Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Probabilistic model for airport runway safety areas

Szabo S., Vittek P., Kraus J., Plos V., Lališ A., Štumper M., Vajdova I.

Transport Problems

|

2017

|

T. 12, z. 2

89--97

EN

The Laboratory of Aviation Safety and Security at CTU in Prague has recently started a project aimed at runway protection zones. The probability of exceeding by a certain distance from the runway in common incident/accident scenarios (take-off/landing overrun/veer-off, landing undershoot) is being identified relative to the runway for any airport. As a result, the size and position of safety areas around runways are defined for the chosen probability. The basis for probability calculation is a probabilistic model using statistics from more than 1400 real-world cases where jet airplanes have been involved over the last few decades. Other scientific studies have contributed to understanding the issue and supported the model’s application to different conditions.

2

Problematyka emisji toksycznych składników spalin silników lotniczych

Pawlak M., Kuźniar M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

338--344, CD

PL

W artykule poruszono problematykę emisji toksycznych składników spalin silników lotniczych. Opisano specyfikę operacji lotniczych ze szczególnym uwzględnieniem etapu startu/lądowania (LTO - landing takeoff operation) oraz metody szacowania wskaźników emisji CO i NOₓ dla silników odrzutowych samolotów w zależności od wykonywanego manewru/etapu lotu. Bazując na dostępnych raportach i bazach danych ICAO, dokonano wyznaczenia współczynników emisji wybranych toksycznych składników spalin oraz ilości wyemitowanych zanieczyszczeń. Dokonano analizy porównawczej typowych silników stosowanych w samolotach średnio i dalekodystansowych, zarówno tych starszej, jak i nowszej generacji.

EN

The paper presents the issues of emission of toxic compounds in exhaust gases of aviation engines. The specifics of aviation operations with particular focus on the landing take-off operation (LTO) and methods for estimating CO and NOₓ emission factors for aircraft jet engines, depending on the maneuver / flight stage, were described. Based on available ICAO reports and databases, emission factors for selected toxic exhaust components and loads of those pollutant emissions were determined. A comparative analysis of typical engines used in medium and long haul aircrafts, both older and newer was performed.

3

Wybrane metody lądowania bezzałogowych statków powietrznych wykorzystywanych w wojsku polskim

Smolak M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 12

1351--1353

PL

W artykule omówiono wybrane metody lądowania bezzałogowych statków powietrznych wykorzystujących w wojsku polskim. Zaprezentowane w artykule metody lądowania oraz określenie ich dokładności wykonano na podstawie analizy lądowań wykorzystywanych cywilnie i militarnie cywilnie bezzałogowych statków powietrznych.

EN

The article discusses some methods of landing unmanned aircraft using in the Polish army. Presented in the article methods of landing and to determine their accuracy is made based on the analysis of landing used militarily and civilly unmanned aircraft.

4

Ocena wpływu operacji lądowania samolotu pasażerskiego na stężenie cząstek stałych w pobliżu lotniska

Pielecha J., Jasiński R.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

1209--1213, CD

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie emisji cząstek stałych z samolotów pasażerskich i ich wpływ na zanieczyszczenie powietrza w pobliżu portu lotniczego. Niedostateczne dane na temat stężenia liczbowego cząstek stałych z silników lotniczych wymusiły prace nad szczegółowym rozpoznaniem wielkości zanieczyszczenia powietrza w pobliżu lotnisk. Badania przeprowadzono na obszarze przyległym do portu lotniczego Poznań-Ławica. Pomiar stężenia cząstek stałych wykonano czterokrotnie w trakcie lądowania statków powietrznych wyposażonych w silniki odrzutowe. Analizie podlegało całkowite stężenie liczbowe oraz rozkład wymiarowy cząstek stałych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono kilkudziesięciokrotny wzrost wartości stężenia liczbowego cząstek stałych w powietrzu, spowodowany operacją lądowania pojedynczego statku powietrznego. Otrzymane charakterystyki pozwoliły stwierdzić, że wśród cząstek stałych emitowanych w fazie lądowania samolotu pasażerskiego dominują cząstki o średnicach z zakresu 5–20 nm.

EN

The paper presents the issue of particulate matter emissions from passenger aircraft and their impact on air pollution near the airport. The study was conducted in an area adjacent to the airport Poznan-Lawica. The measurement of particle concentration was performed four times during landing aircrafts equipped with jet engines. The main subject of analysis were total concentration and size distribution of particulate matters. Based on the survey was found several dozen fold increase in the concentration of particles in the air, caused by the operation of a single aircraft landing. Obtained characteristics showed that during stage of landing the particles with diameters of 5–20 nm are dominating.

5

Implementacja procedur podejścia RNAV EGNOS/GNSS w ramach projektu „HEDGE”

Fellner A., Fellner R.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2505--2510, CD

PL

W ramach projektów „HEDGE” oraz „EGNOS Introduction to the European Eastern Region: MIELEC” realizowano temat „General Aviation EGNOS APV Development and Demonstration in Poland”. Najważniejszym jego elementem były eksperymenty lotnicze polegające na wykonywaniu najtrudniejszej fazy, podejścia do lądowania wg. systemu EGNOS/GNSS. Po wykonaniu nowych procedur podejścia do lądowania RNAV GNSS, wprowadzeniu ich do bazy danych Jeppensen, scertyfikowaniu przez EASA (European Aviation Safety Agency) odbiornika pokładowego, uzyskania operacyjności przez system EGNOS, zasadne i konieczne stało się wykonanie eksperymentów lotniczych. W związku z tym 14 marca 2011 r., w MPL Katowice – Pyrzowice (EPKT), wykonane zostały pierwsze w Polsce, cztery eksperymentalne podejścia do lądowania EGNOS/GNSS z prowadzeniem pionowym (LPV). Natomiast 15 marca 2011 r. eksperymentalne podejścia do lądowania LPV EGNOS/GNSS wykonane zostały na lotnisku Mielec (EPML). W tym przypadku wykonane zostały nieprecyzyjne podejścia, gdyż na tym lotnisku nie funkcjonowały żadne systemy radionawigacyjne.

EN

As part of the projects "HEDGE" and "EGNOS Introduction to the European Eastern Region: MIELEC" carried out topic "General Aviation EGNOS APV Development and Demonstration in Poland". Most important element were flights experiments involving performance the most difficult phase - approach to landing by EGNOS/GNSS. After completing the new approach procedures for landing RNAV GNSS, entered into the database Jeppensen, certified of the receiver by European Aviation Safety Agency, achieved operational by the EGNOS system, it makes sense and it became necessary to execution of experiments at airports. Therefore, at 14 March 2011 in Katowice-Pyrzowice Airport (EPKT) were performed (first in Poland) four experimental LPV EGNOS/GNSS approaches. In contrast, at 15 March 2011 experimental LPV EGNOS/GNSS approaches were made at the Mielec Airport (EPML). In this case, they have been made imprecise approach, because at this airport did not operate any radio navigation systems.

6

Autonomiczny system sterowania bezzałogowymi statkami latającymi

Nowak D.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2013

|

z. 85[288], nr 4

501--513

PL

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zastosowania bezzałogowych statków latających (BSL) w różnych dziedzinach życia. W szczególności są one używane do wykonywania wielu zadań militarnych, takich jak obserwacja pola walki lub rozpoznawanie celu. W zależności od zastosowania konstrukcja bezzałogowych statków latających jest mniej lub bardziej złożona. Większość faz lotu BSL jest w pełni zautomatyzowana. Obecnie naukowcy koncentrują się na najbardziej niebezpiecznych fazach lotu, jakimi są start i lądowanie. Po wybraniu przez operatora opcji „rozpocznij misję” system sterowania przeprowadza misję od momentu startu do końcowego podejścia do lądowania, wyrównania i przyziemienia. W niniejszej publikacji przedstawiono aktualny stan prac mających na celu stworzenie autonomicznego systemu sterowania bezzałogowymi statkami latającymi opartego na nowoczesnych systemach komputerowych oraz metodach i technikach sztucznej inteligencji. Zaprezentowano stanowisko laboratoryjne służące do prowadzenia badań symulacyjnych na etapie projektowania i testowania algorytmów sterowania BSL. Zaprezentowano wyniki testów procedur automatycznego startu, przelotu po zadanej trasie oraz automatycznego sterowania lądowaniem BSL..

EN

We can observe an significant increase of applications of Unmanned Aerial Vehicles (UAV) in the last years in many fields of our lives. In general they are used to perform many military tasks such as battlefield observation and recognition for instance. Depended on the application, the construction requirement for Unmanned Aerial Vehicles is less or more complex. Many phases of UAV's flight have been completely automated so far. Currently researchers focus on the most dangerous phases of flight like take-off and landing. When the operator selects the 'start mission' option the flight control system starts executing it from take-off to final approach, flare and touchdown. This paper presents current status of researches aimed to create autonomous UAV control system based on modern computer systems and artificial intelligence methods. Presented laboratory equipment is used for performing simulation tests in the stage of designing and testing UAV control algorithms. The article also presents the results of the tests of autonomous control system during such parts of flight as take-off, flight from waypoint to waypoint and landing.

7

Systemy radionawigacyjne wspomagające lądowanie samolotów. Część I

Rosłoniec S.

Prace Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji

|

2009

|

Vol. 59, z. 144

3-38

PL

W początkowej części niniejszego artykułu omówiono podstawowe zadania stawiane radiolokacji lotniczej bliskiego zasięgu i współpracującym z nią systemom radionawigacyjnym wspomagającym lądowanie samolotów. Podano najważniejsze z wymagań sformułowanych przez ICAO dla lotnisk I, II i III kategorii. Jako pierwszy z systemów radionawigacyjnych wspomagających lądowanie omówiono system ILS. Następnie, przedstawiono zasadę działania bardziej nowoczesnego systemu mikrofalowego MLS, znajdującego coraz szersze zastosowanie na dużych lotniskach zarówno cywilnych jak i wojskowych. Podobnie, w rozdziale 4 przedstawiono strukturę organizacyjną i zasadę działania systemu radionawigacyjnego TLS, który przeznaczony jest głównie dla lotnisk lokalnych o niewielkim natężeniu ruchu powietrznego. Istotną zaletą tego systemu jest względnie prosta struktura organizacyjna i wykorzystywanie wielu podzespołów (podsystemów) wysłużonego już dzisiaj systemu ILS oraz znajdującej się na pokładzie samolotu aparatury systemu odzewowego (radaru wtórnego). Jego wersja "Firefly", przystosowana do transportu drogą lotniczą, jest łatwo rozwijalna na lotnisku polowym. W końcu tej części artykułu omówiono zasadę działania mikrofalowego, dopplerowskiego systemu radionawigacyjnego instalowanego zarówno na lądzie jak i pokładach lotniskowców. W drugiej części tego artykułu, zaplanowanej do druku w następnym numerze, opisano różne zasady działania radiolatarni kierunku, zasadę działania impulsowego mikrofalowego dalmierza (typu DME), zasadę działania radiowysokościomierza CW - FM i strukturę kodową sygnału mikrofalowego emitowanego w przestrzeń przez urządzenie zapytujące (radar wtórny) pracujące w modach 3/A lub C.

EN

At the beginning of this paper the fundamental international regulations established by ICAO for airports of I, II and III categories are described. Next, there are presented principles of operation of common VHF and microwave systems which are in widespread use today for precise approach and landing of the civil and military aircrafts. One of them is the Instrument Landing System (ILS) which has served as the standard precision approach and landing aid for the last 60 years. The fundamental components and a principle of operation of this historically first VHF system are discussed in Section 2. However, in relation to present and future aviation requirements the ILS has a number of basic limitations which prohibit or restrict its use in many circumentances. Thus, now it is often replaced by Microwave Landing System (MLS) which not only eliminates these limitations, but also offers more accurate navigation capabilities. Therefore it is a subject of detailed considerations in Section 3. Similarly, Section 4 presents the Transponder Landing System (TLS) which is a relatively new precision approach and landing system and has been designed for use at small airports where rough terrain or real estate constraints make ILS instalation difficult or cost -prohibite. All aircrafts that are equipped to fly an ILS and are equipped also with a transponder of a typical secondary surveillance radar can additionally use the TLS. The transportable version of the TLS, known as "Firefly", can be easily transported by means of a truck or an aircraft and immediately installed. The principle of operation of the typical Doppler subsystem, which can be used for guidance of the aircraft in the elavation plane, is explained in Section 5. The second part of this paper is composed of four relevant sections. They present principles of operation of the accessory radio navigation systems such as: VHF omni -directional range (VOR), a distance - measuring equipment (DME), a secondary surveillance radar (SSR, IFF) and the standard CW - FM, 4.3 GHz - altimeter. Additionally, the commonly applied operation modes 3/A and C are also described in detail.

8

Prędkościomierz opadania samolotu podczas lądowania

Dziupiński J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2007

|

z. 71 [238]

293-299

PL

Dostępność mikrofalowych modułów nadawczo-odbiorczych wykorzystujących efekt Dopplera ułatwia budowę urządzeń o zwartej (modułowej) konstrukcji do pomiaru prędkości. W Instytucie Lotnictwa podjęto prace nad konstrukcją przyrządu mierzącego prędkość opadania samolotu podczas lądowania (przyziemienia). Przyrząd będzie wykorzystany w laboratorium badania podwozi. W referacie omówiono metodę pomiaru prędkości i sposób realizacji przyrządu działającego w oparciu o efekt Dopplera.

EN

Accessibility of Microwave Doppler RF Transceiver Module simplifies construction of module devices for speed measurements. In Institute of Aviation the design of the device which is to measure the descent speed of the aircraft during the landing phase by the use of Doppler effect has been started. The device will be used in laboratories for testing landing gears. In the report the method of measuring the speed and the way of construction of the device using Doppler effect is described. Doppler frequency spectrum from DF100 is digital processed. Obtained frequency of spectral line is proportional to measured speed. Signals digital processing is realized by microcontroller based on 32-bit ARM RISC processor. Moreover microcontroller calculates speed, sends result to project module and to computer, which is connected by RS232 interface.

9

Pomiar prędkości pionowej samolotu podczas lądowania

Popowski S., Dąbrowski W.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2007

|

z. 71 [238]

381-388

PL

W pracy omówiona została koncepcja pomiaru prędkości pionowej samolotu podczas lądowania. Pomysł rozwiązania oparto na wykorzystaniu tanich czujników typu MEMS: przyspieszenia, prędkości kątowej i ciśnienia statycznego. Poszukiwana estymata prędkości pionowej jest wyznaczana poprzez integrowanie pomiarów z dwóch źródeł. Jednym z nich jest sygnał otrzymany w wyniku całkowania przyspieszenia mierzonego w kierunku osi pionowej, a drugim - sygnał uzyskany poprzez różniczkowanie barometrycznej wysokości lotu. Pomiary wykonywane przy pomocy czujników typu MEMS wykazują małą stabilność wskazań w długim okresie czasu. Aby temu zaradzić, w systemie uwzględnione zostafy także wyniki pomiarów prowadzonych przy pomocy systemu GPS. Zabieg ten umożliwił uzyskanie znacznej poprawy stabilności długookresowej systemu pomiarowego z tanimi czujnikami. Przedstawione zostały wyniki badań eksperymentalnych wykonanych na samolocie An-28.

EN

The paper presents measurement of the aircraft vertical speed during landing conception. Solution idea layes on inexpensive acceleration, angular rate and static pressure sensors type MEMS application. A wanted vertical speed estimate is determined by integation of two signal source measurement. One of them is integrated vertical acceleration signal and the second one is differenced flight barometric altitude signal. The MEMS type sensors measurement have Iow long-time stability. To prevent this problem, the GPS system made measurement results were taken into account in the system, too. This treatment enables long-time stability serious improvement achievement of measurement system based on cheap sensors. The experimental test, made An-28 onboard, results are presented.

10

Symulacja dynamiki lądowania szybowca przy użyciu metody elementów skończonych

Dacko A., Frączek J., Żrebrowski J.

Przegląd Mechaniczny

|

2006

|

nr 9

28-33

11

Starty i lądowania na ograniczonej wielkości lądowiska po awarii napędu

Głaz M.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2006

|

Nr 1-2 (184-185)

119-122

PL

Obiektem badań jest śmigłowiec Mi-2 plus, dla którego należy opracować technikę sterowania po awarii napędu w czasie wykonywania "pionowych " startów i lądowań na krótkich lądowiskach. Do punktów krytycznych, które należy przeanalizować w badaniach techniki wykonania startów i lądowań na ograniczonym lądowisku należą, przede wszystkim, problem przelotu przez pierścień wirowy oraz problem występowania strefy H-V. Należy wziąć także pod uwagę występowanie przeszkód na terenie lądowiska (zakłada się wysokość przeszkód do około 20 m). W opracowaniu zostały zamieszczone symulacje obliczeniowe sterownia śmigłowcem Mi-2 plus po awarii silnika (dla różnych wysokości wystąpienia awarii). Przedstawiono sposób sterownia pochyleniem kadłuba oraz wartością kąta skoku ogólnego pozwalający na uzyskanie określonych trajektorii lotu. Zamieszczono również niektóre wyniki z prób w locie przeprowadzonych w PZL Świdnik S.A. Na podstawie przeprowadzonych symulacji i badań lotnych stwierdzono, iż istnieje możliwość bezpiecznego wykonania manewrów "pionowych " startów i lądowań.

EN

The object of the tests is the Mi-2 Plus helicopter, for which a method of controlling the helicopter after a power failure during vertical take-off and landing on short landing ground should be designed. The problems of flight through the vortex ring and occurrence of the H-V zone belong to the critical points, which should be analyzed in tests of the method of take-off and landing on a short landing ground. The occurrence of obstacles on the area of the landing ground should also be taken into account (the height of the obstacles is assumed to be up to around 20m). In the development of the tests, numerical simulations of controlling the Mi-2 Plus helicopter after engine failure (for varying height at which the failure took place) were included. A method of control through the inclination of the fuselage as well as the value of the rotor tilt angle, which allows for certain flight trajectories to be obtained, was introduced. Included also were certain results from flight tests carried out at PZL Świdnik S.A. On the basis of the simulations performed and flight tests, it was decided that there exists a possibility of safely performing "vertical" take-off and landing manoeuvres.

12

Computational study of transport aircrafts landing gear during touchdown

Małachowski J., Wesołowski M., Krasoń W.

Journal of KONES

|

2006

|

Vol. 13, No. 3

187-195

EN

Landing is the most dangerous phase of aircraft flight. High momentary forces appear in the elements of the landing gear during touchdown. They result from the necessity of absorbing and dispersing the energy of decline. An aircraft designed and utilized according to the regulations should be able to absorb the energy of decline during touchdown as well as the energy resulting from horizontal movement. It is indicated in these studies that numerical analysis of the strength of the construction elements of the examined aircraft’s part (beside experimental research) is a necessary stage of proper methodology of aviation research, in particular in programming and reliability evaluation and development of methods of increasing durability in case of solutions already used in practice. In this paper the analytical method for dynamic parameters assessment of damping system of main landing gear is presented. The linear mathematical model was applied to describe the characteristics of the damper in the developed 3D FE landing gear model. In the carried out computations using LS-Dyna the following matters were taken into consideration: contact problems between collaborating elements, the phenomena of energy absorption by gas-liquid damper placed in the landing gear and the response of the landing gear during touchdown of a flexible wheel with the ground. In the paper the results from numerical runs of drop and touchdown tests are discussed.

PL

Podwozie współczesnego samolotu jest jednym z podstawowych układów decydujących w szczególny sposób bezpieczeństwie eksploatacji samolotu. Postęp w dziedzinie metod numerycznych i zastosowanie komputerów o dużej mocy obliczeniowej umożliwia wykonanie symulacji pracy kompletnego układu podwozia lotniczego przy możliwie najwierniejszym odwzorowaniu rzeczywistych warunków jego eksploatacji. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji samolotu zarówno w fazie prac konstrukcyjno-wdrożeniowych, jak też w późniejszych etapach jego wykorzystania niezbędne są analizy dynamiczne podwozi. Analizy takie umożliwiają diagnozowanie stanu wytrzymałości takiego liczonego układu oraz prognozowanie jego działania w warunkach niebezpiecznych. Przeprowadzenie tego typu badań z wykorzystaniem metod numerycznych jest znacznie łatwiejsze i tańsze od badań eksperymentalnych. W opracowaniu zaprezentowano model 3D kompletnego układu podwozia stałego samolotu transportowego przeznaczony do analiz dynamicznych. Model MES układu zestawiono z odkształcalnych brył, które wiernie odzwierciedlają parametry geometryczno-fizyczne podstawowych podzespołów wykonawczych rozważanego podwozia. Podzespoły te modelowano odkształcalnymi elementami o nieliniowych charakterystykach odpowiadających różnym materiałom zastosowanym w poszczególnych częściach układu podwozia. Połączenia ruchowe układu modelowano z uwzględnieniem odpowiednich warunków kontaktu. W modelu odwzorowano koło podwozia z uwzględnieniem wypełnionego powietrzem pneumatyka o nieliniowej charakterystyce materiałowej. W modelu amortyzatora zastosowano specjalny element sprężysto-tlumiący o zastępczej charakterystyce opracowanej analitycznie na podstawie parametrów rzeczywistego amortyzatora cieczowo- -gazowego testowanego eksperymentalnie. W pracy omówione zostaną wybrane wyniki analizy dynamicznej systemem LS-Dyna.

13

Wykorzystanie systemu GNSS w czasie podejścia do lądowania

Grzegorzewski M., Ćwiklak Janusz

Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych

|

2004

|

Nr 2

5--21

PL

Od 1995 roku odbiorniki GPS są używane jako urządzenia wspomagające nawigację statków powietrznych, stanowiące uzupełnienie klasycznych systemów nawigacyjnych. Zgodnie z decyzją Głównej Kwatery NATO oraz zaleceniami ICAO, technika satelitarna od około 2007 roku zastąpi większość obecnie eksploatowanych systemów radionawigacyjnych. W dobie poszukiwań alternatywnych rozwiązań na uwagę zasługuje próba wykorzystania systemu GNSS jako źródła informacji o pozycji i parametrach ruchu samolotów w czasie precyzyjnego podejścia do lądowania. Dlatego przedmiotem badań prowadzonych w ostatnich kilku latach jest zastosowanie techniki satelitarnej, w takich aplikacjach lotniczych jak podejście i lądowanie samolotu. W artykule przedstawiono wyniki badań związanych z wymienioną problematyką.

14

Pseudosatelity - element wsparcia współczesnych systemów lądowania opartych o GNSS

Mielnik P.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2004

|

z. 63 [213], t.2

481--487

PL

Pseudosatelity, wykorzysty\vane na lotniskach (APL - Airport Pseudosatelites) stanowią istotny czynnik wspomagający uzyskanie wymaganych kryteriów przez systemy LAAS (Local Area Augmentation System) dla II i III kategorii lądowania, w zakresie dokladności określania miejsca położenia statku powietrznego i wiarygodności pracy systemu. W referacie krótko zaprezentowano wybrane typy pseudosatelitów wykorzystywanych dla potrzeb wsparcia systemu lądowania, a także przedstawiono zakres prac realizowanych w Instytucie Radiolokacji związanych z powyższym zagadnieniem.

EN

Applying of airport pseudosatellites (APL) to Local Area Augmentation System (LAAS) increases a possibility to fulfill all requirements for landing system category II and III. The most important criteria for that system are accuracy and integrity. The article presents some kinds of APL, their architecture and features. The range of research connected with APL and performed in the Institute of Radar Technology is described too.

15

Komputerowe systemy wspomagające pilotów w czasie startu i lądowania (dawniej i dziś)

Janowczyk R., Seliga W.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2004

|

z. 63 [213], t.2

413--420

PL

W obecnych czasach coraz częściej duże linie lotnicze sięgają po zdobycze techniki komputerowej. Liczą się dla nich nie tylko oszczędności wynikające z ich korzystania, ale przede wszystkim bezpieczeństwo lotu. Jak wiadomo najwięcej zagrożeń pojawia się podczas startu i lądowania, w większości przypadków spowodowane są one przez czynnik ludzki. Stąd też poza opracowywaniem i rozwojem ogólnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa, coraz więcej uwagi poświęca się nowoczesnym systemom komputerowym wspomagających pilotów w ich codziennej pracy. Referat ten przedstawia systemy używane przez pilotów w czasie startu i lądowania. Sposób, w jaki one ewoluowały od lat 50-tych aż do dnia dzisiejszego. Do porównania zostały wybrane dwa systemy rozwijane przez autorów, które są używane przez dużą liczbę linii lotniczych z calego świata. Pierwszy z nich tzw. Runway Weight Chart, drugi system TOPAS - część platformy Lufthansa WorkPad. Dodatkowo na przykładzie systemu TOPAS przedstawione zostaną zalety używania nowoczesnych systemów wspomagających start i lądowanie.

16

Analiza jakości sterowania podejściem do lądowania przy zastosowaniu klasycznych praw sterowania

Kopecki G.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2004

|

z. 63 [213], t.1

109--116

PL

Artykuł przedstawia różne rodzaje sterowania ruchem bocznym samolotu podczas podejścia do lądowania oraz wyniki symulacji komputerowej, a także ocenę jakości sterowania. Ilościowa ocena jakości sterowania dokonana została przy zastosowaniu kwadratowo-całkowego wskaźnika jakości dla przypadku sterowania bez obecności zakłóceń oraz z wiatrem bocznym. Przedstawiono sterowanie w oparciu o regulator PID i jego modyfikacje.

17

Analiza jakości sterowania podejściem do lądowania przy zastosowaniu sterowania według modelu

Kopecki G.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2004

|

z. 63 [213], t.1

117--124

PL

Artykuł przedstawia możliwość zastosowania sterowania według modelu ruchem bocznym samolotu podczas podejścia do lądowania oraz wyniki symulacji komputerowej, a także ocenę jakości sterowania. Ilościowa ocena jakości sterowania dokonana została przy zastosowaniu kwadratowo-całkowego wskaźnika jakości dla przypadku sterowania bez obecności zakłóceń oraz z wiatrem bocznym. Wyniki porównano z rozwiązaniami klasycznymi.

EN

The article discusses control of the aircraft lateral motion during approach with the use of ILS-LOC equipment. Control laws are based on the model following control. There are presented results of computer simulations. The control quality assessment with and without cross-wind was made with the use of quality coefficient. The results of model following control are compared with classical solutions based on the modified PID regulator.

18

Wpływ położenia centrum podmuchu microburst na dynamikę samolotu w fazie podejścia do lądowania. Część I. Modelowanie matematyczne podmuchu microburst

Deptuła R., Maryniak J.

Zeszyty Naukowe Katedry Mechaniki Stosowanej / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 20

93-98

PL

W pracy przedstawiono sposób fizycznego i matematycznego modelowania wpływu zmiennego podmuchu "microburst" na dynamikę sterowanego samolotu. Dynamiczne równania ruchu wyprowadzono w układzie sztywno związanym z badanym samolotem, stosując formalizm Boltzmanna-Hamela dla układów mechanicznych o więzach holonomicznych. W części pierwszej przedstawiono trójwymiarowy model matematyczny podmuchu. W pracy przeanalizowano wpływ położenia obszaru podmuchu dla dwóch położeń jego centrum względem progu pasa startowego. Symulację wykonano dla fazy podejścia do lądowania.

EN

The physical and mathematical modelling of the microburst influence on aircraft behaviour is presented in the paper. The dynamics equations of aircraft motion are derived in plane-fixed coordinate system on the basis of Boltzmann-Hamel formalism for material systems with holonomic constraints. The plane is treated as a six-degrees-of-freedom rigid body. The windshear velocity field is described by three-dimentional mathematical Bray's model. The numerical simulation was carried out for off-center flights at two microburst locations in respect to airstrip at approach to land phase.

19

Wpływ położenia centrum podmuchu microburst na dynamikę samolotu w fazie podejścia do lądowania. Część II. Symulacja numeryczna oddziaływania podmuchu

Deptuła R., Maryniak J.

Zeszyty Naukowe Katedry Mechaniki Stosowanej / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 20

99-104

PL

W pracy przedstawiono wpływ zmiennego podmuchu "microburst" na dynamikę sterowanego samolotu. Dynamiczne równania ruchu wyprowadzono w układzie sztywno związanym z badanym samolotem, stosując formalizm Boltzmanna-Hamela dla układów mechanicznych o więzach holonomicznych. W części drugiej pokazano wyniki przykładowej symulacji dla dwóch położeń centrum podmuchu względem progu pasa startowego. Symulację wykonano dla fazy podejścia do lądowania dla samolotu 1-22 "Iryda".

EN

The physical and mathematical modelling of the microburst influence on an aeroplane behaviour is presented in the paper. The dynamics equations of aircraft motion are derived in plane-fixed coordinate system on the basis of Boltzmann-Hamel formalism for material systems with holonomic constraints. The plane is treated as a six-degrees-of-freedom rigid body. In part II the numerical simulation was carried out for off-center flights at two microburst locations in respect to airstrip at approach to land phase. The simulation was carried out for I - 22 "Iryda" as a test aircraft.

20

Podejście do lądowania według stacji permanentnej RTK DGPS

Fellner A., Jafernik H.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2001

|

z. 56[186], t.2

463-470

PL

Na forum międzynarodowym opracowywane są dokumenty normatywne, obligujące również i nasz kraj do podjęcia prac naukowo - badawczo - wdrożeniowych, których celem jest opracowanie polskiego systemu stacji permanentnych RTK DGPS. Na realizację tego projektu przyznane zostały przez KBN odpowiednie fundusze. Aktualnie w WSOSP realizowany jest projekt badawczy, którego celem jest opracowanie infrastruktury umożliwiającej wykorzystywanie techniki satelitarnej podczas wykonywania lotów trasowych, podejść do lądowania, startów w każdych warunkach atmosferycznych. Opracowany, lotniczy system stacji RTK DGPS powinien objąć obszar całego kraju, więc poniższe opracowanie przedstawi jedynie istotę polskiego systemu stacji permanentnych RTK DGPS (CORS - PL) na ile międzynarodowych tendencji.

EN

On international forum worked out are normative documents, concerning also our country to collections of works scientifically - searchingly of which aim is elaboration of Polish system of permanent station RTK DGPS. On realization this of project admited became by KBN suitable funds. At present in WSOSP realized is investigative project, of, which aim is elaboration of infrastructure making possible using satellite technology during executing of rout flights, to approach to landings, of starts in every circumstances atmospherical conditionses. Worked out, air-system of station RTK DGPS should embrace area of all country, so after mentioned elaboration introduces only creature of Polish system of permanent station RTK DGPS (CORS - PL) on background of international tendency.