Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zastosowanie badań modelowych w rozpoznaniu warunków hydrogeologicznych dla obszaru LGOM

Derkowska-Sitarz M., Fiszer J.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2010

|

Vol. 131, nr 38

25-34

PL

W artykule omówiono historię badań modelowych prowadzonych dla Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego począwszy od pierwszych prac prowadzonych w latach siedemdziesiątych XX w. do modelu regionalnego zrealizowanego w 2004 r. przez autorów niniejszego artykułu.

EN

This paper presents history of hydrogeological modeling resources which were provided for Lubin- Głogów Cooper District from the seventies of last century up to 2004. In 2004 authors of this paper realized regional model for analyzed area.

2

Możliwość urabiania mechanicznego złoża rud miedzi w kopalniach LGOM za pomocą kombajnów

Szpak M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 3

47-57

PL

Urabianie skał w kopalniach LGOM odbywa się przy użyciu techniki strzelniczej zarówno w fazie robót udostępniająco-przygotowawczych, jak i eksploatacyjnych. Bieżące modyfikacje obecnie stosowanych systemów eksploatacji generalnie koncentrują się w ich wybranych elementach technologicznych i związane są ze zmieniającymi się uwarunkowaniami naturalnymi oraz ekonomicznymi. Prognozowane w przyszłości, utrudnione warunki geologiczno-górnicze (związane m.in. ze wzrostem głębokości eksploatacji oraz wybieranie złoża o małej i średniej miąższości) skłoniły do podjęcia prac doświadczalnych w zakresie oceny możliwości urabiania mechanicznego skał w kopalniach LGOM za pomocą kombajnów. W artykule przedstawiono wyniki dotychczasowych doświadczeń pozyskanych w wyniku prób mechanicznego urabiania z zastosowaniem kombajnu tarczowego i chodnikowego oraz ogólnie charakteryzowano nowatorskie systemy eksploatacji złoża z wykorzystaniem tego typu maszyn.

EN

Mining conditions deteriorating with the deposit depth (thermal conditions, Iow and medium deposit thicknes) forced to find new, more effective mining technologies for copper ore extraction in the underground KGHM mines. The mechanical winning of rocks is one of them. The initial tests were made in "Lubin" and "Polkowice-Sieroszowice" mines. The paper describs results of using this technology to breakage rocks in opening-out heading (Voest Alpine Roadheader AM-75) and excavation headings (Voest Alpine Narrow Reef miner ARM 1100). Moreover it describes the innovative, mining systems designed for this types of excavating machines.

3

Prognozowanie energii wstrząsów w kopalniach LGOM

Konopko W.

Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 76, nr 42

349-360

PL

Eksploatacja złoża rud miedzi generuje wstrząsy górotworu, w tym wstrząsy bardzo silne, o energiach sejsmicznych nawet rzędu 109J. Wstrząsy te stanowią liczące się zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu zakładów górniczych, a także dla bezpieczeństwa powszechnego. Stałe doskonalenie technologii eksploatacji stwarza szansę ograniczenia liczby wstrząsów Przedstawiona metoda określania (szacowania) prawdopodobnej maksymalnej energii wstrząsów wymaga dalszego doskonalenia, zwłaszcza w zakresie określania wartości poszczególnych współczynników charakteryzujących wpływ kategorii pola eksploatacyjnego na zmianę wartości emitowanej energii sejsmicznej górotworu. Istotny postęp w trafności prognozy uzyskać można w przypadku opracowania teorii prognozowania deformacji poszczególnych warstw skalnych w górotworze uwarstwionym podbieranym eksploatacją złoża.

4

Wpływ modyfikacji geometrii systemu komorowo-filarowego na wielkość zagrożenia tąpaniami

Zorychta A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2007

|

nr 4

41-62

PL

Artykuł przedstawia wpływ głębokości na wielkość zagrożenia sejsmicznego i tąpaniowego oraz koncepcję modyfikacji systemu z ugięciem stropu i jej geomechaniczne konsekwencje. Prezentuje jakościowe prawidłowości dające ogólny pogląd na rozpatrywane zagadnienie, bowiem zmienność górotworu nie pozwala na formułowanie ilościowych wniosków. Wskazano trendy w modyfikacji systemów komorowo-filarowych, które muszą zostać poprzedzone pogłębionymi analizami geomechanicznymi.

EN

The influence of depth on the size of seismic and crumping hazards and the conception of system modification with the roof deflection as well as its geomechanical consequences are described in the paper. There are presented qualitative regularities which show general view on mentioned problem, as variability of the rock mass do not let to formulate of quantitative conclusions. There are pointed trends in modification of chamber-pillar systems, which must be preceded by deep geomechanical analysis.

5

Ocena szczelności zamknięć zrębów szybów wydechowych w kopalniach LGOM

Madeja-Strumińska B.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2007

|

nr 2

109-123

PL

W artykule podano zależności ujmujące ucieczki powietrza przez elementy zamknięć zrębów szybów wydechowych dla różnych sposobów uszczelnień. Badania dotyczyły uszczelnień szybów wydechowych w LGOM. Ocenę szczelności tych zamknięć przeprowadzono w oparciu o badania termowizyjne.

EN

The relationships presenting the air escapes through elements of air-locks of upcast shafts for different types of sealing were investigated and determined. These investigations concern mainly the upcast shafts in LGOM. An assessment of air-tightness of air-locks based on the infrared mapping.

6

Badania własności wytrzymałościowych i odkształceniowych skał z kopalń LGOM w trójosiowym stanie naprężeń

Lis J., Kijewski P.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2007

|

nr 4

17-40

PL

W artykule przedstawiono wyposażenie pomiarowo-badawcze stosowane w trójosiowych badaniach skał prowadzonych w Pracowni Mechaniki Skał Laboratorium Górnictwa i Mechaniki Górotworu KGHM CUPRUM. Opisano aparaturę stosowaną w badaniach trójosiowych, do ciśnienia bocznego do 250 MPa, umożliwiającą określenie własności wytrzymałościowych i odkształceniowych skał. Na podstawie przeprowadzonych badań wypracowano kryteria pękania skał przy ściskaniu, rozciąganiu, ścinaniu i zginaniu. Podjęto również próbę prześledzenia propagacji szczeliny w skałach poddanych warunkom wszechstronnego ciśnienia do 60 MPa.

EN

The paper presents the laboratory equipment used in thriaxial stress tests carried out in Rock Mechanics Laboratory of Mining Department KGHM Cuprum. The equipment for thriaxial tests, for the side pressure of up to 250 MPa, enabling determination of strength and deformation properties of rocks is described. Using the results of the tests, the criteria for rocks breaking under stress, shear, tension and bending, were determined. It was also undertaken the trial of monitoring the propagation of cracks in rocks under the universal stress up to 60 MPa.

7

Działanie zasady de Saint-Venanta przy niektórych geometriach systemów eksploatacji stosowanych w kopalniach LGOM w świetle obliczeń numerycznych

Drzęźla B., Wesołowski M.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2005

|

z. 270

57-66

PL

W przedstawionym artykule przeprowadzono symulację komputerową eksploatacji komorowo-filarowej pod katem ustalenia liczbowych danych charakteryzujących sposób przejawiania się zasady de Saint-Venanta w warunkach LGOM. Dla wybranych parametrów systemu eksploatacji wykonano analizę zmian naprężeń pionowych w warstwach stropowych i wyznaczono odległość od złoża, powyżej której stan naprężenia może być traktowany jako jednorodny.

EN

Computer simulation of the partial extraction has been carried out in the article to provide numerical data which characterize the way of manifestation of the de Saint-Venant's principle in the conditions of polish copper mines (LGOM). For some parameters of the partial extraction system an analysis of stress changes in the roof strata has been made and the distance from the seam has been determined above which the stress state can be regarded as an homogeneous one.

8

Badania modelowe regionalnego krążenia wód w obszarze oddziaływania kopalń LGOM

Fiszer J., Derkowska-Sitarz M.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

Vol. 110, nr 42

111-121

PL

Tematem artykułu jest regionalny model numeryczny krążenia wód w obszarze oddziaływania kopalń LGOM. Omawiany model sporządzony został z zastosowaniem programu Visual Modflow. W artykule omówiono przyjęty schemat obliczeniowy, strukturę i kalibrację modelu. Wyniki kalibracji stanowią przyczynek do wyjaśnienia warunków hydrogeologicznych determinujących rozwój leja depresji wywołanego odwadnianiem kopalń LGOM oraz kształtowania się dopływów do systemu odwadniania.

EN

Model of regional groundwater circulation in the area of LGOM mines influence was made in MODFLOW software. Results of modeling show interesting and undiscovered till now conditions of groundwater circulation in regional scale. They have proved the existence of: privileged zones that are associated with fossil aluvial fans of pre-Kaczawa and pre-Bóbr rivers; connection between sudetic marginal fault and Barycz - Odra ice-marginal valley; existence of weak-permeable zone between Polkowice West and Lubin East mines. Recently these results of modeling were proved by geophysical investigation.

9

Współczynniki emisyjności skał występujących w kopalniach LGOM

Madeja-Strumińska B., Śnieżek J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2003

|

nr 3

87-95

PL

Artykuł przezentuje wyniki badań współczynników emisyjności skał występujących w kopalniach Rudna, Polkowice-Sieroszowice oraz Lubin. Znajomość tych współczynników jest niezbędna w związku z wprowadzaniem nowych metod pomiaru temperatury górotworu w oparciu o natężenie promieniowania podczerwonego przy korzystaniu z pirometrów i kamer termowizyjnych. Podano uśrednione wartości współczynników Ex dla najczęściej występujących w LGOM skał, tj. dolomitów, łupków, piaskowców, skał węglanowych, gipsów, soli i chalkopirytów.

EN

The paper presents the results of tests on emissivity coefficients for the rocks occurring in "Rudna", "Lubin" and "Polkowice-Sieroszowice" mines. The knowledge of those coefficients is necessary due to the introduction of new methods of the rock-mass temperature measurement basing on the infrared radiation intensity using the pyrometers and infrared cameras. The average values of ex coefficients for the rock more often occurring in the LGOM mines i.e. dolomites, shales, gypsum, salts, carbonaceous rocks and chalcopirytes.

10

Prowokowanie wstrząsów górotworu jako metoda profilaktyki tąpaniowej w kopalniach LGOM

Kłeczek Z.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2003

|

nr 1

53-61

PL

Na podstawie danych statystycznych udzielono odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu strzelanie technologiczne w przodkach eksploatacyjnych może być bodźcem do sprowokowania wysokoenergetycznego wstrząsu górotworu, który pośrednio jest oczekiwany w okresie tzw. wyczekiwania po robotach strzałowych. Przedstawiając dane dotyczące efektywności urabiającego strzelania w przodkach wszystkich kopalń KGHM Polska Miedź S.A. w okresie 2000-2002 r. stwierdzono, że robotami strzałowymi sprowokowano 37 % ilości wysokoenergetycznych wstrząsów górotworu i prawie 29 % ich wydatku energetycznego. Wychodząc z założenia, że wstrząs sprowokowany jest w czasie wyczekiwania po robotach strzałowych wstrząsem prognozowanym, prowadząc działalność zmierzającą do zwiększenia skuteczności prowokowania wysokoenergetycznych wstrząsów górotworu, pośrednio uzyskuje się prognozę czasu wystąpienia wstrząsu i potencjalnego zagrożenia tąpnięciem. Taka zaś działalność, na drodze aktywnego zwalczania skutków tąpań i odprężeń, włącznie z wycofaniem załogi i przemieszczeniem maszyn i urządzeń z zagrożonego rejonu, pozwala prowadzić bardziej bezpieczną eksploatację złoża.

EN

Using the statistical data, the question if the technological blasting in mining faces can be an impulse for provocation of high energy tremor which is expected during a certain period of time after the blasting, was answered. Presenting the data about the effectiveness of exploitation blasting in faces in all KGHM Polska Miedź SA mines within 2000-2002 it was stated that 37 % of high energy tremors were provoked and 29 % of their energy. Assuming that the provoked tremor occurring during the so called "waiting time" after the blasting, is a predicted tremor, the increase of the effectiveness of such tremors provocation one can indirectly obtain the forecast of the event occurrence and the possible tremor hazard. This kind of activity i.e. tremors and bumps control, together with withdrawal of personnel and machines from the dangerous region allows for more safe mining of the deposit.

11

Wyznaczanie temperatury pierwotnej skał metodą pomiaru natężenia promieniowania podczerwonego

Madeja-Strumińska B.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2002

|

nr 24

127-138

PL

Przedstawiono krótką charakterystykę warunków geotermicznych kopalń LGOM oraz dotychczasowych sposobów wyznaczania temperatury pierwotnej skał w kopalniach głębinowych. Obszernie omówiono natomiast metodę i wyniki badań temperatury pierwotnej skał w O/ZG "Rudna" nową metodą, opartą o pomiar temperatury skał pirometrami. W badaniach wykorzystano otwory wiertnicze wykonane dla robót strzelniczych w przodkach przygotowawczych lub eksploatacyjnych.

EN

The short description of geothermal conditions of LGOM mines and to date methods of the initial rock temperature determination in deep mines are presented in the paper. Moreover it extensively describes the new method which uses pirometers and results of the initial rock temperature tests in the Rudna mine. The drill holes made for blasting operations in the development and mining headings.

12

Wpływ zaburzeń uskokowych na kształtowanie się zagrożenia tąpaniami w kopalniach LGOM

Zorychta A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2001

|

nr 21

63-93

PL

Z geomechanicznego punktu widzenia wpływ uskoków na stan zagrożenia tąpaniami przejawia się w postaci: - powstawania dodatkowych naprężeń tektonicznych (konkretnie chodzi o niezrelaksowaną ich część), a w rezultacie zaburzający jednorodny stan naprężeń grawitacyjnych; w efekcie w sąsiedztwie uskoku naprężenia całkowite zazwyczaj są większe od naprężeń wynikających z działania sił grawitacji, - generowania wysokoenergetycznych wstrząsów wywołanych powstawaniem (w trakcie prowadzenia robót górniczych) warunków sprzyjających do ruchu wzdłuż powierzchni uskokowej. Zawarte w pracy rozważania dotyczące wpływu zaburzeń tektonicznych na kształtowanie się stanu zagrożenia tąpaniami w kopalniach LGOM poprzez ustosunkowanie się do mechanizmu oddziaływania uskoków miały na celu odniesienie się do zasadniczego pytania: —czy obecnie istnieje możliwość opracowywania ilościowych prognoz charakteryzujących wielkość zagrożenia tąpaniami w obszarach zaburzonych tektonicznie, by na tej podstawie dobierać technologię minimalizującą wielkość zagrożenia tąpaniami? W tym celu, po omówieniu tąpnięć których przyczyny tkwiły w uaktywnianiu się uskoków, odniesiono się do dwóch kwestii: —kształtowania się stanu naprężenia w sąsiedztwie zaburzeń uskokowych oraz do możliwości wyznaczania rzeczywistych wartości naprężeń tektonicznych, —określania warunków uaktywniania się uskoku wskutek prowadzonych w jego sąsiedztwie robót górniczych.

EN

From geomechanic point of view, an influence of jumps on rock-bump hazard manifest itself as: formation of additional tectonic stresses (specifically speaking their non-relaxed part) and, as a result of it, faulting the homogeneous state of gravitation stresses; as a result, the total stresses in the vicinity of a fault are usually bigger than the ones caused by gravitation forces, generation of high-energy bumps, caused by formation (during mining operations) of conditions which favour the movement along a fault surface, The included in the paper considerations, concerning an influence of tectonic faults on forming rock-bump hazard in LGOM mines, thanks to taking into account the mechanisms of fault influences are aimed at the answer to the fundamental question: are there any possibilities for elaboration of quantitative prognosis, concerning rock-bump hazard in the tectonic faulted fields in order to select a technology which minimizes rock-bump hazard in mines? For that, after discussion of rock-bumps, which were caused by an activation of faults, two problems were presented: state of stress in the vicinity of jump faults and a possibility for determination the real values of tectonic stresses, determination of conditions for activation of a fault as a result of mining operations in the its vicinity.

13

Ocena wpływu zmiany określania średnich wartości parametrów zapylenia na stopień zagrożenia pyłowego

Turkiewicz W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2001

|

nr 21

95-106

PL

Scharakteryzowano stan zagrożenia pyłowego w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w okresie przed i po wprowadzeniu zezwolenia Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego na odstępstwo od postanowień przepisów górniczych w zakresie określania stopnia zagrożenia pyłowego na podstawie średniej arytmetycznej z czterech ostatnich wyników pomiarów zapylenia, pyłami szkodliwymi dla zdrowia, wykonywanych w porównywalnych okresach czasu. Wyniki prowadzonych badań wykazały, że zaliczanie wyrobisk górniczych do odpowiednich stopni zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia według wymogów przepisów oraz według zasad określonych w odstępstwie od przepisów nie wnosi istotnych różnic w ocenie stanu zagrożenia. Wyniki pomiarów wykazały ich stabilność co nabiera szczególnego znaczenia w aspekcie właściwej ochrony zdrowia pracowników a zwłaszcza w odpowiedniej klasyfikacji miejsc pracy do poszczególnych stopni zagrożenia pyłowego pyłami szkodliwymi dla zdrowia.

EN

The state of dust hazard in LGOM Polska Miedź S.A. before and after introduction of the agreement of President of State Mining for deviation from the mining rules about determination of dust hazard basing on an arithmetic mean for the last dust (detrimental for health) measurement results executed in comparable time periods have been characterized. The results of conducted research have shown that categorization the workings, according to the appropriate dust hazard, basing both on mining rules as well as on the principles determined in the deviations from the rules, does not cause any substantial differences in evaluation of a hazard state. Measurement results have shown their stability, what has a special meaning from a point of view of proper worker health protection, especially for a proper classification of workplaces, according to individual dust (detrimental for health) hazard ratios.

14

Ryzyko wypadków powodowanych tąpnięciami

Konopko W., Makówka J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 15

91-100

PL

Eksploatacja złoża rudy miedzi w LGOM generuje wstrząsy górotworu o różnych wartościach energii, jednakże nie przekraczających rzędu 10(9) J (około 4,0 ML). Tąpnięcia notowane są w zasadzie od energii rzędu 10(6) J (około 2,4 ML), rzadkie są przypadki tąpnięć lub odprężeń przy energiach niższych rzędów. Każdemu tąpnięciu towarzyszy wstrząs górotworu, natomiast rzadko który wstrząs górotworu powoduje tąpnięcie (lub o niższej skali uszkodzenia wyrobiska-odprężenie). Stąd zbiór tąpnięć można uważać za podzbiór wstrząsów górotworu. Na bazie statystyki wstrząsów górotworu, tąpnięć (odprężeń) i wypadków nimi powodowanych określono: zależność liczby wstrząsów (nw) od ich energii jako charakterystykę sejsmiczną zagłębia przy danym natężeniu wydobycia i technologii eksploatacji, zależność liczby tąpnięć (nt) od energii wstrząsów jako charakterystykę tego podzbioru, prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia dynamicznego (tąpnięcia, odprężenia) jako funkcję charakterystyki sejsmicznej zagłębia, ryzyko wystąpienia wypadku śmiertelnego i pozostałych wypadków. Charakterystyczne jest, że ryzyko wypadków śmiertelnych oraz ryzyko wypadków pozostałych powodowanych tąpnięciami wzrasta wraz z energią wstrząsu, podczas gdy częstość tych wypadków wyłącznie w nieznacznym stopniu zależy od energii wstrząsu powodującego tąpnięcie.

EN

The copper ore mining operations in the Legnica-Głogów Copper District (LGOM) induce mine tremors varying in energy, but of the order not exceeding a value of 10(9) J (around 4.0 ML). The rockbursts of the energy of the order higher than 10(6) J (around 2.4 ML) have usually been recorded, however, those and the other destressing events of the lower energy only rarely occurred. Each rockburst was accompanied by a mine tremor could induce a rockburst or a small scale destressing event causing minor damage to mine workings. Thus, the rockburst data set can be considered as the subset of the mine tremor data set. From the statistical analysis for mine tremors, rockbursts (destressing events) and the relating incidents the following results have been obtained: relationship between the number of mine tremors (nw) and their energy characterizing the seismicity of the LGOM copper ore field with respect to the given mineral substance extraction rates and mining techniques, relationship between the number of rockbursts (nt) and the energy of mine tremors characterising the data subset, occurrence probability of a dynamic event (rockburst, destressing) as a function of the LGOM's seismicity characteristics, occurrence risk of the fatal and the other incidents. It should be noted that the rockburst involved fatal incident risk and the other rockburst involved risk increases with the energy of mine tremors.

15

Nowa klasyfikacja skał stropowych w kopalniach LGOM

Butra J., Dębkowski R., Osadczuk T.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 17

29-42

PL

W artykule przedstawiono projekt nowej klasyfikacji skał stropowych dla warunków kopalń LGOM, pod kątem zagrożenia zawałowego i utrzymania stateczności wyrobisk kopalnianych w Legnicko - Głogowskim Okręgu Miedziowym.

EN

The proposal of the new roof rock classification for the LGOM mines conditions from the point of view of the bumps hazard and mine workings stability maintenance in the Legnica-Głogów Copper District is presented in the paper.

16

Koncepcja zwalczania zagrożenia wysokoenergetycznymi wstrząsami górotworu w kopalniach LGOM

Kłeczek Z.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 15

13-25

PL

Wstrząsy górotworu są przyczyną tąpań i odprężeń we wszystkich trzech kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Przedstawiając dane dot. wydobycia, ilości wstrząsów, ich energii i liczby tąpnięć za okres ostatnich 15 lat wykazano, że zagrożenie wstrząsami wynika z bilansu przemian energetycznych, jakie zachodzą w górotworze objętym działalnością górniczą. W oparciu o dane statystyczne dot. wstrząsów w O/ZG "Rudna" wskazano na możliwości sterowania wstrząsami górotworu poprzez ich prowokowanie robotami strzałowymi.

EN

Rock-mass tremors cause bumps and decompression in all three LGOM mines. Presenting the data on the output, number of tremors and their energy as well as bumps number within last 15 years it was shown that the tremors hazard results from the balance of energetic changes which occur in the rock-mass covered by the mining activity. On the basis of the statistical data about the tremors in the Rudna mine the possibility of the rock-mass tremors control by their provocation using blasting, was showed.

17

Ewolucja systemów eksploatacji rud miedzi w kopalniach LGOM pod kątem ograniczania zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz obniżki kosztów eksploatacji

Kosior A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 15

101-116

PL

W artykule omówiono zmiany w filarowo-komorowym systemie eksploatacji złóż rud miedzi od początku lat 70. w aspekcie ograniczania zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz obniżania kosztów eksploatacji. Scharakteryzowano kolejne modyfikacje filarowo-komorowego systemu eksploatacji z omówieniem najnowszej jego odmiany z tzw. "filarem ruchowym zamykającym".

EN

The changes of the room-and-pillar mining methods for the copper ores, which were aimed to reduce the bumps hazard and to lower the operating costs, since seventies are discussed in the paper. The overall description of the subsequent modifications of the room-and-pillar system together with the newest type, with so called "mobile, closing pillar", is presented here as well.

18

Badania zachowania się obudowy kotwowej i stropu wyrobisk na podstawie pomiarów wielopunktowymi sondami ekstensometrycznymi i kotwami oprzyrządowanymi

Fabich S., Pytel W., Skopiak L.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 17

73-94

PL

Przedstawiono problem przydatności w warunkach kopalń rud miedzi metody monitoringu zachowania się obudowy kotwowej i stropu wyrobisk za pomocą wielopunktowych sond ekstensometrycznych i kotwi oprzyrządowanych, jako jednego ze sposobów oceny procesów zachodzących w stropie wyrobisk oraz w obudowie kotwowej, pod kątem weryfikacji jej doboru [3]. Podano zasady realizacji takich pomiarów, obejmujące czynności poczynając od zabudowy systemu w wyrobisku, poprzez prowadzenie pomiarów aż po obróbkę uzyskanych wyników. Badania dołowe prowadzono w okresie od grudnia 1999 roku do kwietnia 2000 roku w wyrobiskach eksploatacyjnych oddziału G-51. Wyniki uzyskane z badań dołowych pozwoliły na rozpoznanie charakteru pracy obudowy kotwowej wklejanej i rozprężnej oraz stropu wyrobisk eksploatacyjnych oddziału G-51 w rejonie lokalizacji poszczególnych stanowisk oraz potwierdziły przydatność monitoringu jako jednej z podstaw weryfikacji doboru obudowy kotwowej dla danych warunków geologiczno-górniczych.

EN

The usefulness, in the copper mine conditions, of monitoring method of the roof bolting and roof rocks behaviour using multi-point borehole extensometers and tool bolts, as one of the way of evaluation of processes occurring in the excavation roofs and in the roof bolting, in order to verify selection of the latter, is presented in the paper. The rules of carrying out such measurements starting from system installation, through the measurements to the analysis of the results, are described. The underground tests were made from December 1999 to April 2000 in the excavations of G-51 panel. The underground test results allowed to recognise the nature of grouted and expansion roof bolting behaviour as well as the mining workings roof of the G-51 panel in the area of the measuring stands and confirmed the usefulness of the monitoring as one of the method of verification the roof bolting selection for the specific rock-mass conditions.

19

Hipoteza odprężeń i tąpań związanych z krytycznymi wymiarami pól i zrobów i krytycznymi wybiegami frontów eksploatacyjnych

Dziedzic D., Kunysz N. M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

1999

|

nr 13

31-40

PL

Strop zasadniczy złoża w warunkach kopalń LGOM wykazuje znaczną samonośność i przesklepia się nad wąskimi polami zrobów (o szerokości mniejszej od krytycznej) powodując wystąpienie wysokiego ciśnienia górotworu w caliznach otaczających zroby. Podobny stopniowy wzrost ciśnienia górotworu występuje w caliźnie przed frontem rozcinki złoża, gdy wybieg frontu powiększa się aż do osiągnięcia wybiegu krytycznego, przy którym dochodzi do załamania się warstw stropowych lub zniszczenia calizny na krawędzi rozcinki. Szczególnie wysokie ciśnienie górotworu występuje na przyzrobowym skrzydle frontu eksploatacyjnego przy oddziaływaniu krytycznych szerokości zrobów oraz krytycznych wybiegów frontu eksploatacyjnego, co powoduje występowanie odprężeń i tąpań.

EN

The direct roof of the deposit in the LGOM mines is mostly self-supporting and forms pressure dome over the narrow goaf panels (with the width smaller than critical one) causing high rock pressure within the unmined rock-mass in the vicinity of goafs. The similar progressive increase of the rock-mass pressure occurs in the unmined rocks, when the front advance is enlarged up to the critical length, when the roof beds are broken-down or the unmined rock-mass is destroyed along the excavation line. Especially high rock-mass pressure is in the mining front wing close to the goaf with the influence of critical goaf width and critical advances of the excavation front, what causes press relief and bumps.

20

Dynamika i etapowość projektowania inwestycji górniczych w aspekcie wybranych przykładów z praktyki górniczej kopalń LGOM.

Suchan S.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

1998

|

R. 43, nr 7

323-326

PL

W powiązaniu opracowań projektowych z realizacją inwestycji górniczych, które stanowią przedmiot projektowania, występuje na osi czasu pewien dynamiczny proces. Dotyczy on modelu i struktury kopalni, które podlegają etapowym przemianom od początku projektowania budowy kopalni do jej likwidacji. W artykule, korzystając z doświadczeń praktyki projektowo-górniczej przedstawiono te zjawiska w sensie ogólno-teoretycznym oraz w nawiązaniu do praktyki i potrzeb KGHM Polska Miedź S.A. Omówiono kryteria, procesy decyzyjne oraz wybór najlepszego rozwiązania projektowego. Wskazano także kierunki dalszego rozwoju projektowania, które są aktualnie ważne dla kopalni LGOM.

EN

On the connection between design works and mining investments realization, which are the subject of the design, there is certain dynamic process on the time axis. It refers to the model and structure of the mine which undergo gradual changes from the beginning of mine construction designing up to the liquidation of the mine after deposit exploitation. Using experiences from mine designing those events are shown in the paper theoretically and in connection with the practice and needs of KGHM Polska Miedź.