Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

List do Redakcji. Kilka uwag o radiografii klatki piersiowej

Nowak Piotr, Pasieka Ewa

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 1

9--11

PL

Z zainteresowaniem przeczytaliśmy artykuł H. Mizgalskiej-Traczyk i wsp. Porównanie parametrów ekspozycji do zdjęcia klatki piersiowej dorosłych pacjentów przyjętych na oddział ratunkowy Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie z parametrami zawartymi w Procedurach Wzorcowych (Prawo atomowe – Dz.U. z 2014 r.). Zastanawialiśmy się nad zaleceniami i wnioskami stawianymi przez autorów, co skłoniło nas do weryfikacji argumentów na podstawie analizy piśmiennictwa. Odwołujemy się do kilku aspektów, np. automatycznej kontroli ekspozycji, kolimacji, niskich i wysokich napięć anodowych w praktyce klinicznej.

EN

We were very interested to read the article by H. Mizgalska-Traczyk et al. Comparision of exposure parameters to chest X-ray of adults patients admitted to the emergency department of the University Hospital in Cracow with parameters contained in the Standard Protocols (Atomic Law in Official Journal of 2014). We considered the recommendations and conclusions made by the authors, which prompted us to verify the arguments based on an analysis of the literature. We refer to several aspects, for example: automatic exposure control, collimation, low vs. high tube voltages in clinical practice.

2

Analiza wielkości pól radiogramów z kolimacją przed- i poekspozycyjną

Nowak Piotr, Pasieka Ewa

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 2

89--97

PL

Kolimacja jest to ograniczanie wiązki promieniowania rentgenowskiego do obszaru badanej części ciała, pozwalające ochronić pozostałe tkanki przed zbędnym narażeniem. Definicja ta dotyczy kolimacji przedekspozycyjnej, czyli przed wykonaniem emisji promieniowania, z wykorzystaniem symulacji świetlnej. Cel: Celem badania była analiza pól radiogramów z kolimacją przed- i poekspozycyjną oraz porównanie otrzymanych wyników z radiogramami grupy kontrolnej i wartościami referencyjnymi. Materiały i metody: Analizie retrospektywnej poddano 200 radiogramów wykonanych w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Połowę stanowiły zdjęcia rentgenowskie z postprocessingową zmianą wielkości pól kolimacji. Grupę kontrolną utworzono z losowo wybranych radiogramów z kolimacją przedekspozycyjną. W analizie uwzględniono wiek i płeć pacjentów oraz rodzaj projekcji i zakresy badań. Przeprowadzono pomiar długości i szerokości radiogramów z wykorzystaniem stacji roboczej z oprogramowaniem syngo 2 007 S iemens o raz w yliczono p ola p owierzchni. Zebrane dane poddano analizie statystycznej przy użyciu programu Statistica 13.3. Wyniki: Większą część radiogramów (126; 63,00%) wykonano kobietom. Przeciętny wiek badanych wyniósł 56,00 lat i mieścił się w przedziale od 12-94 lat. Najczęściej obrazowanym obszarem była klatka piersiowa (50; 25,00%). Zdjęcie transtorakalne kości ramiennej było radiogramem najczęściej poddawanym poekspozycyjnej zmiennie wielkości pola. Przeciętna wielkość wyjściowa radiogramu z grupy zdjęć poddanych poekspozycyjnej zmianie wielkości pola kolimacji wyniosła 1020,78 cm2, natomiast po obróbce 545,22 cm2. W analizowanym materiale przeciętnie wielkości pól kolimacji radiogramów po obróbce były o 313,39 cm2 m niejsze. W ymiary radiogramów i pola powierzchni różniły się od siebie w sposób istotny statystycznie przed i po wykonaniu obróbki postprocessingowej (we wszystkich przypadkach p < 0,001). Pola kolimacji i wymiary radiogramów, z grupy zdjęć poddanych obróbce postprocessingowej, wykonane kobietom i mężczyznom różniły się od siebie w sposób istotny statystycznie (p < 0,05 we wszystkich przypadkach poza długością) i przyjmowały przeciętnie wyższe wartości dla kobiet. W grupie zdjęć, które zostały opracowane po ekspozycji, liczba zdjęć o polu powierzchni większym niż wartość referencyjna wyniosła 55 (55,00%), natomiast po zastawaniu obróbki 33 (33,00%). Wnioski: W przeprowadzonym badaniu radiografia transtorakalna bliższego końca kości ramiennej była zdjęciem rentgenowskim, które najczęściej poddawano poekspozycyjnej zmianie wielkości pola. Najliczniejszą grupę zdjęć, gdzie odnotowano przekroczenia wielkości referencyjnej w zakresie pola obrazu stanowiły radiogramy transtorakalne kości ramiennych i skośne stawów krzyżowo-biodrowych. Największe przekroczenia wielkości pól kolimacji od wartości wzorcowych zarejestrowano w przypadku diagnostyki stawu łokciowego w obu projekcjach. Istnieje potrzeba ciągłego doskonalenia w technice wykonywania radiografii w oparciu o wnioski z analiz zdjęć odrzuconych.

EN

Collimation is reduction of X-ray beam to area of the body that being study. The aim of using collimation is protection other tissue of minimize their unnecessary exposing. This definition is refers to pre-processing collimation which is perform before radiation emission, with using light simulation. Aim: The aim of the research was analysis radiograms field size before and after post-processing changing and compare them with radiograms from the control group and the referential value. Material and methods: Retrospective analysis was performed on 200 radiograms. All of them was taking in Department of Radiology University Hospital in Bialystok. The half of analysed radiograms was radiograms who been changing in post-processing way. Control group was randomly select radiogram with pre-processing collimation. The analysis included, age and sex of the patient, view of the radiograms and part of body. A measurement of the length and width of the radiographs was made and the collimation field was calculated on the obtained data. The measurements were perform on work station with syngo 2007 Siemens. Collected data was analysed with using Statitica 13.3. Results: The most frequently radiographs (126; 63,00%) was taken for women. The age of patients ranged from 12 to 94 years with typical value of 56,00 years. The most common X-ray was chest radiograph (50; 25,00%). The transthoracic humerus X-rays was the radiograms witch were most frequency changing collimation field in post-processing way. The typical output size of radiogram, from the group of radiogram for witch used post-processing changing of size, was 1020,78 cm2 while after making change typical collimation size was 545,22 cm2. In the analysing data typical radiogram size, after making post-processing was smaller about 313,93 cm2 than before doing edition. The collimation field and size of radiograms was statistical significant different in the group of radiograms before and after making post-processing changing (in all causes p < 0,001). The collimation field and sizes of radiogram, in the group of radiograms witch were used post-processing, were a statistical significant different for women and men (in all causes without length p < 0,05). The collimation field and sizes of radiograms was statistical lower value for men than for women. In the group of X-rays which were changing in post-processing way, before making the change 55 (55,00%) radiograms were collimation field greater that referential value and after making the change only 33 (33,00%) X-rays. Conclusion: In the research the transthoracic lateral projection of humerus X-rays was the radiographs which were most frequency changing collimation field in post-processing way. The transthoracic lateral projection of humerus radiogram and sacroiliac joint oblique view were the roentgenograms witch collimation size was most frequency greater than referential value. Most commonly excessive collimation size in reference to referential value was showed on elbow X-rays in both views. There is necessary constantly perfecting in the technique of making radiogram. The perfecting will be perform based on conclusion resulting from analysis of rejected radiograms.

3

Retrospektywna analiza wybranych parametrów jakości radiografii kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym

Pasieka Ewa, Nowak Piotr, Martonik Diana

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2019

|

Vol. 8, nr 5

391--398

PL

Wprowadzenie: Radiografia kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym (RTG LS) należy do najczęściej wykonywanych procedur diagnostyki obrazowej. W 2010 roku współczynnik częstości na 1000 mieszkańców Unii Europejskiej wynosił 40,6. Cel: Celem pracy była retrospektywna analiza parametrów jakości radiografii kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym. Materiały i metodyka: Analizie retrospektywnej poddano 420 losowo wybranych zdjęć kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego (210 w projekcji przednio-tylnej, AP oraz 210 w projekcji bocznej, LAT). Analiza obejmowała: miejsce padania promienia centralnego, zakres badania, symetrię radiogramu, fazę oddechową, w jakiej wykonano radiografię boczną, poprawność pozycjonowania względem komory automatyki ekspozycji, częstość stosowania lateralizacji oraz przygotowanie pacjenta. Za punkt padania promienia centralnego przyjęto miejsce przecięcia przekątnych radiogramu. Ocenę zakresu badania wykonano, porównując z zakresem anatomicznym opisanym w procedurze wzorcowej. Zebrane dane poddano analizie statystycznej przy użyciu programu Statistica 13.3 przy zastosowaniu poziomu istotności p = 0,05. Wyniki: Promień centralny najczęściej (58; 27,62%) na zdjęciach AP padał na środową część czwartego kręgu lędźwiowego, natomiast na zdjęciach bocznych (53; 25,24%) na trzon trzeciego kręgu lędźwiowego. Na zaledwie 15 (7,14%) radiogramach obszar objęty badaniem był zgodny z opisanym w procedurze wzorcowej. Symetrią pozycjonowania pacjenta w zakresie zachowania płaszczyzny strzałkowej i czołowej charakteryzowało się 120 (57,14%) zdjęć AP, natomiast zachowaniem symetrii w linii pośrodkowej 102 (48,57%) rentgenogramów. W znaczącej większość radiografii (198; 94,29%) przednio-tylnych system automatyki ekspozycji został wykorzystany poprawnie. Natomiast w przypadku projekcji bocznych odsetek zdjęć z prawidłowym pozycjonowaniem względem komory automatyki ekspozycji był niższy (116; 55,24%). Większość (120; 57,14%) zdjęć bocznych wykonanych zostało na wydechu, 74 (35,24%) na wdechu, a w przypadku 30 (14,29%) radiogramu ocena fazy oddechowej nie była możliwa. Określenie strony badanej pacjenta znalazło się na 208 (99,05%) zdjęć przednio-tylnych oraz 62 (29,59%) bocznych. Przygotowanie pacjenta do badania ocenione zostało jako poprawne w przypadku 4 (1,90%) zdjęć AP oraz 24 (11,43%) radiogramów bocznych. Projekcja radiogramów wpływała w istotny statystycznie sposób na częstość oceny przygotowania pacjenta za poprawny (p < 0,001). Wnioski: Ocena miejsca padania promienia centralnego wiązki promieniowania i obszaru objętego badaniem są cennymi czynnikami oceny jakości radiogramów. Analiza materiału własnego wskazuje na konieczność ciągłego doskonalenia z zakresu pozycjonowania pacjenta.

EN

Introduction: Radiography of the lumbosacral spine is one of the most frequently performed diagnostic imaging procedures. In 2010, the frequency ratio per 1000 inhabitants of the European Union was 40,6. Aim: The aim of the study was a retrospective analysis of the quality parameters of the spine radiography in the lumbosacral segment. Material and methods: 420 randomly selected X-rays of the lumbosacral spine (210 in anterior-posterior projection and 210 in lateral projection) were retrospectively analyzed. Included in the analysis was: the place of central radius incidence, the scope of the examination, symmetry of the radiograph, the respiration phase in which the lateral radiography was performed, correctness of positioning relative to the automatic exposure control chamber, frequency of lateralization and patient preparation. The intersection of the radiographs was taken as the point of incidence of the central ray. The assessment of the scope of the examination was made by comparison with the anatomical scope described in the reference procedure. The collected data was subjected to statistical analysis using Statistica 13.3 with the significance level p = 0,05. Results: In the AP X-rays the central ray most often (58; 27,62%) was directed on the middle part of the fourth lumbar vertebra, while on the lateral views it was most often (53; 25,24%) directed on the body of the third lumbar vertebra. The area covered by the examination was consisted with that described in the reference procedure only on 15 (7,14%) radiographs. The symmetry of patient positioning in terms of maintaining the sagittal and frontal planes was described in 120 (57,14%) AP images, while maintaining symmetry of the median line was described in 102 (48,57%) of the radiographs. In the vast majority of the anteroposterior radiographs (198; 94,29%) automatic exposure control system was used correctly. However, in lateral views the percentage of X-rays with correct positioning relative to the automatic exposure chamber was lower (116; 55,24%). The majority (120; 57,14%) of the lateral views were taken with exhalation, 74 (35.24%) with inspiration, and in case of 30 (14,29%) radiographs respiratory phase assessment was not possible. Lateralization was present in 208 (99,05%) anteroposterior views and in 62 (29,59%) lateral views. Patient preparation for the examination was assessed as correct for 4 (1,90%) AP radiographs and 24 (11,43%) lateral radiographs. Radiographic projection had a statistically significant effect on the frequency of assessing patient preparation as correct (p < 0,001). Conclusions: The evaluation of the place of central radius incidence and the area covered by the exam are valuable factors in the quality assessment of radiographs. The analysis of our own material indicates the need for continuous improvement in patient positioning.

4

Dose area product podczas radiografii stawu łokciowego : doświadczenia własne

Martonik D., Nowak P., Metelska A., Pasieka E.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2018

|

Vol. 7, nr 1

49--53

PL

Ocena narażenia w radiografii ogólnej może być prowadzona przez pomiar dose area product (DAP). DAP to parametr charakteryzujący wiązkę, który może posłużyć do szacowania ryzyka działania promieniowania rentgenowskiego na organizm ludzki. Cel: Celem badania jest retrospektywna ocena wartości dose area product podczas radiografii stawu łokciowego w dwóch projekcjach oraz ustalenie wartości DAP przy polu kolimacji mniejszym od wartości referencyjnej. Materiały i metody: Analizie retrospektywnej poddano 338 kolejnych radiogramów stawu łokciowego wykonanych w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Wykonana analiza obejmowała wartości dose area product, napięcia anodowego oraz obciążenia prądowo-czasowego radiografii w projekcji przednio-tylnej i bocznej. Przeprowadzono pomiar długości i szerokości radiogramów na stacji przeglądowej. Na podstawie uzyskanych danych z pomiarów wyliczono pola powierzchni zdjęć rentgenowskich. Wartości uzyskanych pól kolimacji porównano z wartością referencyjną 234 cm2 (13 x 18 cm). O bliczenia s tatystyczne wykonano przy użyciu programu MS Excel 2013 oraz Statistica 12,5. Wyniki: W analizowanym materiale było 170 (50,30%) radiogramów wykonanych mężczyznom oraz 168 (49,70%) kobietom. Wiek pacjentów mieścił się w przedziale od 19 do 92 lat. Średnia wielkość pola kolimacji radiogramu wynosiła 382,88 cm2. Statystycznie najczęściej wybieranymi parametrami przy wykonywaniu radiogramów stawu łokciowego było 57 kV i 2,93 mAs. Dose area product w badanym materiale wyniósł średnio 0,031 Gy·cm2. Dominanta współczynnika DAP to 0,017 Gy·cm2, a jej liczebność 42 (12,43%). Największa odnotowana wartość to 0,073 Gy·cm2, a najniższa 0,016 Gy·cm2. Średnia wartość DAP radiografii, których wielkość pola kolimacji przekraczała wartość referencyjna, wyniosła 0,033 Gy·cm2, natomiast radiografii, których pole nie przekraczało wartości uznanej za graniczną: 0,018 Gy·cm2. Wnioski: Średnie wartości dose area product w projekcji przednio- -tylnej i bocznej stawu łokciowego są podobne. Średnia wartość dose area product w grupie radiogramów o polu powyżej wartości referencyjnej jest prawie dwukrotnie wyższa.

EN

Evaluation exposure in radiography may can lead to measuring the dose area product (DAP). DAP is a parameter, which characterise the beam, and can be used to estimate the risk of X-ray radiation on the human body. Aim: The aim of the study was retrospective result of the dose area product during radiography of the elbow joint in two views and set the value of the DAP at the reference collimation. Materials and methods: We conduct a retrospecitive analisys of subsequent 338 X-ray images of the elbow joint from Radiology Department Medical University Hospital in Bialystok. The analysis included values of the dose area product, tube potential and tube current-time products for radiography in two views: anteroposterior (AP) and lateral (LAT). Length and width measurments of the X-ray fields were carried out on the review station. On the obtained data was calculated surface area radiographs. Collimation field values were compared with a reference value 234 cm2 (13 x 18 cm). Statistical analysis was done of using MS Excel 2013 and Statistica 12.5. Results: In the analyzed material was 170 (50.30%) radiographs which was making to men and 168 (49.70%) women. The age of patients ranged from 19 to 92 years. The average collimation field size of the X-rays was 382.88 cm2. Statistically, the most-selected parameters when making the radiographs of the elbow joint was 57 kV and 2.93 mAs. Dose area product i n t he m aterial was averaged about 0.031 Gy·cm2. The mode factor DAP totalled 0.017 Gy·cm2 and the number was 42 (12.43%). The largest recorded value was 0.073 Gy·cm2 and the lowest value was 0.016 Gy·cm2. The average value of the DAP in radiography, which the size of the field collimation exceeded the reference value was 0.033 Gy·cm2, but under the values limit 0.018 Gy·cm2. Conclusions: The average values of dose area product are similar in the two views elbow joint. The average value of dose area product in the group of radiographs of the field above the reference value is almost twice as high.

5

Określenie punktu padania promienia centralnego jako narzędzie kontroli jakości radiografii klatki piersiowej

Pasieka E., Żelechowicz M.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2017

|

Vol. 6, nr 2

69--73

PL

Umiejętne posługiwanie się punktem padania promienia centralnego (PC) jest jednym z głównych wyznaczników prawidłowego pozycjonowania pacjenta do radiografii. Podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej PC pada w linii pośrodkowej tylnej badanego pacjenta, na wysokości dolnych kątów łopatek, co odpowiada siódmemu kręgowi piersiowemu. Celem pracy jest określenie punktu padania promienia centralnego poprzez wykreślenie przekątnych radiogramu klatki piersiowej. Materiał i metoda: Dokonano retrospektywnej oceny punktu padania promienia centralnego na 160 radiogramach klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej. Zdjęcia rentgenowskie wykonano w technice cyfrowej w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Radiogramy do analizy wybrano losowo spośród wykonanych w okresie 1.01.2015-30.06.2015 przy użyciu aparatu rentgenowskiego Axiom Aristos FX Plus Siemens. Ustalenie punktu padania PC przeprowadzono, dokonując wykreślenia przekątnych radiogramu na stacji opisowej do radiografii ogólnej. Wyniki: Najczęściej jako punkt padania promienia centralnego zidentyfikowano trzon 8 kręgu piersiowego (n = 61; 38%). W przypadku 23% radiogramów identyfikacja trzonu kręgowego była niemożliwa, ze względu na niski kontrast i brak uwidocznienia szczegółów. Średnia wartość wskaźnika masy ciała (BMI) pacjentów, którym wykonano radiogramy o niskim kontraście, była zdecydowanie wyższa niż w grupie, gdzie interpretacja była możliwa (34,2 vs. 24,4). Wnioski: Określenie miejsca przecięcia przekątnych wydaje się być właściwym narzędziem do oceny jakości radiogramów klatki piersiowej. Technika ta może być wykorzystana w analizie zdjęć odrzuconych. Ograniczeniem zastosowania jest niski kontrast radiogramów wykonanych pacjentom z wysokim BMI.

EN

Using the point of central beam incidence during X-ray imaging is an element of radiographer’s good clinical practice. When positioning the patient for a chest X-ray in the posterior-anterior projection, central beam incidence is in the posterior midline, at the lower angles of the shoulder-blades, which corresponds to the 7th thoracic vertebra. The aim is to identify the point of central beam incidence during chest X-ray imaging by marking the diagonals. Materials and methods: The point of central beam incidence was assessed on 160 chest radiographs in the posterior-anterior projection. Digital X-ray images were taken at the Department of Radiology, Medical University Hospital in Bialystok. Radiographs were randomly selected for analysis among those taken in the period from January 1 to June 30, 2015. The point of central beam incidence was determined by marking the diagonals of the radiograph on the monitor displays. The place of diagonals intersection was identified by vertebral body in the thoracic spine. Results: The most common point of central beam incidence was at the 8th thoracic vertebra (n = 61; 38%). In 23% of radiographs, identification of the vertebral body was impossible due to low contrast and lack of visible details. Mean BMI of patients whose radiographs had low contrast was higher than in the group where interpretation was possible (34,2 vs. 24,4). Conclusions: Identifying the point of diagonals intersection seems to be an appropriate tool for assessing radiograph quality. It can be used to analyze rejected images. A limitation of using this method is low-contrast radiographs in patients with high BMIs.

6

Kolimacja w radiografii obustronnej stóp

Martonik D., Metelska A., Pasieka E.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2017

|

Vol. 6, nr 4

231--236

PL

Obustronna radiografia stóp ogranicza narażenie pacjenta na dodatkową ekspozycję, a także pozwala na analizę porównawczą obu stóp. Badanie to stosowane jest głównie w diagnozowaniu reumatoidalnego zapalenia stawów, ale jest też pomocne w różnicowaniu innych schorzeń zapalnych stawów. Optymalnie dobrane warunki ekspozycji i pole kolimacji mają wpływ na wartość współczynnika DAP, jak również istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony radiologicznej. Cel: Praca ma na celu retrospektywną ocenę pola kolimacji w radiografii obustronnej stóp oraz określenie wpływu wielkości obszaru diagnostycznego zainteresowania na wartość DAP. Materiały i metody: Badaniu poddano 108 porównawczych zdjęć rentgenowskich stóp wykonanych w okresie od 1 stycznia 2016 roku do 31 stycznia 2017 roku w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Przeprowadzono pomiar długości i szerokości radiogramów. Na podstawie uzyskanych danych wyliczono pole kolimacji. Uzyskane wartości porównano z wartością referencyjną – 720 cm2 (24 x 30 cm). Obliczenia statystyczne wykonano przy użyciu programu MS Excel 2016 oraz Statistica 12. Wyniki: Większość radiogramów (79,63%) wykonano wśród kobiet. Wiek pacjentów mieścił się w przedziale od 19 do 77 lat. Średnie wymiary zdjęcia wynosiły 23,76 cm x 24,86 cm, a wartość pola kolimacji 594,47 cm2. 18 (16,67%) radiogramów miało pole większe niż przyjęta wartość referencyjna. Statystycznie najczęściej wybierane parametry to 55 kV oraz 2,63 mAs. DAP przyjmował wartości od 2,80 cGy•cm2 do 6,80 cGy•cm2, ze średnią wynoszącą 4,01 cGy•cm2. Wnioski: Średnia wielkość pola kolimacji wyniosła mniej niż wartość referencyjna. Największe wartości DAP występowały w grupie radiogramów o polu z zakresu 600-960 cm2.

EN

Bilateral feet radiography limits the patient’s risk to additional radiation exposure and allows a comparative analysis of both feet. This examination is mainly used for the diagnosis of rheumatoid arthritis but it’s also helpful in differentiation other inflammatory joint diseases. Optimally selected exposure parameters and collimation field affect value of the DAP factor, as well as have a significant importance for the radiological protection. Aim: The aim of the study was retrospective evaluation of collimation field in bilateral feet radiography and to determine the impact of the size of the diagnostic area of interest on the DAP factor value. Materials and methods: 108 comparative feet X-rays taken in Radiology Department of the Medical University of Bialystok Clinical Hospital from 1.01.2016 to 31.01.2017 were analyzed. A measurement of the length and width of the radiographs were made and the collimation field was calculated based on the obtained data. Acquired values were compared with a reference value - 720 cm2 (24x30 cm). Statistical calculations were done with MS Excel 2016 and Statistica 12. Results: Majority of radiograms (79.63%) were performed on women. The range of the patients age was from 19 to 77 years. Average dimensions of the X-ray were 23,76 cm x 24,86 cm and average collimation field was 594,47 cm2. 18 (16.67%) of all radiograms had field bigger than reference value. Statistically most often chosen parameters were 55 kV and 2,63 mAs. The DAP factor took values from 2,80 cGy•cm2 to 6,80 cGy•cm2, with an average of 4,01 cGy•cm2. Conclusions: The average size of the collimation field was smaller than its reference value. The biggest values of the DAP factor were in the group of radiograms with the field range from 600 to 960 cm2.

7

Analiza porównawcza pól kolimacji radiografii kręgosłupa w odcinku szyjnym z wartością referencyjną

Nowak P., Metelska A., Pasieka E.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

Vol. 5, nr 4

179--183

PL

Wprowadzenie: Podczas wykonywania zdjęć należy stosować środki ochrony radiologicznej. Jednym z nich jest kolimacja, czyli ograniczenie wiązki promieniowania pierwotnego, wykorzystywana w celu ochrony tkanek przed zbędną ekspozycją. Cel: Celem badania był pomiar wielkości pól kolimacji radiogramów kręgosłupa w odcinku szyjnym i porównanie ich z wielkością referencyjną. Materiały i metody: Analizie retrospektywnej poddano 150 kolejnych zdjęć rentgenowskich kręgosłupa w odcinku szyjnym, wykonanych w dwóch projekcjach: przednio-tylnej (AP) i bocznej (LAT). Przeprowadzono pomiar długości i szerokości radiogramów oraz obliczono pole powierzchni. Przyjęto wartość referencyjną dla obu projekcji 18 x 24 cm (pole 432 cm2). Radiogramy zostały wykonane w okresie 19.05.2015-12.10.2015 w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Analizę statystyczną przeprowadzono przy użyciu programów MS Excel 2010 oraz Statistica 12. Wyniki: Najczęściej radiogramy wykonano kobietom (n = 104; 69,33%) wwieku 24-80 lat (Me = 57). Średniawartość pola kolimacji zdjęcia RTG w projekcji przednio-tylnej wyniosła 284,54 cm2, SD = 32,19 cm. Największe odnotowane pole powierzchni rentgenogramu AP wyniosło 414,03 cm2, natomiast najmniejsze 235,83 cm2. Średnia powierzchnia radiogramu w projekcji bocznej wyniosła 349,54 cm2, SD = 94,54 cm, a wartość maksymalna 645,05 cm2 i minimalna 231,12 cm2. Pole kolimacji radiogramu LAT zostało przekroczone w 19,33% przypadków. Najczęściej (n = 51; 34%) długość radiogramu LAT nie spełniała założonego kryterium. W przypadku zdjęć RTG AP nie odnotowano przekroczenia wartości referencyjnej pola wiązki promieniowania. Wnioski: Co piąte zdjęcie w projekcji bocznej miało wartość pola kolimacji większą od wartości referencyjnej. Zwiększenie pola wiązki promieniowania może być skutkiem obawy technika wykonującego ekspozycję przed nieobjęciem polem kolimacji całego obszaru, który powinien być widoczny na poprawnie wykonanym radiogramie.

EN

Introduction: Radiological protection should be used during X-ray imaging. It can be realized among others by means of collimation – the limitation of the useful radiation beam, used to shield tissue from unnecessary exposure. Aim: The aim of the study was to measure the size of collimation fields of cervical spine radiographs and compare them with the reference size. Material and methods: We conducted a retrospective analysis of subsequent 150 X-ray images of the vertebral column in the cervical part made in two views: anteroposterior (AP) and lateral (LAT). Length and width measurements of the X-rays were carried out of the survey and then the surface area was calculated. Accepted reference value for two views was 18 x 24 cm (area 432 cm2). Radiographs were taken of patients at the Department of Radiology, Medical University Hospital in Bialystok, from May 19 to October 12, 2015. Statistical analysis was done using MS Excel and Statistica 12. Results: The most frequently radiographs were taken from women (n = 104; 69,33%), age range 24-80 (Me = 57). The average size of X-ray image collimation field in anteroposterior view was 284,54 cm2, SD = 32,19 cm. The largest recorded X-ray photo in AP view area was 414,03 cm2, while the smallest was 235,83 cm2. The average size of X-ray image collimation field in LAT was 349,54 cm2, SD = 94,54 cm, while the maximum value was 645,05 cm2 and the minimum value was 231,12 cm2. Lateral X-ray image collimation field was exceeded in 19,33% cases. The most frequent (n = 51; 34%) X-ray image length in LAT did not meet the established criteria. In case of the reference value area of X-ray radiation beam in AP view, the reference value was not exceeded. Conclusions: Every fifth X-ray image in the lateral projection had collimation field value bigger than reference value. The increased surface area of the radiographs may result from fear of the technician performing the exposure of not to cover by collimation field the entire area that should be visible on correct X-ray images.

8

Retrospektywna analiza anodowego efektu osłabienia wiązki promieniowania rentgenowskiego na radiogramach porównawczych rąk

Pasieka E., Milewski R.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2015

|

Vol. 4, nr 2

79--83

PL

Wprowadzenie. Zdjęcie RTG porównawcze rąk jest podstawowym badaniem obrazowym w rozpoznaniu i ocenie procesu leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów rąk. Objawy radiologiczne często są bardzo dyskretne, co wymaga bardzo dobrej jakości obrazów w zakresie kontrastu. Kontrastowość obrazu rentgenowskiego związana jest z niejednorodnością wiązki promieniowania emitowanego przez lampę rentgenowską. Cel. Celem badania była retrospektywna analiza anodowego efektu osłabienia promieniowania rentgenowskiego na radiogramach porównawczych rąk. Materiał i metoda. Materiał badawczy stanowiły 154 zdjęcia rentgenowskie porównawcze rąk. Dokonano analizy retrospektywnej radiogramów w zakresie oceny wieku i płci pacjentów, pozycjonowanie rąk względem osi lampy RTG, wielkości pola kolimacji, wartości Dose Area Product, jasności pikseli tła w linii pośrodkowej radiogramu. Do analizy między zmiennymi zastosowano test U Manna-Whitneya oraz test korelacji rang Spearmana, poziom istotności p < 0,001. Wyniki. Najczęściej radiogramy były wykonane kobietom (84%) w wieku od 22 do 82 lat. Tylko 4 (2,6%) radiogramy zostały wykonane bez zachowania schematu katoda-nadgarstek/anoda-palce. Najczęściej radiogramy były wykonane przy polu kolimacji w przedziale 701-800 cm2 oraz DAP 2,6-3 cGy·cm2. Udowodniono silną zależność (R = 0,63) pomiędzy wymiarem długości boku pola kolimacji a różnicą jasności pikseli mierzoną w ustalonych punktach pomiaru oraz przeciętną zależność (R = 0,43) pomiędzy polem kolimacji a różnicą jasności pikseli.

EN

Introduction and aim of the study. X-ray examination is the primary imaging technique in the diagnosis and evaluation of the treatment of rheumatoid arthritis. Radiological symptoms are often very discreet, what requires a very good image quality in terms of contrast. X-ray contrast image is related to the inhomogeneity of the X-ray beam. Aim. The aim of the study was a retrospective analysis of the heel effect on X-ray hands. Material and methods. Material consisted of 154 radiographs. The retrospective analysis of radiographs was made, within the range of age and sex of patients, the positioning of hands relative to the axis of the X-ray tube, size of the collimation, Dose Area Product, brightness of the background pixels in the midline radiograph. The Mann-Whitney U-test and Spearman’s rank correlation (p < 0.001), was used in analysis. Results. Most frequently, the radiographs were made of women (84%) between the ages of 22 to 82 years. Only 4 (2,6%) radiographs were taken without pattern „wrist-cathode/fingers-anode”. Most frequently, the radiographs were made with the collimation in the range of 701-800 cm2 and DAP 2,6-3 cGy·cm2. The strong correlation (R = 0.63) between the side length of the collimation field and the difference pixel brightness, and the average correlation (R = 0.43) between the size collimation field and the difference pixel brightness, were proven.