Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza źródeł stresu w zakładach górnictwa skalnego na podstawie badań ankietowych

Konopacka Żaklina, Solatycka Dagmara, Delijewska Barbara, Piersiak Marcin

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2022

|

nr 12

3--8

PL

W artykule opisano rodzaje zagrożeń psychospołecznych i źródła stresu w miejscu pracy w odkrywkowych zakładach górniczych. Analizy zagadnienia dokonano na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych w odkrywkowych kopalniach górnictwa skalnego, stwierdzając, że ponad 70% ankietowanych odczuwa obciążenie psychiczne związane z pracą.

EN

Kinds of psychosocial threats and sources of stress at workplace, in open-cast mines have been described in the article. The analysis of the issue has been performed on the basis of a questionnaire carried out among rock mining employees. The survey included questions concerning general information about the respondents, conditions connected with mental strain and their impact on overall employees' health, as well as the influence of environmental working conditions, natural and technological threats, interpersonal relations and the system of work on employee's mental strain. On the basis of the study it has been stated that around 70% of the respondents feel mental strain due to environmental working conditions, and around 80% feel mental strain due to natural threats and technological working conditions. According to the respondents the main stress-inducing factors were: hard work, its inappropriate organization, fear for their own lives and health, responsibility for others and environmental factors negatively influencing their organisms. Numerous employees consider payroll issues connected with their work another stress-inducing factor. The effect of the above-mentioned stress-inducing factors are various health ailments such as hypertension, problems with concentration, unstable emotions, malaise or excessive fatigue.

2

Innowacyjne rozwiązania eksploatacji kopalin skalnych

Glapa W., Stefanicka M.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2018

|

Nr 2

52--58

PL

W artykule przedstawiono ważniejsze dane dotyczące innowacyjnych metod eksploatacji krajowych kopalin skalnych. Podano struktury zasobów i wielkości ich wydobycia w latach 2002-2016. Opisano nowoczesne techniki wydobywania i przeróbki o podstawowym znaczeniu dla budownictwa i drogownictwa. Skoncentrowano się na dwóch grupach surowcowych: kopalinach okruchowych oraz kamieniach łamanych i blocznych, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji kruszyw łamanych oraz granitowych elementów blocznych.

EN

The article presents important data on innovative solutions for the exploitation of domestic rock minerals. Resources structure and volume of these minerals output in 2002-2016 were reported. Modern techniques of mining and processing of minerals, essential for construction and road engineering, have been described. The paper highlights two groups of raw materials: aggregates (sand and gravel) and crushed and dimension stones, with the particular focus on the production of crushed aggregates and granite dimension stone elements.

3

Innowacyjne rozwiązania eksploatacji kopalin skalnych

Glapa W., Stefanicka M.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 10

73--83

PL

W artykule przedstawiono ważniejsze dane dotyczące innowacyjnych rozwiązań eksploatacji krajowych kopalin skalnych. Podano struktury zasobów i wielkości wydobycia tych kopalin w latach 2002–2016. Opisano nowoczesne techniki wydobywania i przeróbki kopalin o podstawowym znaczeniu dla budownictwa i drogownictwa. Skoncentrowano się na dwóch grupach surowcowych: kopalin okruchowych (piaskach i żwirach) oraz kamieniach łamanych i blocznych ze szczególnym uwzględnieniem produkcji kruszyw łamanych oraz granitowych elementów blocznych.

EN

The article presents more important data on innovative solutions for exploitation of domestic rock minerals. Resources structure and volume of these minerals output were reported in 2002-2016. Modern techniques of mining and processing of minerals, essential for building and highway engineering, have been described. The focus was on two groups of raw materials: aggregates (sand and gravel) and crushed and dimension stones, with particular focus on the production of crushed aggregates and granite dimension stone elements.

4

Aktualny stan rozpoznania i zagospodarowania krajowych złóż kopalin skalnych

Sroga C., Glapa W.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 9

631--638

EN

The article presents a concise description of management of raw rock materials in Poland, the state of geological exploration of its the deposits, restriction of resource base development, and changes in trends in regional terms. With regard to key groups of minerals their current economic use was described. In recent years there are strong perturbations on the market of aggregates (both gravel-sand and crushed stone), changes in demandfor building materials and changes in the uses of ceramic and glass minerals.

5

W kierunku nowego standardu wyceny nieruchomości ze złożami kopalin (w tym złożami kruszywowymi)

Galos K., Pietkiewicz P.

Mining Science

|

2015

|

Vol. 22, Special Issue 1

33--43

PL

Wycena aktywów geologiczno-górniczych, a w szczególności złóż kopalin skalnych, może być wykonywana dla różnych celów. Najczęściej związana jest z transakcjami kupna-sprzedaży lub wykupu nieruchomości gruntowych, związanych ze złożem dla zabezpieczenia eksploatacji. Niekiedy jest sporządzana w celu umożliwienia zaciągania zobowiązań pod zastaw czy ujawniania wartości złoża w aktywach przedsiębiorstwa. Zgodnie z nowym prawem geologicznym i górniczym złoża kopalin skalnych objęte są prawem własności nieruchomości gruntowej, dlatego są traktowane jako części składowe tych nieruchomości i wyceniane łącznie z nimi. Wyceny takie mogą być sporządzane przez rzeczoznawców majątkowych, jednakże z uwagi na specyfikę zagadnień geologiczno-górniczych wyceny takie powinny być wykonywane wspólnie przez rzeczoznawcę majątkowego i taksatora złóż kopalin. Standardy Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych oraz kodeks POLVAL Polskiego Stowarzyszenia Wyceny Złóż Kopalin rekomendują w przypadku wyceny takich złóż zastosowanie podejścia dochodowego (głównie dla złóż zagospodarowanych lub zagospodarowywanych) lub porównawczego (głównie dla złóż na wczesnym etapie rozpoznania). Artykuł prezentuje założenia nowego standardu wyceny nieruchomości ze złożami kopalin, przygotowywanego wspólnie przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych i Polskie Stowarzyszenie Wyceny Złóż Kopalin.

EN

Valuation of rock minerals deposits can be prepared for various purposes. Purchase-sale transaction of deposits and purchase of land properties associated with deposit for security of future extraction, are the most common cases. Sometimes, such valuation is prepared for purposes of incurring liabilities secured by deposit or for disclosure of deposit value in assets of company. According to new geological and mining law, rock mineral deposits are covered by the law of land ownership, being treated as parts of land property and valued together with them. Such valuation should be performed by property appraiser with help of mineral deposit valuator. For deposits being exploited or just under development, income approach should be used, while for undeveloped deposits – comparative approach. The paper presents assumptions of new standard on valuation of land properties with mineral deposits, currently being under preparation commonly by the Polish Federation of Valuation Appraisers and the Polish Association of Mineral Asset Valuators.

6

Kierunki rozwoju przesiewaczy

Wodziński P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2014

|

nr 3

50-54

PL

Przesiewanie kopalin jest procesem występującym w całym przemyśle wydobywczym i nierzadko powoduje określone problemy techniczne i technologiczne. Sita stalowe, elastomerowe czy odlewane, przesiewacze dwuczęstościowe, membranowe oraz zestawy mobilne. Jaką mamy wiedzę na temat przesiewania i w jakich kierunkach nastąpi ich rozwój?

7

Waloryzacja udokumentowanych, niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych województwa świętokrzyskiego

Kawulak M., Nieć M., Salamon E.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 84

5--23

PL

Dla potrzeb ochrony złóż kopalin zaproponowana została ocena ich atrakcyjności oparta na rankingu w czterech grupach kryteriów: geologiczno-złożowych (walorów geologiczno-surowcowych — wielkości zasobów i jakości kopaliny), górniczych (górniczej atrakcyjności), środowiskowych (ograniczeń możliwości wykorzystania z tytułu wymagań ochrony środowiska) i planistycznych (ograniczonej dostępności przez zagospodarowanie powierzchni terenu złożowego, przede wszystkim przez zabudowę). W każdej grupie kryteriów wyróżnia się klasy: najwyższą (N), wysoką (W), niską (Z) i wykluczającą (X). Na terenie województwa znajduje się 326 złóż udokumentowanych, nie eksploatowanych. Wśród nich, ze względu na walory surowcowe (zasoby i jakość kopaliny) tylko 39 zaliczono do klasy N i 37 do klasy W. Pozostałych 250 złóż reprezentuje klasę Z tylko o znaczeniu lokalnym. Górnicze warunki zagospodarowania waloryzowanych złóż są na ogół utrudnione lub trudne (klasy W lub Z) Wymagania ochrony środowiska są zasadniczym czynnikiem ograniczającym dostępność złóż (klasy Z) lub utrudniającym (klasy W). Ograniczenia planistyczne — to znaczy stan zagospodarowania powierzchni — nie stanowią na ogół bariery dla ich wykorzystania. Złoża o najwyższych i wysokich walorach surowcowych, których możliwość zagospodarowania nie jest wykluczona przez zabudowę terenu powinny być chronione jako potencjalna baza surowców o znaczeniu ponadlokalnym, zwłaszcza te, których zagospodarowanie nie jest krępowane przez wymagania ochrony środowiska. Warunek ten spełnia 21 złóż klasy surowcowej N i 22 klasy W, łącznie tylko 13% udokumentowanych niezagospodarowanych złóż w granicach województwa. Zwraca uwagę, w szczególności, że możliwość zagospodarowania złóż gipsu, unikatowych w skali kraju jest wybitnie ograniczona przez wymagania ochrony środowiska.

EN

This analysis proposes a special mode of ranking for the purpose of protecting their future development. The ranking is based on the depositś valuation individually according to the following four criteria: geological (resources and quality of mineral commodity), mining (suitability for mining), environmental (environmental restraints for mining), and land use (aerial coverage by residential or other buildings). For each criterion, deposits were classified in one of 3 or 4 classes: the highest (N), high (W), low (Z), or excluding (X). On the territory of the Świętokrzyskie Voivodship, 326 unexploited deposits of industrial rock were reported. Among them — based on the resources and quality of the mineral commodity - 39 has N rank, and 37 W rank. The remaining 250 were ranked Z. These have value as a local source of mineral commodities. Mining conditions were classified most commonly as difficult (W or Z rank), and environmentally as limiting or precluding mining (W or Z rank). Yet the recent land use does not completely preclude mining possibilities. The deposits with the highest resources and best quality of the mineral commodity where mining possibilities are not constrained by actual land use and environmental protection restrictions should be protected as valuable future sources of mineral raw materials. Such sites comprise only 21 deposits ranked N according to geologic criteria, and 37 ranked W. It is worth noting that the mining potential of these uniquely huge, high quality gypsum deposits is considerably constrained by environment protection.

8

Aktualne problemy wyceny złóż kopalin skalnych

Uberman R., Galos K.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2013

|

Vol. 136, nr 43

233--244

PL

Wycena aktywów geologiczno-górniczych, a w szczególności złóż kopalin skalnych, może być wykonywana dla różnych celów. Najczęściej związana jest z transakcjami kupna-sprzedaży złóż lub wykupu nieruchomości gruntowych związanych ze złożem dla zabezpieczenia eksploatacji. Niekiedy jest sporządzana w celu umożliwienia zaciągania zobowiązań pod zastaw złoża czy ujawniania wartości złoża w aktywach przedsiębiorstwa. Zgodnie z nowym Prawem geologicznym i górniczym złoża kopalin skalnych objęte są prawem własności nieruchomości gruntowej, dlatego są traktowane jako części składowe tych nieruchomości i wyceniane łącznie z nimi. Wyceny te powinny być wykonywane wspólnie przez rzeczoznawcę majątkowego i taksatora złóż kopalin w formie operatu szacunkowego. Standardy Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych oraz kodeks POLVAL Polskiego Stowarzyszenia Wyceny Złóż Kopalin rekomendują w przypadku takich wyceny złóż zastosowanie podejścia dochodowego (głównie dla złóż zagospodarowanych lub zagospodarowywanych) lub porównawczego (głównie dla złóż na wczesnym etapie rozpoznania). Stan zagospodarowania złoża oraz jego status formalno-prawny w kontekście możliwości prowadzenia eksploatacji mają istotny wpływ na wartość złoża, a uzyskanie kompletu decyzji umożliwiających eksploatację złoża może nawet kilkukrotnie zwiększyć wartość jego wyceny.

EN

Valuation of rock minerals deposits can be prepared for various purposes. Purchase-sale transaction of deposits and purchase of land properties associated with deposit for security of future extraction, are the most common cases. Sometimes, such valuation is prepared for purposes of incurring liabilities secured by deposit or for disclosure of deposit value in assets of company. According to new geological and mining law, rock minerals deposits are covered by the law of land ownership, being treated as parts of land property and valued together with them. Such valuation should be performed together by property appraiser and mineral deposit appraiser. For deposits being exploited or just under development, income approach should be used, while for undeveloped deposits - comparative approach. State of deposit development and its formal status (regarding possibilities of its extraction) strongly influence value of mineral deposit. Possession of all formal decisions necessary for deposit extraction can increase value of such deposit even several times.

9

Waloryzacja złóż kopalin skalnych województwa podkarpackiego

Radwanek-Bąk B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 2

39--44

PL

W artykule przedstawiono wyniki syntetycznej, wielokryterialnej waloryzacji złóż kopalin skalnych województwa podkarpackiego. Waloryzację taką wykonywano w skali całego kraju, według jednolitych założeń i kryteriów należących do czterech niezależnie wyodrębnionych modułów oceny. Najważniejszy z nich odnosi się do walorów surowcowych złoża. Waloryzacja i hierarchizacja pozwoliły na przyporządkowanie analizowanych złóż do jednej z trzech kategorii, którym przypisany został zróżnicowany zakres proponowanej ochrony i dostępności terenów złożowych.

EN

The paper shows some results od synthetic, multi-criteria evaluation of rock raw materials deposits in the Podkarpackie Voivodship (District). Such assessment was made in the whole country scale by using the same, uniform criteria, representing four independently extracted evaluation modules. The raw material features of the deposit are the most important among them. The assessment allowed to hierarchise the analyzed deposits and to assign them to one of the tree categories of proposed protection and land availability.

10

Waloryzacja udokumentowanych, niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych województwa lubelskiego

Kawulak M., Nieć M., Salamon E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 2

30--38

PL

Przeprowadzono waloryzację niezagospodarowanych złóż województwa lubelskiego na podstawie rankingu ich walorów geologiczno-surowcowych (wielkości zasobów i jakości kopaliny), górniczej atrakcyjności, ograniczeń możliwości ich wykorzystania przez wymagania ochrony środowiska i ograniczeń dostępności przez zabudowę terenu. Każde złoże jest opisane za pomocą czterech symboli, które reprezentują ocenę złoża na podstawie tych kryteriów w skali trój- lub czterostopniowej (N, W, Z, X). Na terenie województwa znajduje się 640 udokumentowanych, nie eksploatowanych złóż kopalin skalnych. Ze względu na walory surowcowe 8 złóż margli, kredy piszącej, opok dla przemysłu cementowego zaliczono do klasy N i 24 złóż blocznych wapieni, piasków kwarcowych szklarskich, piasków i żwirów i kopalin ilastych ceramiki budowlanej do klasy W. Mają one znaczenie ponadlokalne. Pozostałych 608 złóż reprezentuje klasę Z tylko o znaczeniu lokalnym. Złoża o najwyższych wysokich walorach surowcowych, których możliwość zagospodarowania nie jest wykluczona przez zabudowę terenu i nie jest krępowana przez wymagania ochrony środowiska powinny być chronione jako potencjalna baza surowców o znaczeniu ponadlokalnym. Warunek ten spełnia tylko 5 złóż klasy W, a zatem łącznie tylko 0,8 % udokumentowanych niezagospodarowanych złóż w granicach województwa. Możliwość zagospodarowania złóż kopalin węglanowych do produkcji cementu (klasy N), jest bardzo ograniczana przez wymagania ochrony środowiska i praktycznie je uniemożliwia, co stanowi poważną barierę dla funkcjonowania i rozwoju przemysłu cementowego w tym regionie.

EN

In Lublin Voivodship there exist 640 deposits of industrial rocks, explored but not exploited. Their ranking was proposed according to 4 groups of criteria: resources and rock quality, mining conditions, environmental restraints for exploitation, and accessibility limited by residential building. The deposit rank is described by letters: N the highest, W -high, Z ordinary, X excluding, separately in each group of criteria and represented by the symbol composed of four letters. The resources and rock quality of 8 deposits of marls and chalk for cement industry has N rank. 24 deposits of dimension limestones, quartz sands, sands and gravel (natural aggregate) and brick clay were classified as W rank of their resources and quality. The deposits of both rank has regional value. The remaining 608 deposits of small resources and low rock quality may be the source of mineral commodities for local use. The deposits of high value, 5 of W rank, which mining is not restrained by environment protection exigencies should be protected for future utilization. The exploitation of deposits of marls and chalk of highest rank N is extremely restrained by environment protection, therefore the possibility of future development of cement industry in this region is very limited.

11

Środowiskowo-planistyczne uwarunkowania zagospodarowania złóż kopalin skalnych północno-wschodniej Polski

Kot-Niewiadomska A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 2

45--51

PL

W północno-wschodniej Polsce (rozumianej jako obszar województw mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego i podlaskiego) niezagospodarowanych pozostaje ponad 1600 złóż kopalin skalnych, spośród których ponad 80% stanowią złoża kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych. Przeprowadzona waloryzacja wykazała jednak, że tylko 67 spośród nich może mieć znaczenie gospodarcze większe niż lokalne. Jednocześnie konieczność ochrony środowiska przyrodniczego, a w mniejszym stopniu zabudowa i infrastruktura, ograniczają możliwości podjęcia swobodnej eksploatacji części z nich. Jako główne przyczyny konfliktów środowiskowych wskazano współistnienie kilku elementów, takich jak funkcjonowanie obszarów chronionego krajobrazu, obszarów NATURA 2000 wraz z zwartymi kompleksami leśnymi czy konieczności ochrony wód podziemnych i gleb wysokich klas bonitacyjnych. Wśród ograniczeń planistycznych najistotniejsza okazała się lokalizacja złóż w granicach strefy ochrony pośredniej ujęć wód podziemnych.

EN

In the north-eastern Poland (inclusive Masovian, Podlaskie and Warmian-Masurian Voivodeship) is about 1600 undeveloped rock mineral deposits of which 80 percent are natural sand-gravel aggregates deposits. Based on multicriterial valorisation only 67 of them should be covered in high or superlative protection and they have regional economic importance. Simultaneously nature protection and growth of housing and infrastructure causes numerous conflicts connected with the possibility of deposits management The most common cause of environmental constraints are nature protected areas (Natura 2000 net and areas of protected landscape) along with forests and soils protections and groundwater protection (quaternary main aquifers). Medial zones of water intakes protection are most important factors among the spatial planning limits.

12

Proces ewidencjonowania waloryzowanych złóż surowców skalnych w bazie danych

Borowicz A., Duczmal M., Ślusarczyk G., Nowacka A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 2

173--179

PL

W artykule przedstawiono opracowane w Poltegor-Instytut IGO bazy danych. Zaproponowane bazy danych mają umożliwiać ewidencję waloryzowanych złóż surowców skalnych do prowadzenia wszechstronnych analiz wariantowych scenariuszy ich zagospodarowania. Racjonalne wykorzystanie danych geośrodowiskowych ułatwi zarządzanie nie tylko środowiskiem naturalnym, ale wspomoże także wiele procesów inwestycyjnych.

EN

In this article was described new databases worked in Poltegor-Instytut IGO. These databases will to make possible of valorized rock raw material deposits recording to make versatile analyses of deposits development. Efficient using of geo-environmental data will to make easy to management of natural environment and to aid of many investments as well.

13

Metodyka środowiskowej i planistycznej oceny dostępności złóż surowców skalnych z użyciem narzędzi FOSSGIS

Blachowski J., Książkiewicz W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 5-6

45--51

PL

Racjonalna gospodarka zasobami kopalin w regionie obejmuje m.in. ranking złóż ze względu na ich dostępność do zagospodarowania. Ranking opracowywany jest w wyniku waloryzacji obejmującej kryteria takie jak: warunki geologiczno-górnicze, wymagania ochrony środowiska, uwarunkowania zagospodarowania terenu czy dostępność komunikacyjną. Ze względu na przestrzenny charakter, tj. odniesienie do przestrzeni geograficznej, tych kryteriów w procesie waloryzacji istotną rolę odgrywają analizy przestrzenne. Zastosowanie modelowania kartograficznego w systemach informacji geograficznej (GIS) pozwala na przyspieszenie, częściowe zautomatyzowanie i graficzną prezentację procesu oraz wyników waloryzacji złóż. W artykule przedstawiono metodykę budowy graficznej i opisowej bazy danych w oparciu o ogólnodostępne źródła danych oraz metodykę uproszczonej waloryzacji ze względu na kryteria: środowiskowe, planistyczne i komunikacyjne z zastosowaniem wolnego i otwartego oprogramowania GIS. Rezultatem prac jest geograficzna baza danych i klasyfikacja dostępności 23 niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych dla powiatu kłodzkiego w województwie dolnośląskim.

EN

Rational management of mineral resources in a region includes among other things ranking of the deposits with respect to their availability for future development. The ranking is constructed on the basis of valorisation that includes the following criteria: geological and mining conditions, nature protection requirements, land use constrains availability transport connections. Because of the spatial context, i.e. geographical reference, of these criteria spatial analysis plays an important role in the valorisation process. Application of cartographic modelling in geographic information systems (GIS) allows to streamline, partly automate and graphical representation of the process and results of valorisation. In the paper a methodology of graphical and descriptive database development based on public data sources and the methodology of simplified valorisation with regard to environmental, planning and transport criteria with the use of free and open source GIS software have been presented. The results include geographic database and ranking of the 23 undeveloped rock mineral deposits in the klodzki poviat in the dolnoslaskie voivodeship.

14

Ocena Dolnośląskiego górnictwa skalnego w latach 2003-2011

Kaźmierczak U., Kaźmierczak W.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2012

|

Vol. 134, nr 41

143-152

PL

Przedstawiono dynamikę koncesjonowania złóż przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego, wielkość wydobycia kopalin skalnych województwa, wysokość opłat eksploatacyjnych oraz położenie złóż w stosunku do obszarów prawnie chronionych. Analizy wykazały tendencję wzrostową wydawanych koncesji w latach 2003-2011 r. W 2011 roku koncesjonowanych było 302 złoża (142 piasków i żwirów, 142 kamieni łamanych i blocznych oraz 19 surowców ilastych), z których łączne wydobycie wyniosło 57,3 mln Mg. Wielkość opłat eksploatacyjnych osiągnęła poziom 50 026 tys. Zł i jest prawie czterokrotnie większa w stosunku do 2003 roku. Prawie 22,5% eksploatowanych dolnośląskich złóż leży na obszarach prawnie chronionych. Ze złóż tych w analizowanym okresie wydobyto ponad 9 mln Mg kopalin; około 61% stanowiła eksploatacja kopalin zwięzłych, a 40% eksploatacja pozostałych surowców.

EN

This paper presents the dynamics of deposits licensing by Lower Silesia Marshal, mining outputs, the amount operational (mining) charge and the location of deposits in relations to legally protected areas. Analysis showed increase of license number issued between 2003-2011. There were 302 licensing deposits in 2011 year (142 of sands and gravel, 142 of concised minerals and 19 of clay minerals). The total production amounted to 57.3 million Mg from these deposits. The total amount charge are 50.026 million PLN and is almost four times higher compared to 2003. Nearly 22.5% of explanted deposits are located in areas protected by law. Over 9 million Mg of minerals were extracted from these deposits (61% from mineral concise deposits and 40% from other resources).

15

Skały bloczne w Polsce i na świecie

Kasztelewicz Z.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2012

|

Nr 3

26--30

PL

W artykule przedstawiono zakres wydobywania skał blocznych w Polsce i na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem granitu i trawertynu. Impulsem do zajęcia się tą tematyką są udział w pracach rady Fundacji „Bazalt”, założonej w 2011 r. z inicjatywy Krzysztofa Skolaka z firmy Granex ze Strzegomia, a także częste pobyty w strzegomskich kamieniołomach granitu oraz pobyt techniczny z firmą AMAGO w kamieniołomach trawertynu w miejscowości Bucak koło Antalyi w Turcji.

EN

The paper describes the extraction of block rocks both in Poland and worldwide with particular emphasis on granite and travertine. This subject is address due to work of the Foundation "Basalt", founded in 2011 at the initiative of Christopher Skolak of the company "Granex" from Strzegom as well as frequent visits in the granite quarries of Strzegom. Yet another reason to address the issue was the technical trip organized by the Amago company in the quarries of travertine in Bucak village near Antalya in Turkey.

16

Waloryzowanie kopalin skalnych. Cz. 3, Materiał bloczny : skały metamorficzne i osadowe

Pietrzyk-Sokulska E.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2011

|

nr 3

56-60

17

Możliwości ograniczania niekorzystnych oddziaływań robót strzałowych w odkrywkowych zakładach górniczych

Grześkowiak A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2011

|

Vol. 132, nr 39

99-110

PL

Przedstawiono problemy związane z niekorzystnymi oddziaływaniami stosowania materiałów wybuchowych przy urabianiu skał. Na tle dostępnych na rynku najnowszych środków strzałowych i materiałów wybuchowych, wyznaczono podstawowe zalety i możliwości wykorzystania ich przy skutecznym ograniczaniu drgań sejsmicznych, powietrznej fali udarowej i rozrzutu odłamków skalnych. Wykorzystując doświadczenia, pomiary i obserwacje prowadzone w trakcie robót strzałowych, opisano wyniki oraz kierunki dalszych działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i efektywności wybuchowego urabiania skał.

EN

Problems concerning unfavorable influence of activities referring to utilization of blasting materials during natural stone quarrying have been discussed in the paper. New available blasting agents and explosives have been compared and advantages as well as possibilities of their effective utilization in order to reduce seismic vibration, blasting wave and rocks spread have been presented. Results and trends of activities aiming at increase of safety and blasting effectiveness have been outlined on the basis of experience, measurements and observations.

18

Problem waloryzacji złóż kopalin skalnych z punktu widzenia ograniczeń środowiskowych dla ich eksploatacji

Pietrzyk-Sokulska E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2011

|

R. 52, nr 1-2

13-18

PL

W artykule zaproponowano kryteria, pozwalające wskazać skalą ograniczeń potencjalnej eksploatacji złóż kopalin, ze względu na ochronę, środowiska. Opracowania kryteriów podjęto się w związku z realizacją dużego projektu pt. „Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania złóż surowców skalnych" i jednego z zadań nt. „ Ochrony złóż surowców skalnych - krvteria, racjonalne ich zagospodarowanie, zasady i możliwości realizacji". Podstawą proponowanej klasyfikacji są kryteria pn~''ťe (główne) uwzględniające przede wszystkim rangę obszarów prawnie chronionych, które wskazują skalę ograniczeń. Jch uzupełnieniem są kryteria nawiązujące do ochrony gleb ze względu na ich rolniczą przydatność, zbiorników wód podziemnych najwyższej (ONO) oraz wysokiej ochrony (OWO). Jako kryteria pomocnicze przyjęto także lokalizację złóż w stosunku do kiytenów głównych oraz wielkość udokumentowanych zasobów i czas trwania eksploatacji. Kryteria te są ważne ze względu na wstępną ocenę skali presji potencjalnej eksploatacji analizowanych złóż kopalin. Starano się, aby proponowane kryteria, pozwalające na waloryzację złóż kopalin z uwzględnieniem ograniczeń środowiskowych były proste i w miarę jednoznaczne. Tylko takie mogą być narzędziem pomocniczym wykorzystywanym przez określone jednostki odpowiedzialne przy podejmowaniu decyzji koncesyjnych. Uwzględnienie proponowanych kryteriów może stanowić wskazówkę dla potencjalnych gestorów złóż o skali trudności przy podjęciu ich eksploatacji.

EN

In the article author proposed criteria which enable the indication of the scale ofrestrictions on mineral resources potential excavation m view of environmental protection. These criteria were developed as part of big project "Strategies and technological scenarios for management of rock resources deposits " and as one of the tasks on the subject "Protection of rock resources deposits - criteria, their rational management, rules and possibilities of realization ". The basis of the proposed classification a* legal criteria (main), including primarily the importance of the legally protected areas, which indicate the scope of restrictions These are supplemented by criteria referring to the soil protection based on its agricultural utility and to the underground water reservoirs of the highest (ONO) and high protection level (OWO). Auxiliary criteria i.e. localization of deposits in relation to the main criteria, the size of documented resources and duration of the excavation were also adopted. These criteria are important for the initial evaluation of the scope ofpressure from the potential excavation of the analyzed mineral deposits. Attempts were made so that the proposed criteria, which enable the valorization of mineral deposits including the environmental restrictions, would be as plain and unambiguous as possible. Only such can act as auxiliary instruments, used by specific organs responsible for concessive decision making. Taking the proposed criteria into consideration may be a guideline for potential investors about the range of difficulties connected with deposit excavation.

19

Przyrodnicze uwarunkowania i ograniczenia wykorzystania kopalin skalnych w drogownictwie na przykładzie województwa podkarpackiego

Bąk B., Radwanek-Bąk B., Szeląg A.

Magazyn Autostrady

|

2010

|

Nr 4

16--20

PL

W artykule przedstawiono wstępną ocenę bazy zasobowej kopalin skalnych – piaskowców oraz piasków i żwirów – pod kątem potrzeb budowy dróg i autostrad w województwie podkarpackim. Wskazano na rosnące ograniczenia w dostępności złóż tych kopalin, wynikające z wymagań ochrony przyrody, krajobrazu, wód i czynników planistycznych.

EN

The presented paper shows some results of the analysis of indicated resources of natural aggregate raw material in the Podkarpackie Voivodship in the aspect of huge and important roads investments, which have to increase as a consequence of preparing to the Euro Football Competition in 2012. The decreasing accessibility of the deposits and increasing of spatial-planning, nature, landscape and water protection restrictions has been pointed.

20

Strzelanie doświadczalne jako sposób zwiększenia ładunku całkowitego MW odpalanego w serii

Grześkowiak A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 119, nr 48

73-85

PL

W oparciu o nowoczesne technologie urabiania skał opisano kierunki poprawy bezpieczeństwa i efektywności robot strzałowych metodą długich otworow prowadzonych w odkrywkowym górnictwie skalnym. Przedstawiono procedurę aplikacyjną i możliwości zwiększenia ładunku materiałow wybuchowych odpalanych serii na przykładzie zrealizowanych prac oraz w świetle obowiązujących przepisow, metodykę prowadzenia strzelań doświadczalnych oraz uzyskane efekty. Wskazano kierunki działań i zaleceń dotyczących realizacji zwiększenia ładunkow MW i ilości urobku. Określono podstawowe zagrożenia i sposoby ich ograniczania na podstawie prowadzonych badań i obserwacji.

EN

Different methods of safety improvement and blasting efficiency increase, with application of long blast-holes have been presented in this study on the basis of modern rock mining technologies. The application procedure and possibilities of enlargement of overall explosive charge fired in series have been outlined on the basis of realized works and in the light of the rules in force. The methodology of experimental blasting and achieved results has been presented on selected examples. Different directions of activities and recommendations connected with overall explosive charge enlargement and with output quantity have been shown in the article. Basic hazards and different methods of its limitation have been presented on the basis of conducted research and observations.