Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bezpieczna przestrzeń akustyczna w parku zdrojowym w oparciu o jego plan zagospodarowania

Sztubecka Małgorzata, Mrówczyńska Maria, Bazan-Krzywoszańska Anna, Skiba Marta

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2016

|

T. 12, nr 3

91--101

PL

Obszarami zagrożonymi wystąpieniem jednego z najbardziej uciążliwych czynników środowiskowych, jakim jest hałas, są tereny działalności człowieka. Uciążliwość ta, w szczególności dotyczy aglomeracji miejsko – przemysłowych. Hałas ma ujemny wpływ na zdrowie ludzi, zmniejsza wydajność pracy, utrudnia wypoczynek i niekorzystnie wpływa na kon - centrację. Wskaźnikiem hałasu, jego natężenia, jest logarytmiczna miara poziomu dźwięku wyrażona w decybelach (dB). W zależności od funkcji i przeznaczenia danego terenu, prawo określa dopuszczalne wartości poziomów hałasu. Zawierają się one w przedziale tak zwanego komfortu akustycznego. Właściwa lokalizacja i ukształtowanie przestrzeni terenów zielonych ma niewątpliwy wpływ na komfort wypoczynku, a do - kumenty planistyczne, jako prawo lokalne, wskazując na przeznaczenie takich obszarów, stanowią podstawę ich programu użytkowego i zagospodarowania. Odpowiednie zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pozwalają na racjonalne ukształtowanie przestrzeni. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na problem hałasu, występujący poza prze - działem odczuwalnego komfortu oraz ocena możliwości, jakie oferują tego typu dokumenty w odniesieniu do istniejących notacji, pod względem bezpieczeństwa akustycznego osób przebywających na tych terenach.

EN

The areas of human activity are threatened areas occurrence of one of the most nuisance environmental factors – noise. This nuisance refers, in particular, the urban agglomerations. The noise has a negative impact on human health, reduces productivity, makes it difficult to relax and adversely affects the concentration. An indicator of the noise, is a loga - rithmic measure of sound level – in decibels (dB). Depending on the function and purpose of the area, the law defines the limits of noise levels. They comprise in the range of so-called acoustic comfort. Proper location and design of the green areas has an impact on the comfort of rest. Planning documents, as local law, indicating the purpose of such areas are the basis for their utility program and development. The relevant provisions of de - velopment plan allow for a rational form of space. The aim of this article is to pay attention to the problem of noise that occurs outside the interval noticeable comfort and assessment of the possibilities offered by this type of documents in relation to the existing notation (in terms of people sound security staying in these type of areas.

2

Indicators of the environmental aspect of spatial order as a tool for the environmental protection in suburban areas

Mikołajczyk M., Raszka B.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2016

|

no. 3

105--114

EN

The spatial range of the present analysis spans the rural and urban communities of Lower Silesia region. The aim of the study was to determine the needs in terms of environmental protection and development, due to environmental resources and equipment in the communal infrastructure. The environmental aspect of spatial order was evaluated. It was assumed that the implementation of the spatial order in the aspect of the environment is done by means of developing that environment, and especially by the presence / absence of the biotic (natural) elements and the presence / absence of technical infrastructure (utilities), as well as the proper use thereof. Analyses were performed using the following indicators: the share of protected areas in the total area of the community, the share of green areas in the total area of the community, forestation rates, share of the population using sewage system in the general population of the community, number of domestic sewage treatment plants and number of septic tanks per 1000 inhabitants, as well as the total municipal waste per capita. Rural and urban communities were compared. The data was obtained from GUS (Central Statistical Office), the local data bank. The results allowed for ranking the communities included in the study according to a hierarchy, and grouping them in the terms of spatial order in the environmental aspect.

PL

Opracowaniem objęto gminy wiejskie i miejskie województwa dolnośląskiego. Celem pracy było określenie potrzeb ochrony i kształtowania środowiska ze względu na zasoby środowiskowe oraz wyposażenie w infrastrukturę komunalną badanych jednostek. Oceniano stan ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym. Przyjęto założenie, że realizacja ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowych odbywa się poprzez kształtowanie środowiska, a zwłaszcza poprzez obecność/brak jego elementów ożywionych (przyrodniczych) oraz obecność/brak infrastruktury technicznej (komunalnej) oraz jej prawidłowe wykorzystanie. Analizy przeprowadzono korzystając z następujących wskaźników: udział powierzchni obszarów chronionych, lasów i terenów zieleni urządzonej w powierzchni gminy ogółem, udział osób korzystających z sieci kanalizacyjnej w ogólnej liczbie ludności, liczba oczyszczalni przydomowych i zbiorników bezodpływowych na mieszkańców, ilość odpadów komunalnych przypadających na mieszkańca. Gminy wiejskie porównano z gminami miejskimi. Dane pozyskano z Banku Danych Lokalnych (GUS). Uzyskane wyniki pozwoliły na hierarchizację badanych gmin oraz ich grupowanie pod względem poziomu ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym.

3

Zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej w zarządzaniu przestrzenią terenów zielonych

Sztubecki J., Sztubecka M., Bujarkiewicz A.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 1

13--18

PL

Tereny zieleni stanowią jeden z ważnych składników środowiska przyrodniczego i kulturowego. Od najdawniejszych czasów były traktowane jako niezbędny składnik otoczenia miejsc zamieszkania, polepszający warunki życia. Ich lokalizacja i wielkość stanowi ważny czynnik determinujący jakość wypoczynku. Tereny chronione ustawą czy tereny zieleni w miastach charakteryzują się różnym układem przestrzeni. Zadrzewienia i zakrzewienia na tego typu obszarach, często objęte ochroną konserwatorską, wymagają przeprowadzania okresowych prac pielęgnacyjnych oraz rewitalizacyjnych. W artykule zaprezentowano zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej (GIS) w tworzeniu baz danych wybranych terenów zielonych. Powstałe opracowania stanowią ułatwienie w zarządzaniu tego typu obszarami. Pozwalają one zbierać, magazynować, aktualizować, zachowywać i wykorzystywać narastające w czasie informacje. Stanowią one podstawę w planowaniu architektonicznym, co może stanowić przyczynek do lepszego zarządzania przestrzenią. Złożoność tego typu obszarów wymaga odpowiednich działań, wykorzystywanych przy tworzeniu tego typu baz. Zaprezentowane bazy wybranych parków miejskich Bydgoszczy oraz obszaru przyrodniczo-turystycznego w Tucholskim Parku Krajobrazowym i przeprowadzone analizy ukazują zasadność wykonywania tego typu opracowań.

EN

The green areas are one or the important components of the natural environment and cultural heritage. Since ancient times, been regarded as an essential component of living environment, improving living conditions. Their location and size is an important factor in determining the quality of rest. Areas protected by law or green areas in cities are characterized a different arrangement of space. Forestation and bushes for this type of urban areas, often under conservation protection, need to carry out periodic maintenance works and revitalization . The article presents the use of Geographic Information Systems (GIS) in the creation of databases of selected green areas. The resulting bases are the facilitate management of this type of areas. They allow to accumulate, warehouse, update, maintain and use all information. They provide a basic action in the architectural planning of measures, which can be a contribution to better space management. The complexity of such areas requires appropriate action creating this type of database. Presented base selected urban parks in Bydgoszcz and the area of nature-tourism in the Tucholski Landscape Park and the analyzes show the validity of this type of studies.

4

Klimat pomieszczeń - kształtowanie

Skrzyniowska D., Müller J., Sikorska-Bączek R.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2012

|

R. 109, z. 4-Ś

3--13

PL

Urządzenia grzewcze oraz klimatyzacyjne instaluje się w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie w celu wytworzenia w nich komfortu cieplnego. W tak określonych warunkach człowiek może osiągnąć maksymalne intelektualne i manualne zdolności. Instalacje zapewniające korzystne parametry środowiska wewnętrznego muszą być zaprojektowane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami, z uwzględnieniem zasad poszanowania energii oraz z zachowaniem niezbędnych środków bezpieczeństwa.

EN

Heating and air-conditioning devices create a thermal comfort for users. In such conditions, the worker can achieve maximum intellectual and manual abilities. All installations responsible for ensuring proper indoor environment must be designed according to regulations and standards and also obeying energy saving rules and safety precautions.

5

Analiza metod przeciwerozyjnej ochrony gleb stosowanych w procesie urządzeniowym

Woch F.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 2

12--24

EN

This paper contains the analyze of antierosion soil preservation methods, particularly those used in Poland - road and parcel distribution, transformation of land utilization, land afforestation with green lands allocation, meliorations with reconstruction of water level. Realization of complex undertakings should cause 1-2 loss of erosion intensity. In the case of no antierosion protection the erosion intensity will grow.

6

Rola Wisłoka w kształtowaniu walorów środowiskowych i gospodarczych Podkarpacia

Rak J., Tchórzewska-Cieślak B.

Gospodarka Wodna

|

2007

|

Nr 5

210-213

PL

Przedstawiono analizę funkcji Wisłoka obecnie i w przeszłości. Oszacowano atrakcyjność turystyczną doliny Wisłoka na podstawie stanu wód powierzchniowych, ukształtowania terenu i powierzchni lasów.

EN

There has been presented the function of the Wisłok at present and the past. The touristic attractiveness of the Wisłok valley has been evaluated taking into consideration the state of its surface waters, configuration of the terrain and the area covered by forests.

7

Kształtowanie środowiska rolniczego na terenach pogórniczych Kopalni Węgla Brunatnego "Konin"

Stachowski P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2006

|

Tom 8

279-297

PL

Celem pracy była ocena kształtowania środowiska rolniczego na terenach pogórniczych Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego na przykładzie użytków pokopalnianych, to jest zwałowisk wewnętrznych odkrywek: "Pątnów i "Kazimierz Północ" Kopalni Węgla Brunatnego "Konin", na których od 1992 roku prowadzone są badania przez Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji AR w Poznaniu. W pracy oprócz własnych badań i obserwacji terenowych wykorzystano dane uzyskane z Kopalni Węgla Brunatnego "Konin", a także wyniki wieloletnich badań Zakładu Rekultywacji AR w Poznaniu z siedzibą w Koninie. Badane zwałowiska położone są w Regionie Wielkopolskim, w zasięgu mezoregionu 315.57 Pojezierza Kujawskiego i zaliczane są do zwałowisk o wierzchowinie dostosowanej do poziomu terenów przyległych.

EN

This paper presents an analysis of the development of an agricultural environment in the post mining grounds of the Konin quarry based on the examples of the in-ternal site of "Pątnów" and "Kazimierz Północ". In the 80's the selective method of surface soil reclamation of the internal sites was introduced and caused the successful agricultural reclamation of those grounds based on the conception of farming the same final productive plants. This reclamation was realized by Konin Quarry on the internal sites and consisted of reintroduction of productive plants like alfalfa and grass. The start of reclamation of those grounds obliged the new owner to continue reclamation and be responsible for the associated costs. The analysis of long term research confirmed the important influence of agricultural treatment on the infiltration and water retention in the surface layers of soil, which is important for the water capacity of those soils. The humidity and water stock are formed only due to the water precipitation. The increase of the retention capacity of postmining grounds permits bigger water storage during precipitation period which is beneficial in dry period. This situation corresponds to general agriculture policy and needs to protect those grounds from water erosion. The cereal's yields obtained, especially from spring and root wheat, have different results according to the reclamation and farming period. It is due to the weather conditions in Wielkopolska region: insufficient quantity and distribution of precipitation. In order to become independent from meteorological conditions, it is necessary to introduce irrigation of the post mining grounds to increase the efficiency of agriculture reclamation and to fulfill the water requirements.

8

Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a dyscyplina naukowa „kształtowanie środowiska”

Pijanowski Z.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2006

|

Vol. 15, No. 2

5--18

EN

The paper analyses and evaluates the state of art of development of rural areas in Poland in the view of structural policy as a part of agricultural policy in 1918-2006. The performed analysis was the basis for defining the most urgent activities within the scope and for presenting the importance of the scientific discipline “Environmental Development” for the development of rural areas. The study presents the methodology, organizational and legal needs required to create a new investment process for improved development of rural areas.

9

Kształtowanie środowiska w badaniach i dyskusji naukowej

Koc J., Piaścik H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 15

7-14

10

Środowisko mieszkaniowe: dom czy maszyna do mieszkania?

Kadłuczka A.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2004

|

nr 2

14--17

11

Refleksje z pewnego wykładu

Basista A.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2004

|

nr 2

7--9

12

Tożsamość przedmieść w kształtowaniu ekologicznego charakteru siedlisk ludzkich

Jagiełło-Kowalczyk M.

Architektura Krajobrazu

|

2004

|

nr 3-4

92-97

EN

The problem of pock moving out finny city centers, which is first of all due to overpopulation and pollution, leads to actions aiming at finding alternative areas for the development of the housing environment. The uncontrolled extension of cities has a vital influence over both the housing environment and economics, as it causes the rise of the costs of building houses and roads, stocking up on water, the sewage system, etc. It is also often the case that, as a result of the extension of cities, vast areas of most fertile grounds are unnecessarily and thoughtlessly wasted. That is why it is absolutely essential to take up well - thought - out steps to make use of the potential of city suburbs as housing areas. These are only possible when all the people who have an impact cii city extension, such as town planners, architects, ecologists, sociologists and inhabitants themselves, stay in close cooperation. it was no later than during the industrial Revolution that "the suburb" became home for the bourgeoisie, who wanted to escape from the hardships of city life. Nowadays the suburb, as a consciously chosen housing area, changes the shape of the modern housing organism. It offers more space and a much better quality of the environment. The countries where the ecological consciousness reached a high level have already made efforts towards using suburbs as most convenient locations for ecological housing estates. What seems to be a perfect example of such estates is an ecological housing estate called Nieuwland in Amersfoort (Netherlands). The reason why a description of the mentioned above estate is included in the following publication is to explain the way of thinking which led to locating the estate in the suburbs and present the factors which determinate its ecological character.

13

Zastosowanie Systemów Informacji Przestrzennej w kształtowaniu i ochronie środowiska na przykładzie powiatu stalowowolskiego

Głowienka E., Michałowska K.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 8, z. 1

73-85

PL

W artykule przedstawione zostały kolejne etapy tworzenia Systemu Informacji Przestrzennej dla powiatu Stalowa Wola. Utworzony system ma za zadanie pokazać możliwości jego wykorzystania w pracy jednostek administracji powiatowej, zwłaszcza Wydziału Ochrony Środowiska. Obszarem opracowania był powiat stalowowolski, który leży w północnej części woj. podkarpackiego. Do tworzenia systemu wykorzystane zostały materiały otrzymane od Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Stalowej Woli. Były to głównie informacje dotyczące stanu środowiska w tym regionie, dlatego też utworzona baza zawiera dane związane z problematyką ochrony środowiska. Ponadto wykorzystane zostały mapy topograficzne powiatu, które zeskanowano i przetransformowano do odpowiedniego układu, co pozwoli na integrację tworzonej bazy z innymi Systemami Informacji Przestrzennej w kraju. Głównym narzędziem realizacji projektu był program GeoMedia. Jest to program, który umożliwia pracę z dowolnie dużą ilością danych, opisowych i graficznych zapisanych w różnych formatach. Po analizie i selekcji danych przystąpiono do budowy zaprojektowanych warstw dotyczących głównych komponentów środowiska: wody, gleb, powietrza i odpadów. W trakcie digitalizacji (wektoryzacji) do wszystkich obiektów bazy dołączone zostały tabele atrybutów zawierających informacje na ich temat. Na utworzonych warstwach tematycznych przeprowadzono szereg przykładowych analiz, pokazujących możliwości zastosowania bazy w rozwiązywaniu problemów związanych z ochroną środowiska.

EN

The paper presents stages of creating and implementing Land Information System (LIS) in Stalowa Wola District in the aspect of its utilization by the local government. Region, is situated on the south-east Poland, near 200 km from Cracow. The main aim of the project was to create an elementary Land Information System for this district and to show, how it can be apply in the Environmental Protection Department of the Stalowa Wola District Office. The obtained data from the environmental protection office about the environmental conditions of that area: concentrations of air pollutants such as carbon oxide and sulphur dioxide, dust; and detailed information about sources of emission: industrial plants, rubbish and industrial dumps, sewage-treatment plants, natural resources and other were used to creation LIS for Stalowa Wola. The scanned topographical maps of the region were used as well. The basic tool to build the database was GeoMedia software, which allows to work with graphical and descriptive data saved in various data formats. Obtained data was analysed and than the essential information for this project were chosen. Thematic categories associated with environmental components (water, air, soil, waste) were designed and digitalised for all objects on the raster maps. During the digitalisation the attribute tables were filled in for every object. Finally all those procedures led to getting an interactive vector map. Moreover, several analyses were done using that database. They showed very clearly great possibilities of applying this LIS in solving various problems in environmental engineering. Created database combine a lot of information about environmental components. It allows to work in very comprehensive way and to present results descriptively or on the maps.

14

Miejscowe planowanie przestrzenne jako narzędzie ochrony i kształtowania środowiska

Gawroński K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2002

|

Tom 4

479-495

PL

Nowe przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym dostosowują system planowania przestrzennego do zmieniających się warunków ustrojowych i gospodarczych w naszym kraju. U podstaw nowej "filozofii" planowania leży idea jego dostosowania do wymogów gospodarki rynkowej, zachowania samodzielności gmin oraz ochrony środowiska przyrodniczego. Obowiązująca ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym [Ustawa...1994a] wprowadziła ekologiczne kryterium rozwoju jako podstawowe dla całokształtu gospodarki przestrzennej. Na wszystkich szczeblach planowania (krajowego, regionalnego i miejscowego) zaistniała konieczność zmiany hierarchii celów. Za nadrzędne cele rozwoju uznano cele ekologiczne to jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania przyrody oraz cele społeczne, wśród których szczególne miejsce ma zapewnienie odpowiedniej jakości życia człowieka. Pojęcie "planowanie przestrzenne" ma stosunkowo szeroki zakres, np. Pogodziński [1975] definiuje planowanie przestrzenne jako "zespół instytucji, metod i działań służących racjonalnemu gospodarowaniu przestrzenią". Pojęcie to odnosi się także do lokalizacji inwestycji, kontroli realizacji ustaleń planów, a także dokonywania ocen stanu zagospodarowania przestrzennego obszarów. Podstawowym aktem prawnym regulującym złożony proces gospodarowania przestrzenia, jest ustawa o zagospodarowania przestrzennym [Ustawa...1994a] W myśl tej ustawy zadaniem planowania przestrzennego jest przeznaczanie terenów na określone cele oraz ustalenie zasad zagospodarowania tych terenów, przyjmując rozwój zrównoważony jako podstawę tych działań. Celem niniejszego artykułu jest określenie roli miejscowego planowania przestrzennego jako instrumentu ochrony i kształtowania środowiska. W warstwie empirycznej celem pracy jest analiza instrumentów ochrony środowiska przyrodniczego na przykładzie podkrakowskiej gminie Zabierzów. Prognozy skutków ustaleń planów zagospodarowania przestrzennego oraz postępowania w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze wykonywane w ramach warunków zabudowy i zagospodarowania terenu - są ważnymi instrumentami ochrony środowiska w gospodarce przestrzennej. Umożliwiają one wyeliminowanie lub ograniczenie rozwiązań przestrzennych nie sprzyjających ochronie środowiska. Wydaje się ponadto, że prognozy te pełnią funkcję kontrolną i weryfikacyjną w odniesieniu do zasad i celów ekorozwoju sformułowanych na etapie sporządzania "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy". W świetle nowych uregulowań prawnych wzrosła ranga dotychczas wykonywanych ocen oddziaływania na środowisko przyrodnicze, zmieniła się także procedura ich wykonywania. Obecnie, bowiem postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko jest częścią procesu decyzyjnego zmierzającego do wydania decyzji administracyjnej dotyczącej przedsięwzięcia, które może negatywnie oddziaływać na środowisko.

EN

Local spatial planning is an important instrument in protecting and shaping the environment on the level of local governments. Only during the process of spatial planning priorities of development, including ecological development are chosen. New regulations concerning spatial development adapt system of spatial planning to changing economical and political conditions in our country. The new philosophy of planning is based on the idea of its adapting to requirements of market economy, saving independence of communes as well as protection of the natural environment. The presently binding Law on Spatial Management has introduced an ecological criterion of development and has made it a basic decisive factor in the spatial management in general. Ecological and social targets are regarded superior, overriding goals of the development, i.e. the most important ecological task is to provide and assure the undisturbed continuation of nature, and as for the social targets, to ensure the adequate life quality of human being. The objective of this paper is to determine a role of the local spatial planning regarded a tool for protecting and shaping the environment. On the basis of the studies performed, it was possible to conclude the following: Local spatial planning is an important instrument of protecting and shaping the environment at a local governmental level. Specific developmental priorities are chosen, including the eco-development, during the process of spatial planning. Under this process, and whilst determining special community's circumstances impacting its spatial management, actions from the domain of environmental protection and arrangement are reduced to registering some physiographical problems contained in a particular range of questions, as well as to listing some issues pertaining to environmental protection. Subsequently, during a phase of diagnosing and assessing the existing state, all the registered and listed questions have to be processed, analysed, and evaluated. Additionally, during the next phase called "Study of spatial management conditions, circumstances and trends", trends in the community management are to be determined with regard to the community's natural resources and wealth. Important environmental protection instruments to be applied in spatial management are: forecasting the effects of developed and approved spatial management plans, and evaluation procedures used to assess impacts exerted by a given project on the environment. They enable the elimination or the limitation of negative spatial solutions that do not favour the environmental protection. Besides, it is also possible that such forecasts fulfil a control and verifying function with regard to philosophy and targets of eco-development formulated during the already cited phase "Study of spatial management conditions, circumstances and trends". In the light of new, legal regulations, the position and importance of the hitherto performed assessments of impact on the natural environment essentially increased, and the accomplishment procedure of such assessments was changed, too. Right now, the actions aiming at the environmental impact assessment are part of the entire decision-making process; such a process ends in issuing an administrative decision referring to a project of a probable negative impact on the environment.

15

Problematyka badawcza i dydaktyka w Katedrze Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego

Drągowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 10/2

917-919

EN

This article first describes the history of the faculty and then of the Chair of Environmental Protection and Natural Resources in the Faculty of Geology, University of Warsaw. This teaching and research unit has been in operation for 30 years. The scientific accomplishments of the unit and its employees, is evidenced by academic degrees and 263 publications, were displayed. The Chair plays a major role in the education of students within the Faculty of Geology, particularly toward educating geologists for environmental protection. For many years now, the Chair has offered two-semester Post-graduate Studies. 234 people took their Masters degree in geology in the field of environmental protection, 168 people completed the post-graduate studies.

16

Proces zarastania jeziora Świdwie i zmiany w użytkowaniu jego otoczenia od początku XIX do końca XX wieku

Pieńkowski P., Kupiec M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Politechnika Zielonogórska

|

2001

|

nr 125

265-277

PL

Niniejsza praca przedstawia etapy zanikania płytkiego eutrofizycznego jeziora Świdwie, które od roku 1963 jest częścią rezerwatu fauny. Zmiany w samej zlewni (obszar wolnej wody i trzcin) oraz wykorzystanie zlewni w zasięgu 1,5 km od brzegu jeziora w ciągu ostatnich dwustu lat były przedmiotem badań opartych na mapach topograficznych i zdjęciach lotniczych. Analiza materiałów kartograficznych wykonanych przy zastosowaniu programów GIS pozwoliła na potwierdzenie wpływu prac hydrotechnicznych na zmniejszenie powierzchni lustra wody. Największe nasilenie tego procesu można było zaobserwować w latach 1830-1888 (budowa rowów melioracyjnych) oraz w latach 1936-1948 (obniżenie poziomu powierzchni wody). Na zmeliorowanej powierzchni nastąpiła charakterystyczna wegetacja roślin. Po drugiej wojnie światowej w północnej części zbiornika pojawiły się zespoły lasów bagiennych, natomiast wegetacja trzcin przeniosła się na powierzchnię wód wolnych, w wyniku czego nastąpiło ich zmniejszenie z 467,1 ha w 1830 do 75,9 ha w roku 1996. Również utylizacja części obszaru zlewni będącego przedmiotem badań została poddana dość istotnym transformacjom. W latach trzydziestych XIX w. pola uprawne stanowiły tylko 11,1% zlewni natomiast 40 lat później ich obszar wzrósł do 54,5% (głównie kosztem lasów i terenów podmokłych). W okresie powojennym ponownie nastąpiło zmniejszenie powierzchni pól uprawnych do 18,2% (w wyniku zalesienia pól i pozostawienia ich jako nieużytki).

EN

This paper presents the stages of disappearance of a shallow eutrophic lake Świdwie, which since 1963 is a part of faunal reserve. Changes in the lake basin itself (area of an open water and reeds), as well as utilization area of the basin with a buffer of 1,5 km from the basin shores were studied in the two hundred years period based on topographical maps and aerial photos. Analyses of cartographic material conducted with use of GIS programmes allowed to ascertain the influence of hydrotechnical works on decrease of the open water surface. The greatest escalation of this process was observed between 1830-1888 (construction of ditches) and in 1936-1948 (lowering of the water surface level). On the meliorated surfaces there was a distinctive succession of vegetation. In the nothern part of the reservoir after the 2nd Word War swamp forest communities appeared, whereas reed vegetation moved upon the open water surface, resulting in its decrease from 467,1 ha in 1830 to 75,9 ha in 1996. Likewise utilisation of the researched section of the basin underwent significant transformations. In the years 1830 fields constituted only 11,1%, whereas after 40 years their area increased to 54,5% (mainly at the expense of forests and wetland areas). In the period after the war there was again decrease in the surface area of arable lands down to 18,2% as a result of afforestation of the fields and abandonment as waste lands.

17

Kształtowania środowiska - istota i geneza

Siuta J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Nr 5

14--23

18

Dorobek merytoryczny Konferencji naukowej "Kształtowanie środowiska-uwarunkowania przyrodnicze, techniczne i społeczno-ekonomiczne"

Piaścik H., Koc J., Gotkiewicz J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Nr 5

8--13

19

Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska po ostatniej nowelizacji

Radecki W.

Problemy Ekologii

|

1998

|

R. 2, nr 1

19-29

PL

Jest to komentarz do nowych regulacji, najważniejszych z praktycznego punktu widzenia.

EN

The most important from the practical point of view comments to the act have been presented.