Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Synteza oraz aktywność antyfidantna laktonów

Mazur Marcelina

Wiadomości Chemiczne

|

2023

|

[Z] 77, 5-6

533--554

EN

Antifeedants, or food deterrents, are substances that, by acting on the sense of taste of insects, entirely or partially inhibit their feeding and can be used to reduce the population of harmful species. Antifeedants have the advantage of low toxicity and high selectivity towards selected groups of pests, providing an alternative to the classically used insecticides, which usually have a broad spectrum of action and greater toxicity, even towards vertebrates. Among their numerous activities, lactones can exhibit antifeedant properties. However, the use of natural lactones as antifeedants is limited due to their low isolation yields from natural sources and complex chemical synthesis. Therefore accesible synthetic compounds are of great interest. This work presents the synthesis pathways and the deterrent activities of the lactones obtained in convenient transformations, often from natural terpene precursors.

2

Otrzymywanie i właściwości biologiczne racemicznych i optycznie czynnych laktonów z pierścieniem aromatycznym w pozycji β

Gładkowski Witold

Wiadomości Chemiczne

|

2023

|

[Z] 77, 5-6

509--531

EN

Natural and synthetic lactones containing an aromatic ring exhibit a number of biological properties, e.g. antiproliferative, antifeedant or antimicrobial activity. This review deals with the synthesis and biological properties of lactones containing an aromatic substituent in the β-position of the lactone ring. The described group of compounds includes halolactones, hydroxylactones, unsaturated lactones and products of reductive dehalogenation of iodolactones. In addition to chemical transformations, biotechnological methods for obtaining optically active lactones have also been described, including the use of lipases in the chemoenzymatic pathway leading to the production of halolactones, kinetic separation of hydroxylactones in the process of enzymatic transesterification, microbial hydrolytic dehalogenation of iodolactones and enantioselective hydrolysis of the lactone ring. The biological activity of the obtained β-aryllactones was also briefly characterized.

3

Chemiczna i biotechnologiczna synteza gamma-dekalaktonu

Białecka-Florjańczyk E., Małajowicz J., Dudziak B.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 7

1398--1403

PL

Przedstawiono ważniejsze chemiczne i biotechnologiczne metody syntezy gamma-dekalaktonu, ze szczególnym uwzględnieniem reakcji biotransformacji kwasu rycynolowego lub jego estrów, prowadzonych z udziałem różnych rodzajów drożdży. Założeniem prac badawczych była optymalizacja warunków biosyntezy gamma-dekalaktonu z oleju rycynowego przy zastosowaniu szczepu drożdży Yarrowia lipolytica W29 oraz opracowanie metody wydzielenia laktonu z mieszaniny poreakcyjnej.

EN

A review, with 47 refs. and with particular emphasis on biotransformation of ricinoleic acid or its esters to gamma-decalactone in presence of various yeast strains. Yarrowia lipolytica yeasts were used for cyclization of castor oil-contained 4-hydroxydecanoic acid (oil content 10%) to gamma-decalactone at 28°C for 8–9 days. The product was recovered from the reaction mixt. by steam distn. (yield 91% at pH 2).

4

Laktony o właściwościach sensorycznych

Gawdzik B., Kamizela A., Syszkowska A.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 6

342--349

PL

Laktony są związkami organicznymi, szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie. Występują w organizmach roślinnych, zwierzęcych pełniąc często ważną rolę w ich procesach życiowych [1]. Laktony stanowią interesujący obiekt badań, ze względu na szeroką gamę ich właściwości biologicznych. Niektóre z nich działają przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpasożytniczo [2÷5]. Wiele związków z ugrupowaniem laktonowym jest nośnikiem smaku i zapachu, dlatego wykorzystuje się je w przemyśle spożywczym [2, 6].

EN

Lactones are organic compounds that are widely distributed in nature. Occur in plants, animals fulfilling often an important role in the life processes [1]. Lactones are interesting object of study, due to the wide range of biological properties they exhibit. Some of them are anti-cancer, other antibacterial, antiviral, anti-inflammatory, antifungal and antiparasites [2 – 5]. Many of the compounds of the lactone moiety is the carrier of taste and smell for at they are widely used in the food industry [2, 6].

5

Dwie dekady chemo-enzymatycznej reakcji Baeyera-Villigera

Drożdż A., Bielas R., Chrobok A.

Wiadomości Chemiczne

|

2014

|

[Z] 68, 11-12

1031--1048

EN

The Baeyer–Villiger oxidation of ketones to lactones or esters is a reaction of significant interest in organic chemistry owing to very wide range of possible applications, e.g. in the synthesis of antibiotics, steroids, pheromones and monomers for polymerisation. The organic percarboxylic acids typically used as oxidants in these reactions are fairly expensive, often poorly stable and hazardous, and this consequently limits their commercial application. Therefore, the chemo-enzymatic approach appears to be a very attractive alternative. The paper presents literature reports concerning the application the use of lipase B from Candida antarctica in the chemo-enzymatic Baeyer-Villiger oxidation. It involves oxidation of long- or medium-chain carboxylic acids with H2O2 or urea hydrogen peroxide to generate in situ peracid which is later used to oxidise ketones to lactones.

6

Synteza i ocena zapachowa hydroksylaktonów z układem metylocykloheksanu

Grabarczyk M., Wińska K., Mączka W., Anioł M.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 6

1051-1054

PL

Przedstawiono siedmioetapową syntezę dwóch hydroksylaktonów z układem metylocykloheksanu. Jako substrat wyjściowy wykorzystano 4-metylo-1,3-cykloheksanodion. Podczas syntez otrzymano nowe etoksyketony, epoksyestry i hydroksylaktony z układem 4- i 6-metylocykloheksanu. Zarówno laktony, jak i wszystkie produkty pośrednie zostały poddane ocenie zapachowej. Okazało się, że niektóre z otrzymanych związków charakteryzują się bardzo ciekawymi aromatami, dzięki czemu mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle spożywczym lub kosmetycznym.

EN

4-Methyl-1,3-cyclohexanedione was synthesized in reaction of EtCOMe with CH2=CHCOOEt and used for 7-step synthesis of 2 isomers of 2-hydroxy-5(3)-methyl-oxybicyclo[4.3.0]nonan-8-one by subsequent esterification with EtOH, redn. with LiAlH44, condensation with AcOEt, epoxidn. with m-chlorobenzoic acid and lactone ring closure with HClO4. Both lactones and all intermediate products were identified by NMR spectroscopy and studied for their fragrance. Some of the compds. showed very interesting odours and can be used in food or cosmetic industries.

7

Laktony. Cz. 45, Synteza hydroksylaktonów z pierścieniem aromatycznym oraz ocena ich aktywności antyfidantnej i antyproliferacyjnej

Skrobiszewski A., Gładkowski W., Lis M., Gliszczyńska A., Maciejewska G., Klejdysz T., Obmińska-Mrukowicz B., Nawrot J., Wawrzeńczyk C.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 9

1637-1643

PL

Przedstawiono syntezę hydroksylaktonów zawierających w pozycji β podstawnik fenylowy, p-metylofenylowy, p-metoksyfenylowy oraz benzo[1,3]dioksolowy. Substratami w tej syntezie były γ,δ-nienasycone estry, z których trzy (3a–c) zostały otrzymane wcześniej z odpowiednich aldehydów aromatycznych, a ester z układem benzo[1,3]dioksolowym (3d) uzyskano w dwuetapowej syntezie z (E)-4- (benzo[d][1’,3’]-dioksol-5’-ylo)-but-3-en-2-onu (1). Hydroksylaktony 4a–d, 5a–d i 6a–d otrzymano w wyniku bezpośredniej reakcji kwasu m-chloronadbenzoesowego (m-CPBA) z estrami 3a–d w obecności kwasu trifluorooctowego. Zsyntezowane β-arylo-δ-hydroksy-γ-laktony 4a–d poddano testom na aktywność antyfidantną i antyproliferacyjną. Uzyskane wyniki wykazały, iż związki z podstawnikiem fenylowym i p-metylofenylowym (4a i 4b) mają dobrą aktywność deterentną wobec owadzich szkodników magazynowych, podczas gdy hydroksylaktony z grupą metoksylową w pierścieniu aromatycznym (4c) lub pierścieniem dioksolowym (4d) wykazują zauważalną aktywność antyproliferacyjną wobec linii komórkowej kostniakomięsaka człowieka (U2-OS).

EN

(E)-4-(Benzo[d][1’,3’]-dioxol-5’-yl)-but-3-en-2-one was reduced with NaBH4 in MeOH at 0°C to resp. alc. converted then to Et(E)-(benzo[d][1’,3’]-dioxol-5’-yl)-hex-4-enoate with MeC(OEt) 3 in presence of EtCOOH at 138–140°C. The ester was then lactonized in CHCl3 with m-ClC6H4COOH in presence of CF3COOH at room temp. to a mixt. of trans- -4-(benzo[d][1’,3’]-dioxol-5’-yl)-5-(1-hydroxyethyl)-dihydrofuran-2-one (yield 8%) and 4-r-(benzo[d][1’,3’]-dioxol-5’-yl)- 5-c-hydroxy-6-t-methyltetrahydropyran-2-one (yield 0.2%). Similarly, Et(E)-3-phenylhex-4-enoate, (E)-3-(p-methylphenyl) hex-4-enoate and (E)-3-(p-methoxyphenyl)hexen-4-enoate were converted to resp. dihydrofuranones (yields 9%, 8% and 10%, resp.), tetrahydropyranones (yields 0.3%, 0.4% and 0.3%, resp.). The dihydrofuranones were studied for antifeedant and antiproliferative activity and biolog. tests. The compds. with Ph and p-MeC6H4 substituents showed good deterrent activity towards storage insect pests. The compds. substituted with O-contg. benzene rings had noticeable antiproliferative activity towards human osteosarcoma cell line.

8

Kataliza heterogeniczna w procesach utleniania cyklicznych ketonów do laktonów

Sitko M., Oleksy W., Chrobok A.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 5

722-727

PL

Przedstawiono doniesienia literaturowe dotyczące zastosowania heterogenicznych katalizatorów w reakcji Baeyera i Villigera utleniania cyklicznych ketonów do odpowiednich laktonów. Laktony znajdują szerokie zastosowanie w produkcji polimerów, farmaceutyków oraz herbicydów. Jednym z ważniejszych jest ε-kaprolakton wykorzystywany do produkcji biodegradowalnego polikaprolaktonu o stale wzrastającym znaczeniu. Przedstawiono przykłady zastosowania różnych czynników utleniających, takich jak nadkwasy organiczne, wodoronadtlenki alkilowe, tlen oraz nadtlenek wodoru w połączeniu z katalizatorami reakcji utleniania immobilizowanymi na różnych stałych nośnikach: zeolitach, krzemionce, minerałach oraz innych nośnikach o mniejszym znaczeniu aplikacyjnym. Szczególny nacisk położono na przedstawienie alternatywnych metod z udziałem nadtlenku wodoru, spełniających wymogi zielonej chemii.

EN

A review with 45 refs., of zeolites, silica and clays-supported heterogeneous catalysts used in Baeyer-Villiger oxidn. of cyclic ketones to lactones with org. peracids, alkyl hydroperoxides, O2 and H2O2.

9

Laktony. Cz. 40, Synteza i aktywność antyfidantna ε-laktonów skondensowanych z pierścieniem metoksypodstawionego benzenu

Masłowiec D., Nawrot J., Białońska A., Wawrzeńczyk C.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 5

883-889

EN

Benzoxepan-2-one and its 6 methoxy and dimethoxy derivatives where obtained in the reaction of Baeyer-Villiger oxidation of 1-tetralone and its methoxy and dimethoxy derivatives with m-chloroperbenzoic acid. Thre ε-lactones were affected further electophilic hydroxylation to the resp. hydroxy lactones. The starting ketones and lactones were tested for antifeedant activity against insect storage pests: adults of the grain weevil, larvae of the khapra beetle as well as adults and larvae of the confused flour beetle.

10

Laktony. Cz. 36, Synteza chlorowcolaktonów z podstawnikiem metoksyfenylowym

Mazur M., Gładkowski W., Wawrzeńczyk C.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 5

918-922

11

Zastosowanie biotransformacji w syntezie optycznie czynnych laktonów

Gładkowski W.

Wiadomości Chemiczne

|

2009

|

[Z] 63, 5-6

361-389

EN

Compounds with lactone moiety exhibit many biological acitivities (for example antimicrobial, antifeedant, cytostatic). One of the most attractive methods to obtain optically active lactones are regio- and stereoselective biotransformations. These together with mild reaction conditions are the main advantages of the processes compared to chemical synthesis of lactones. In this review examples of such biotransformations are presented. The lactones may be obtained via direct biotransformation of substrate or in chemoenzymatic synthesis. In the second case the enzymatic step is the key one, leading to optically pure or enriched intermediate which is further transformed into desired, optically active product. As the products of direct biotransformation, lactones can be formed from fatty acids like ricinoleic or vernolic acid [1, 2], aromatic compounds (benzoic acid, mandelic acid, catechol) [3] as well as in the result of lactonization of epoxyesters by enzymatic systems of fungi or plants. In the last case the biocalysts is the apple pulp or Jerusalem artichoke pulp [4-6]. Hydrolysis of amides and nitriles is also applied to the synthesis of lactones. Especially useful in this regard are microorganisms, which exhibit both enzymatic activities [7-9]. Microbial reduction of carbonyl group in ketoesters or ketoacids is also very useful method. The reduction may occur in ? or ? position, leading to ?- or ?-hydroxyacids which cyclize to the corresponding lactones [10-13]. Reduction of carbonyl group in ?-position is the first step of a synthesis of lactones with 7- or 8-membered rings [14-16]. The application of hydrolysis or transesterification processes catalyzed by hydrolytic enzymes, mainly lipases from Pseudomonas sp., also leads to enzymatically enriched lactones. The substrates may be ?-ketoesters, ?-hydroxyamides, meso-diols or meso-diesters [10, 17-19]. Among the oxidation reaction the most known is Baeyer-Villiger reaction in which cyclic ketones are directly oxidized to the lactones by enzymes called Baeyer-Villiger monooxygenases (BVMO) [20]. The reaction is highly regioselective and can be applied to the production of unsaturated lactones [23]. In this area of research genetically modified strains of Escherichia coli are applied [21, 24], although the wild strains are also used, for example to the production of ?-caprolactone from cyclohexanone [22]. Another reaction catalyzed by oxidoreductases is the oxidation of hydroxyl group to carbonyl or carboxyl one [25-27]. In this first case horse liver alcohol dehydrogenase (HLADH) found application in the oxidation of meso-diols to lactones. The ability of different fungal strains to the regioselective hydroxylation of unactivated carbon atom found an application to the synthesis of lactones with eudesmane and germacrane systems [28-30]. Resolution of racemates is an alternative strategy used to the synthesis of lactones in optically pure forms. This aim can be achieved by enzymatic cleavage of lactone ring catalyzed by lactonases. These enzymes of microbial origin belong to esterases and are often induced during the growth of microorganisms on cyclic ketones as the carbon sources [31, 32, 34]. Enzymatic resolution of pantolactone by lactonase from Fusarium oxysporum is an example of industrial biotransformation [33]. Lipases can also be applied to the enantioselective hydrolysis of lactone ring [35-37]. The other functional groups present in the molecule can also be converted during the resolution of racemic lactones [39-44]. The examples are hydrolysis of acetoxylactones or esterification of hydroxylactones.

12

Laktony. Cz. 33, Synteza i aktywność antyfidantna alkilopodstawionych ε-laktonów

Ratuś B., Boratyński F., Nawrot J., Wawrzeńczyk C.

Przemysł Chemiczny

|

2009

|

T. 88, nr 5

557-562

13

Polimeryzacja anionowa inicjowana reagentami przenoszącymi elektrony

Grobelny Z., Stolarzewicz A., Szczepański M., Piekarnik B.

Wiadomości Chemiczne

|

2008

|

[Z] 62, 9-10

849-873

EN

This work describes the polymerization processes with electron-transfer reagents. Alkali metals, salts of aromatic hydrocarbons radical anions, and solutions of alkalides, i.e. salts containing alkali metal anions and complexed alkali metal cations, belong to such species [33-39]. The alkali metals transfer one electron to vinyl and diene monomers in the heterogeneous systems [54-73]. The radical anions are also able to transfer one electron [74, 77-82], however, in some cases they behave as nucleophiles [82-85] or bases [86]. These initiators are applied for the polymerization of vinyl and oxacyclic monomers in homogeneous systems. Both of them are named single-electron-transfer (SET) reagents. The alkalides are two-electron-transfer (TET) reagents. Among them potassium potassides K-, K+(18-crown-6) and K-, K+(15-crown-5)2 in tetrahydrofuran solution are mostly used for the polymerization of various monomers [53]. The initiation with these salts is usually a multistage process. An organopotassium compound is formed as the intermediate product which after the protonation by crown ether becomes the real initiator of the polymerization of vinyl monomers [92, 93, 97, 100]. The organometallic intermediate can be also protonated by the monomer or can decompose with the elimination in the systems containing oxiranes [107, 110-113] or lactones [127]. Potassium alkoxides or potassium salts of carboxylic acids, respectively, are the genuine initiators in this case. Crown ethers, known as the stable activators of chemical reactions, can participate in these processes as the reagents [107, 110, 116]. In the ring-opening reaction they form unsaturated potassium alkoxides which serve as the additional initiating agents [53, 97].

14

Zdolność do polimeryzacji cyklicznych estrów alifatycznych

Duda A., Kowalski A.

Polimery

|

2007

|

T. 52, nr 7-8

485-495

PL

Na podstawie przeglądu literatury przedyskutowano podstawowe czynniki wpływające na zdolność cyklicznych estrów alifatycznych (laktonów, laktydów i węglanów) do polimeryzacji. Wyróżniono: (a) czynniki termodynamiczne, związane głównie z naprężeniem monomeru i liczbą stopni swobody jednostek powtarzalnych polimeru oraz (b) czynniki kinetyczne, wynikające z dostępności mechanizmu zapewniającego wystarczającą szybkość polimeryzacji. Zwrócono uwagę na fakt, iż uwarunkowana termodynamicznie niezdolność cyklicznego estru do polimeryzacji nie oznacza niezdolności do reakcji otwarcia pierścienia, gdyż możliwa jest synteza wielkocząsteczkowych kopolimerów zawierających do 50 % mol. jednostek powtarzalnych pochodzących od monomeru niezdolnego do homopolimeryzacji. Analiza uwarunkowań kinetycznych wykazała, iż nie ma jednolitej korelacji między reaktywnością a wymiarem pierścienia monomeru i może wystąpić odwrócenie szeregu reaktywności monomerów w zależności od mechanizmu polimeryzacji. Omówiono również metody zwiększenia wydajności polimeru wielkocząsteczkowego w związku z niekorzystnym występowaniem w niektórych wypadkach znacznych równowagowych stężeń monomeru i cyklicznych oligomerów.

EN

The fundamental factors influencing polymerizability of aliphatic cyclic esters (lactones, lactides and carbonates - see Scheme A) were discussed on the basis of literature review. Thermodynamic factors (a) related mostly to the monomer ring strain and the numbers of degrees of freedom of the polymer repeating units as well as kinetic factors (b) resulting from the polymerization mechanism availability securing the sufficient polymerization rate were distinguished. An attention was paid to the fact that thermodynamically determined inability of cyclic ester to polymerize was not tantamount to its inability to ring-opening reaction. The syntheses of macromolecular copolymers containing up to 50-mole % of repeated units coming from non-homopolymerizable monomer are possible. The analysis of kinetic factors allowed concluding that there was no uniform correlation between monomer reactivity and ring size. Moreover, dependently on the polymerization mechanism, the reversed reactivity order could occur. The methods of polymer yield increasing, in connection with disadvantageous occurring (in some cases) of substantial equilibrium concentrations of monomer and cyclic oligomers were also discussed.

15

Reakcje rozszczepiania laktonów : zastosowanie w syntezie organicznej

Skiera I., Paryzek Z.

Wiadomości Chemiczne

|

2004

|

[Z] 58, 11-12

845--879

EN

Lactones, being derivatives of hydroxy carboxylic acids, represent a special group of intramolecular esters. A large number of biologically important natural products are derivatives of chiral y- and 8-lactones. In addition, these commonly encountered compounds, due to their high reactivity, are valuable synthetic intermediates. Lactones are particularly susceptible to nucleophilic attack. As a consequence, the cleavage of the lactone ring is a commonly used process in laboratory synthesis of organic compounds and in industry. Cleavage of lactones may be effected under variety of reaction conditions including reagents, catalysts, solvents and temperature. The chemoselectivity observed in these reactions allows selective reactions of multifunctional compounds, very often of rather complicated structure. The enhanced reactivity of lactones toward nucleophiles makes hydrolysis their most investigated reaction. The ring cleavage occurs under basic (alkali metal hydroxides or alkoxides, tertiary amines) or acidic (Bronsted or Lewis acids) conditions. The effective cleavage of the lactone ring occurs also in reactions with nitrogen nucleophiles, which include ammonia, primary and secondary amines and hydrazine derivatives, as commonly used reagents. Sulphur and selenium derivatives are prepared in reactions of lactones with S- and Se-nucleophiles. The effective nucleophilic reducing agents include metal hydrides, of which lithium aluminium hydride is the most frequently used reagent. Other reducing agents like sodium borohydride and other complex boron hydrides have also been reported. Reductive cleavage of lactones under catalytic hydrogenation conditions and with the aid of complex reducing systems are discussed. The metaloorganic reagents effectively cleave lactones, while a new carbon-carbon bonds are formed. Since the literature concerning transformations of lactones is enormous, in this review the selected examples are included to demonstrate usefulness of lactone cleavage reactions for diverse synthetic purposes.

16

Stereokontrolowana polimeryzacja chiralnych monomerów heterocyklicznych

Duda A.

Polimery

|

2004

|

T. 49, nr 7-8

469-478

PL

W artykule przeglądowym obejmującym 80 odnośników literaturowych omówiono stereokontrolowane [stereoselektywną (chirogeniczną, prowadzącą do powstania racematu) i stereoelektywną (asymetryczną), prowadzącą do zróżnicowania enancjomerycznego)] polimeryzacje z otwarciem pierścienia chiralnych: oksiranów, tiiranów, laktonów, dilaktydów i N-karboksybezwodników alfa-aminokwasów. Przebieg powyższych enancjokontrolowanych polimeryzacji przeanalizowano w ujęciu kontroli przyłączenia cząsteczki monomeru zadanej przez konfigurację ostatniej jednostki monomerycznej w rosnącym łańcuchu lub przez konfigurację chiralnego ligandu w aktywnym centrum. Przedyskutowano także możliwość tworzenia uporządkowanych struktur wyższego rzędu przez powstałe na podstawie chiralnych monomerów heterocyklicznych izotaktyczne i czynne optycznie makrocząsteczki.

EN

A review with 80 references deals with stereoselective (race-mate-forming chirogenic) and stereoelective (asymmetric enantiomer-differentiating) ring-opening polymerizations of chiral oxiranes, thiiranes, lactones, dilactides, and N-carboxyanhydrides of alpha-aminoacids. These enantiocontrolled polymerizations are analyzed in terms of the chain-end control or site control mechanisms (CEM or SCM, respectively). Possibility of formation of highly ordered structures by the resulting izotactic and optically active macromolecules is also discussed.

17

Funkcjonalizowane alkiloaldonamidy

Piasecki A., Piłakowska D.

Prace Naukowe Instytutu Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2000

|

Vol. 48, nr 22

129-132

PL

W reakcji długołańcuchowych N-alkilo-N-(2-hydroksyetylo)amin (alkil: C10H21; C12H25; C14H29) z delta-D-glukono-laktonem oraz D-glukoheptono-gamma-laktonem otrzymano z wydajnościami 60-75 %-mol, nową grupę alkiloaldonamidów zawierających obok ugrupowania cukrowego, hydrofilowe ugrupowanie 2-hydroksyetylowe. Otrzymane pochodne charakteryzują się lepszą rozpuszczalnością w wodzie od klasycznych alkiloaldonamidów. Zbadano właściwości wodnych roztworów N-alkilo-N-(2-hydroksyetylo)aldonamidów przez pomiar temperatury punktu Kraffta oraz właściwości pianotwórczych czystych związków lub ich mieszanin z solą sodową siarczanu dodecylu (SDS).

EN

N-Alkyl-N-(2-hydroxyethyl)aldonamides (alkyl: C10H21; C12H25 C14H29) were obtained in the reaction of long chain N-alkyl-N-(2-hydroxyethyl)amines with .delta.-D-gluconolactone and D-glucoheptonic-.gamma.-lactone, in ca. 60-75 %- mol yields. The compounds under study are more soluble in water than standard alkylaldonamides. Their surface properties were characterized by the temperature of Krafft point and foamability of pure compounds and their mixtures sodium dodecyl sulfate (SDS)