Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Barwa po wypaleniu a skład mineralny kopalin skaleniowych z rejonu Sobótki

Lewicka E.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 1

35--51, nlb. 1

PL

Artykuł zawiera charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną granitoidów występujących w czterech złożach eksploatowanych przez Strzeblowskie Kopalnie Surowców Mineralnych w Sobótce, ze szczególnym uwzględnieniem minerałów będących nośnikami żelaza oraz innych pierwiastków, których obecność ma wpływ na barwę kopaliny po wypaleniu. W tym celu wykonano badania mikroskopowe w świetle przechodzącym, analizę składu chemicznego oraz obserwacje przy użyciu mikroskopu scanningowego (SEM/EDS). Te ostatnie okazały się kluczowe dla pełnej identyfikacji składników mineralnych badanych skał. Stwierdzono, że głównymi nośnikami żelaza są: pobiotytowy chloryt i biotyt, jasne miki (serycyt, muskowit) oraz granaty i inne minerały ciężkie (rutyl, apatyt, epidot, monacyt, cyrkon, piryt, tytanomagnetyt, sfaleryt), występujące w postaci drobnych ziaren rozproszonych w skale bądź tworzące większe skupienia i wypełnienia przecinających ją spękań i szczelinek. Badania te wykazały również, że w strukturze zidentyfikowanych faz mineralnych tkwią inne pierwiastki barwiące, takie jak: mangan (granaty, chloryty, miki), tor i uran (monacyt, ksenotym, cyrkon), cer (monacyt), neodym (monacyt, ksenotym). Ich obecnością można tłumaczyć odmienne parametry barwy L*a*b* oznaczone dla badanych próbek po wypaleniu metodą spektrofotometryczną, mimo zbliżonej lub identycznej zawartości tlenku żelaza. Potwierdzenie tej hipotezy wymagałoby jednak przeprowadzenia badań składu chemicznego skał na zawartość pierwiastków podrzędnych i śladowych, a w szczególnosci oznaczenie Mn i REE (Ce, Pr, Nd). Mineraly będące nośnikami tych pierwiastków występują bowiem w badanych kopalinach w niewielkich ilościach.

EN

This article reviews the mineralogical and petrographic characteristics of granitoids occurring in four deposits extracted by the Strzeblowskie Mineral Mines of Sobótka, placing particular emphasis on minerals containing iron and other elements which affect the colour of the raw material after firing. For this purpose, microscopic examinations in transmitted light, chemical analyses, and observations in scanning electron microscope (SEM/EDS) were performed. The last of these methods proved to be crucial for the complete identification of mineral phases in the rocks in question. These studies have shown that the main iron-bearing minerals are biotitic-origin chlorite and biotite, light micas (sericite, muscovite), as well as garnets and other heavy minerals (rutile, apatite, epidote, monazite, zirconium, pyrite, titanium-magnetite, sphalerite) present in the form of small grains dispersed in the rock or as larger clusters and fillings in cracks and fissures. The examinations also found that the structure of mineral phases identified in the studied granitoids also contain other colouring elements such as manganese (garnets, chlorites, and micas), thorium and uranium (monazite, xenotime, and zirconium), cerium (monazite), neodymium (monazite, xenotime), and titanium (rutile, titanium-magnetite). The occurrence of these elements may be the cause of differences in L*a*b* colour parameters measured by spectrophotometer for the fired samples, despite a similar or identical content of iron oxide. Confirmation of this hypothesis, however, would require examinations of the rocks’ chemical composition for minor and trace elements, in particular the determination of Mn and REE (Ce, Pr, and Nd). Minerals carrying these elements occur in small quantities in the examined raw materials.

2

Możliwości wzbogacania kopaliny skaleniowo-kwarcowej ze Sławniowic koło Nysy w świetle dotychczasowych badań

Lewicka E., Ociepa Z., Wyszomirski P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2007

|

T. 23, z. 3

5-19

PL

Celem pracy było zbadanie możliwości wzbogacania częściowo zwietrzałego leukogranitu, występującego jako kopalina towarzysząca w kamieniołomie wapieni krystalicznych w Sławniowicach, oraz wskazanie asortymentu wyrobów ceramicznych, do których wytwarzania mógłby być on przydatny po zabiegach uszlachetniania, tj. po odmulaniu, separacji magnetycznej i flotacji. W następstwie dwustopniowej separacji magnetycznej materiału odmulonego zawartość tlenków barwiących (Fe2O3+TiO2) została obniżona z 0,54 do 0,23%. Zastosowanie flotacji pozwoliło na uzyskanie koncentratu skaleniowego o podwyższonym do niemal 11% udziale alkaliów, przy module alkaliczności około 1,1 oraz zawartości około 0,2% Fe2O3 i 0,045% TiO2. Produkt ten, zgodnie z normą BN-83/6714-01, można zakwalifikować jako mączkę skaleniowo-kwarcową odmiany I gatunku 1. Mimo uzyskania wysokiego udziału alkaliów, wykorzystanie badanego surowca w produkcji np. wyrobów ceramiki sanitarnej w procesie wypalania szybkościowego lub ceramiki szlachetnej jest mało prawdopodobne, przede wszystkim ze względu na zbyt wysoki udział tlenków barwiących, a także znaczne koszty związane z uzyskaniem z badanej kopaliny surowca skaleniowego odpowiedniej jakości. Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że najlepszym i najbardziej efektywnym kierunkiem wykorzystania omawianej kopaliny mogłaby być produkcja płytek ceramicznych, już po prostym przygotowaniu spełnia ona bowiem wymagania stawiane przez ten przemysł surowcom skaleniowym.

EN

The subject of the research was partly weathered leucogranite occurring as an accompanying rock in the marble quarry of Sławniowice. The paper presents the results of the raw material processing through magnetic separation and froth flotation, as well as possible branches of ceramics, in which the products of beneficiation could be utilized. After desliming and two-stage magnetic separation the content of colouring oxides (Fe2O3 + TiO2) was reduced from 0,54% to 0,23%. In a further process, in which feldspars and quartz were separated by froth flotation, the content of alkalis in flotation concentrate increased to almost 11%, with alkalis ratio ca. 1,1, while the content of Fe2O3 and TiO2 were lowered to ca. 0,2% and 0,045%, respectively. According to the Polish standard BN-83/6714-01, the obtained feldspar concentrate could be classified as feldspar-quartz flour of variety I grade 1. Despite high content of alkalis, the utilization of examined raw material in the production of sanitary ware by the fast firing method or manufacturing of china is doubtful due to high content of colouring oxides as well as significant costs of the rock processing to obtain product of suitable quality. In the light of research previously carried on, the best and the most effective way of utilisation of the feldspar-quartz rock from Sławniowice is the production of ceramic tiles, as the raw material parameters – even after simple grinding and homogenization – are adequate to the tile industry standards.

3

Wykorzystanie badań geofizycznych i metod geostatystycznych przy dokumentowaniu złoża kopaliny skaleniowej

Kokesz Z., Kotowski M., Mucha J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2002

|

R. 44, nr 2-3

42-47

PL

Przedstawiono metodykę dokumentowania złoża kopaliny skaleniowej Karpniki. Zwrócono uwagę na korzyści wynikające ze stosowania metod geostatystycznych i badań geofizycznych przy dokumentowaniu złóż. Wykorzystanie badań geofizycznych w geologicznych pracach rozpoznawczych prowadzi do wzrostu dokładności pozyskiwanych danych o złożu. Istotną zaletą tych metod są niewielkie koszty i szybkość uzyskiwania informacji geologicznej. Komputeryzacja stwarza możliwość zastosowania metod geostatystycznych przy dokumentowaniu złóż. Geostatystyczna analiza wyników rozpoznania może obejmować ustalenie modelu złoża i jego granic w oparciu o wyniki oceny struktury zmienności jego parametrów i konstrukcję map izoliniowych procedurą krigingu punktowego oraz obliczenie zasobów procedurą krigingu blokowego i określenie dokładności ich oszacowania.

EN

The methodology of karpniki feldspar -bearing rocks deposit exploration has been presented. Attention has been paid to the advantages of geophysical studies (geoelectrical methods) and geostatistical methods applied in mineral deposits evaluation. Application of geophysical studies in mineral deposits exploration allows improving the accuracy of obtainable geological information. Main advantage of geophysical studies are low costs and short time of obtaining of the information. Computerization enables using geostatistical methods in mineral deposits evaluation. Geostatistical analysis of results of a mineral deposit exploration can involve determining deposit model and its boundaries, basing on the knowledge of variability structure and on the construction of isoline maps by point kriging, calculating mineral reserves with block kriging and estimating their accuracy.

4

Modelowanie geostatystyczne parametrów złoża kopaliny skaleniowej Karpniki

Mucha J., Kokesz Z.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2002

|

R. 44, nr 2-3

37-41

PL

Porównano wyniki modelowania geostatystycznego i oceny wartości miąższości, rzędnych wysokości stropu i spągu złoża kopaliny skaleniowej Karpniki dla dwóch rodzajów sieci rozpoznawczej: nieregularnej i rzadszej otworów wiertniczych oraz regularnej i gęstszej sondowań geofizycznych (SGE). Stwierdzono, że w zakresie odległości do około 200 m zmienność parametrów ma charakter izotropowy zaś oba typy sieci rozpoznawczej prowadzą do ustalenia zbliżonych modeli zmienności. Dla większych odległości zmienność parametrów jest silnie anizotropowa i zaznacza się najdobitniej w przypadku wysokości położenia spągu oraz stropu złoża i nieco słabiej w przypadku miąższości złoża. Sieć geofizyczna w porównaniu z wiertniczą zapewnia średnio o około 30% większą dokładność interpolacji i 2,3-krotnie większą dokładność oceny zasobów w partiach złoża o powierzchni kilku hektarów, aczkolwiek już sama sieć otworów gwarantuje oszacowanie wielkości zasobów z dokładnością właściwą dla kategorii rozpoznania C1.

EN

Geostatistical modelling and the accuracy of estimation of deposit parameters such as thickness, roof and bottom elevations over m.s.l. were presented. Two input data sets derivied from irregularly spaced boreholes and regularly distributed geophysical measurments (DC Resistivity Soundings) were used in the current research. The results of geostatistical analysis and estimation obtained for the two data sets were compared. It has been found isotropic models of parameter variations for distances not greater than 200m. Beyond this range semivariograms display considerable anisotropic behaviour. For distances below 200 m, omnidirectional sample semivariograms of parameters under study are practically indistinguishable for both types of data. The geophysical grid of measurements allows significant improvement of deposit parameters evaluation in comparison with borehole data set reducing point kriging standard error by about 30% (on the average) and decreasing 2-3 times block kriging standard errors.