Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Border of two types of folk culture and rural houses near Szczecin before the mid-nineteenth century

Arlet Piotr Krzysztof, Petryshyn Halyna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

9--18

EN

This paper presents research findings on historical vernacular half-timbered architecture. The study covered the general area of Szczecin and extended to older-generation buildings constructed before the mid-nineteenth century. Ethnological maps from the first half of the twentieth century that depicted the border of two large areas with differing vernacular culture characteristics served as a basis for discussion. This difference concerned not only the forms of houses, but most importantly manifestations of folk culture. A description of the historical fishing village of Mścięcino, located between Szczecin and Police, proved crucial to the investigation. The research showed that there had been attempts to create recreational villages in the vicinity of Szczecin at the turn of the twentieth century.

PL

W niniejszym artykule autorzy przedstawiają badania dotyczące dawnej, wiejskiej architektury ryglowej. Teren badań obejmuje okolice miasta Szczecina. Sięgają do starszej generacji obiektów, powstających przed połową XIX w. Podstawą do dyskusji są mapy etnologiczne z pierwszej połowy XX w. ukazujące przebiegającą w pobliżu miasta granicę dwóch dużych obszarów o odmiennym charakterze kultury ludowej. To rozgraniczenie dotyczy nie tylko form domów, ale wszystkich przejawów kultury ludowej .Dla rozważań kluczowy okazuje się opis dawnej wioski rybackiej Mścięcino, położonej miedzy Szczecinem a Policami. Badania pokazały, że istniały próby tworzenia wsi letniskowych w otoczeniu Szczecina na przełomie XIX i XX w.

2

Catalan farmhouse in the type of MASIA

Arlet Piotr

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 39

31--44

EN

Until the mid 20th c., houses with typical facades, referred to in the Catalan language as masia, prevailed in the landscape of south-east Spain and south-west France. Apart from their slight inclination of roofs, the houses had a sizable gable wall in the front and a mostly symmetrical composition. In his article, the author presents masia as part of large vernacular architecture structures which were developed in the distant past.

PL

W wiejskim krajobrazie południowo-wschodniej Hiszpanii i południowo-zachodniej części Francji do około połowy XX wieku dominowały domy, nazywane w języku katalońskim: masia, o charakterystycznych fasadach. Przy niewielkim nachyleniu połaci dachowych domy te wyróżnia znaczna szerokość szczytowej gable wall i jej charakterystyczna, na ogół symetryczna kompozycja. Autor ukazuje masie jako sekwencję dużego zespołu architektury wernakularnej o proweniencji sięgającej w odległą przeszłość.

3

Inventory photographs and drawings of an old farmhouse (built ca. 1922) in Ostra Gora, Korycin Commune, Bialystok Region, N-E Poland

Brzozowska Paula M., Cwalińska Marzena, Szewczyk Jarosław

Architecturae et Artibus

|

2019

|

Vol. 11, no. 3

21--41

EN

The objective of the paper is to contribute to the knowledge of vernacular architecture in N-E Poland, especially concerning interiors of country houses in the region of Białystok. The apparent abundance of previously published contributive works, relevant to the subject matter, is elusive, as this subject has not been studied exhaustively yet. In particular, both the diversity of interior arrangements and their accumulative nature still seem very promising research issues. In this article, inventory illustrations of a timber house dated 1922 in Ostra Góra, Korycin commune, N-E Poland, are presented to the public, with the aim to record and preserve the relevant cultural heritage information. Since its erection, the interior of the surveyed house has been accumulating pieces of furniture, different equipment items and various adornments that have eventually amounted to a unique conglomeration, an amalgam of things, forms and patterns. Surprisingly, the final aesthetics of the interior have proven complex but quite uniform, being the astonishing result of old aesthetics, lore and patterns supported by new technologies. The conclusion has been drawn that one of the distinctive features of the region of Białystok is the cumulative nature of its country houses whose interiors can be perceived as a sort of a legacy transcript of great cultural value.

PL

Artykuł ma w zamierzeniu autorów być wkładem w poznanie i dokumentowanie wernakularnej architektury wiejskiej północno-wschodniej Polski, a w szczególności Białostocczyzny. Ten ogólny kierunek badawczy, mimo wielokrotnego przywoływania w szeregu publikacji naukowych, stanowi zagadnienie dalekie od wyczerpania, co poniekąd wynika ze specyfiki ludowej kultury materialnej regionu (w szczególności wiejskiego budownictwa i wystroju wnętrz mieszkalnych), mianowicie jej różnorodności i akumulatywności. Przykładem akumulatywności jest tytułowy, omawiany tu budynek, czyli drewniany dom we wsi Ostra Góra w gminie Korycin, wzniesiony w 1922 roku. Od tego czasu stale nawarstwiały się w nim, zwłaszcza w jego wnętrzu, estetyki właściwe kolejnym upływającym dekadom, a wraz z nimi wnętrze domu akumulowało wzory ornamentalne, elementy wyposażenia i umeblowania, itp. Oczekiwać można byłoby więc wizualnego chaosu, tymczasem wnętrze badanego domu wydaje się estetycznie spójne i dojrzałe (więc tym bardziej interesujące jako wytwór ludowego rozumienia przestrzeni), co zresztą ukazano tu na wybranych ilustracjach dokumentacyjnych: fotografiach i rysunkach inwentaryzacyjnych, wykonanych jesienią 2018 roku. Wywód oparty na materiale inwentaryzacyjnym zwieńczono wnioskiem o addytywnej akumulatywności jako specyficznej cesze wnętrz wiejskich domów Białostocczyzny. Wnętrza takie, w których współczesność łączy się z pozornie minionymi tradycjami, można uważać za cenne jako rodzaj zapisu czasu, a zarazem zapisu dziedzictwa kulturowego.

4

Haubarg - Fryzyjski dom w kształcie piramidy

Arlet P.

Przestrzeń i Forma

|

2011

|

nr 16

179-186

PL

Fryzja to europejska kraina historyczna, leżąca wzdłuż wybrzeży Morza Północnego w granicach Holandii, Niemiec i Danii. We fryzyjskiej architekturze regionalnej wyodrębniają się trzy typy budynków chłopskich. W pierwszej kolejności należy wymienić domy z Uthlandii i domy typu Gulfhaus. Niewątpliwie najbardziej interesujące są domy typu Haubarg, wznoszone w przeszłości na półwyspie Eiderstedt. Zachowane tu obiekty są prawdopodobnie największymi chatami na świecie.

EN

Friesland is an European historical land, lying along the North Sea coast on the territory of Netherlands, Germany and Denmark. The Friesian vernacular architecture distinguish three types of peasant's buildings. Firstly is to replace houses from Uthland and houses of type Gulfhaus. Undoubtedly the most interesting are the houses of the type Haubarg, erected in the past on the Eiderstedt peninsula. These preserved objects are probably the largest huts all around the world.

5

Krótka historia substancji smolistych w kulturze ludowej

Drąg D.

Wiek Nafty : zeszyty naukowo-historyczne

|

2007

|

R. 17, nr 3

39-41

6

Wybrane zagadnienia ochrony kultury materialnej i obyczajów duńskiej wsi na przykładzie "Frilandsmuseet" w Lyngby (Dania)

Drożdż-Szczybura M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2001

|

R. 98, z. 1-A

46--60

EN

On 29 August 1897, in the south-west part of the garden at the castle of Rosenbourg in Copenhagen, two buildings from the south part of Sweden were opened to the public. These buildings were the foundation of what became, later on, one of the world's forst open-air museums - the Open-air Museum of Denmark, which is located, in Sorgenfri, not far from the city of Longby. The museum was created by a central person in the entertainment bussines of Copenhagen in the late 19th century. This person was the illustrator, the scene painter, the manager of Tivoli and much more, Bernard Olsen (183601922). He wanted to start a museum twhere it was possible to display entire buildings and, thus, to show the natural coherence of the building, the space and the furniture carried out in reality. As it turned out, however, shortly after the opening of the small museum, the National Museum of Denmark, called Konges Have, and Olsen began his search for another, permament location for his open-air musem. This location was found in Sorgenfri, where the open-air museum - Frilandsmuseet opened in Midsummer's Day 1901. In the Frilandsmuseet are presented of Danish rural building styles and interiors from the 18th and 19th centuries. Around more than 40 buildings from Denmark, the south of Sweden, and Schleswig, gardens and landscapes have been laid out according to region and are situated in typical landscapes. Livestock here is also representative - Frilandsmuseet is an active supporter of the preservation of older Danish breeds. The association named "Frilandsmuseet Venner" offers support to the museum.

7

Uwagi o ochronie i kontynuacji wartości kulturowych prezentowanych przez zagrodę okólną, jedną z form tradycyjnej zagrody wiejskiej

Drożdż-Szczybura M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2001

|

R. 98, z. 1-A

61--75

EN

In the Polish cultural tradition there is a marked contribution from farmsteads building. A village is a testimony of ages and the oldest form of human setlement. Its spatial pattern has been and is still formed by the habitation with its typical elements. Traditional culture and architecture has never been homogenous and the history of culture is presented by the buildings. In the course of centuries characteristic habitation complexes with the systems or the system typical of them have been formed. An enclosed self-contained homestead - homestead of a rich farmer has been formed. However houses, regional areas and habitats (biotopes) should be seved from oblivion to bee the testimony witness to the dwelling places, lives and work of our forefathers. The regional architecture correlates, cooparates and coexists with principles qualifying the organic, habitat, ecological and homely architecture.