Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: karbon dolny

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Seria węglanowa dewonu i karbonu w południowej części bloku górnośląskiego

Narkiewicz M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

2005

T. 182

1--46

Badaniami objęto profile głębokich otworów wykonanych w podłożu Karpat zewnętrznych i zapadliska przedkarpackiego, między Cieszynem a Rajbrotem. W niższej części serii węglanowej (dewon środkowy i fran) formalnie ustanowiono trzy formacje, w obrębie których wyróżniono cztery ogniwa. Natomiast wyżej, w słabiej rozpoznanej części profilu, wyróżniono osiem jednostek nieformalnych różnej rangi. Opisane wydzielenia zostały zdefiniowane głównie na podstawie badań reperowego profilu otworu Goczałkowice IG 1 oraz otworów z rejonów Lachowic i Tarnawy. Korelacja litostratygraficzna między otworami Goczałkowice IG 1 i Krasna 1 koło Cieszyna dowodzi przekraczającego ułożenia serii węglanowej na podłożu staropaleozoicznym i prekambryjskim. Na podstawie obserwacji sedymentologicznych i interpretacji facjalnych wyróżniono szereg systemów depozycyjnych, wśród których największy udział ma platforma i rampa węglanowa, natomiast mniejszy — szelf węglanowy, wapienno-ilasty, ilasto-węglanowy i klastyczno-węglanowy, a także klastyki przybrzeżne. Wyniki badań potwierdzają tendencję do spłycania się środowisk depozycji ku południowi, w kierunku wewnętrznych części podkarpackiego wyniesienia bloku Brunovistulicum. Okresowo, zwłaszcza w środkowym dewonie i franie, mogły panować warunki lądowe, udokumentowane przez obecność, odpowiednio, poziomów paleogleb i erozji subaeralnej. W dewonie i najniższym karbonie dolnym profilu Goczałkowice IG 1 wyróżniono 12 cykli transgresywno-regresywnych (T-R). Partie transgresywne cykli T-R są z reguły bardziej czytelne od ich części regresywnych. Do rzadkich przejawów regresji wymuszonej należy obniżenie się poziomu morza we franie (późnym?) zapisane w postaci poziomów emersji i erozji subaeralnej. Na podstawie wyników wcześniejszych badań biostratygraficznych oraz porównań regionalnych wyznaczono przypuszczalny przebieg granic pięter dewońskich, a także granicy dewonu z karbonem. Strop serii węglanowej jest silnie diachroniczny w zakresie dewon górny–wizen środkowy. Koniec rozwoju wczesnokarbońskiej platformy węglanowej wiązał się najprawdopodobniej z reżimem ogólnie regresywnym, w warunkach zróżnicowanych pionowych ruchów blokowych przed wypiętrzeniem późnowizeńskim. Seria węglanowa uległa wówczas obocznie zróżnicowanej erozji, miejscami obejmującej do 500–700 m osadów. Proces ten zachodził przy udziale zjawisk krasu powierzchniowego i podziemnego. Po etapie erozji nastąpiła sedymentacja fliszowych utworów „kulmu” warstw malinowickich i zalaskich w późnym wizenie (zachód) lub wczesnym namurze (wschód). Tektoniczny mechanizm wypiętrzenia mógł być związany z utworzeniem się wyniesienia frontalnego na przedpolu morawsko-śląskiego segmentu orogenu waryscyjskiego. Omawiana seria węglanowa przedłuża się ku SW w rejonie Moraw. Stosunek do głębszego podłoża, charakter i następstwo systemów depozycyjnych, a nawet szczegóły rozwoju sedymentacji wykazują daleko idące analogie z odpowiednikami rozpoznanymi z obszaru Polski.

The present study is based on the deep wells reaching the basement of the western part of the Outer Carpathians and Carpathian Foredeep between the town of Cieszyn on the Polish-Czech border (west) and Rajbrot village south-east of Cracow (east). In the Lower Devonian to Frasnian three formations and four members have been formally established. In the less studied part comprising the Famennian to middle Viséan eight informal units have been distinguished. The lithostratigraphy has been defined basing mainly on the key Goczałkowice IG 1 well section supplemented by the wells from the Lachowice and Tarnawa areas. Lithostratigraphic correlation between the sections Goczałkowice IG 1 and Krasna 1 near Cieszyn demonstrates onlapping geometry of the carbonate complex upon the Lower Palaeozoic and Proterozoic basement of the Brunovistulicum Terrane. Sedimentological observations of cores and facies interpretations allowed to distinguish several depositional systems. The predominant are carbonate platform and ramp systems, whereas less important are marine shelf systems including carbonate, muddy-carbonate and coarser clastic-carbonate facies as well as nearshore clastics. The present results confirm the tendency of a general shallowing of depositional environments southwards, i.e. towards the inner areas of Brunovistulicum elevation. Intermittently, mostly in the Middle Devonian and Frasnian, continental conditions prevailed, as documented by palaeosoil and subaerial erosion levels, respectively. In the Devonian and lowermost Carboniferous of the Goczałkowice IG 1 section twelve transgressive-regressive cycles have been distinguished. Transgressive levels of the cycles are as a rule more clearly expressed than the regressive ones. The rare example of a forced regression is the ?late Frasnian sea-level fall recorded by levels of emersion and subaerial erosion. The tentative position of the Devonian stages boundaries, including the base of the Carboniferous, has been established basing on the results of earlier biostratigraphic studies and regional comparisons. The top of the carbonate complex is strongly diachronous in the range Late Devonian - middle Viséan. Termination of the Early Carboniferous carbonate platform development was most probably related to an overall extensional regime. This led to differential vertical block movements during a general late Viséan uplift. Following this, the carbonate complex underwent laterally variable erosion which in places removed up to 500-700 meters of sediments. This process involved surface and subsurface karst phenomena. The erosion was followed by flysch sedimentation of the "Culm" deposits of the Malinowice and Zalas Beds in the late Viséan (west) or early Namurian (east). The tectonic mechanism of the uplift could have been related to a development of the peripheral forebulge in front of the Moravian-Silesian segment of the Variscan Orogen. The described carbonate complex extends to the south-west into the Moravian area of the Czech Republic. Relationship to the basement, characteristics and a succession of depositional systems, and even some details of depositional development show many similarities to the counterparts from the Polish area.

Cementy węglanowe w formacjach piaszczystych dolnego karbonu na Pomorzu Zachodnim

Połońska M.

Przegląd Geologiczny

2000

Vol. 48, nr 10

924-928

Piaskowce dolnego karbonu zawierają różne spoiwa, m.in. cementy węglanowe: dolomit, kalcyt oraz w mniejszej ilości ankeryt i syderyt. Analizy EDS dolomitu wskazują na male domieszki Fe i Mn. Trwale izotopy węgla i tlenu w cementach dolomitowych w formacji z Gozdu grupują się w przedziale b^13 C od-2,13%o do 5,52%o i b^18 O od'-10,61%o do -4,15%o PDB. Przyjmując b^I8O SMOW = 0%o, temperatury krystalizacji dolomitu wahają się od 63°C do 113°C. Wyniki badań inkluzji fluidalnych potwierdzają wnioski o podobnym przedziale temperatur wytrącania się dolomitu podczas pogrzebania. W piaskowcach formacji z Drzewian procesy krystalizacji dolomitu zachodziły w odmiennych warunkach niż w formacji z Gozdu i w niższych temperaturach. Wśród kalcytów dominują nisko Fe odmiany oraz spotyka się Mn-kalcyty. Kalcytyzacja w formacji z Gozdu miała miejsce w temperaturach: 47° -61 °C, podczas gdy kalcyt formacji z Łobżonki krystalizował w temperaturze 70°C. Większość ankerytujest związana z późnym etapem diagenezy. W formacji z Łobżonki cement ten wytrącał się w temperaturze 116°C. Syderoplezyty reprezentują wczesne- i późnodiagenetyczne odmiany syderytu. Wszystkie dane sugerują, że cementy obecne w formacjach piaskowców tworzyły się na różnych stopniach pogrzebania. Wpływ wysokich temperatur na tworzenie cementów węglanowych w najgłębiej pogrzebanych skałach formacji z Łobżonki znajduje swoje odbicie w niskich wartościachb^18 O ( od -11,01%o do - 9,56%o PDB) spowodowanych słabszą inkorporacją tlenu.

The Lower Carboniferous sandstones contain different carbonate cements including: dolomite, calcite and minor amounts ofankerite and siderite. The EDS analysis of dolomite reveal a small admixture ofFe and Mn. The stable carbon and oxygen isotope determinations in dolomite cements of the Gozd Formation indicate hnCfrom -2.13%o to 5.52%o and 6"O from -10.61%o to -4.15%o PDB. Assuming that h'8O SMOW = 0%o; the temperatures of dolomite crystallization ranged from 63° to 113°C. The results of the measurements of fluid inclusions indicate precipitation temperatures of dolomite during burial diagenesis. The crystallization of dolomite in the Drzewiany Formation occurred in different conditions and at lower temperatures compared to the Gozd Formation. The low Fe-calcite dominated and Mn-calcite was also distinguished. The calcitization in the Gozd Formation took place at the temperatures of 47° -61°C, while that of the Łobżonka Formation crystallized at the temperature of70°C. The majority ofankerite is connected with later diagenesis. This cement precipitated at 116°C in the Łobżonka Formation. Sideroplesites represent early and late diagenetic varieties of siderite. All these data suggest, that the cements present in the sandstone formations formed at different stages of burial. The influence of high crystallization temperature of carbonate cements found in the deepest buried rocks of the Łobżonka Formation is indicated by the low b^18 O values (from -11.01%o to -9.56%o PDB), which was result of weak oxygen incorporation.