiency of exploitation of a new lignite deposits. After taking into account the mentioned lignite specific there are nine parameters in formula of NPV of a different nature; deterministic and probabilistic. These parameters include; investment expenses It, discount rate r, investment evaluation period t, number of years of the investment cycle k, final (residual) value Re, tax rate T, sales price p, sale volume of lignite per year x/pt, yearly volume of a mass exploitation xM, unit cost of mass exploitation. This paper presents also the problem of costs and prices of lignite with reference to the connection between lignite mining and electrical power station in market conditions. Lignite mines can't choose the recipient of its lignite, because this is an electrical power station, with is associated with lignite mines. This article describes the main elements, which influence the costs and prices of lignite. Concerning exploitation cost the deciding factor having influence on its value is cover to lignite deposit factor.

20

Transboundary impact of the lignite mining on the groundwater resources within Lusatian Neisse basin

Zdralewicz I., Adynkiewicz-Piragas M.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2010

|

No. 5

291-300

EN

The article presents a brief description of the lignite mines within Lusatian Neisse basin, whose activities affect the groundwater resources on both sides of the border state together with the characteristics of the kind and extent of the impact of these investments.

PL

W artykule przedstawiono krótki opis kopalń węgla brunatnego w zlewni Nysy Łużyckiej, których działalność wpływa na zasoby wód podziemnych po obu stronach granicy państwowej wraz z charakterystyką rodzaju i stopnia oddziaływania tych inwestycji.