Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Modelowa interpretacja struktury przestrzennej miasta a polityka przestrzenna. Przykład Rzeszowa

Martyka Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2023

|

nr 43

56--65

PL

W Polsce w instrumentach planistycznych niedoceniane są modelowe interpretacje struktury przestrzennej miast. Jednak wykorzystanie tych modeli mogłoby stać się wartościowym narzędziem w prowadzeniu polityki przestrzennej. Model miasta przedstawiony w formie konstrukcji urbanistycznej jest efektem interpretowania na przystępny język różnego typu informacji i danych przestrzennych. Celem badań jest poszukiwanie graficznej reprezentacji struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta i metodologii waloryzowania przestrzeni zurbanizowanej pod kątem jakości środowiska mieszkaniowego. W badaniach wykorzystano klasyczne metody stosowane w urbanistyce i architekturze. Głównym wnioskiem z badań jest stwierdzenie, że czytelny plan miasta może stać się przydatnym narzędziem do kształtowania wysokiej jakości środowiska zurbanizowanego. Model struktury przestrzenno-funkcjonalnej Rzeszowa może służyć jako przykład dla innych miast w Polsce.

EN

In Poland, model interpretations of the spatial structure of cities are undervalued in planning instruments. However, the use of these models could become a valuable tool in spatial policy making. A city model presented in the form of an urban structure is the result of interpreting various types of spatial information and data into an accessible language. The aim of the research is to find a graphical representation of the functional-spatial structure of the city and a methodology for the valorisation of urbanised space in terms of the quality of the residential environment. The research was carried out using classical methods of urban planning and architecture. The main conclusion of the research is that a legible city plan can become a useful tool to design a high quality urban environment. The spatial-functional structure model of Rzeszów can serve as an example for other cities in Poland.

2

Wstęp do nowej filozofii urbanistyki

Zuziak Zbigniew K.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2020

|

T. 48

181--206

PL

W artykule zarysowano ideę, której rozwinięcie mogłoby - zdaniem autora - posłużyć jako „filozoficzne wzmocnienie” interdyscyplinarnych nurtów współczesnej teorii urbanistyki. Zakładając, że refleksja na temat kulturowych aspektów ładu urbanistycznego - na tle filozofii miejskich wartości - pomoże w konceptualizacji polityk reagujących skuteczniej na dzisiejszy kryzys w środowisku miejskim, autor podejmuje próbę wyartykułowania pytań, które uznaje za ważne w dialogu między urbanistami i filozofami. Uwagę skupia na problematyce filozoficznego podłoża nowej, kulturalnej konstrukcji urbanistycznej miasta pierwszej połowy XXI wieku. Ideę tego kulturowego projektu nazwano Miastem Wartości 21 (MW-21).

EN

The article outlines an idea that, according to the author, could serve as a ‘philosophical reinforcement’ of interdisciplinary trends in contemporary urbanistic theory. Assuming that the reflection on the philosophical aspects of the urbanistic order will help in the conceptualization of policies that respond more effectively to today’s crisis in the urban environment, the author attempts to articulate questions that could facilitate a dialogue between urban planners and philosophers. He focuses his attention on the issues of the philosophical basis of the new urban structure of the city in the first half of the 21st century. The idea behind this cultural project was called the City of Values 21 (CV-21).

3

Zintegrowane Centrum Komunikacyjne jako przestrzeń integracji i element „zszywający” strukturę miasta

Dąbrowska-Milewska Grażyna, Czarnecki Bartosz

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 2

117--132

PL

Centra komunikacyjne znajdujące się często w newralgicznych punktach rozwijających się miast, otoczone arteriami komunikacyjnymi i parkingami, równie często wykazują problemy integracji z otoczeniem. Jednocześnie ze względu na dobrą lokalizację mogą służyć nie tylko podróżnym. Ich infrastruktura komunikacyjna i usługowa, zwłaszcza ta położona na ciągach integrujących części miasta po różnych stronach linii kolejowych, powinna być dostępna także dla innych odbiorców. Centra komunikacyjne będąc węzłami mobilności i aktywności mają olbrzymi potencjał generowania efektów synergicznych. Mogą przyczyniać się do rozwoju terenów sąsiednich i do wzrostu ich atrakcyjności. Opracowując koncepcję ZCK już na etapie wstępnych założeń należy uwzględniać tereny leżące w strefi e jego odziaływania, zwłaszcza takie, które przeznaczone są do przekształcania. Na przykładzie 3 projektów nagrodzonych w Konkursie urbanistyczno-architektonicznym na opracowanie koncepcji Zintegrowane Centrum Komunikacji wraz z terenami przyległymi w Białymstoku przedstawiono synergiczne oddziaływanie projektu miejskiego na otoczenie oraz synergiczny wpływ konstrukcji urbanistycznej miasta na projekt miejski.

EN

The purpose of the work is to illustrate a number of ways of creating or revitalizing urban spaces to build the identity and image of the city, but also to integrate the fragments and utilize the potential of urban wasteland. The aspect of space users themselves is also signifi cant – as they are the initiators, organizers and participants in the process of reating public space. In this paper, the author focuses on the importance of alternative ways of adapting space and creating spatial and social relationships. The design goal should be based on the needs and preferences of different groups of people and use real spatial resources. The author discusses issues of activating space and residents through architectural forms, cultural activities and participatory actions. The aim was to show the impact and benefi ts of bottom-up social initiatives, temporary spatial interventions, as well as pro-ecological activities, as effective methods of restoration of urban landscape in a short time and at low cost.Transportation centers, often located at strategic places of developing cities, surrounded by motorways and parking lots, often shows diffi culties in integration with surroundings. Parallel, according to valuable location, they may serve not only for passengers. Their transportation and facility infrastructure, especially that located at pathways integrating both sides of cities, should serve also for other customers. Transportation centers, as mobility and other activity nodes has a great potential to generate synergic results. They may to support neighbor areas development and attractiveness increasing. During the creation of integrated transportation center at the stage of a basic assumption, it is need to include areas of the zone of infl uence, especially those planned for transformations. Based on 3 cases of projects awarded at the urban-architecture Competition for the idea of the Integrated Transportation Centre with surrounding area in Bialystok, a synergic infl uence of urban project for surroundings and synergic infl uence of urban project for urban fabric has been introduced.

4

Węzły miejskości a modele przestrzenne struktur miejskich. Z notatek nt. synergii w urbanistycznych konstrukcjach śródmieść

Zuziak Zbigniew Karol

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 3

107--129

PL

Artykuł dotyczy roli miejsc węzłowych w planistycznych modelach przestrzennej struktury miasta. Wiodący temat monografi i, czyli: problem synergii w teorii architektury i urbanistyki, jest tu rozważany w kontekście problemu dezintegracji przestrzeni urbanistycznej badanych miast. Akcent położono na współczesne kwestie modelowania struktur tworzących śródmiejskie rdzenie obszarów metropolitalnych. Po krótkim wprowadzeniu do zagadnień synergetyki w urbanistyce oraz przeglądzie modeli struktur miejskich w teorii i praktyce urbanistycznej w Polsce, autor prezentuje modelowe interpretacje stosowane w planach zagospodarowania przestrzennego i studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego sporządzonych dla Krakowa w ostatnim półwieczu. Na tym tle przedstawia rozwiązania modelowe opracowane w ramach projektu badawczego wykonanego ostatnio na zlecenie Urzędu Miasta Krakowa przez zespół z Politechniki Krakowskiej. W modelu tym uwagę skupiono na węzłach mobilności, które dzięki odpowiedniemu uformowaniu przestrzeni publicznej przejmują funkcje węzłów miejskości. Identyfi kacja tej kategorii miejsc węzłowych, ich typologia i ocena potencjału strukturotwórczego tych miejsc, to istotne składowe procedur badawczych opisywanego modelu. Zasada synergii oznacza w tym przypadku, że wzdłuż śródmiejskich korytarzy transportu publicznego będących również głównymi elementami sieciowej konstrukcji urbanistycznej należałoby skupiać strategiczne projekty miejskie. W podsumowaniu zaproponowano, aby prezentowaną koncepcję metodologiczną potraktowano jako punkt wyjścia do badań porównawczych na temat zmian strukturalnych w przestrzeni śródmiejskiej polskich miast pełniących metropolitalnych.

EN

The paper is concerned with the role of nodal places in the models of urbanistic constructions used in spatial planning to interpret the structure of the city. The leading subject of this book: the question of synergy in the theory of urbanism, is discussed here as the problem of structural disintegration of urban space and formulated as the weaknesses of urban construction of the city. The focus is on modelling the spatial structure of the inner cities constituting the cores of metropolitan areas in Poland. Short introduction into the question of synergy in urbanism and a brief review of the spatial models of the city structure in contemporary urbanism is followed by the presentation of the models of urban structures used in the spatial development plans and the preliminary land use plans for the city of Krakow. On this background a new planning model is presented. This interpretation of urban construction was developed recently by the team from the Cracow University of Technology as a result of the research and study project commissioned by the Town Hall of Krakow. The model is based on the assumptions that the structural land use model of the city could be useful an instrument in analytical and conceptual procedures of urban planning. This refers mostly to the transportation corridors named here as “strategic connectors” linking major nodal places which are playing the function of mobility nodes. In this model the crucial role is played by the places called by the author as “the nodes of urbanity”. The identifi cation of these elements and their typology as well as the assessment of its development potentials belong to the research procedures of this model. Following the principle of synergy, in urban strategies strategic urban development projects should be clustered along these corridors. It is also assumed that the approach adopted in this model could be also useful in the comparative research on the structural changes in the inner cities constituting the cores of metropolitan areas in Poland.

5

Konstrukcje urbanistyczne miast przyszłości. Uwagi do dyskusji nad wizją rozwoju Rzeszowa

Zuziak Z. K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

467--485

PL

Artykuł dotyczy roli modelowania w planowaniu przestrzennym miast, które rozwijają swój potencjał metropolitalny i aspirują do miana miasta przyszłości. Zakładając, że budowa miasta przyszłości wymaga zmian o charakterze modelowym – zwłaszcza w relacjach: transport i użytkowanie terenu – zarysowano koncepcję modelu, który byłby narzędziem planistycznym odpowiadającym takiemu celowi. W tej części publikacji wykorzystano rezultaty projektu badawczego opracowanego, w latach 2016-17, przez zespół architektów, urbanistów i inżynierów transportu z Politechniki Krakowskiej. Projekt dotyczył modelowej interpretacji konstrukcyjnych, morfologicznych i funkcjonalnych atrybutów przestrzennej struktury Krakowa. W artykule akcent położono na konstrukcyjne aspekty tej interpretacji. Stąd kluczowa rola takich pojęć jak: zintegrowanie (connectivity), „konstrukcja urbanistyczna”, sieć przestrzeni publicznych i „strategiczne wiązania” (strategic connectors). To ostatnie pojęcie oznacza miejskie korytarze wiążące główne klastry miejsc węzłowych a zarazem kierunki wzdłuż których należałoby skupiać strategiczne projekty miejskie celem uzyskania efektu synergii. Aczkolwiek model opracowano dla Krakowa, wskazano też na możliwości jego zastosowania w przypadku Rzeszowa. Zwrócono tu uwagę na potrzebę wzmocnienia „strategicznych wiązań” integrujących śródmiejskie węzły miejskości z innymi, kluczowymi elementami przestrzennej struktury metropolitalnej. Podkreślono strukturotwórczą rolę węzłów i korytarzy miejskości o różnych cechach morfologicznych i funkcjonalnych. Mowa tu również o konstrukcyjnych powiązaniach takich obszarów strategicznych jak: historyczne centrum, rejon głównego dworca kolejowego, rejon portu lotniczego, a także potencjalne obszary rewitalizacji terenów poprzemysłowych. W tym sensie kreowanie nowej wizji rozwoju Rzeszowa jako miasta przyszłości wiązałoby się z tworzeniem synergicznych relacji między konstrukcyjnymi, funkcjonalnymi i morfologicznymi warstwami modelu planistycznego. Zakłada się, że prezentowy model mógłby być podstawą badań porównawczych nad zmianami struktury przestrzennej takich miast jak: Kraków, Lublin, Rzeszów.

EN

In the paper, the role of modeling urban spatial structure is discussed in the context of spatial planning process for the cities which are having potentials for the development of metropolitan functions and are revealing aspirations to be recognized as “the city of the future”. The main focus is put on structural aspect of modeling metropolitan space. Assuming that building the city of the future implies the change of the model – particularly in relations between transport systems and land use, the author outlines a new proposal for modelling metropolitan spatial structure based on the research project carried out for the city of Kracow by the team of architects, urbanists and civil engineers from the Cracow University of Technology. The key phrases of this model are: connectivity, urban construction and strategic connectors. This applies to such major components of spatial structure of the city as: the nodes and the corridors of urbanity and the network of public spaces. The model allows for the identification of new structural elements of urbanistic space as well as potential synergic relations between them. In the interpretation of urban connectivity significant role is played by strategic connectors – urban corridors linking major clusters of the nodal places and thus having potentials for concentrating strategic urban projects. It is assumed that this type of concentration helps to achieve the effect of urban synergy. Although the model was developed for the city of Krakow, references to the city Rzeszow are also made. In this case attention was drawn to potential strategic connectors linking the historic center – and other main nodes of urbanity within the inner city – with new potential metropolitan clusters of urban nodes such as close-to-station areas as well as potential areas of urban revitalization. It is emphasized that nodal places, corridors of urbanity, and strategic areas should be diversified in terms of morphological and functional attributes. It is assumed that the model presented in this paper could be used as a starting point for further comparative analyses within the framework of a collaborative project carried out by the joined university research team from the cities of Krakow, Lublin and Rzeszow.

6

O synergii planu w urbanistyce

Zuziak Z. K.

Budownictwo i Architektura

|

2017

|

Vol. 16, nr 1

183--198

PL

Autor artykułu traktuje synergię jako kryterium oceny efektywności strategii urbanistycznych, a także formuły oraz ustaleń planu urbanistycznego. Przyjmując perspektywę, którą określa mianem „urbanistyki strategicznej”, formułuje ideę urbanistycznego modelu decyzyjnego nazywając go hasłem SAS (akronim od: Strategie, Aktorzy, Struktury). Oznacza to, że w urbanistyce, potencjalne efekty synergii powinny być interpretowane w kontekście zasad przyjętych w dokumentach miejskich polityk i strategii rozwoju, przy założeniu, że ustalenia te podejmowane są przez „aktorów gry o przestrzeń urbanistyczną” ze świadomością strukturalnych mechanizmów samoregulacji i strukturalnych konsekwencji przyjętych strategii. Mowa tu o miejskich politykach publicznych i strategiach sektora prywatnego – a także zintegrowanych strategiach publiczno-prywatnych – stosowanych w miastach europejskich, które wyróżniają się wysokim poziomem warsztatu urbanistycznego. W Polsce, stosowanie tak innowacyjnych podejść wymagałoby głębokich reform systemu sterowania rozwojem urbanistycznym. Zakłada się, że w ich wyniku pojawią się nowe narzędzia umożliwiające lepsze zintegrowanie planowania przestrzennego, strategicznego, urbanistyki operacyjnej oraz projektowania urbanistycznego. Autor identyfikuje atrybuty planu urbanistycznego, które mogą sprzyjać powstawaniu synergii polegającej na wzajemnie korzystnych oddziaływań między projektami miejskimi. W analizie tego rodzaju powiązań, układem odniesienia staje się „konstrukcja urbanistyczna”. Wg. autora pojęcie to może odegrać istotną rolę w rozwijaniu metod i technik zapisu ustaleń planistycznych w formule planowania zintegrowanego. Tworzenie logicznych powiązań między projektami urbanistycznymi a konstrukcją urbanistyczną, zdefiniowaną w planie rozwoju miasta, jest warunkiem koniecznym uzyskania synergii pojmowanej jako korzyści dodatkowe z tytułu prawidłowych relacji funkcjonalnych między projektami. Badania nad przykładami dobrej praktyki w zakresie urbanistyki operacyjnej i strategicznej wskazują, że efekty wzajemnie korzystnych oddziaływań między projektami urbanistycznymi powstają w przypadkach, w których: 1) istnieje zinstytucjonalizowana i dobrze zorganizowana kooperacja między aktorami strategii urbanistycznych; 2) w ustaleniach planistycznych znajdują się czytelne zapisy dotyczące strukturalnych aspektów planowanego układu urbanistycznego. Autor skupia się na potencjalnych relacjach synergicznych między projektami przebudowy śródmieść. Zakłada, że badanie tego rodzaju relacji to istotny element analitycznej podbudowy planów rewitalizacji śródmieść. Efekt synergii byłby znaczącym kryterium oceny ustaleń takich planów.

EN

In this paper the interpretation of synergic effects of planning decisions is discussed in the context of urban development strategies and respective attributes of urban plan. The author presents the concept of urban planning formula according to the model named as SAS (acronym from: strategies, actors, structures). This concept refers to urban strategies requiring new urban policy tools and even the reform of existing land use controls system. These changes should allow for better logical connections between spatial planning, strategic planning and urban design. Regarding potentials for inducing synergic effect of urban development as the assessment criterion of the plan, the author discusses the attributes of this plan which are appropriate to stimulate synergic functional links between the elements of land use arrangement, designed in a given planning document, and respective changes in socio-economic and cultural space. Two situations were identified as circumstances generating such effects. First type of such preconditions is described as the postulate to provide clear structural relations between strategic projects and “urbanistic construction” defined as the layout of main physical elements crystalizing spatial structure of the territory covered by the plan. Second significant type of preconditions for achieving synergic effects of the plan depends on the type of urban development strategies including the implementation strategy of key projects. Lessons learned from the cases of good practice in the area of operational urbanism indicate that mutually beneficial effects of interactions between key urban projects can be observed in case of implementation strategies where the respective rules of implementation are clearly defined with regard to urban construction of the planned land use layout. Significant role is also played here by the consistent implementation of the model defined in the long term vision for city development. Such a situation can be exemplified by the principles of urban development strategy defined for metropolitan Copenhagen in the concept known as the “Finger Plan”.

7

Urbanistyka i dziedzictwo kultury. Strategie, aktorzy i struktury w labiryntach miejskości

Zuziak Z. K.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2015

|

Nr 44

19--32

PL

W artykule przedstawiono koncepcyjny zarys budowy modelu zintegrowanej ochrony urbanistycznego dziedzictwa kultury. Wprowadzając tę kategorię pojęciową autor artykułuje specyfikę badań nad modelowaniem ochrony miejskiego dziedzictwa kulturowego prowadzonych z perspektywy dyscypliny naukowej: architektura i urbanistyka. Podkreśla też rangę problemów wynikających z braku odpowiednich powiązań między doktryną konserwatorską a teoriami wyjaśniającymi strukturalne zmiany w przestrzeni miejskiej. Istotną cechą prezentowanego tu modelu SAS (akronim od: Strategie – Aktorzy – Struktury) jest myślenie kategoriami „konstrukcji urbanistycznej”. Oznacza to, że: 1) wartości miejskiego środowiska zabytkowego należy odnosić do „architektury miasta” (pojmowanej jak u A. Rossiego); 2) ten rodzaj interpretowania urbanistycznych wartości dziedzictwa stanowi dobry punkt wyjścia dla strategii budowania formy urbanistycznej. Mowa tu o zasadach tzw. „urbanistyki strategicznej” oraz postulacie otwarcia polityk konserwatorskich, i innych narzędzi urbanistycznych regulacji, na strategie projektowe zawierające pierwiastki twórczej interpretacji kulturowych wartości dziedzictwa.

EN

In this paper a conceptual outline of the decision making model for the protection of urbanistic cultural heritage is presented. Introducing this category the author articulates the specifi city of the research area on modelling the protection of urban cultural heritage viewed from the perspective of academic discipline: architecture and urbanism. The point of departure for this consideration is the problem of insuffi cient logical connections between the conservation doctrines and theories of structural changes in urban space. The key assumption of the SAS model (acronym from: Strategies – Actors – Structures) is that thinking in terms of “urbanistic construction” opens up new chances for integrated protection of urban cultural heritage. This implies that: 1) values of urban cultural heritage should be linked with the “architecture of the city” (as defi ned by A. Rossi); 2) this approach to the interpretation of urban cultural heritage should also be linked with the strategies of building urban form. This, in turn, refers to the principles of “strategic urbanism” and conservation policies, as well as other spatial policies, to architectural and urban design strategies having the elements of the creative interpretation of cultural heritage values.