PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  kawerny
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Obrazowanie przestrzeni porowej skał o zróżnicowanej litologii metodą tomografii rentgenowskiej
Drabik Katarzyna, Przelaskowska Anna, Skupio Rafał, Kubik Benedykt
Nafta-Gaz
|
2022
|
R. 78, nr 10
713--719
PL
W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój laboratoryjnych metod nieniszczących przeznaczonych do badań własności skał. Należy do nich metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT), dająca możliwość wizualizacji wewnętrznej przestrzeni porowej skał bez naruszenia ich struktury. W pracy pokazano zastosowanie metody CT w skałach charakteryzujących się znacznym zróżnicowaniem przestrzeni porowej. Zmienność ta związana jest z występowaniem dużej ilości nieregularnie rozmieszczonych porów i kawern oraz szczelin o różnym stopniu wypełnienia. W ramach pracy wykonano obrazowanie przestrzeni porowej wraz z podziałem na porowatość szczelinową i kawernistą dla wybranych fragmentów rdzeni obejmujących wapienie, anhydryty i zlepieńce. Badania przeprowadzono z rozdzielczością 0,130 mm. Na ich podstawie uzyskano wartości porowatości dla metrowych odcinków rdzeni wiertniczych oraz dla wybranych fragmentów rdzenia. W przypadku anhydrytu podział na porowatość związaną z porami (0,18%) i porowatość kawernistą (0,26%) świadczy o stosunkowo dużej zawartości większych pustek w skale, co prawdopodobnie jest związane z rozpuszczaniem soli. Analiza dwóch fragmentów rdzenia wapienia uwidoczniła dużą zmienność struktury przestrzeni porowej. Na porowatość górnego fragmentu składa się, w największym stopniu, porowatość związana z drobnymi pustkami (1,79%). Porowatość pochodząca od kawern to 1,09%, natomiast porowatość szczelinowa stanowi najmniejszy procent porowatości całkowitej i wynosi 0,41%. Porowatość dolnego fragmentu rdzenia jest znacznie niższa. Składają się na nią głównie pory (0,42%) oraz w mniejszym stopniu kawerny (0,25%), natomiast porowatość szczelinowa stanowi zaledwie 0,05%. Porowatość zlepieńca jest bardzo niska (0,29%) i obejmuje głównie drobne pory i kawerny. Zastosowana metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej pozwoliła na rozszerzenie charakterystyki przestrzeni porowej w badanych skałach i otrzymanie pełniejszej informacji na temat rozkładu porów, kawern i szczelin w rdzeniach.
EN
In recent years, a dynamic development of non-destructive laboratory methods used in rock measurements has been observed. One of such methods is X-ray computed tomography. It is a very effective method of examining drill cores, enabling the visualization of the internal pore space of rocks without disturbing their structure. This paper shows the application of X-ray computed tomography in rocks characterized by a significant variability of pore space. This variability is related to the presence of a large number of irregularly distributed pores and caverns as well as fractures filled to a various degree with cement or clastic material. In this study, pore space visualization was performed along with the division into fracture and cavernous porosity for selected core sections of limestones, anhydrites and conglomerates. The tests were carried out with a resolution of 0.130 mm. Averaged porosity values were obtained for one meter long sections of drill cores and for selected parts of the cores. In the case of anhydrite, the division into pore-related porosity (0.18%) and cavernous porosity (0.26%) indicates a relatively high content of larger voids in the rock, which is probably related to salt dissolution. Analysis of two limestone core fragments highlighted a large variation in pore space structure. Porosity of the upper fragment is associated mainly with small voids (1.79%). Porosity derived from caverns is 1.09%, while fracture porosity represents the smallest percentage of total porosity at 0.41%. The total porosity of the lower core section is much smaller, consisting mainly of pores (0.42%), to a lesser extent of caverns (0.25%), and fracture porosity accounts for as little as 0.05%. Porosity of the conglomerate is very low (0.29%), consisting mainly of pore-related and cavernous porosity. The method used allowed us to enhance the pore space characterization in the studied rocks and obtain more complete information on the distribution of pores, caverns and fractures in the cores.
2
Content available Możliwości zastosowania echosondy „CHEMKOP” i kawernomierza wielkośrednicowego do badania kawern podziemnych
Nguyen Dinh Chau, Kubacka Tomasz, Figarski Mateusz
Przegląd Górniczy
|
2019
|
T. 75, nr 4
1--7
PL
W tej pracy przedstawiono możliwości zastosowania geofizycznych sond otworowych, tj. kawernomierza wielkośrednicowego i echosondy ultradźwiękowej, które zostały skonstruowane przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Górnictwa Surowców Chemicznych „CHEMKOP” Sp. z o.o. do badania kształtu i rozmiarów kawern powstałych w wysadach oraz pokładach solnych. Zbadano zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i rzeczywistych wpływ temperatury, ciśnienia i zasolenia cieczy na prędkość rozchodzenia fali ultradźwiękowej. Podano również sposoby określenia granicy między szyją a stropem kawern, granicy rozdziału faz między gazem a solanką zawartych w kawernach. Badania te realizowane są na etapie eksploatacji pokładu soli złożowej oraz podczas magazynowania w kawernach węglowodorów ciekłych lub gazowych.
EN
This paper presents the application possibilities of the large-scale cavernometer and echo probe produced by CHEMKOP Company in the study of the shape and geometrical parameters of the underground caverns formed in consequence of salt deposits exploitation. The influence of temperature, pressure and mineralization of the brine on the propagation velocity of the acoustic wave was tested in both laboratory and real conditions. The methods for localization of the boundary between borehole and cavern body as well as the boundary between gas and brine were proposed. The measurements of the geometrical parameter using the mentioned probes could be made during salt exploitation as well as during accumulation of the hydrocarbon liquid fuel in the studied caverns.
3
Content available Podziemne magazynowanie energii cieplnej : metody i zastosowania
Miecznik M.
Przegląd Geologiczny
|
2016
|
Vol. 64, nr 7
464--471
EN
Underground Thermal Energy Storage (UTES) is a powerful set of solutions that allows efficient management of thermal energy sources, both heat and cold, the demand of which is subjected to seasonal variations. Underground can store available in excess heat or cold for periods of up to several months and use whenever needed, especially in the opposing season. Sources of thermal energy that can be stored underground are, among others: solar thermal energy, cold winter air, waste heat from ventilation and waste heat from industrial processes. Two primary methods of under ground energy storage are Aquifer Thermal Energy Storage (ATES) where water reservoir is a thermal energy accumulator and Borehole Thermal Energy Storage (BTES) where rock formation acts as a heat/cold store. UTES allows to minimizing consumption of fossil fuels and therefore reduce costs of energy purchase, limiting the amount of greenhouse gases emission into atmosphere, and increasing energy security.
4
Content available remote Application of Electrical Resistivity Imaging for Engineering Site Investigation. A Case Study on Prospective Hospital Site, Varamin, Iran
Amini A., Ramazi H.
Acta Geophysica
|
2016
|
Vol. 64, no. 6
2200--2213
EN
The article addresses the application of electrical resistivity imaging for engineering site investigation in Pishva Hospital, Varamin, Iran. Some aqueduct shafts exist in the study area backfilled by loose materials. The goals of this study are to detect probable aqueduct tunnels and their depth, investigate filling quality in the shafts as well as connection(s) between them. Therefore, three profiles were surveyed by dipoledipole electrode array. Also, to investigate the potentially anomalous areas more accurately, five additional resistivity profiles were measured by a Combined Resistivity Sounding-Profiling array (CRSP). According to the results of 2-D inversion modelling, a main aqueduct tunnel was detected beneath the central part of the site. Finally, the resistivity pattern of the detected aqueduct system passing the investigated area was provided using the obtained results.
5
Kawerna dla wodoru
Górowska K.
Energetyka Cieplna i Zawodowa
|
2015
|
Nr 2
80--84
PL
Wodór – paliwo przyszłości? Zasobniki energii – energetyka przyszłości? Te pytania pojawiają się nie od dziś, nie tylko w świecie nauki, ale również w świecie energetyki, czyli zarówno w polityce, ekonomii, jak i technologii.
6
Content available KPMG w Polsce w perspektywie roku 2015 oraz 2020
Zawisza A.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2011
|
T. 37, z. 2
293-306
PL
Zapisy przyjęte w dyrektywach UE wprowadzających pakiet energetyczno-klimatyczny skutkować będą zwiększonym popytem na gaz ziemny w państwach UE, w tym w szczególności w Polsce, której gospodarka energetyczna oparta jest na węglu. W kolejnych dekadach będziemy obserwować wzrost znaczenia gazu ziemnego jako nośnika energii w sektorze elektroenergetycznym i ciepłowniczym. Dodatkowym czynnikiem wpływającym pozytywnie na poziom konsumpcji gazu będzie rozbudowa sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. W opisanej sytuacji konieczne będzie zapewnienie odpowiednich pojemności magazynowych, poprzez rozbudowę istniejących podziemnych magazynów gazu oraz budowę nowych magazynów, w celu zapewnienia dostaw gazu ziemnego do odbiorców. Obecnie eksploatowane w Polsce magazyny gazu mają 1.6 mld m3 pojemności (licząc magazyny na gaz ziemny wysokometanowy). Biorąc pod uwagę przeprowadzane teraz inwestycje, rozbudowę podziemnych magazynów gazu, prognozowany wzrost popytu na gaz ziemny w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu magazynowego oraz funkcjonowania rynku gazu, uzasadnione jest podjęcie decyzji o rozpoczęciu budowy nowego, dużego tawernowego podziemnego magazynu gazu w Polsce.
EN
The EU Directives implementing the climate and energy package will result in the increased demand for natural gas in all EU countries, especially in Poland, whose energy management is coal-based. In the following decades we will observe the substantial increase in demand for natural gas as an energy carrier in power and heating sectors. Another factor, which will contribute to the increase in gas consumption, is the expansion of gas transmission and distribution network. In order to secure natural gas supply for the customers in is necessary to ensure the proper gas storage capacity, expand the existing underground gas storage facilities (UGS) and build new ones. Currently used Polish underground natural gas storage facilities allow storing 1.6 billion m3. Taking into consideration the expansion of investments in underground natural gas storage facilities and the projected increase in demand for natural gas, it is justified to build the new large salt cavern underground gas storage facility in Poland.
7
Content available Analiza możliwości wykorzystania magazynów ciekłego propanu, lokowanych w strefie kawern wysadów solnych, do produkcji energii
Pająk L., Gonet A., Śliwa T., Knez D.
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
|
2010
|
T. 27, z. 4
657-667
PL
Artykuł przedstawia zagadnienia magazynowania płynów w kawernach wytworzonych w wysadach solnych. Wykorzystanie ciepła z wysadów solnych jest koncepcją przyszłościową. W pracy poruszono zagadnienia połączenia pozyskiwania ciepła z magazynowaniem propanu. Przeanalizowano możliwości wykorzystania kawern magazynowych z ciekłym propanem do pozyskiwania ciepła oraz w systemach chłodzenia. Artykuł zawiera analizę możliwości produkcji energii elektrycznej w analizowanym przypadku.
EN
Paper presents fluids storage problems in cavities made in salt domes. Using heat from salt domes is future concept. This work raise a problem of combination propane storage and heat extraction. There are analyzed possibilities of using storage cavities with liquid propane to heating and air conditioning systems. Paper discuss usability of electric energy production in analyzed case.
8
Pełzanie soli kamiennej a stateczność podziemnej kawerny magazynowej gazu
Kłeczek Z., Zeljaś D.
Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
|
2004
|
nr 1
117-132
PL
Na tle aktualnego zużycia gazu ziemnego w Polsce dokonano bilansu potrzeb jego magazynowania, które w świetle istniejących dyrektyw Unii Europejskiej i ekspertyz Banku Światowego winno zapewnić bezpieczeństwo energetyczne państwa. Zwracając uwagę na znaczenie i rolę podziemnych magazynów kawernowych, wykazano potrzebę poznania reologicznych własności górotworu solnego, które rzutują na długotrwałą stateczność podziemnego pola magazynowego. W pracy przedstawiono rezultaty prób pełzania soli reprezentatywnych dla górotworu solnego LGOM, gdzie istnieją realne możliwości lokalizacji obiektów dla podziemnego magazynowania i składowania.
EN
The balance of need for the rock salt storage was made with regard of current natural gas consumption in Poland. The balance is necessary due to the requirements of EU directives and World Bank expertises and should ensure the energetic safety of the country. Underlining the importance and role of underground storage caverns, the necessity of investigating the rheological properties of the salt rock-mass was revealed. Those properties have impact on long term stability of the underground cavern. The paper presents results of creep tests of salt samples representative for the LGOM rock-mass, where real possibilities for location facilities for underground storage exist.
9
System komputerowej dokumentacji mierniczej otworowych kopalń soli
Jagiełło W., Kortas G., Jasiński Z.
WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
|
2001
|
nr 10
11-16
PL
Normę niemiecką [1] przyjęto jako podstawę do opracowania komputerowego systemu dokumentacji mierniczej DMG otworowej kopalni soli. Wynikiem systemu są mapy przekrojów poziomych i pionowych z określeniem najmniejszych odległości między sąsiednimi wyrobiskami. System DMG dostosowano do kodu ACAD w środowisku Windows. W pracy przedstawiono przykładowe mapy kopalni przeznaczonej do magazynowania ropy naftowej w kawernach.
EN
Adopted as the basis for developing the Computer System of DMG surveying documentation of a bore-hole rock-salt mine has been the respective German Standard Specification [1]. Resulting from the System are horizontal and vertical section maps with defining the smallest distances between the adjacent workings. The DMG System has been adapted to the ACAD code in the environment of Windows. Presented in the work are exemplary maps of a mine designed for storage of crude oil in its cavities.
10
Content available remote Przemieszczenia ścian kawerny w wyniku rozpuszczania anizotropowego i niejednorodnego złoża soli
Kortas G.
Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2000
|
T. 6, z. 1
39-48
PL
Kawerny ługowane metodą otworową w złożach soli kamiennej wykazują nieregularność geometryczną spowodowaną zróżnicowaną rozpuszczalnością. W pracy przedstawiono założenia do modelowania przemieszczeń ścian wyrobiska w niejednorodnym i uwarstwionym złożu wykazującym anizotropię transwersalną rozpuszczalności. Zmianę geometrii kawerny wyrażono przez określenie zbioru przyrostów promieni poziomych wyrobiska w warunkach zmienności rozpuszczalności dla dowolnego nachylenia ścian kawerny. W oparciu o rachunek tensorowy przedstawiono wzory, pozwalające wyznaczyć przemieszczenia, gdy znane są własności ługownicze poszczególnych warstw złoża i ustalone jest stężenie solanki na kontakcie z ługowaną powierzchnią wyrobiska. Algorytm obliczania przemieszczeń pozwala wyznaczyć nieregularny rozwój przestrzenny kawerny i przyrosty jej objętości
EN
Irregular geometry of solution mining cavern shows that leaching salt properties are signifying differentiates. Assumptions to displacement modelling were shown in this paper for heterogeneous and transversal anisotropy salt formation. Change of cavern geometry was described by set of cavern horizontal radius increases for optional slope of cavern wall elements. Using the tensor calculations formulas were described for displacement if leaching properties and NaCl concentration in brine on cavern wall are know. Displacements calculations algorithm can be used to estimating irregular cavern geometry develop and increase of they volume
11
Content available remote Geomechaniczne warunki wykorzystania kawern w złożach soli na podziemny magazyn ropy i paliw
Kortas G.
Przegląd Górniczy
|
1999
|
T. 55, nr 9
25-29
PL
W artykule przedstawiono podstawowe warunki geomechaniczne, jakie powinny być rozeznane przy budowie podziemnych magazynów węglowodorów z wykorzystaniem kawern kopalni otworowej w wysadowych złożach soli kamiennej. Zwrócono uwagę na większe wymogi dokumentowania sytuacji górniczej i budowy geologicznej złoża, konieczność określenia rozkładu naprężeń pierwotnych w złożu dla ustalenia bezpiecznych ciśnień w wyrobiskach. Przedstawiono wyniki wstępnych badań ciśnienia szczelinowania, szczelności komór i połączeń między kawernami. Wnioskuje się systematyczne prowadzenie pomiarów konwergencji objętościowej kawern.
EN
Basic geomechanical conditions, which should be recognized at construction of the underground stores of hydrocarbons with the use of salt bore mines cavities in the rock-salt dome deposits are presented. Attention is drawn to the bogger requirements of the mining situation and deposit geological structure documentation and the necessity of the primary stress patern in the deposit determination to establish safe pressure in workings. Results of the preliminary testing of the facturing pressure, tighteness of chambers and connection between cavities are presented. Systematic conducting of the volumetric convergence of cavities is proposed.
12
Zagadnienie likwidacji hydratów w kawernowych magazynach gazu
Szpunar T., Budak P.
Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa
|
1999
|
nr 99
1--53
PL
W pracy przedstawiono ilościową symulację pracy podziemnego magazynu gazu w kawernie solnej w czasie napełniania, eksploatacji i przestoju, z uwzględnieniem: □ zmiany objętości komory w wyniku fluktuacji ciśnienia w magazynie. □ zmiany średniej temperatury gazu w komorze magazynowej w wyniku wymiany ciepła z górotworem podczas zatłaczania lub odbierania gazu z magazynu, □ cykliczności pracy magazynu, □ możliwości powstawania hydratów w kolumnie rur eksploatacyjnych oraz zapobiegania powstawaniu hydratów przez dodawanie odpowiednich ilości metanolu wyliczonych na podstawie składu gazu i temperatury. Opracowanie zawiera: □ Opis modelu teoretycznego określenia objętości magazynu w funkcji ciśnienia, □ Opis procedury przybliżonego określania średniej temperatury gazu w magazynie. □ Opis procedury określania temperatury gazu płynącego w kolumnie eksploatacyjnej w funkcji głębokości, □ Opis procedury obliczania współczynnika przejmowania ciepła w funkcji temperatury, ciśnienia oraz wydatku przepływu gazu w kolumnie eksploatacyjnej. □ Opis algorytmu symulacji pracy magazyny w czasie napełniania, eksploatacji i przestoju. □ Opis algorytmu do oceny zagrożenia powstawaniem hydratów, długości interwału otworu, w którym mogą powstawać hydraty oraz ilości metanolu koniecznego do likwidacji zagrożenia.
EN
The simulation of underground gas storage in salt cavern has to account for the following: □ Change of salt cavern volume due to pressure fluctuation, □ Changes of gas temperature during injection/production stage, □ Periodical character of salt cavern operation, □ Creation of hydrates in production column, □ Use of methanol to eliminate the hydrates. The present paper contains the following: □ Theoretical model which allows to evaluate salt cavern volume versus pressure, □ Procedure for calculation of average gas temperature in salt cavern, □ Procedure for calculation of flowing gas temperature in production string, □ Procedure for calculation of heat exchange coefficient between borehole wall and gas versus temperature, pressure and flow rate, □ Algorithm for simulation of injection/production operations, □ Algorithm, which allows to simulate the formation of hydrates, evaluate the well interval where hydrates can form and calculate the amount of methanol needed for hydrates removal.
13
Content available remote Model sieci hydraulicznej w skalach węglanowych w Polsce
Krajewski S., Motyka J.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
1999
|
nr 388 Hydrogeologia
115-138
PL
Sieć hydrauliczna w skałach węglanowych w ogólnym przypadku składa się z trzech nałożonych na siebie ośrodków: porowego, szczelinowego i kawernowego. Ośrodkiem dodatkowym, który łączy w sobie cechy trzech głównych są formy wtórnie wypełnione. Mimo, że każdy z tych ośrodków jest heterogeniczny, to założono, że w odpowiedniej dla siebie skali są one statystycznie homogeniczne, a granice między nimi są umowne (subiektywne). Przyjęto, że miarami cech hydrogeologicznych wyróżnionych ośrodków są średnie wartości współczynników porowatości otwartej, filtracji i odsączalności. Poprzez porównanie relacji przepuszczalności i pojemności hydraulicznej między poszczególnymi elementami sieci hydraulicznej wykazano, że utwory węglanowe w regionie lubelskim tworzą zbiornik wód podziemnych typu szczelinowego, wapienie środkowego triasu z rejonu olkuskiego są zbiornikiem typu szczelinowo-kawernowego, a dolomity dolnego i środkowego triasu z tego samego rejonu są zbiornikiem typu porowo-szczelinowo-kawernowego. Podano przykłady zmian przepuszczalności kredy lubelskiej i węglanowych skał triasowych wraz z głębokością.
EN
Hydraulic networks in carbonate rocks usually consist of three types of spaces: pores, fissures and caverns. Additionally sometimes filled forms are present and joint traits of the main spaces. At suffciently large scales, the spaces are assumed to be statistically homogeneous with arbitraty boundaries, and measures of hydrogeological properties of its are mean coefficient of porosity, hydraulic conductivity and specific yield. Three examples characterize some typical networks: chalk and marls in Lublin region, representing fissured aquifers with a high matrix porosity. Middle Triassic limestones in the Olkusz area, representing fissured-caverenous aquifers and Triassic dolomites in the same area, representing porous-fissured-caverneous aquifers. It shown an example of the change of hydraulic conductivity of chalk and marls in Lublin region and carbonates in Olkusz area with depth.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.