Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 39

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  kruszywo łamane
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
Purpose: This study was aimed to investigate the effectiveness of plastic waste as fine aggregates to partial replacement of sand reinforced with inorganic pigment from red stone to manufacture paving block for pedestrian application. This is an effort not only to reduce plastic waste in the environment but also as an innovative way to find out an alternative eco-friendly paving block material for public walkways with an attractive appearance while ensuring pedestrian comfort. Design/methodology/approach: Approaches were converted the plastic waste to plastic powder which is then used as fine particles to sand partial replacement. The red stone powder is used to give red color to the paving block surface. The paving block materials were completely mixed in a pan mixer and added water as much as 12% of the total mass of the materials used. The paving block was cast in a mold dimension size of 20 cm × 10 cm × 6 cm and pressed with a load of 6 tons using a pressing machine. The effect of natural river sand to plastic powder ratio and curing time on the compressive strength and water absorption were investigated. Findings: The study results confirmed that the replacement of sand with plastic powder decreased the compressive strength of paving block. By partial replacement of sand with plastic powder in the range of 10% to 50% by weight, the compressive strength and water absorption value of pavement after 30 days agitation were at range of 18.06-12.78 MPa and 4.28-3.25%, respectively. This value was still met the minimum requirement for pedestrian applications according to Indonesian National Standard. Research limitations/implications: Replacing sand up to 50% by weight with plastic waste produces paving blocks with compressive strength and water absorption suitable for sidewalks and pedestrians. It is needed to continue research in terms of durability tests in order to be comfortable with the practical use of the material. Practical implications: The use of plastic waste reinforced with red stone powder as fine aggregate makes it one of the alternative ways to reduce plastic waste in the environment and obtain eco-friendly paving blocks with an attractive appearance. Originality/value: It has been experimentally proven that replacing sand up to 50% by weight with plastic powder produces paving blocks that are suitable for pedestrians application. The addition of red stone powder pigment makes the color of paving block surface become more attractive appearance.
2
PL
W artykule przedstawiono wyniki projektu, którego celem było określenie przydatności kruszywa ze skał o różnych odmianach litologicznych do konstrukcyjnych betonów mostowych. Porównano parametry analizowanego kruszywa oraz właściwości betonów z jego zastosowaniem. Materiałem referencyjnym było kruszywo granitowe jako najczęściej stosowane do wytwarzania betonu do obiektów inżynierskich. Wyniki badań potwierdziły, że konstrukcyjne betony mostowe z powodzeniem mogą być wykonywane na kruszywie innym niż granitowe lub bazaltowe.
EN
The article presents the results of the research project, the aim of which was to determine the suitability of aggregates from rocks of various lithological varieties for the construction of concrete bridges. The comparison included parameters of the aggregates analyzed and the properties of concretes made with their use. The reference material was granite aggregate as the most commonly used for the production of concrete for engineering structures. The results of tests on the properties of concretes made on various aggregates confirmed that structural bridge concretes can be successfully performed on aggregates other than granite or basalt.
PL
Omówiono i skomentowano wyniki badań właściwości mechanicznych i trwałości betonu zaprojektowanego do zastosowań konstrukcyjnych w budownictwie komunikacyjnym, na bazie kruszyw łamanych o różnej genezie petrograficznej. Celem badań była ocena przydatności kruszyw do tego rodzaju konstrukcji. Otrzymane wyniki porównano z wynikami badań betonów na kruszywie granitowym i bazaltowym, powszechnie uważanym za najbardziej właściwe do wymienionych zastosowań.
EN
The article discusses and comments on the results of investigations of mechanical properties and durability of concrete designed for structural applications in communication construction, based on broken aggregates of various petrographic genesis. The purpose of this research was to assess the suitability of aggregates for this type of construction. The obtained results were compared with the results of concrete tests on granite and basalt aggregates, generally considered to be the most appropriate for the mentioned applications.
PL
Celem pracy było określenie stopnia deformacji kwarcu w wybranych surowcach skalnych stosowanych w produkcji kruszyw łamanych do betonu w Polsce. Kwarc o zdeformowanej strukturze, czyli kwarc w stanie naprężeń, zaliczany jest do składników mogących powodować szkodliwą reakcję alkalia–krzemionka (Alkali-Silica-Reaction – ASR) w betonie [3]. Ocena podatności na reakcję ASR odgrywa ważną rolę w wyborze kruszywa do betonu. W pracy do oceny stopnia deformacji struktury kwarcu wykorzystano analizę mikroskopową w świetle przechodzącym. Analizie poddano próbki surowców skalnych stosowanych do produkcji kruszyw łamanych do betonu z 5 zakładów eksploatacyjnych. W przypadku jednej próbki przeprowadzono obrazowanie transmisyjne (TEM). Obserwacje w mikroobszarach umożliwiły identyfikację anomalii optycznych oraz mikrostruktur kwarcu, charakterystycznych dla różnych stopni jego deformacji określonych według klasyfikacji zawartej w publikacji Tiechera i współautorów [5]. Wyniki badań wykazały, że w każdej z badanych próbek, poza próbką K1, identyfikowany był kwarc o różnych stopniach deformacji. Udział kwarcu wykazującego cechy odpowiadające poszczególnym stopniom deformacji struktury był różny w poszczególnych surowcach skalnych, co może mieć wpływ na kształtowanie ich podatności na reakcję alkalia–krzemionka.
EN
The aim of the research was to determine the deformation degree in quartz from particular rocks, which are being applied as crushed aggregates for concrete in Poland. Quartz with deformed structure, that is strained quartz, is determined as constituent which can cause nocuous alkali-silica reaction (ASR) in concrete [3]. Assessment of the susceptibility to alkali-silica reaction of quartz is crucial in the selection of the aggregates for concrete. In order to assess the deformation degree in quartz the optical microscopic analysis in transmitted light was conducted. The study involved the rock samples for crushed aggregate for concrete from 5 different quarries. In case of the one of the samples, the TEM analysis was applied. Examination under the microscope was applied to identify optical anomaly and microstructures related to particular deformation degrees of quartz determined according to the classification contained in the article by Tiecher et al. [4]. The results have indicated that in every sample, except for the K1 sample, the quartz crystals with different deformation degrees were identified. Quantity of the quartz grains featuring different degree of deformation varies in particular samples. That can affect their susceptibility to alkali-silica reaction.
PL
Złoże dolomitów Ujków Stary jest pozabilansowym fragmentem dawnego złoża rud cynku i ołowiu kopalni Bolesław. Opracowanie jego dokumentacji geologicznej z 2006 roku stworzyło nowe perspektywy pozyskania surowca skalnego ze skał dolomitycznych dolnego i środkowego wapienia muszlowego, występujących w serii złożowej. Skały te są wyraźnie zróżnicowane pod względem cech strukturalnych i teksturalnych oraz udziału składników mineralnych. W artykule przedstawiono charakterystykę tej zmienności na podstawie badań próbek skał pobranych z różnych części dwóch poziomów eksploatacyjnych złoża. Stwierdzono, że w złożu występują dolomity o strukturze mikrosparytowej i sparytowej (drobnokrystalicznej i średniokrystalicznej) oraz brekcje dolomityczne. Dowiedziono, że różnorodność petrograficzna skał, związana z ich genezą, ma istotny wpływ na zmienność ich podstawowych fizyczno-mechanicznych właściwości: gęstości objętościowej, nasiąkliwości i wytrzymałości na ściskanie. Ta zmienność petrograficzna skał decyduje także o niejednorodności jakościowej uzyskanych z nich kruszyw. Podstawą do wnioskowania w tym zakresie były wyniki badań odporności na ścieranie (wskaźnik mikro-Devala) i rozdrabnianie (wskaźnik Los Angeles) oraz ocena poziomu reaktywności alkalicznej kruszyw reprezentujących wybrane odmiany dolomitów oraz mieszaninę wszystkich wydzielonych odmian. Stwierdzono, że poszczególne partie kruszywa dolomitowego, pozyskiwane z różnych części złoża, mogą odpowiadać odmiennym kategoriom, określonym przez normy PN-EN. Wykazują one tym samym zróżnicowaną przydatność do stosowania ich między innymi w betonach, mieszankach bitumicznych stosowanych w powierzchniach przeznaczonych do ruchu oraz w niezwiązanych i związanych hydraulicznie materiałach używanych w obiektach budowlanych i budownictwie drogowym.
EN
The Ujków Stary deposit is an uneconomic fragment of the former zinc and lead mine in Bolesław. A geological report prepared in 2006 displays some new perspectives of the Lower-Middle Muschelkalk (Middle Triassic) dolostones. The rocks clearly differ considering their structures, textures and mineral composition. The author characterizes the rock variability based on the investigations of the samples collected from various exploitation levels of the Ujków Stary quarry. The rocks represent microsparitic and sparitic (fine- and medium-crystalline) dolostones, and dolostone breccias. The petrographical variability depends on the rock genesis and significantly affects the essential differences of the physical and mechanical properties of the dolostones, i.e., their bulk density, water absorption and compression strength. Therefore, the aggregates that are mined in Ujków Stary usually differ in their quality which results from the grindability resistance tests (micro-Deval index), fragmentation tests (Los Angeles index) and the alkaline reactivity assessment of the aggregates representing selected dolostone varieties and their components. Some dolostone aggregates obtained from various parts of the deposit correspond to various product categories determined according to PN-EN standards. For this reason, the applicability of the aggregates to be used, among others, to manufacturing concretes, bituminous road surface composites, and also set and unset hydraulic structural and road materials, may considerably vary.
PL
Wojna cenowa, wypieranie żwirów przez grysy, „skostnienie” konkurencji na rynkach lokalnych czy zwiększenie udziału kruszyw łamanych w konsumpcji – to wszystko w przyszłości może zagrażać polskiej branży kruszyw. Jakie są możliwe scenariusze?
PL
Układ technologiczny urabianie – transport – przeróbka występuje w każdej kopalni kruszyw. Jego rodzaj i wydajność wyznaczone są przez: popyt odbiorców na ilość kruszyw, rodzaje asortymentów i frakcji, a także budowę złoża, która wymaga eksploatacji selektywnej ze względu na obecność przeławiceń skałą płonną i zmienność własności kopaliny. Układy mogą być stacjonarne lub przejezdne. Choć obydwa spełniają ten sam cel, to jednak różnią się wieloma cechami, głównie wydajnością, stopniem wykorzystania złoża i organizacją pracy. W artykule przedstawiono wyniki badań porównawczych układów stacjonarnych i przejezdnych, a kryterium oceny były wskaźniki wydajności efektywnej, niezawodności pracy i wykorzystania czasu pracy.
EN
The technological system of mining, transportation and processing operates in all aggregate mines. Its nature and performance is determined by: − customers’ demand for the amount of aggregates, types of assortments and fractions, − the construction of the deposit, which requires selective mining due to the presence of gangue deposits, feature variability of mineral within the deposit. The systems can be stationary or mobile. Although both meet the same goal, however, they differ in many aspects, mainly the performance, the degree of the deposit use and the organization of work. The article presents the results of the comparative research concerning stationary and mobile systems, while the evaluation criteria are the indicators of performance efficiency, work reliability and the use of working time.
EN
For filling of underground voids mainly fine-grained slurries, are used, generally made from fly ash or bulk mineral binders. In case of large voids or hydraulically interconnected systems of voids (Fig. 1) aggregates can be used to minimize uncontrolled migration of fill slurries to distant parts of caved rock mass (Fig. 2). Aggregates can be located as dry material thrown on the bottom of the void directly from pipe or horizontally, with use of special ejector at the end of the pipe (Fig. 3). Dimensions of created piles can be calculated on the basis of kinetic energy and internal friction angle of the aggregates. When large aggregates grains are used, the piles contain high volume of voids, which must be filled with a slurry being able to fully fill the voids and stabilize the pile structure. In laboratory tests, filling properties of different fly ash – water slurries have been conducted using a large diameter pipe filled with aggregates of determined volume of voids (Fig. 4). Loss of solids and average velocity of flow through the aggregates have been measured by differentiated concentration of mixtures and pressure head (Tab. 1). The results show that the build-up of filling in voids increases with decreasing flow velocity (Fig. 5) and enhancing concentration of solids (Fig. 6), however both factors are strongly depended on general flow properties required for hydraulic transportation of fill slurries in pipelines.
PL
W pracach zabezpieczających powierzchnie terenu narażoną na występowanie deformacji nieciągłych, takich jak wypełnianie płytkich pustek podziemnych oraz likwidacja starych zrobów i wyrobisk górniczych, stosowane są powszechnie mieszaniny drobnofrakcyjne, sporządzane najczęściej z popiołów lotnych lub handlowych spoiw mineralnych. W niektórych sytuacjach korzystne może być zastosowanie kruszyw lub odpadów skalnych o odpowiednim uziarnieniu w celu uzyskania większej skuteczności prac zabezpieczających i ograniczenia ich kosztów. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych dotyczących zestalania szkieletu kruszywa skalnego mieszaninami popiołowo-wodnymi oraz omówiono warunki stosowania kruszyw jako pomocniczego materiału do wypełniania pustek podziemnych.
PL
Obecny rynek kruszyw wymusza na producentach szukanie nowych rynków zbytu. Duże możliwości otwiera przemysł transportowy w szczególności pojazdy szynowe, które obecnie przeżywają renesans, dzięki inwestycjom z nowej puli dotacji unijnych.
PL
W zakładach produkcji kruszyw łamanych z wapieni, w wyniku procesu przeróbki, powstaje pewna część produktów zawierających znaczne ilości zanieczyszczeń gliniastych. Z uwagi na ograniczone możliwości zagospodarowania tych wapieni gromadzone są one na składowiskach. Ilość i charakterystyka zanieczyszczonych frakcji jest bardzo zróżnicowana i zależy od rodzaju eksploatowanego złoża, rodzaju produktów końcowych i stosowanej technologii przeróbki. W artykule podano charakterystykę zanieczyszczonych drobnych frakcji wapieni powstających w wybranych zakładach produkcji kruszyw. Badano ich skład chemiczny, skład ziarnowy i inne właściwości fizyczne. W oparciu o uzyskane wyniki badań wskazano na możliwości ich zagospodarowania. Odpowiednio dobrana technologia przeróbki i przyjęty profil produkcji, dostosowany do warunków panujących w danej kopalni, umożliwia optymalne wykorzystanie eksploatowanej skały.
EN
In limestone broken aggregate processing plants, the fine fractions with a considerable content of clay contaminations are produced. Due to the limited possibilities of utilization of these limestones they are stored on a waste deposits. The amount and characteristics of the contaminated fractions is highly variable and depends on the type of exploited deposit, as well as the type of the final products and processing technology applied. In this paper characteristics of the contaminated fine limestone fractions, arised in the selected aggregate processing plants, were presented. Particle size distribution, chemical composition and chosen physico-mechanical properties were under investigations. Based on the above results, some possibilities of their utilization were proposed. A properly selected and approved processing technology and adopted profile of production adjusted to conditions in the mine, enables an optimal utilization of exploited rocks.
11
Content available remote Wpływ wybranych kruszyw na właściwości betonu wysokowartościowego
PL
W pracy zbadano wpływ podstawowych właściwości kruszyw łamanych z bazaltu, granitu, dolomitu, kwarcytu oraz próbek tych skał na właściwości mechaniczne betonów wysokowartościowych, z których je uzyskano. Na szczególną uwagę zasługują wyniki badań modułu sprężystości oraz wytrzymałości próbek skał i betonów, a także występujące pomiędzy tymi właściwościami dobre korelacje. Mały moduł sprężystości granitu oraz bardzo duży bazaltu w pełni odpowiada modułom BWW, z tych kruszyw. Największy moduł sprężystości i wytrzymałość na rozciąganie betonu z kruszywa dolomitowego są związane prawdopodobnie z dobrą przyczepnością zaczynu do dolomitu. Porównanie wyników badań próbek skał, kruszywa i BWW wyraźnie potwierdza, że najgorsze właściwości betonu z kruszywa granitowego są związane z bardzo małym modułem sprężystości i wytrzymałością na rozciąganie granitu, a także najmniejszą wytrzymałością kruszywa granitowego na miażdżenie. Uzyskanie z tego kruszywa betonu wysokowartościowego, przy przeciętnych właściwościach zastosowanego kruszywa granitowego, było możliwe dzięki małemu stosunkowi w/c.
EN
In the work the effect of the properties of crushed basaIt, granite, dolomite and quartzite aggregate and the samples of these rocks on the properties of HPC was examined. Particularly significant was the determination of elasticity moduli which showed that the high modulus of basalt and low of granite are well correlated with the moduli of HPC produced of these aggregates. The highest modulus of elasticity of dolomite aggregate are probably caused by the strong adhesion of this aggregate grains with cement matrix. The lowest mechanical properties of HPC from granite are correlated with the worst properties of this aggregate. Relatively high strength of HPC [78 MPa] from granite aggregate is chiefly linked with the low w/c ratio, equal 0.28.
PL
W artykule podjęto próbę określenia zapotrzebowania na kruszywa łamane, piaski oraz żwiry dla budownictwa liniowego i kubaturowego do 2030 roku w odniesieniu do trzech scenariuszy rozwoju gospodarczego kraju: dynamicznego, umiarkowanego i spowolnienia gospodarczego. Zidentyfikowano kluczowe czynniki mogące wpłynąć na przyszły poziom krajowego zapotrzebowania na kruszywa oraz dokonano ich weryfikacji celem wskazania czynników priorytetowych. Za najważniejsze uznano dynamikę rozwoju budownictwa i postęp w realizacji programów budowy nowych dróg oraz modernizacji istniejących odcinków sieci drogowej i kolejowej. Na tej podstawie obliczono przyszłe zapotrzebowanie na kruszywa w budownictwie, kolejnictwie i drogownictwie dla poszczególnych scenariuszy rozwoju kraju.
EN
Demand for construction aggregates till 2030 with respect to three scenarios of the country's development (dynamic development, moderate development and economic slowdown) was estimated. Key factors influencing future demand for aggregates were identified and verified with regard to their importance. Dynamics in the building construction sector and progress in the construction of new roads and modernization of existing road and rail networks were found to be the most crucial factors. Future demands for construction aggregates were calculated for different scenarios of the country's development.
PL
W artykule podjęto próbę określenia zapotrzebowania na kruszywa łamane w różnych regionach kraju na przestrzeni najbliższych lat. W tym celu przeanalizowano krajowe i samorządowe dokumenty dotyczące planowanych inwestycji z zakresu infrastruktury drogowej, gdyż prowadzone na szeroką skalę tego typu prace inwestycyjne w największym stopniu kreują popyt na kruszywa łamane. Wyznaczono długości odcinków dróg planowanych do budowy lub modernizacji w poszczególnych województwach. Odcinki te zestawiono dla dróg wszystkich kategorii: krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Na tej podstawie obliczono perspektywiczne zapotrzebowanie na kruszywo łamane w kolejnych przedziałach czasowych.
EN
The paper deals with determining demand for crushed aggregates in different regions over the following years. For this purpose national and local documents concerning planned road investments were analyzed. Investments of this type, when performed on a wide scale, create a large demand for crushed aggregates. Total length of roads planned for construction or modernization was calculated for particular regions. The lengths were determined for each road category: national, regional, local and rural roads. On this basis prospective demand for crushed aggregates was calculated for subsequent time periods.
PL
Duży popyt na kruszywa łamane na obszarze całego kraju generuje konieczność coraz większego wykorzystania kolei do ich przewozów. Regionalna zmienność prognozowanego zapotrzebowania na surowce drogowe w kolejnych horyzontach czasowych powoduje obciążenie konkretnych ciągów wywozu kruszyw. W artykule poddano analizie kierunki wywozu surowców skalnych z obszaru Dolnego Śląska, z którego w głównej mierze dostarczane są kruszywa na place budowy dróg i autostrad. Wskazano na konieczność poprawy stanu technicznego infrastruktury kolejowej w rejonach, dla których na przestrzeni najbliższych lat prognozowane jest największe zużycie kruszyw do budowy dróg.
EN
Large demand for crushed aggregates in the country generate a need to enhance rail usage for transportation. Regional variability of prospective demand for road aggregates in subsequent time periods may cause overloading of particular transportation routes. Transport directions of natural stone from the Lower Silesia are analyzed, because a significant quantity of aggregates is delivered from this region to road construction sites all over the country. A need to improve technical condition of rail infrastructure is indicated for regions where the largest consumption of road construction aggregates is projected in the following years.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań betonów wysokowartościowych o wartości w/c wynoszącej 0,28. Badano odkształcalność doraźną betonów w zakresie modułu sprężystości, współczynnika Poisson’a oraz odkształcenia granicznego przy maksymalnym naprężeniu. Czynnikiem zmiennym w badaniach było rodzaj kruszywa grubego: grys bazaltowy, dolomitowy i granitowy. Wyniki badań poddano testom statystycznym – jednoczynnikowej analizie wariancji i testowi najmniejszej istotnej różnicy. Stwierdzono istotny wpływ rodzaju kruszywa grubego na badane cechy odkształceniowe betonów wysokowartościowych.
EN
The test results presented concern high performance concretes of the w/c ratio 0,28. There have been examined the modulus of elasticity, Poisson’s ratio and limiting strain at the highest compressive stress. The variable factor in the studies is the type of coarse aggregate: crushed basalt, dolomite and granite. The results of the research have been tested statistically – the one-way ANOVA and the LSD test. There is stated the significant influence of aggregate on the tested deformation properties of high performance concretes.
PL
Budownictwo drogowo-mostowe jest główną siłą napędową popytu na kruszywa łamane. Jego wpływ na rynek kruszyw żwirowo-piaskowych nie jest już tak istotny, choć również znaczący. Nakłady na budownictwo drogowe odgrywają zatem istotną rolę w kreowaniu popytu na kruszywa, jednak związek ten nie jest wprost proporcjonalny. Innymi słowy, tempo zmian popytu na kruszywa nie zawsze jest równe tempu zmian nakładów na budowę dróg.
EN
Demand for crushed rock in Poland is driven mainly by the road-building industry. The industry’s impact on the sand and gravel market is not that crucial, but still significant. Therefore, the expenditure on road construction and maintenance play an important role in creating demand for aggregates used for road-building purposes, although this relationship is not that simple and proportional. In other words, the rate of change in demand for aggregates is not the same as the rate of change of expenditures for road construction and maintenance.
19
Content available remote Ocena bazy surowcowej kruszyw mineralnych w Polsce i jej wykorzystanie
PL
W artykule przedstawiono stan bazy surowcowej kruszyw mineralnych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kruszyw naturalnych łamanych, żwirowo-piaskowych i sztucznych. Opisano także uwarunkowania w zagospodarowaniu i wykorzystaniu zasobów kopalin oraz odpadów do produkcji kruszyw mineralnych.
EN
Polish natural aggregate resources, especially crushed stone, gravel and sand aggregate as well as artificial aggregate have been presented in the paper. Conditions of development and utilization of mineral resources and wastes from natural aggregate production have been discussed in the paper.
EN
The paper presents results of investigations on the influence of joint and micro-fractures on the shape of a crushed grain - one of the most important parameter of the quality of crushed aggregate. Three structural types of the Jurassic limestone exploited in the Nielepice deposit nearby Kraków (Poland) were analysed. Cuboidal samples of platy and bedded limestones formed as intra-bio-micrite and intra-bio-sparite were subjected to recurrent cycles of mechanical stress and freeze-thaw process with the aim of inducing fractures. Their directions and frequency were determined by the microscopic observation and by the measurements of longitudinal ultrasonic waves velocities. Crushed and fractionated rock material was used in investigation of grain shape. Three diameter of each grain were measured. Calculated ratios of elongation and flatness have been presented on the Zingg diagrams. Generally, grains of the crushed aggregate from Nielepice are flat, the most in the platy limestones. Isometric grains are less frequent in finer fractions. The structure and texture of rock affect significantly the shape of the finest grains. The shape and dihedral angles of aggregate grains have been compared to the elementary fracture cell, which resulted from the intersection of the joint surfaces observed in the quarry. The same shape is reproduced in the subsequent fractions of the grains. Thin sections were cut parallel to the directions of the main joint sets. Their investigation revealed micro-fractures elongated in the same directions. Distances between them range from the micrometers to centimeters. Changes of velocity of longitudinal ultrasonic waves triggered by rock fatigue process correspond with the shapes of grains of various fractions. Pre-existing cracks and their later opening may cause developing of specific shape of the grains. The influence of new fractures on the aggregate quality has been also stated by significant growth of water absorption measured before and after process of rock fatigue. The apparent density difference was smaller.
PL
Artykuł przedstawia wyniki badań nad wpływem ciosu i mikrospękań na właściwości kruszywa rozpatrywanego jako jego kształt. Badaniom poddano trzy odmiany teksturalne wapieni jurajskich eksploatowanych ze złoża Nielepice w pobliżu Krakowa (Polska). Prostopadłościenne próby wapieni płytowych i uławiconych wykształcone jako intra-bio-mikryt i intra-bio-sparyt poddawano wielokrotnym cyklom ściskania i mrożenia w celu wywołania spękań. Kierunki ich pojawiania się oraz częstotliwość określano na podstawie obserwacji mikroskopowych oraz badań prędkości fal ultradźwiękowych w różnych kierunkach. Badania kształtu ziaren kruszywa wykonywano na podstawie materiału pokruszonego w laboratorium i podzielonego na frakcje. Dla każdego ziarna wykonano pomiar długości trzech prostopadłych do siebie osi. Obliczone na ich podstawie współczynniki wydłużenia i spłaszczenia przedstawiono na diagramach Zingga. Generalnie ziarna kruszywa łamanego z Nielepic wykazują spłaszczenie, szczególnie dla wapieni płytowych. Ilość ziaren izometrycznych zmniejsza się w drobniejszych frakcjach. W ziarnach najdrobniejszych na ich kształt wpływa w dużej mierze struktura i tekstura skały. Kształt i dwuścienne kąty ziaren kruszywa porównano z kształtem spękaniowej komórki elementarnej, wynikającym z przecięcia powierzchni spękań ciosowych pomierzonych w wyrobisku. Kształt ten jest powielany wielokrotnie w coraz mniejszych frakcjach. Szlify mikroskopowe zostały wycięte równolegle do kierunków głównych zespołów spękań. Ich badania wykazały obecność mikrospękań rozciągających się w tych kierunkach w odległościach od milimetrów do centymetrów. Tendencja zmian prędkości fal ultradźwiękowych materiału poddawanego męczeniu znajduje swoje odbicie w tendencji zmian kształtu kruszywa określanego dla różnych frakcji. Istnienie założonych spękań i ich późniejsze otwieranie może doprowadzić do powstania ziaren o określonym kształcie. Wpływ pojawiania się nowych spękań na jakość kruszywa został określony także poprzez istotny wzrost nasiąkliwości wagowej skał przed i po procesie ich męczenia. Różnica w gęstości pozornej była mniejsza.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.