Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wykorzystanie turbidymetrii statycznej do oceny kompatybilności różnych gatunków ropy naftowej

Dołębski Michał, Grabarczyk Robert, Jarosiński Przemysław, Masztakowski Paweł, Wernik Jacek

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 8

813--816

PL

Przedstawiono wyniki analizy kompatybilności różnych gatunków ropy naftowej uzyskane za pomocą metody turbidymetrii statycznej. Wykorzystano opracowany w ramach pracy znormalizowany współczynnik stabilności JA. Zbadano siedem mieszanin dwóch rop w różnych proporcjach, w obu wariantach kolejności mieszania. Dokonano oszacowania składu granicy kompatybilności na podstawie przebiegu zależności parametru JA od składu mieszaniny rop.

EN

Two types of crude oil were mixed at different mass ratios and in both variants of the order of addn. Their turbidity levels were detd. by static turbidimetry. To assess compatibility of the mixts., the normalized stability factor JA was used. The compn. of the compatibility limit was estimated based on the dependence of the JA parameter on the compn. of the crude oil blend.

2

Oddziaływanie środków smarowych na materiały polimerowe

Skibińska Agnieszka, Sacha Dariusz

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 12

796--803

PL

Wyroby z tworzyw sztucznych produkowane są na skalę przemysłową już od ponad 100 lat. Ze względu na dużą różnorodność polimerów i ich właściwości wyroby z tworzyw sztucznych można spotkać w każdej dziedzinie życia. Stosunkowo niewielka gęstość większości tworzyw sztucznych sprawia, że wyroby z nich wykonane są bardzo lekkie. Polimery są odporne na działanie różnych czynników powodujących degradację wielu innych materiałów. Tworzywom z łatwością można nadać pożądany kształt, a stosując różne dodatki, można modyfikować ich właściwości. Tworzywa sztuczne można łatwo łączyć z innymi materiałami konstrukcyjnymi. Te właściwości powodują, że tworzywa sztuczne to niezwykle wszechstronne materiały, dzięki czemu możliwości ich zastosowania są praktycznie nieograniczone. Wyjątkowa wszechstronność tworzyw sztucznych sprawia, że stosuje się je w produkcji opakowań, budownictwie i konstrukcjach, transporcie, przemyśle elektrycznym i elektronicznym, rolnictwie, medycynie czy sporcie. Nie oznacza to jednak, że są niezniszczalne. Zdarza się, że różne substancje oddziałują agresywnie na polimery, powodując zmianę ich właściwości. Zmiana parametrów, fizycznych i mechanicznych, może wpłynąć bardzo niekorzystnie na możliwość stosowania polimerów w środowisku narażonym na te właśnie czynniki, prowadząc do uszkodzenia maszyn i urządzeń, jak również niekorzystnie oddziałując na środowisko naturalne i człowieka. Kompatybilność materiałowa jest bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na trwałość, bezpieczeństwo i niezawodność stosowanych urządzeń mechanicznych. Wprowadzenie na rynek nowo opracowanych środków smarowych do nowych zastosowań lub takich środków, w których zmieniono bazy olejowe lub pakiety dodatków uszlachetniających, wymaga sprawdzenia ich współoddziaływania z materiałami konstrukcyjnymi urządzeń, w których będą one stosowane. W artykule przedstawiono wyniki badania współoddziaływania olejów wykorzystywanych jako komponenty środków smarowych oraz pozyskanych z rynku środków smarowych stosowanych do smarowania rozjazdów kolejowych z tworzywami polimerowymi, tj. poliuretanem i polipropylenem.

EN

Plastic products have been produced on an industrial scale for more than 100 years. Due to the wide variety of polymers and their properties, plastic products can be found in every walk of life. The relatively low density of most plastics makes products made from them very lightweight. Polymers are resistant to a variety of factors that cause degradation of many other materials. Plastics can easily be shaped into the desired shape, and by using various additives their properties can be modified. Plastics can be easily combined with other construction materials. These properties make plastics extremely versatile materials, so the possibilities for their use are virtually unlimited. The exceptional versatility of plastics means that they are used in packaging, building and construction, transportation, electrical and electronic industry, agriculture, medicine or sports. However, this does not mean that they are indestructible. Various substances interact aggressively with polymers, causing a change in their properties. The change in parameters, physical and mechanical, can adversely affect the possibility of their use in an environment exposed to these very factors, leading to damage to machinery and equipment, as well as detrimental effects on the natural and human environment. Material compatibility is a very important factor affecting the durability, safety and reliability of mechanical equipment in use. The introduction of newly developed lubricants to the market for new applications or those in which oil bases or additive packages have been changed requires checking their interaction with the structural materials of the equipment in which they will be used. This article presents the results of a study of the interaction of oils used as lubricant components and lubricants obtained from the market used for lubricating railroad turnouts with polymeric materials, i.e. polyurethane and polypropylene.

3

Oceny kompatybilności współczesnych elastomerów ze smarami plastycznymi

Sacha Dariusz, Skibińska Agnieszka

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 5

349--359

PL

W wielu zastosowaniach technicznych elastomery wykorzystywane są jako materiały uszczelniające lub przewody zasilające. Elementy te narażone są na działanie czynników agresywnych wpływających niszcząco na ich strukturę. Ze względu na swoją budowę elastomery ulegają niekorzystnym zmianom w miarę upływu czasu, wzrostu temperatury, oddziaływania światła ultrafioletowego, ozonu oraz różnych substancji organicznych. Jednym z wymagań stawianych środkom smarowym jest kompatybilność z materiałem elastomerowym. Obecnie rosną wymagania stawiane elastomerom. Jest to głównie związane z ochroną środowiska (eliminacja wszelkich wycieków) oraz z przedłużeniem okresu bezawaryjnego działania urządzeń. Warunki pracy uszczelnień są jednak coraz trudniejsze, zwłaszcza ze względu na wprowadzenie do stosowania olejów syntetycznych oraz podwyższenie temperatury pracy. Zmiany te powodują konieczność wprowadzenia rygorystycznych badań elastomerów, w tym badań ich kompatybilności z cieczami. Z elementów układów smarowania / węzłów tarcia najmniej trwałe są uszczelnienia. Elastomery, z których są one wykonane, w niesprzyjających warunkach w stosunkowo krótkim czasie mogą ulec zestarzeniu, zmieniając radykalnie swoje własności fizyczne. Zaczynają one wyraźnie pęcznieć, zmienia się ich twardość i wytrzymałość. Niebezpieczeństwo rozszczelnienia układu w przypadku braku kompatybilności środków smarowych z uszczelnieniami może generować znaczne straty finansowe. Z uwagi na to, że badania eksploatacyjne i stanowiskowe są długotrwałe i bardzo kosztowne, a do tego mało obiektywne, do badań kompatybilności stosuje się testy laboratoryjne. Wykorzystuje się próbki danego wyrobu elastomerowego i poddaje się je oddziaływaniu badanego środka smarowego przez określony czas w określonej temperaturze, stosując znormalizowane metody badawcze. W artykule opisano współoddziaływanie zachodzące pomiędzy elastomerami a smarami plastycznymi. Na podstawie przeglądu literaturowego oraz obserwacji poczynionych w trakcie badań określono dopuszczalne zmiany właściwości fizycznych i mechanicznych, które pozwalają ocenić odporność elastomerów na oddziaływanie smarów plastycznych.

EN

In many technical applications, elastomers are used as sealing materials or supply hose. These elements are exposed to aggressive factors that have a devastating effect on their structure. Due to their construction, elastomers deteriorate over time and with temperature increase, exposure to ultraviolet light, ozone and various organic substances. One of the requirements for lubricants is compatibility with the elastomeric material. Currently, the requirements for elastomers are becoming stricter, which is mainly related to environmental protection (elimination of all leaks) and extending the period of failure-free operation of devices. However, the working conditions of the seals are becoming more and more difficult, especially due to the introduction of synthetic oils and the increase in the working temperature. These changes make it necessary to introduce rigorous testing of elastomers, including compatibility with liquids. Seals are the least durable of the elements of lubrication systems / friction nodes. The elastomers they are made of can age in a relatively short time under adverse conditions, radically changing their physical properties. They begin to swell visibly, their hardness and strength change. The risk of unsealing the system in the event of incompatibility of lubricants with seals can generate significant financial losses. Because operational and bench tests are longterm and very expensive, and moreover not very objective, laboratory tests are used to check compatibility. Samples of a given elastomeric product are used and exposed to the test lubricant for a specified time at a specified temperature using standardised test methods. The article describes the interaction between elastomers and grease. Based on a literature review and observations made during the tests, preliminary acceptable limits for changes in physical and mechanical properties were defined to assess the resistance of elastomers to the impact of grease.

4

Ocena kompatybilności współczesnych elastomerów z olejami bazowymi stosowanymi do produkcji smarów plastycznych

Sacha Dariusz, Skibińska Agnieszka

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 7

490--498

PL

Kompatybilność materiałowa jest bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na trwałość, bezpieczeństwo i niezawodność stosowanych urządzeń mechanicznych. Wprowadzenie na rynek nowo opracowanych środków smarowych do nowych zastosowań lub środków, w których zmieniono bazy olejowe lub pakiety dodatków uszlachetniających, wymaga sprawdzenia ich współoddziaływania z materiałami konstrukcyjnymi urządzeń, w których będą one stosowane. Jednym z materiałów konstrukcyjnych wrażliwych na produkty naftowe są różnego rodzaju elastomery, które w wielu zastosowaniach technicznych wykorzystywane są jako materiały uszczelniające lub przewody zasilające. Ze względu na swoją budowę elastomery ulegają niekorzystnym zmianom w miarę upływu czasu, wzrostu temperatury, oddziaływania światła ultrafioletowego, ozonu oraz różnych substancji organicznych. Środki smarowe mogą migrować do masy elastomeru, powodując ogólną zmianę objętości i modyfikację jego właściwości, w szczególności wpływając na jego twardość, wytrzymałość i zdolność do odkształceń odwracalnych. W skrajnych przypadkach środki te mogą powodować całkowitą degradację elastomeru. Z uwagi na fakt, że badania eksploatacyjne i stanowiskowe są długotrwałe i bardzo kosztowne, a do tego mało obiektywne, do badań kompatybilności stosuje się testy laboratoryjne. Wykorzystuje się próbki danego wyrobu elastomerowego i poddaje je oddziaływaniu badanego środka smarowego przez określony czas w określonej temperaturze, stosując znormalizowane metody badawcze. W artykule opisano współoddziaływania zachodzące pomiędzy elastomerami a wybranymi olejami bazowymi stosowanymi do produkcji smarów plastycznych. Zbadano wpływ olejów bazowych na właściwości fizyczne oraz mechaniczne dostępnych na rynku elastomerów. Dla każdego rodzaju elastomeru wyznaczono zmianę objętości, zmianę twardości elastomerów, wydłużenie w chwili zerwania i naprężenie zrywające. Na podstawie przeglądu literaturowego oraz obserwacji poczynionych w trakcie badań określono wstępnie dopuszczalne limity zmian właściwości fizycznych i mechanicznych, w oparciu o które można ocenić odporność elastomerów na oddziaływanie olejów bazowych stosowanych do produkcji smarów plastycznych.

EN

Material compatibility is a very important factor affecting the durability, safety and reliability of the mechanical devices used. Launching newly developed lubricants for new applications or those in which oil bases or additive packages have been changed requires checking their interaction with the construction materials of the equipment in which they will be used. One of the construction materials sensitive to petroleum products are various types of elastomers, which, in many technical applications, are used as sealing materials or power lines. Due to their structure, elastomers undergo unfavourable changes over time, increasing temperature, exposure to ultraviolet light, ozone and various organic substances. Lubricants can migrate into the mass of the elastomer, causing a general change in volume and modification of its properties, in particular affecting its hardness, strength and elongation. In extreme cases, these agents can cause complete degradation of the elastomer. Due to the fact that operational and bench tests are long-term and very expensive, and moreover not very objective, laboratory tests are used for compatibility tests. Samples of a given elastomeric product are used and exposed to the test lubricant for a specified time at a specified temperature using standardised test methods. The article describes the interaction between various elastomers and appropriately selected base oils used in the production of plastic lubricants. The influence of base oils on the physical and mechanical properties of commercially available elastomers was investigated. For each type of elastomer, the change in volume, change in hardness of elastomers, elongation at break and strength at break were determined. Based on the literature review and on the basis of observations made during the tests, preliminary acceptable limits for changes in physical and mechanical properties were defined, which allowed us to assess the resistance of elastomers to the impact of base oils used in the production of plastic lubricants.

5

Kompatybilność rop badana z zastosowaniem mikroskopu wysokociśnieniowego w warunkach dynamicznych

Szuflita Sławomir, Krasodomski Wojciech, Kuśnierczyk Jerzy, Wojnicki Mirosław, Warnecki Marcin

Nafta-Gaz

|

2023

|

R. 79, nr 1

11--19

PL

Ze względu na wysoką cenę lekkich rop większość rafinerii skłania się do zakupu większych ilości tańszych rop „okazyjnych”, które są cięższe i zawierają wyższe stężenia siarki i kwasów naftenowych. Takie podejście doprowadza do większej częstotliwości prac serwisowych związanych z oczyszczaniem instalacji procesowej w rafinerii. Na szczęście zrozumienie przyczyn i metod łagodzenia wytrącania się zanieczyszczeń ropopochodnych uległo ostatnio znacznej poprawie dzięki opracowaniu narzędzi do przewidywania i identyfikacji. Co zaskakujące, 90% zanieczyszczeń ropopochodnych w rafinacji ma tylko kilka wspólnych przyczyn. Analiza osadu zwykle pozwala na zidentyfikowanie pierwotnej przyczyny, którą potwierdza odnalezienie prekursora tego niekorzystnego zjawiska w ropie naftowej przepływającej przez zanieczyszczoną jednostkę instalacji. Odpowiednie rozpoznanie zagadnienia może wprowadzić szereg potencjalnych metod łagodzących, z których dana rafineria może wybrać najlepszą do wdrożenia. Każdy kraj na świecie dąży do osiągnięcia jak największego bezpieczeństwa energetycznego, a tym samym do dywersyfikacji dostaw ropy i innych surowców. W przypadku ropy, gdy pozyskiwana jest ona z różnych źródeł, generuje się dodatkowy problem, a mianowicie kompatybilność. Okazuje się, że po zmieszaniu niektóre ropy wykazują tendencje do wytrącania osadów w zbiornikach magazynowych, a następnie w ciągu logistycznym. W jednej z poprzednich prac opracowano skuteczną metodę filtrowania pozwalającą na określenie kompatybilności rop i ich mieszanin. W obecnej pracy skoncentrowano się na tym, aby nowa metoda pozwoliła na szybszą możliwość wykonania pomiaru kompatybilności przy jednoczesnej możliwości ponownego wykorzystania tej samej próbki. Opracowany nowy sposób badań kompatybilności z wykorzystaniem mikroskopu (ang. high-pressure microscope, HPM) zastosowano do dwóch rop pochodzących z różnych kierunków dostaw. Pomiary wykonano dla rop i ich mieszanin w temperaturze 120°C i pod ciśnieniem 25 bar. Pomiar kompatybilności rop metodą filtrowania wykorzystano do celów porównawczych, gdzie masa odseparowanego osadu na specjalistycznych filtrach stanowiła wyznacznik kompatybilności badanych rop.

EN

Since the price of light crude oil is high, most refineries prefer to purchase higher volumes of cheaper bargain crude, which is heavier and contains higher concentrations of sulfur and naphthenic acids. This approach leads to a higher frequency of treatment service works to maintain the refinery's process plant. Fortunately, understanding precipitation mechanisms and the development of methods to mitigate precipitates of petroleum contaminants has recently improved with the advancement of prediction and identification tools. Surprisingly, 90% of petroleum contaminants in refining have only a few common causes. Sediment analysis usually identifies the initial trigger, which is confirmed by finding a precursor to this unfavourable phenomenon in the crude oil flowing through the contaminated unit. Appropriate identification of the issue can result in several potential mitigation methods from which a particular refinery can choose the best one to implement. Every country in the world strives to achieve greater energy security and thus diversification of the supply of oil and other raw materials. When crude oil is obtained from different sources, an additional problem can appear during processing in the refinery, namely oil compatibility. Some crude oils, when blended, tend to precipitate sediments in the process chain. In the previous statutory work, an effective filtering method was developed to determine crude oils' compatibility. Now, attention has been paid to speeding up the measurements and reusing the sample. A new method of compatibility testing using an HPM microscope was developed for two crude oils from different supplies. The measurements were performed for crude oils and their mixtures at 120°C under 25 bar pressure. Compatibility tests using the filtering method were used for comparative studies. The mass of sediment separated on dedicated filters was taken as an indicator of compatibility for investigated crude oils.

6

Dobór domieszek upłynniających do cementów niskoklinkierowych

Łukowski Paweł

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 11

28--31

PL

Zmniejszanie śladu węglowego betonu należy do podstawowych wyzwań współczesnej inżynierii materiałów budowlanych. Rozpowszechnianie się niskoemisyjnych cementów oznacza potrzebę intensywnych badań kompatybilności takich cementów z domieszkami do betonu. W artykule przedstawiono zarys aktualnego stanu wiedzy w tym zakresie w odniesieniu do najbardziej rozpowszechnionego rodzaju domieszek - superplastyfikatorów. Omówiono dotychczasowe ustalenia obejmujące m.in. odpowiednie kształtowanie struktury cząsteczkowej domieszek polikarboksylanowych. Problem jest daleki od pełnego rozwiązania. Wykazano jednak, że odpowiedni dobór domieszek do cementów niskoklinkierowych pozwala na uzyskanie właściwości mieszanki betonowej nieodbiegających w istotny sposób od typowych w przypadku cementów bez dodatków.

EN

Reducing concrete's carbon footprint is one of the challenges of contemporary building materials engineering. Using the low-emission types of cement requires intensive studies of such binders' compatibility with concrete admixtures. In the paper, the outline of the current state of knowledge in this field has been presented, referring to the most common admixtures - superplasticizers. The previous findings and prospects have been discussed, including the suitable shaping of the PCE molecular structure. The problem is far from a complete solution. However, it has been proven that proper selection of the admixtures to the low-clinker cements allows for obtaining the properties of the concrete mix similar to those achieved with the cements containing no additions.

7

Testy kompatybilności ETCS (ESC) i GSM-R (RSC) w warunkach polskich

Kycko Magdalena, Adamski Dominik, Zawadka Łukasz

Przegląd Komunikacyjny

|

2022

|

R. 77, nr 8/9

15--20

PL

Proces weryfikacji instalacji podsystemu „Sterowanie – urządzenia pokładowe” jest złożony i wymaga przeprowadzenia licznych oraz czasochłonnych sprawdzeń zarówno całościowej dokumentacji technicznej dla danej instalacji systemu ETCS na konkretnym pojeździe, jak również sprawdzeń wykonywanych w trakcie badań eksploatacyjnych. Doświadczenia pokazały, że badania przeprowadzane w laboratoriach w symulowanych warunkach oraz testy uruchomieniowe podsystemów pokładowych i przytorowych, nie dają wystarczającej pewności w aspekcie poprawnej integracji urządzeń pokładowych podsystemu sterowanie z urządzeniami przytorowymi i innymi podsystemami. W związku z tym wprowadzono dodatkowe testy zgodności konfiguracji pokładowych ETCS (European Train Control System) i GSM-R (GSM for Railways) z przytorowymi instalacjami ETCS i GSM-R na liniach kolejowych (dalej testy kompatybilności ESC/RSC). Założeniem testów kompatybilności ESC i RSC jest ułatwienie eksploatacji nowych podsystemów, ponieważ ich prawidłowe funkcjonowanie w danym środowisku zostaje w pełni zweryfikowane na etapie wykazania zgodności ESC i RSC. Zgodnie z polskimi wymaganiami od 1 lipca 2021 r. testy ESC/RSC są obligatoryjne dla wszystkich nowych oraz odnawianych i modernizowanych projektów w zakresie podsystemu „Sterowanie – urządzenia pokładowe”. Obowiązek ten stanowi duże wyzwanie dla producentów i użytkowników pojazdów, ponieważ na tą porę testy tenie były jeszcze realizowane na sieci zarządzanej przez PKP PLK S.A. W związku z powyższym niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie zagadnień związanych z testami ESC i RSC, jak również opisanie roli oraz zakresu odpowiedzialności różnych stron zaangażowanych w realizację przedmiotowych testów.

EN

The process of verification of the installation of the ‘on-board control-command and signalling’ subsystem is complex and requires numerous and time- consuming checks of both the overall technical documentation for a given ETCS installation on a specific vehicle, as well as checks performed during in-service tests. The experience has shown that the tests carried out in laboratories in simulated conditions and the commissioning tests of the on-board and trackside subsystems do not provide sufficient certainty in terms of the correct integration of the ‘on-board control-command and signalling’ subsystem with ‘trackside control-command and signalling’ subsystem and other subsystems. Therefore, additional tests of ETCS (European Train Control System) and GSM-R (GSM for Railways) on-board configurations with trackside ETCS and GSM-R installations on railway lines were introduced (hereinafter ESC / RSC compatibility tests). The premise of the ESC compatibility tests and RSC is to facilitate the operation of new subsystems, because their correct functioning in a given environment is fully verified at the stage of demonstrating compliance of ESC and RSC. In accordance with Polish requirements, from 1 July 2021, ESC / RSC tests are obligatory for all new, renewed and modernized projects in the field of the ‘on-board control-command and signalling’ subsystem. This obligation is a big challenge for vehicle manufacturers and users, because at that time these tests had not yet been carried out on the network managed by PKP PLK S.A. Accordingly, this article aims to introduce the issues related to the ESC and RSC tests, as well as to describe the roles and responsibilities of the various parties involved.in the implementation of the tests.

8

Kompatybilność uszczelnień z cieczami roboczymi

Kania Ewa

Napędy i Sterowanie

|

2022

|

R. 24, nr 3

84--87

PL

Uszczelnienia elastomerowe są rozwiązaniem szeroko stosowanym w życiu codziennym, jak również w maszynach produkcyjnych praktycznie każdej branży przemysłu. Na niezawodność pracy węzła wpływa wiele czynników, a do utraty szczelności może dochodzić zarówno warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Często od właściwego doboru uszczelnień oraz cieczy roboczych zależy bezpieczeństwo pracy oraz jakość przeprowadzanych procesów ... [wstęp]

9

Thermolift oil recovery technologies stimulated with a resource-saving energy system

Hasanov Ramiz, Ramazanov Fazil, Musavi Saida, Kazimov Musa

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 11

781--800

EN

In this article, the creation of a thermal lift technology for oil wells through the use of installations with a solid oxide fuel cell has been discussed. The necessary calculations were carried out to determine the level of thermal activity in wells producing hydrocarbon resources of various compositions. Arrangements necessary to achieve this thermal activity based on solid oxide fuel cells (SOFCs) are proposed. SOFC metric characteristics are proposed that are compatible with their additional phenomena, namely, material support, shape, etc. The threshold value of the operating thermal characteristic of SOFCs is obtained depending on the structural and physical properties of their material support. The most effective ways for determination of the required thermobaric parameters of the fluid in accordance with the formation area and product, development of a resource-saving complex for the production of percussion fluid in accordance with these parameters, determination of processing periodicity to manage the thermobaric condition of the formation area, assessment of impact on the formation area and other factors generalise them. The purpose of the article is to develop a technology for management the thermobaric condition of the area through alternative resource-saving energy systems (development of Thermolift technology), substantiation of operational parameters and creation of surface equipment. The scientific idea of the presented article significantly increases the mobility of their hydrocarbon reserves on the basis of the thermobaric action of working agents, which are the product of a resource-saving surface complex (i.e. by providing Thermolift technology) and, finally increases the operational efficiency of production wells and, as a result, the production capacity of the reservoirs.

PL

W niniejszym artykule omówiono powstanie technologii wyporu termicznego dla odwiertów ropnych przez zastosowanie instalacji z ogniwem paliwowym ze stałym tlenkiem. Przeprowadzono wymagane obliczenia w celu ustalenia poziomu aktywności termicznej w odwiertach eksploatujących zasoby węglowodorów o różnym składzie ropy naftowej. Zaproponowano układy niezbędne do osiągnięcia tej aktywności termicznej oparte na ogniwach paliwowych ze stałym tlenkiem (SOFC). Zaproponowano takie parametry wskaźników SOFC, które są zgodne z ich dodatkowymi cechami, takimi jak rodzaj zastosowanego materiału, kształt itd. Wartość progowa eksploatacyjnej charakterystyki termicznej SOFC uzależniona jest od właściwości strukturalnych i fizycznych zastosowanego do ich konstrukcji materiału. Związane jest to z najbardziej efektywnymi sposobami określenia wymaganych parametrów temperaturowo-ciśnieniowych eksploatowanego płynu w zależności od obszaru występowania formacji i produktu, opracowaniem bezpiecznego dla zasobów systemu produkcji płynu udarowego zgodnego z tymi parametrami, określeniem częstotliwości przetwarzania w celu zarządzania warunkami temperaturowo- ciśnieniowymi w obrębie formacji, czy też oceną oddziaływania w obszarze występowania formacji. Celem artykułu jest przedstawienie opracowanej technologii do zarządzania warunkami temperaturowo-ciśnieniowymi obszaru złoża wykorzystującej alternatywne, pozwalające na oszczędne wykorzystanie zasobów, systemy energetyczne (technologia Thermolift), wraz z uzasadnieniem parametrów eksploatacyjnych i przedstawieniem osprzętu powierzchniowego. Naukową ideą niniejszego artykułu jest znaczące zwiększenie zakresu mobilności dostępnych zasobów węglowodorów dzięki temperaturowo-ciśnieniowemu działaniu czynników roboczych będących produktem systemu powierzchniowego pozwalającego na bardziej ekonomiczne wykorzystanie zasobów (tj. poprzez dostarczenie technologii Thermolift), a finalnie – zwiększenie wydajności operacyjnej odwiertów eksploatacyjnych, prowadzące w efekcie do wzrostu wydajności produkcyjnej złóż ropy naftowej.

10

Ryzyko zastosowania materiału zastępczego w procesie rekonstrukcji zabytkowych murów kamiennych na zaprawie glinianej

Terlikowski Wojciech, Sobczyńska Ewa, Gregoriou-Szczepaniak Martyna

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

90--95

PL

Proces rekonstrukcji zabytkowych konstrukcji kamiennych jest zagadnieniem złożonym i wymagającym wielu badań i analiz. Jednym z niezwykle ważnych aspektów jest ryzyko zastosowania niewłaściwego rozwiązania naprawczego do istniejącej materii. Ryzyko to w znacznej mierze obejmuje zagadnienia dotyczące analizy fizykochemicznej, ale także kompatybilność środowiskową czy realizacyjną. Chodzi zarówno o parametry zastosowanego materiału, w odniesieniu do materiału kamiennego, takie jak skład chemiczny, mineralogiczny, porowatość, parametry wytrzymałościowe itd., ale także o panujące warunki środowiskowe wpływające na ryzyko przeprowadzenia działań naprawczych, dostępność materiałów i sprzętu czy też o stopień wyszkolenia zespołu lokalnych pracowników. Wszystkie aspekty zostaną przedstawione w odniesieniu do konserwacji zabytkowych murów kamiennych na zaprawie glinianej. Zostaną im przypisane wartości punktowe wraz z opisem oraz zaprezentowany zostanie schemat określania wskaźnika ryzyka zastosowania materiału naprawczego w przypadku zabytkowych konstrukcji kamiennych na stanowisku archeologicznym w Tanais.

EN

The process of conservation of historic stone structures is a complex issue that requires a lot of research and analysis. One of the extremely important aspects is the risk of applying a substitute material to an existing one. This risk largely covers issues in the field of physico-chemical analysis, but also environmental or implementation compatibility. Therefore, we are talking here both about the parameters of the substitute material in relation to the stone one, such as chemical composition, mineralogical composition, porosity, strength parameters, etc., but also about the environmental conditions affecting the risk of carrying out conservation actions, the availability of materials and equipment or the level of training of the team local workers. All aspects will be presented in relation to the conservation of historic stone walls on an earth-based mortar, point values will be assigned to them with a description, and a way of determining the risk indicator for the use of substitute material will be presented. The algorithm will be used to determine the risk index for historic stone structures at the Tanais archaeological site.

11

Wyzwania związane z wprowadzeniem testów kompatybilności RSC i ESC

Kycko Magdalena, Kukulski Jacek, Pawlik Marek

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2021

|

Nr 2 (123)

229--241

PL

Testy zgodności konfiguracji pokładowych ETCS (European Train Control System) i GSM-R (GSM for Railways) z przytorowymi instalacjami ETCS i GSM-R na liniach kolejowych (dalej testy kompatybilności ESC/RSC), stanowią dodatkowe sprawdzenie zainstalowanych systemów ETCS i GSM-R, które są niezbędne do potwierdzenia zgodności technicznej urządzeń pokładowych z poszczególnymi instalacjami przytorowymi. Założeniem testów kompatybilności ESC i RSC jest ułatwienie eksploatacji nowych podsystemów, ponieważ ich prawidłowe funkcjonowanie w danym środowisku zostaje w pełni zweryfikowane na etapie wykazania zgodności ESC i RSC. Wymóg zastosowania testów ESC i RSC został określony odpowiednio w pkt 6.1.2.4 oraz 6.1.2.5 TSI CCS [14], [17]. Testy ESC i RSC stają się obowiązkowe w momencie opublikowania zestawów w dokumencie technicznym Agencji Kolejowej UE. Zgodnie z wymaganiami od 1 lipca 2021 r. testy ESC/RSC są obligatoryjne dla wszystkich nowych oraz odnawianych i modernizowanych projektów w zakresie podsystemu „Sterowanie – urządzenia pokładowe”. W związku z wprowadzeniem nowych testów ESC i RSC, które do chwili obecnej nie były realizowane, powstaje wiele problemów interpretacyjnych oraz technicznych. Na to składa się również krótki czas wyznaczony na wykonanie testów na dopuszczonych już instalacjach na liniach kolejowych. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie zagadnień związanych z testami ESC i RSC oraz pokazanie z jakimi problemami należy się zmierzyć, aby takie testy były poprawnie realizowane i mogły być między innymi podstawą do wydania dopuszczenia do eksploatacji.

EN

Compliance tests of the ETCS (European Train Control System) and GSM-R (GSM for Railways) on-board configurations with trackside ETCS and GSM-R installations on railway lines (hereinafter ESC / RSC compatibility tests) constitute an additional check of the installed ETCS and GSM-R systems which are necessary to confirm the technical compatibility of the on-board equipment with the individual trackside installations. The assumption of ESC and RSC compatibility tests is to facilitate the operation of new subsystems, because their proper functioning in a given environment is fully verified at the stage of ESC and RSC compliance demonstration. The requirement to apply the ESC and RSC tests is set out in Clausem 6.1.2.4 and 6.1.2.5 of TSI CCS, respectively. The ESC and RSC tests become mandatowy with the publication of the kits in a technical document of the EU Railway Agency. According to the requirements, from July 1, 2021, ESC / RSC tests are obligatory for all new, renewed and modernized projects in the field of the “Control--Command - On-Board Equipment” subsystem. Due to the introduction of the New ESC and RSC tests, which have not been implemented so far, many interpretation and technical problems arise. This is also due to the short time allowed for the performance of tests on already approved installations on railway lines. This article aims to introduce the issues related to the ESC and RSC tests and to show what problems should be faced in order for such tests to be properly carried out and could be the basis for, among other things, the release to service.

12

Poly(L-lactic acid)/deproteinized natural rubber blends with enhanced compatibility

Mahendra I Putu, Nghia Phan Trung, Phuong Nguyen Thi Hong, Hang Tring Thi, Alias Nur Fazreen, Ismail Hanafi

Polimery

|

2021

|

T. 66, nr 2

105--111

EN

PLLA-g-LMWNR (LMWNR – low molecular weight natural rubber) was used as a compatibilizer (1–3 wt %) of poly(L-lactic acid)/deproteinized natural rubber (PLLA/DPNR) blend (95/5 w/w). The LMWNR was prepared using TiO2/ZnO (9 : 1 w/w) and H2O2 as co-catalyst. The obtained LMWNR was grafted with 0–12 wt % maleic anhydride (LMWNR-g-MA) and then with PLLA (PLLA-g-LMWNR). A significant improvement in the mechanical properties of the PLLA/DPNR blend was found in the blend that contained 3 wt % PLLA-g-LMWNR. Scanning electron microscopy showed a decrease in the pore diameter from 5.44 to 1.56 μm. The thermal analysis of PLLA/DPNR blends showed that the Tg value of PLLA phase shifted from 63.1 to 61.4°C. These results confirmed that PLLA-g-LMWNR can enhance the compatibility of the PLLA/DPNR blend.

PL

PLLA-g-LMWNR (LMWNR – kauczuk naturalny o małym ciężarze cząsteczkowym) stosowano jako kompatybilizator (1–3% mas.) mieszaniny PLLA/DPNR [poli(L-kwas mlekowy)/zdeprotonowany kauczuk naturalny] (95/5 w/w). LMWNR otrzymano z DPNR przy użyciu TiO2/ZnO (9 : 1 w/w) i H2O2 jako kokatalizatora, a następnie szczepiono bezwodnikiem maleinowym w ilości 0–12% mas. (LMWNR-g-MA). PLLA-g-LMWNR uzyskano w wyniku szczepienia PLLA z LMWNR-g-MA. Stwierdzono poprawę właściwości mechanicznych mieszaniny PLLA/DPNR zawierającej 3% mas. PLLA-g-LMWNR. Metodą SEM wykazano zmniejszenie średnicy porów z 5,44 do 1,56 μm. Wartość temperatury zeszklenia Tg fazy PLLA mieszaniny PLLA/DPNR, wyznaczona metodą analizy termicznej, zmniejszyła się z 63,1 do 61,4°C. Uzyskane wyniki potwierdziły, że dodatek PLLA-g-LMWNR zwiększa kompatybilność mieszaniny PLLA/DPNR.

13

Ocena kompatybilności rop naftowych metodą pompową i filtracyjną

Szuflita Sławomir, Krasodomski Wojciech, Kuśnierczyk Jerzy, Wojnicki Mirosław, Warnecki Marcin

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 7

463--470

PL

Z danych Narodowego Banku Polskiego wynika, że w 2019 roku import ropy do Polski wyniósł 26,3 mln ton, z czego główny jej wolumen pochodził z Rosji. Konieczność zapewnienia większego bezpieczeństwa energetycznego kraju wymusza dywersyfikację dostaw ropy naftowej, przez co największe krajowe rafinerie z roku na rok zwiększają udział dostaw z różnych źródeł. Pociąga to za sobą potrzebę nieustannego uzyskiwania informacji o opłacalności przerobu nowych rodzajów ropy i potencjalnych problemach skutkujących podwyższeniem kosztów. Kontrole jakości oferowanych na rynku surowców pomagają zminimalizować ryzyko zakupu niekompatybilnych gatunków rop dzięki upewnieniu się, że proponowana partia spełnia właściwe wymagania jakościowe. Szczególne znaczenie ma fakt, że badania takie należy wykonywać wyprzedzająco, zanim zostanie podjęta decyzja o zakupie konkretnego surowca naftowego i wprowadzeniu go do instalacji w rafinerii. Często jednak zdarza się, że szczegółowe badania wykonywane są dopiero po zakupie. Należy zwrócić uwagę, że samo badanie właściwości fizykochemicznych i określanie wydajności poszczególnych frakcji nie jest wystarczające. Wytrącanie osadów w ciągu logistycznym ropy naftowej jest istotnym problemem zarówno w instalacjach rurociągowych, bazach magazynowych, jak też w instalacjach rafineryjnych, w których przerabiana jest ropa zawierająca zdyspergowane osady. We wcześniejszym etapie badań opracowano skuteczną metodę filtrowania pozwalającą na określenie kompatybilności rop i ich mieszanin. Obecnie uwagę skupiono na opracowaniu nowej metody, która pozwoliłaby na szybszą możliwość wykonania pomiaru kompatybilności przy jednoczesnej możliwości ponownego wykorzystania tej samej próbki. Opracowany nowy sposób badań kompatybilności metodą pompową przetestowano na dwóch ropach pochodzących z różnych kierunków dostaw. Pomiary wykonano dla rop i ich mieszanin w temperaturze 150°C pod ciśnieniem 25 bar. Pomiar kompatybilności rop metodą filtrowania wykorzystano do celów porównawczych, wyznaczając na podstawie masy osadu odseparowanego na specjalistycznych filtrach dopuszczalne udziały procentowe, w których mieszaniny węglowodorowe były kompatybilne.

EN

According to the National Bank of Poland, by the end of 2019, oil imports to Poland amounted to 26.3 million tonnes of crude oil, where the main volume came from Russia. The need to ensure greater energy security enforces the diversification of crude oil supplies, thus the largest domestic refineries are increasing the share of supplies from different sources each year. This entails the need for continuous information on the profitability of processing new types of crude oil and potential problems resulting in increased cost. Quality control of the crude oil offered on the market helps minimize the risk of purchasing incompatible oil types by ensuring that the proposed shipment meets the relevant quality requirements. Of particular importance is the fact that such tests should be performed prior to the decision to purchase a particular crude oil and introduce it to the refinery’s installation. It often happens, however, that detailed tests are performed only after the purchase. It is important to note that testing the physicochemical properties and determining the yield of individual fractions alone is not sufficient. Precipitation of sediments in the logistic chain of crude oil is a significant problem both in pipeline installations, storage depots, and refinery installations, where crude oil containing dispersed sediments is processed. In the previous stage of work, an effective filtration method was developed to determine the compatibility of crude oils and their mixtures. Now, attention was focused on developing a new method that allowed for a faster compatibility measurement capability along with reusing samples for another measurement. The developed new method of pump compatibility testing was tested for two crude oils from different supply directions. The measurements were performed for crude oils and their mixtures at 150°C under 25 bar pressure. Compatibility of crude oils with the filtration method was used for comparison, where based on the mass of sediment separated on special filters, the allowable concentrations where hydrocarbon mixtures were compatible were determined.

14

Surge Protection Designer's Dilemma

Wiater Jarosław

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2021

|

Vol. 12, nr 3(45)

24--28

EN

The paper discusses the issue of programming the lifespan of electrical devices from the viewpoint of the electrical system designer. The contents of standards PN-EN 62305, PN-EN 61000-4-5 have been confronted with daily practice of the end user of electrical wiring. Currently, the described standard-based dilemma has not been resolved yet.

PL

W artykule omówiono problem programowania czasu życia sprzętu elektrycznego z punktu widzenia projektanta instalacji elektrycznej. Skonfrontowano zapisy normy z serii PN-EN 62305, PN-EN 61000-4-5 z praktyką życia codziennego końcowego użytkownika instalacji elektrycznej. Opisany dylemat normalizacyjny nie jest obecnie rozwiązany – w dalszym ciągu będzie można spotkać się z określeniem „spaliło się zgodnie z normą”.

15

Dylemat projektanta zajmującego się ochroną przeciwprzepięciową

Wiater Jarosław

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2021

|

Vol. 12, nr 3(45)

28--31

PL

W artykule omówiono problem programowania czasu życia sprzętu elektrycznego z punktu widzenia projektanta instalacji elektrycznej. Skonfrontowano zapisy normy z serii PN-EN 62305, PN-EN 61000-4-5 z praktyką życia codziennego końcowego użytkownika instalacji elektrycznej. Opisany dylemat normalizacyjny nie jest obecnie rozwiązany – w dalszym ciągu będzie można spotkać się z określeniem „spaliło się zgodnie z normą”.

EN

The paper discusses the issue of programming the lifespan of electrical devices from the viewpoint of the electrical system designer. The contents of standards PN-EN 62305, PN-EN 61000-4-5 have been confronted with daily practice of the end user of electrical wiring. Currently, the described standard-based dilemma has not been resolved yet.

16

Przewidywanie kompatybilności różnych gatunków ropy naftowej na podstawie zależności między stabilnością a składem grupowym mieszaniny

Jarosiński Przemysław

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 8

1222--1226

PL

Przedstawiono wyniki badań stabilności fazowej dwóch gatunków ropy naftowej, które posłużyły do opracowania procedury znajdowania kompatybilnej mieszaniny. Metoda polegała na wykreśleniu zależności między parametrem Heithausa a zawartością poszczególnych grup węglowodorów, a następnie wyznaczeniu optymalnego składu. Przewidywane wyniki weryfikowano za pomocą zmodyfikowanego testu filtracji na gorąco.

EN

The colloidal stability index (Heithaus parameter) was detd. for 2 types of crude oil differing in phys.-chem. properties and for their mixts. (25, 50 and 75% by mass) by turbidimetry. The relationship between the Heithaus parameter and content of particular hydrocarbon groups was plotted and the optimal mixt. compn. was detd. The result of prediction by using the developed model were confirmed by a modified hot filtration test.

17

Badania kompatybilności wybranych gatunków ropy naftowej metodą turbidymetryczną

Jarosiński Przemysław, Lorek Aneta, Liberek Oliwia

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 1

74--77

PL

Przedstawiono wyniki badań kompatybilności dwóch gatunków ropy naftowej, uzyskane za pomocą turbidymetrii statycznej. Stwierdzono brak problemów z kompatybilnością badanych rodzajów ropy. Mieszanina o 75-proc. udziale ropy lekkiej charakteryzuje się lepszą stabilnością fazową od przewidywanej na podstawie proporcji składników. Zastosowana metoda wykazuje potencjalną przydatność do badania kompatybilności różnych gatunków ropy naftowej.

EN

Eight mixts. of 2 crude oils with different physicochem. properties (12.5-87.5% by mass light crude oil) were prepd. The mixts. were dissolved in PhMe to get 10% by mass then placed in turbidimeter cuvette filled with BuPr. The measurement was carried out for 3 h. The detd. stability index of mixts. decreased with an increase in the light crude oil content in the mixt., which indicated a smaller amt. of sediments pptd. during the measurement.

18

Problemy kompatybilności rop naftowych

Krasodomski Wojciech, Altkorn Beata, Duda Anna, Szuflita Sławomir, Krasodomski Michał

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 5

332--339

PL

Ropy naftowe przetwarzane w rafineriach są złożoną mieszaniną węglowodorów, w której rozpuszczone lub zawieszone są związki heteroorganiczne. Tego rodzaju układy cechuje zwykle pewna niestabilność, związana z możliwością wytrącania się struktur wielofazowych zależnych od charakteru chemicznego składników ropy. Zjawiska te wpływają niekorzystnie na przebieg procesów rafineryjnych. Tworzące się zawiesiny, a w konsekwencji osady, związane ze zmianą charakteru chemicznego środowiska – mieszanki węglowodorów pochodzących z rop naftowych, mogą blokować infrastrukturę rafinerii – zbiorniki i rurociągi – a także wymienniki ciepła. Osady te można przeprowadzić do fazy ciekłej, jedynie zwiększając jej polarność. Aby zatem nie dopuścić do termicznie nieodwracalnych zjawisk peptyzacji i sedymentacji struktur i agregatów asfaltenowo-żywicznych, konieczna jest możliwie precyzyjna ocena kompatybilności przetwarzanych rop podczas komponowania wsadu. W prezentowanej pracy zestawiono informacje dotyczące zarówno praktycznych, jak i teoretycznych aspektów kompatybilności rop naftowych. Omówiono zasady klasyfikacji rop naftowych, współczesne poglądy na budowę struktur koloidalnych zawieszonych w środowisku węglowodorowym i teoretyczne podstawy wiedzy o właściwościach węglowodorów jako rozpuszczalników, a także przeanalizowano stosowane techniki i metody oceny kompatybilności surowców naftowych. Przedstawiono testy bibułowe, od najprostszego testu plamkowego (spot test), opracowanego pierwotnie do badania obecności nierozpuszczalnych cząstek w asfaltach, oraz jego wariantów, po metody zautomatyzowane (analizator Porla). Porównano współczynniki charakteryzujące kompatybilność, pokazano sposób wyznaczania współczynników takich jak p-value, równoważnik ksylenowy czy współczynniki Heithausa i ich wykorzystanie. W artykule omówiono również inne parametry opisujące model kompatybilności rop naftowych i ich składników, takie jak parametry rozpuszczalności, zdefiniowane jako liczba nierozpuszczalności IN (ang. insolubility number), będąca również miarą rozpuszczalności asfaltenów, oraz liczba rozpuszczalności mieszaniny SBN (ang. solubility blending number), określająca zdolność ropy do rozpuszczania asfaltenów.

EN

Crude oil processed in refineries is a complex mixture of hydrocarbons in which some heteroorganic compounds are dissolved or suspended. These types of systems are usually characterized by some instability, associated with precipitation of multiphase structures depending on the chemical nature of the oil components. These phenomena affect the proper course of refinery processes. The formed suspensions, and consequently sediments, associated with a change in the chemical nature of the matrix (mixtures of hydrocarbons derived from petroleum), can block the refinery infrastructure – tanks and pipelines – as well as heat exchangers. These deposits can be transferred to the liquid phase only by increasing matrix polarity. Therefore, to prevent thermally irreversible peptization and sedimentation of asphaltene – resin structures and aggregates, it is necessary to assess the compatibility of processed oil as precisely as possible. When composing the charge, it is necessary to assess and test the compatibility of mixed crude oils. This work summarizes information on both the practical and the theoretical aspects of crude oil compatibility. The principles of petroleum classification, contemporary views on the construction of colloidal structures suspended in a hydrocarbon environment, theoretical basis of knowledge about the properties of hydrocarbons as solvents were discussed, and the techniques and methods used to assess the compatibility of petroleum raw materials were analyzed. Blotter tests are presented, from the simplest spot test, originally developed for testing the presence of insoluble particles in asphalt and its variants, to automated methods (the PORLA analyzer). Parameters characterizing compatibility are compared, the method of determining parameters such as the p-value, the xylene equivalent or the Heithaus coefficients and their use is presented. The article also discusses other parameters describing the petroleum compatibility model and their components, such as solubility parameters, defined as the Insolubility Number (IN), which is also a measure of the solubility of the asphaltenes, and the solubility blending number Solubility Blending Number (SBN), determining the oil’s ability to dissolve asphaltenes.

19

Does surface structuring of metallic materials affect thrombocompatibility?

Kamińska Marta, Walczyńska Marta, Walkowiak-Przybyło Magdalena, Komorowski Piotr, Walkowiak Bogdan

Engineering of Biomaterials

|

2020

|

Vol. 23, no. 158 spec. iss.

33

20

Wyniki badań podatności wybranych urządzeń na wyładowania elektryczne - wnioski

Białek Kamil, Wetoszka Patryk, Paś Jacek

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 11

124--126

PL

Realizacja wyładowania elektrostatycznego przeprowadzana jest na dwa sposoby wg. normy PN-EN 61000-4-2 [1]. Wyładowanie może odbywać poprzez kontakt końcówki generatora ESD z powierzchniami przewodzącymi badanego urządzenia (złącza wejściowe i wyjściowe, zasilające, teletransmisyjne, itd. oraz metalową obudowę). Drugim rodzajem jest wyładowanie powietrzne stosowane wtedy, gdy nie ma możliwości podania wyładowań poprzez kontakt do szczelin i otworów, a także powierzchni izolujących, wykorzystując zaokrągloną końcówkę rozładowczą.

EN

The implementation of electrostatic discharge is carried out in two ways according to PN-EN 61000-4-2 standards: discharge by contact of the ESD generator tip with conducting surfaces of the tested device (connectors, metal casing), air discharge used when there is no possibility of giving discharges through contact with gaps and openings, as well as insulating surfaces, using a rounded discharge end.