W pływ koloru na ludzką podświadomość i psychikę jest tematem badań naukowców wielu dziedzin nauki - zakres wpływu barw na człowieka jest szeroki oraz złożony, a czynniki powodujące reakcje na daną barwę mają podłoże zarówno biologiczne, psychologiczne, emocjonalne, jak i kulturowe. Odwołując się do rezultatów badań na temat teorii koloru, analizie został poddany ich wpływ na odbiór obiektów architektonicznych - zarówno w zakresie oddziaływania w bliższym ich widzeniu - odbioru projektu, jak i dalszym - w ramach szerszego kontekstu czy założenia urbanistycznego. W artykule zostały przytoczone wybrane projekty holenderskiej pracowni MVRDV, wyróżniające się dużym udziałem intensywnych, jasnych i czystych barw, ze zwróceniem uwagi na znaczenie ich użycia w projektach architektonicznych, urbanistycznych, wnętrz oraz instalacji artystycznych. Rozważania teoretyczne uzupełnione są odpowiedzią jednej z wiodących architektek z rotterdamskiej pracowni - Fokke Moerel, na postawione w ramach artykułu pytania.
EN
The influence of colour on the human subconscious and psyche is the subject of research in many fields of science - the scope of the influence of color is various, as its impact on humans is complex, including biological, psychological, emotional and cultural basis. Referring to the results of scientific research on the theory of color, the impact of the colour will be analyzed in the context of perception of architectural forms, both in small and large scale, comprising seeing it as an singular object and within a wider context as a part of urban tissue. The article cites a selection of projects by the dutch MVRDV studio, that stands out due to uncommon, astonishing use of intense, bright and pure colors, paying attention to the importance of their purpose in architectural and urban projects, interiors and artistic installations. Theoretical considerations are supplemented with the answers of one of the leading architects from the Rotterdam studio - Fokke Moerel, referring to the main issue of the article.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Vivid colours in external views of the latest works of architecture are not commonplace. Le Corbusier introduced basic colours delicately, on small fragments. Architects inspired by his work most often select rather small fragments, marking with only a single colour that is clearly contrasted with the entire composition. The construction of massings with vivid colours is the domain of either young and bold or experienced architects who can convince decision-makers about their proposals and rationale. The author presents structures with elements of various colours, as well as single-colour structures that feature surprisingly striking colours, completed by outstanding contemporary architects.
PL
Ostre kolory na zewnętrznych ścianach budowli architektury najnowszej nie występują często. Le Corbusier delikatnie wprowadzał na małych kawałkach kolory podstawowe. Inspirowani jego twórczością architekci wybierają raczej niewielkie fragmenty powierzchni, używając najczęściej tylko jednego koloru skontrastowanego wyraźnie z całą kompozycją. Budowanie brył o mocnych żywych kolorach jest domeną młodych odważnych architektów lub tych doświadczonych, którzy potrafią przekonać decydentów do swoich wyobrażeń i racji. Autorka przedstawia obiekty z elementami różnych kolorów, a także jednobarwne o zaskakujących mocnych barwach, realizowane przez wybitnych współczesnych architektów.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano rzadko podnoszony do tej pory w Polsce problem kolorystyki w architekturze zewnętrznej oraz kwestię braku uregulowań tych zagadnień na poziomie ustawowym. Artykuł porusza pojawiający się coraz częściej problem dotyczący eklektycznej i nieprzemyślanej kolorystyki architektury zabudowy miast i wsi w Polsce, który wynika z braku decyzyjności na poziomie ujednoliconych procedur w ramach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
EN
This article presents the problem of coloring in external architecture rarely discussed in Poland and the lack of regulation of these issues at the statutory level. The article addresses growing problem of the eclectic and ill-considered color of urban and rural architecture in Poland, resulting from the lack of decision-making at the level of harmonized procedures within local spatial development plans.
Kolorystyczny chaos panujący w większości miast Polski obecny jest także w Tychach, mieście szczególnym dla rozważań tak urbanistycznych jak i socjologicznych. Wyjątkowość związana jest z kompleksowością procesu projektowania i budowania nowego miasta od podstaw w niezwykle krótkim okresie. Ten fakt skłania mnie do licznych przemyśleń i poszukiwań penetrujących możliwie wiele aspektów, zbierając w ten sposób doświadczenia potrzebne w projektowaniu. Wspomniany chaos w operowaniu barwą w mieście wzmaga nieład przestrzenny i potęguje niekorzystny odbiór kształtu otoczenia. Oczywiście odczuwanie tego zjawiska jest różne wśród mieszkańców, co spowodowane jest różnym poziomem świadomości estetycznej. Niniejszy tekst ma zwrócić uwagę na problem i podstawowe aspekty kolorystyki budynków, której rola jest ważna – i tu wszyscy są dość zgodni - ale sposób dobierania kolorów, a nawet sam fakt, że można to regulować w planowaniu przestrzennym, spotyka się ze zdziwieniem, a także oporem. Jest w zagadnieniu kolorystyki również ważny problem poszanowania tradycji oraz „pracy poprzedników”.
EN
Colourful chaos present in most Polish cities exists also in Tychy, a unique town for considerations such as urban planning and sociology. The uniqueness is related to the complex process of designing and building a new city from scratch in a very short period of time. This fact leads me to many thoughts and exploration penetrating as many aspects of collecting experience thus needed in design. That chaos in manipulating colour in spatial disorder increases and intensifies the shape of disadvantaged environment. Of course, the perception of this phenomenon is different among the residents, what is caused by different levels of aesthetic awareness. This text intendeds to draw attention to the problem and the basic aspects of the colour of buildings, which role is important - and here we all are quite unanimous - but the way colours are governed, and even the fact that it can be adjusted in planning, have been met with astonishment, as well as resistance. There is also the issue of colour important issue of respect for tradition and "predecessors work".
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Modern technologies so willingly used in the creation of image of the modern architecture strengthened the primacy of the vision above other senses. The elementary sensory feeling – the main attribute of seeing sensations – is the phenomenon of colour. Colour ideally corresponds to the modern activity of change – itself a factor with high dynamics and variation – it is both a value in itself and a value creating various special relations.
PL
Nowoczesne technologie tak chętnie wykorzystywane w kreowaniu wyrazu współczesnej architektury wzmocniły prymat wzroku ponad pozostałymi zmysłami. Elementarnym zaś doznaniem zmysłowym, będącym głównym atrybutem doznań wzrokowych, jest zjawisko koloru. Kolor doskonale odpowiada współczesnej aktywności zmiany, sam będąc czynnikiem o dużej dynamice i zmienności, stanowi zarówno wartość samą w sobie, jak i wartość kreującą rozmaite stosunki przestrzenne.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Colour plays a significant role in Mexican culture. Our study deals with four areas of using colour in a spatial composition on an architectural and urban scale. These are murals, i.e. monumental painting in the structure of architectural objects, colourful traditional and modern architecture, ornamental forms and structures, and current trends in the revalorisation of historical cities.
PL
W kulturze Meksyku dużą rolę odgrywa kolor. W opracowaniu ukazano cztery obszary zastosowania koloru w kompozycji przestrzennej w skali architektonicznej i urbanistycznej. Są to murale, czyli monumentalne malarstwo w strukturze obiektów architektonicznych, barwna architektura tradycyjna i nowoczesna, formy i struktury dekoracyjne oraz aktualne tendencje w rewaloryzacji miast zabytkowych.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article discusses different ways of implementing architectural colour games in space. The author has selected examples of “colourful games” in which colour composition plays a key role. Colour is also presented as an element of the conscious, oftentimes dynamic game, played between architect and spectator. Finally, colour becomes the game itself, part of the experiment in space – architectural performance, as well as a representative of the “fun and game” aesthetic
PL
W artykule zaprezentowano różne sposoby realizacji architektonicznych gier z kolorem w przestrzeni. Przedstawiono przykłady „gier w kolory”, w których zestawienie barw odgrywa główną rolę w kompozycji budynku. Kolor jest też prezentowany jako element świadomej, nierzadko dynamicznej gry architekta z widzem. Kolor wreszcie sam staje się grą, przedmiotem czasowego eksperymentu w przestrzeni – architektonicznego happeningu i reprezentantem estetyki „gry i zabawy”.
Zagadnienia poruszane w artykule są związane z wieloletnimi badaniami autorki prowadzonymi w dziedzinie kształtowania kolorystyki w architekturze i krajobrazie wsi, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Polski Południowej. Autorka stara sie udzielić odpowiedzi na pytanie, czy tradycyjne rozwiązania kolorystycznomateriałowe stosowane w architekturze wiejskiej są możliwe do zastosowania współcześnie, czy też stanowią element dziedzictwa kulturowego mającego wartość jedynie historyczną. Wyniki analiz kompozycji kolorystycznej tradycyjnego zespołu wiejskiego oraz skonfrontowanie ich ze współczesnym zjawiskiem „chaosu kolorystycznego” na terenach wiejskich w Polsce pozwalają na sformułowanie wniosku, że tradycja stosowania koloru w architekturze ma długą tradycję, jak również element inspiracji, stanowiący bazę do stworzenia profesjonalnej i efektywnej metody doboru koloru w tworzonej współcześnie architekturze polskiej wsi.
EN
Main goal of this article was to select and define those attributes of color use in traditional rural architecture, which were responsible for their high aesthetic value. Author tried to answer to the question, if some traditional color - material solutions are possible to be used today. Analysis of the traditional color compositions were based on professional literature descriptions, archive materials from PIBSzL (National Institute on Folk Art Research), XIX c. paintings and photographs of buildings found in open-air museums or in situ. Author tried also to find some analogies between so called Great Art and Folk Art through: comparison of contemporary abstract paintings and color compositions of traditional facades and creation of abstract compositions based on colors of rural houses. Results of those analyses and it’s confrontation with “color chaos” effect of present polish rural areas, enables to formulate conclusion, that traditions of color use in regional architecture could be treated as inspiration and base for professional color design method for modern rural settlements. To be in accordance with traditional solutions, we don’t need to copy past color selections. We only need to follow universal rules of composing – admitted in contemporary Great Art and present also in Folk Art. Using of this rules widens the spectrum of formal solutions, which may be used in color design in the future.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Tworzenie harmonii wizualnej pomiędzy krajobrazem a architekturą w oparciu o projekt kolorystyki. Pewne czynniki jednoczące (skala, proporcje, materiał, kolor) są niezbędne dla wywołania wrażenia harmonii wizualnej w naszym otoczeniu. Obecnie projekt kolorystyki jest jednym w najważniejszych sposobów harmonizacji obiektów architektonicznych, zróżnicowanych w zakresie skali i stylu. Metoda "geografii koloru" opiera się na stwierdzeniu, że każdy region geograficzny posiada własną, unikalną paletę kolorów. Kolory architektury i krajobrazu tworzą "bazę kolorystyczną", która może zostać wykorzystana w projekcie kolorystyki, dając harmoniczne i przyjemne wrażenia wizualne.
EN
Creating visual harmony between landscape and architecture based on colour design. Some unifying factors (scale, proportions, material and colour) are necessary for the impression of visual harmony in our surroundings. Today colour design is one of the most important ways of harmonising architectural objects that are diverse in scale and style. The "colour geography" method is based on the statement that every geographical region has its own, unique colour palette. Architectural and landscape colours create a "colour base", which can be used for colour design, creating a harmonious and pleasant visual impression.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Reaction against the greyness of architecture of late modernism and as the consequence its dullness in 70. and 80. provoked the explosion of uncontrolled colouring of our surroundings in two last decades. There are several reasons of the phenomenon, yet the most important is the acceptation by the common run of creators and consumers the post-modern tendency to extreme free choice.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przez dziesiątki lat spierano się o kolor w architekturze. Pogląd na kolorystykę utrudnia znikoma ilość materiałów źródłowych i archiwaliów dotyczących tego zagadnienia. Także łatwo ulegająca zapomnieniu, nieudokumentowana zmiana kolorów elewacji, wręcz uniemożliwia badania. Ze względu na brak barwnych fotografii, historykom architektury i sztuki pozostają opisy w prasie lokalnej, czasopismach fachowych, manifesty architektoniczne i rysunki. Na podstawie tych materiałów udało się badaczom wyróżnić kilka okresów kolorystycznych w architekturze na przestrzeni lat 1900-1933. Jest charakterystyczne, iż cechy danego stylu w architekturze pozostają w ścisłym związku z kolorem. Wyrażały tego samego ducha epoki. Na przełomie wieków historycy sztuki i architektury krytykowali szarość, smutek koszarów czynszowych i bezbarwnych, burych przedmieść. Był to okres strachu przed kolorem. Na początku XX wieku pojawiły się pierwsze głosy krytyczne tej szarej rzeczywistości, początkowo teoretyczne, nie poparte konkretnymi projektami kolorystycznymi. Problem planowania kolorystycznego w mieście wydaje się być nadal aktualny. Czy należałoby je zorganizować projektując odgórnie kolorystykę jego poszczególnych fragmentów (zespołów urbanistycznych), wyłaniając propozycje drogą konkursów, czy też sporządzać je w specjalnie powołanych w tym celu instytucjach. Należy oczywiście zaznaczyć, że metody te mogą okazać się zawodne w odniesieniu do obiektów zabytkowych, których kolorystyka powinna być ustalana nie tylko ze względów estetycznych, lecz także uwzględniając specjalistyczne badania metodami konserwatorskimi.
EN
Two methods of designing have been presented, leading to the same goal which was to make the city colourful. Colouristic dictatorship or counsel based on voluntary choice? The experiences of Wroclaw and Frankfurt-on-Main showed that two ways turned out to be effective. Due to the action Colourful town - Die Farbige Stadt in the years 1925-1930, many German towns acquired new, picturesque features. Undoubtedly, the movement for colour owes its existence to architects, pioneers in the sphere of designing colouristics. Especially Bruno Taut and Ernst May with their popularizing activity and experimental projects drew attention to the problem of relationship between architecture and colour. Each time, an important role was also played by the building authorities in creating the artistic form of towns by supporting the colouristic movement and through displaying initiative in its appropriate organization. The problem of town colour planning still seems to be current. Should it be organized authoritatively by designing the colour of particular town fragments (urbanistic complexes) - presenting propositions through holding competitions, or should colour planning be carried out in institutions specifically called into being with this in aim. It should of course be stressed that these methods may prove deceptive in the case of monumental objects whose colour should be determined not so much from the point of view of aesthetics but through taking into consideration the results of specialists studies of conservation methods. In the instance of architecture from the period between the two world wars there have survived discriptive materials which may be helpful, in the case of larger urbanistic complexes, in recreating the colour. In the conservation of housing estates from the twenties it also seems important to draw attention to the colour of the coat of paint of door and window woodwork and maintaining its divisions, which were keenly studied by architects.
Kolor jest bardzo ważnym czynnikiem w odczytywaniu formy i wyjaśnianiu związków bryły z terenem. Również postrzeganie zjawisk przestrzennych zawdzięczamy po części układom kolorów, bezpośredniemu zestawieniu kolorowych powierzchni oraz efektom atmosferycznym działającym na kolor. Kolor w architekturze istnieje w trzech wymiarach i podlega przeobrażeniom pod wpływem zmieniającego się oświetlenia. Może być widziany w cieniu, półcieniu, w blasku słońca, na tle jasnego lub pochmurnego nieba i w każdym przypadku ta sama barwa będzie miała inne zabarwienie, ton i odcień, Istnieją też cztery różne skale, w których kolor w mieście może być widziany: skala miasta lub dzielnicy, skala ulicy, skala budynku i skala detaiu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.