Stopy Ti-Ni wykazujące jedno- i dwukierunkową pamięć kształtu oraz supersprężystość są z powodzeniem wykorzystywane w różnych zastosowaniach medycznych. Rodzaj i kinetyka przemian fazowych oraz właściwości funkcjonalne tych stopów modyfikuje się przez dobór składu chemicznego i zastosowanie odpowiedniej technologii przeróbki plastycznej oraz obróbki cieplnej. Wprowadzenie kobaltu zamiast niklu (ok. 3% at.) poprawia właściwości plastyczne stopów i ułatwia ich przeróbkę plastyczną na zimno. W pracy określono wpływ temperatury wyżarzania przez 15 minut w zakresie temperatury 300÷700°C na przemiany fazowe i efekty pamięci kształtu drutów Ti50Ni48,7Co1,3 przeciąganych na zimno. Metodą rentgenografii temperaturowej i DSC stwierdzono, że przemiany fazowe w badanym stopie zachodzą odwracalnie z udziałem pośredniej fazy romboedrycznej R. Obecność fazy R potwierdzono metodą transmisyjnej mikroskopii elektronowej. Wyniki prób zginania drutów i swobodnego odzysku kształtu prowadzone zgodnie z normą ASTM F 2082-06 pozwoliły stwierdzić, że podczas nagrzewania druty całkowicie odzyskują kształt w temperaturze poniżej 40°C. Duże odkształcenie na zimno i wyżarzanie w temperaturze 450 i 500°C pozwoliło uzyskać dobre właściwości supersprężyste drutów. W próbie rozciągania cyklicznego i trójpunktowego zginania w zakresie odkształcania drutu do ok. 8% obserwowano wyraźne pętle supersprężystości. Z tych drutów przygotowano klamry do zespoleń złamań kostnych oraz spinki do anastomozy jelit dla sprawdzenia ich funkcjonalności w badaniach eksperymentalnych.
EN
Titanium-nickel alloys with one- and two-way shape memory and superelasticity effects have been successfully used in various medical applications. The course of phase transformations and functional properties can be modified by selection of the chemical composition and application of plastic working technology and heat treatment. The addition of cobalt for nickel in amounts up to about 3 at. % improves the plastic properties of alloys and facilitates the cold plastic working of alloys. In this work, the influence of the annealing temperature for 15 minutes in the temperature range 300÷700°C on the phase transformations and shape memory effects of cold drawn Ti50Ni48.7Co1.3 wires was studied. By X-temperature diffraction and the DSC method it was found that the phase transitions in the examined wires proceeded in a reversible manner and are accompanied by the precipitation of a rhombohedral R phase. The presence of the R-phase in selected samples was confirmed by transmission electron microscopy. In the tests of wires bending and free shape recovery carried out according to standard ASTM F 2082-06, it was found that during the heating wires fully recovered the shape at temperature below 40°C. After a strong cold deformation and annealing at 450 and 500°C, very good superelastic properties were induced in the wires. In the cyclic tensile and three-point bending tests in the deformation range up to about 8%, explicit superelastic loops were observed. From the wires after selected treatment, staples for joining bone fractures and clips for bowel anastomosis clips were prepared to verify their functionality in experimental studies.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.