Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Monitoring środowiska z wykorzystaniem porostów

Matwiejuk A.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 2

271--287

PL

Porosty stanowią klasyczny przykład wskaźników stanu środowiska, w tym stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i stanu jego naturalności. Porosty to ekologiczne układy złożone najczęściej z dwóch komponentów – cudzożywnego grzyba i samożywnego glona. Glon i grzyb tworzą organizm o odmiennych właściwościach, organizm symbiotyczny, który ze względu na swoistą gospodarkę wodną, cechy anatomiczne i sposób odżywania może zasiedlać miejsca nie dostępne dla innych organizmów. Plechy porostów mają postać różno-barwnych skorupiastych nalotów ściśle przyrośniętych do podłoża, łuseczek, listków bądź krzaczków. Porosty jako organizmy zmiennowodne, mają plechy silnie higroskopijne, co sprawia, że szybko absorbują zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Inną cechą charakteryzującą porosty jest wyjątkowo duża wrażliwość na zmiany warunków siedliskowych, wywołane głównie przez czynniki antropogeniczne. Celem pracy jest ocena: • roli porostów w monitoringu biologicznym zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • właściwości porostów jako wskaźników zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • i przegląd metod lichenoindykacyjnych wykorzystujących porosty jako czułe biowskaźniki zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • roli porostów jako wskaźników naturalności lasów; • roli porostów jako wskaźników zmian klimatu.

EN

Bioindication is a method of assessing the state of the environment, especially pollution, based on the survey responses of living stenobionts organisms reaction (indicator organisms) to the changes. Stenobionts are species with a narrow ecological tolerance to the given agent. If you know the factor which makes it sensitive and on what condition favor is based their presence in the environment we can estimate the presence of a specific environmental factor. Among the universal bioindicators are also lichens = lichenicolous fungi. Lichens (Lichenes) are fascinating organisms which thallus is build from two components – photobiont (algae and/or cyanobacterium) and mycobiont (fungus – Ascomycetes, or less Basidiomycetes or imperfect fungus). The paper presents the biological characteristics of lichens (described their morphology, anatomical, physiological characteristics), as one of the best indicator organisms and the use of lichens in atmospheric aerosol pollution biomonitoring. The paper describes field and laboratory methodology (1. test methods for the study of biodiversity and abundance of lichens, 2. anatomical and morphological mehtods, 3. physiological methods, 4. chemical analytical methods). Data on lichenoindication research conducted in Poland were collected, so as the methodology on collecting and processing the results and observations were learnt and obtained. In addition, the role of lichens as indicators of natural and lowland forests and as indicators of climate change has been described.

2

Ion exchange in lichen surrounding

Kłos A., Rajfur M., Wacławek M., Wacławek W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 7

645-667

EN

Results of the research on heterophase equilibria (aqueous solution-the lichen cationactive layer) of exchange of copper ion for the cations naturally found in the environment (H+, Na+, K+, Mg2+ and Ca2+) have been presented, assessing in this way the influence of above-mentioned cations on sorption of heavy metals by lichens. Such processes occur in the lichen natural environment and they influence the reliability of heavy metals determination by measuring the metals accumulation in lichens. Kinetics and equilibria of (he ion exchange have been investigated through analysis of changes in parameters of different solutions, including deionized water and various solutions being in contact with lichens. The reliability of different lichen monitoring methods and the role of cationactive layer as a buffer zone have been discussed. The research has shown that heavy metals sorption is significantly influenced by the type and concentration of cations present in precipitation with which lichens are in contact. These cations originate, among others, from the substratum that lichens grow on and dust accumulated on their surface. Measurements of changes in conductivity and pH value of solutions which lichens were submerged in constituted an important part of the research. On the basis of these measurements, the reasons behind changes in conductivity of deionized water that lichens were dipped in were discussed. Hypogymnia physodes lichens were used in the study.

PL

Przedstawiono wyniki badań równowag heterofazowych (roztwór wodny - kationoaktywna warstwa porostów) wymiany kationów naturalnie występujących w środowisku: H+, Na+, K+, Mg2+ i Ca2+ i jonów miedzi, co pozwala na ocenę wpływu tych kationów na sorpcję metali ciężkich przez porosty. Takie zależności występują w naturalnym środowisku porostów i są jednym z czynników wpływających na miarodajność oceny zanieczyszczenia środowiska na podstawie badań rodzaju i stężenia metali ciężkich zasorbowanych przez porosty. Kinetykę i równowagi procesów wymiany jonowej badano poprzez pomiary zmian parametrów różnych roztworów, a także wody zdemineralizowanej, po zanurzeniu w nich porostów. Uzyskane wyniki wskazują na rolę warstwy kationoaktywnej jako czynnika buforującego. Wykazano, że duży wpływ na sorpcję metali ciężkich ma rodzaj i stężenie kationów zawartych w opadach, z którymi porosty mają kontakt. Kationy te pochodzą m.in. z podłoża, na którym rosną porosty oraz z pyłów nagromadzonych na ich powierzchni. Ważnym elementem badań były pomiary zmian konduktywności i pH roztworów, w których zanurzano porosty. Na ich podstawie zinterpretowano przyczyny zmian konduktywności wody zdemineralizowanej po zanurzeniu w niej porostów. Badania prowadzono dla porostów Hypogymnia physodes.

3

Ion exchange kinetics in lichen environment

Kłos A., Rajfur M., Wacławek M., Wacławek W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 12

1353-1365

EN

The kinetics of cation exchange process between a solution and the cationactive layer of Hypogymnia physodes lichens dipped in the solution was examined in laboratory conditions. H, Na, K, Ca and Mg cations naturally found in lichen environment were considered. Copper salts were also used for the kinetics research. Similarly as other heavy metals, copper indicates considerably higher affinity to lichen cationactive layer in comparison with the aforementioned cations. On the basis of conducted research, conclusions relating to ion exchange processes occurring in natural environment were drawn. The described dependences were used to determine the number of mobile hydrogen ions accumulated in lichens and, in consequence, to search for the dependence between the composition of the lichen cationactive layer and the level of atmospheric precipitation acidification level.

PL

Zbadano w warunkach laboratoryjnych kinetykę procesu wymiany kationów między roztworem, a warstwą kationoaktywną zanurzonych w nim porostów Hypogymnia physodes. Pod uwagę brano kationy: H, Na, K, Ca i Mg, które występują w otoczeniu rosnących naturalnie porostów. Do badań kinetyki użyto także roztworów soli miedzi. Kationy miedzi, podobnie jak innych metali ciężkich, wykazują dużo większe, w porównaniu z wymienionymi kationami, powinowactwo do warstwy kationoaktywnej porostów. Na podstawie przeprowadzonych badań wyciągnięto wnioski dotyczące procesów wymiany jonowej zachodzących w środowisku naturalnym. Opisana zależność została przez nas wykorzystana do oznaczania liczby mobilnych jonów wodorowych zakumulowanych w porostach, a w konsekwencji do poszukiwania zależności między składem warstwy kationoaktywnej porostów a poziomem zakwaszenia opadów atmosferycznych.

4

Badanie stężenia jonów wodorowych w warstwie kationoaktywnej porostów Hypogymnia Physodes

Kłos A., Rajfur M., Ostrowska K., Burchard E., Wacławek W.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2004

|

R. 9, NR 1-2

93--98

PL

Przedstawiono wyniki badań kinetyki reakcji podwójnej wymiany kationów między roztworem siarczanu miedzi a zanurzonymi w nim porostami Hypogymnia physodes. Rejestrowano zmiany konduktywności i pH roztworu do chwili osiągnięcia stanu równowagi. Porównano różnice pH i konduktywności roztworów w stanie równowagi dla różnych próbek porostów. Zbadano powtarzalność składu materiału badawczego oraz przeprowadzono analizę niepewności metody wyznaczania liczby mobilnych jonów wodorowych zakumulowanych w warstwie kationoaktywnej porostów.

EN

The kinetics of conductivity changes and hydrogen ions concentration in copper sulphate solutions during copper ions soiption on lichen Hypogymnia physodes were described. The ions concentration in equilibrium state were determined. For precipitate acidity estimation the concentrate of mobile ions in lichen was utilised. The measurement uncertainty of this method was computed. The recurrency of the material samples composition was investigated.