Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

O przeszłości i przyszłości górnictwa solnego w Polsce

Kortas Grzegorz, Maj Agnieszka

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 10-12

69--73

PL

W artykule przedstawiono zarys stanu i perspektywy polskiego górnictwa solnego. Wskazano na okoliczności zakończenia działalności górniczej po wdarciach wód do wyrobisk podziemnych kopalń soli w Inowrocławiu w 1907 r. i w Wapnie k. Wągrowca w 1977 r. Obecnie objętość wyrobisk czynnej komorowo-filarowej podziemnej kopalni w wysadzie solnym w Kłodawie przekroczyła 20 mln m3, a możliwość wdarcia tam wód tworzy rosnące zagrożenie dla miasta i okolic Kłodawy. W zagłębiu miedziowym LGOM pokład soli kamiennej na głębokości 900 m eksploatowany jest wielkowymiarowymi komorami. Pierwszą otworową eksploatację złóż soli przez rozpuszczenie w wodzie prowadzono w pokładowym złożu soli w Baryczy k. Wieliczki, potem w otworowej kopalni w Łężkowicach k. Bochni. Nadmierne rozługowania wodą pod nieizolowanym stropem calizn doprowadziły tam do zapadlisk terenu wypełnionych solanką. Obecnie w wysadach solnych, w Górze koło Inowrocławia i w Mogilnie, na głębokościach od 400 m do 1700 m, pozyskuje się roztwory soli metodą otworową. Uzyskane solanki są kierowane do zakładów chemicznych i zastępowane magazynowanymi ciekłymi i gazowymi węglowodorami lub pozostawia się je w kawernach. W Kosakowie k. Gdyni, w pokładzie soli na głębokości 1000 m założono nowoczesny kawernowy magazyn gazowych węglowodorów. Atrakcją w skali światowej są zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Zachowanie niezwykłego piękna tych kopalń wymaga opanowania zagrożenia wodnego, zawałowego i utrzymania warunków klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa. W ostatnim rozdziale przedstawiono warunki i perspektywy polskiego górnictwa solnego, służące pozyskiwaniu soli kamiennej i solanki, wykorzystaniu przestrzeni wyrobisk do magazynowania węglowodorów i deponowania odpadów. Służyć temu powinno odpowiednie prawo, prace badawcze i inżynierskie.

EN

An outline of the state and prospects of the Polish salt mining industry is presented. The circumstances of the termination of mining activities after the water bursts into the underground salt mines in Inowrocław in 1907 and in Wapno near Wągrowiec in 1977 were indicated. Currently, the volume of the workings of the active chamber and pillar underground mine in the salt dome in Kłodawa has exceeded 20 million m3, and the possibility of water penetration creates an increasing threat to the city and the vicinity of Kłodawa city. In the LGOM copper basin, the salt seam is mined at a depth of 900 m with large-size chambers. The first borehole mining of salt deposits by dissolving in water was carried out in the salt seam deposit in Barycz near Wieliczka, then in the now closed borehole mine in Łężkowice near Bochnia. Excessive water leaching under the uninsulated roof of the valleys led to the sinkholes of the area filled with brine. Currently, salt solutions are obtained in the salt dome, in Góra near Inowrocław and in Mogilno, at depths from 400 m to 1700 m, using the borehole method. The obtained brines sent to chemical plants are replaced with stored liquid and gaseous hydrocarbons or left in caverns. In Kosakowo near Gdynia, in the salt seam at a depth of 1000 m, a modern cavern storage of gaseous hydrocarbons has been installed. A global attraction are the historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Maintaining the extraordinary beauty of these mines requires the control of water and caving hazards, as well as maintaining climatic conditions and ensuring safety. The last chapter presents the conditions and perspectives of the Polish salt mining industry for the extraction of rock salt and brine, the use of excavation space to store hydrocarbons and deposit waste. This should be served by appropriate law, research and engineering works.

2

Likwidacja pustek poeksploatacyjnych w otworowej kopalni soli, jako metoda ochrony powierzchni terenu

Obyrn K.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

67-72

PL

W artykule przedstawiono oddziaływanie na powierzchnię terenu wieloletniej eksploatacji otworowej kopalni soli "Barycz" należącej do Kopalni Soli "Wieliczka". Opisano przebieg deformacji występujących na powierzchni, teren zagrożony powstaniem zapadlisk oraz przebieg likwidacji kopalni otworowej. W szczególności przedstawiono sposób likwidacji komór eksploatacyjnych w kontekście zapewnienia stabilności górotworu. Prowadzone prace podsadzkowe i przeprowadzone analizy pustek poeksploatacyjnych wskazują na szybki proces destrukcji komór, ich przemieszczania się w kierunku powierzchni, zmianie kształtów, a czasami zanik w wyniku kolejnych obwałów stropu i filarów prowadzący do powstawania mniejszych kawern i szczelin. Wynikiem badań i prowadzonych na ich podstawie prac podsadzkowych jest stabilizacja terenu, wyeliminowanie możliwości powstania deformacji nieciągłych oraz ograniczenie procesu osiadania terenu.

EN

The long term influence of bore hole salt Barycz belonging to Salt Mine "Wieliczka" on surface terrain is presented. The course of deformations occurring on the surface, the terrain threatened by local depressions as well as borehole mine liquidation course are described. Particularly the way of exploitation chambers in the context of rock mass stability securing. The stowing works and carried out analysis of goafs point to short term process of chambers destruction, their getting around towards surface, change of shape, and sometimes fading because of another roof fall resulting in arising of smaller cavities. The terrain stability, elimination of discontinuous deformations as well as limitation of subsidence process result from research works and based on them stowing works.

3

Górnictwo siarki w Polsce wczoraj, dzisiaj i jutro

Hajdo S., Klich J., Polak K.

Przegląd Górniczy

|

2009

|

T. 65, nr 5-6

101-109

PL

Odkrycie i udokumentowanie w Polsce dużych złóż siarki rodzimej w latach 1953-1976 spowodowało dynamiczny rozwój przemysłu wydobywczego i przetwórczego siarki w rejonie Staszowa i Tarnobrzega. Polska w krótkim czasie stała się czołowym producentem i eksporterem tego surowca. Podstawą tej pozycji był rozwój nowoczesnego górnictwa, początkowo odkrywkowego w kopalni w "Piaseczno" i "Machów", a od 1966 r. otworowego w kopalni siarki "Grzybów" i w kopalni siarki "Jeziorko". Eksploatacja odkrywkowa i duża koncentracja wydobycia w kopalniach otworowych ujawniła ich degradacyjny wpływ na środowisko naturalne. Światowy kryzys na rynku siarki oraz twarde wymogi gospodarki rynkowej spowodowały że po 1993 r. większą część potencjału wydobywczego siarki postawiono w stan likwidacji, a tereny pogórnicze poddano rekultywacji i zagospodarowaniu. Obecnie jedyną pozostałą po kryzysie czynną kopalnią otworową jest kopalnia siarki "Osiek". W artykule przedstawiono graficznie liczbowo i problemowo charakterystykę górnictwa siarki w okresie dotychczasowych 51 lat prowadzenia eksploatacji w Polsce w zakresie m.in.: kalendarium ważnych dat, parametrów ogólnych złóż siarki, wydobycia rocznego, globalnych wskaźników technologicznych, przyczyn likwidacji, uwarunkowań i kosztów likwidacji kopalń odkrywkowych i otworowych oraz czynników, które zadecydowały o przetrwaniu górnictwa otworowego siarki.

EN

The discovery and documentation of large sulphur bearing deposits in Poland in 1953-1976 had the significant influence on the rapid development of the industrial extraction and production in the Staszów and Tarnobrzeg areas. Within a short time Poland became the main producer raw material in the world. The discovery of sulphur ore in Poland laid the foundation for the rapid growth of new technologies in opencast mining at Piaseczno and Machów, and since 1966 borehole mining in the Grzybów and Jeziórko mines. Opencast mining technology and the large concentration of borehole mines have shown their degrading influence on the natural environment. Moreover the world crisis in the raw sulphur market and changes in the Polish Economy since 1993 have resulted in the closure of majority of the sulphur mines. Post-mining lands have been reclaimed and the only mine remaining active after the crisis is Osiek mine. This article introduces graphically and numerically and shows the characteristic problems of the 50 years period of sulphur mining in Poland. It also includes the calendar of important dates, parameters of sulphur ore, sulphur production, reasons for closure, conditions and costs of post-mining land reclamation and deciding conditions of the serviving borehole sulphur mines.