Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane problemy rekultywacji kamieniołomów

Naworyta Wojciech

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2023

|

Nr 2

58--65

PL

W artykule omówiono kwestie związane z kierunkami rekultywacji kamieniołomów, a także przedstawiono zakres prac koniecznych do wykonania w ramach likwidacji kopalni.

EN

The article discusses issues related to the directions of quarry reclamation, as well as the scope of works necessary to be performed as part of mine decommissioning.

2

Remote sensing and GIS based approach to evaluate the impact of stone quarrying and crushing activities on land resources

Chaurasia R. S., Mohapatra S. N.

Journal of Sustainable Mining

|

2023

|

Vol. 22. iss. 4

257--267

EN

The land is one of the most treasures to support life, like food, fibre, medicine, and minerals, etc. Stone quarrying is one of the key elements which supports socio-economic development and industrial expansion. RS and GIS play an important role in environmental assessment to monitor the stone quarries and related activities for time to time. The present study was carried out to evaluate the impact of stone quarrying and crushing activities (SQCA) on land resources. Therefore, matrix change analysis of 2021, 2015, 2008 and 2003 were used for change detection. High-resolution Google Earth Pro images were used for the assessment of spatial as well as temporal changes caused by stone quarries and associated activities, which result in land use/land cover changes. The results show that the temporal changes in and around the quarrying sites over 18 years have contributed to dynamic changes in land use/land cover. According to the study, damaging mining operations have grown in the area. SQCA are mostly carried out on agricultural land as well as wasteland, which decreases about 18.44% and 59.89% during the study period. Abandoned pits left without reclamation converted to derelict ponds degrading the landscape and becoming dangerous for humans and the ecosystem.

3

Occupational Risk Management Method for Quarry Blasting Operations Based on Modified FMECA Algorithm

Dworzak Michał

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

241--249

EN

Occupational risk assessment is one of the most crucial legal obligation for employers and the basis of accident prevention. In the case of highly repetitive work operations and an almost constant work environment, performing a preliminary risk analysis and checking risk levels periodically may be sufficient. In the case of blasting operations in quarries: the mining and geological conditions, technology, blasting methods, explosives, and initiating agents are variables that affect occupational safety. Moreover they make occupational risk assessment difficult to apply on the operational level. Therefore, occupational risk management followed by a deep analysis of hazards and their associated risks may allow to design and manage blasting works with regard to occupational risk. The paper presents the method for the support of occupational risk management in quarry blasting operations based on a modified FMECA algorithm. The designed method provides a systematic approach to risk identification, and allows to indication of the main occupational hazards that should be prioritized for preventive action. The preventive action which could be implied in the design stage by changes in technology or work organization based on options available for a particular quarry.

PL

Ocena ryzyka zawodowego stanowi jedno z podstawowych wymagań prawnych stawianych pracodawcy oraz fundament prewencji wypadkowej. W przypadku prac charakteryzujących się powtarzalnymi czynnościami i niewielką zmiennością środowiska pracy, wykonanie oceny ryzyka zawodowego wraz z okresową kontrolą poziomu ryzyka wydaje się wystarczające i spełnia wymaganie stawiane przez prawo. Rozważając prace strzałowe w kamieniołomach, warunki górnicze i geologiczne, stosowana technologia i metody strzelania, środki strzałowe i inicjujące są zmiennymi, które mogą wpływać na poziom bezpieczeństwa pracy. Ponadto zmienne występujące w trakcie robót strzałowych powodują, że ocena ryzyka zawodowego i jej wyniki są trudne do wdrożenia na poziomie operacyjnym. Rozwiązaniem tego problemu może być zarządzanie ryzykiem zawodowym poprzedzone szczegółową analizą zagrożeń i towarzyszących im ryzyk, które może pozwolić na projektowanie i zarządzanie robotami strzałowymi z uwzględnieniem ryzyka zawodowego pracowników. Artykuł prezentuje metodę wspierającą zarządzanie ryzykiem zawodowym w robotach strzałowych w odkrywkowym górnictwie skalnym opartą na zmodyfikowanym algorytmie FMECA. Zaproponowana metoda pozwala na systematyczne podejście do identyfikowania ryzyk zawodowych i wskazuje na kluczowe zagrożenia zawodowe, dla których powinny zostać w szczególności zastosowane działania profilaktyczne. Ograniczenie ryzyka zawodowego może być osiągnięte na etapie projektowania robót strzałowych poprzez zmianę technologii lub organizacji pracy w oparciu o dostępne możliwości dla danego zakładu górniczego, a wybór charakteru rodzaju zmian jest wspierany przez zaproponowany w niniejszym artykule algorytm.

4

Dimension-Stone Quarrying Optimization through Integrated Modelling between Joint Sets and Cutting Grid: a Case Study at Tan Long Dimension Stone Quarry in Southcentral Coastal Province of Binh Dinh

Pham Van Viet, Nguyen Anh Tuan, Pham Van Hoa, Tran Dinh Bao

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 1

239--248

EN

Dimension-stone quarrying optimization is significantly important to increase the recovery ratio of dimension stone and to reduce the cutting cost. Due to fracture-existed rock mass, in the mining operation block size and mining direction influences to the recovery ratio and the cutting cost. Therefore, the paper suggests the quarrying optimization for dimension stone to obtain the highest recovery ratio and the lowest cutting cost, based on optimizing block size and mining direction to get a cutting grid of dimension stone. Through developing an integrated modelling between joint set modelling and cutting grid modelling, intact blocks and fractured blocks were generated. From this, block statistics were conducted to get the maximum recovery ratio of dimension stone and the minimum cutting rate between the cutting area and the recovered block volume, which helps to choose an optimizing block size and mining direction. The research was carried out at Tan Long dimension stone quarry where a block size (0.9m x 0.6m x 1.35m) and a mining direction paralleling to joint set 1 will ensure the highest recovery ratio of 13.87% and the lowest cutting rate of 25 m2/m3.

5

Changes in the Economic Result of Quarries

Dvoracek Jaroslav, Sousedikova Radmila, Zapletalova Radomila, Rys Petr

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 2

15--21

EN

The article deals with the analysis of changes of 6 quarries economic results in the period 2013– 2018, that was an improvement and deterioration of the economic results. The analysis shows that changes in the economic results are mainly influenced by changes in sales and variable cost management.

PL

Artykuł dotyczy analizy zmian wyników ekonomicznych 6 kamieniołomów w latach 2013-2018, czyli poprawy i pogorszenia wyników ekonomicznych. Analiza pokazuje, że na zmiany wyników ekonomicznych wpływają głównie zmiany w zarządzaniu sprzedażą i kosztami zmiennymi.

6

O ochronie starych kamieniołomów skał jurajskich na Wyżynie Wieluńskiej, czyli o konieczności współdziałania nauki, górnictwa i lokalnej administracji

Wierzbowski Andrzej

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 11

800--805

EN

Abandoned quarries in the Wieluń Upland at Działoszyn and Wieluń in central Poland are of unique value for the detailed stratigraphical, palaeontological, sedimentological and palaeogeographical studies of the Oxfordian and Kimmeridgian stages (especially the Upper Oxfordian and Lower Kimmeridgian substages) of the Jurassic System in Europe. It is because they yield the successions of deposits containing diverse assemblages of ammonites of a great significance for stratigraphical correlation, including that corresponding to the stratigraphical interval at the newly accepted global stratotype (GSSP) between the Oxfordian and the Kimmeridgian. Moreover, the quarries show the last Late Jurassic deposits placed towards the west in central Poland and preserved against the erosion, thus of high importance for the palaeogeographical reconstructions. The quarries offer also a special opportunity for educational purposes, and might become local geological attractions as they contain abundant fossils. Additionally, due to the fact that the Wieluń Upland, especially the environs of Działoszyn, has been one of the main areas of exploitation of limestones in Poland - the scientific value of the collected material and the history of the limestone mining could be presented in a specially prepared exhibition at the local museum, supported by geo-educational paths marked out in the abandoned quarries. Cooperation between the scientific community, local administration centers, and the owners of the quarries is of fundamental importance for the subject.

7

Działania Muzeum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego prowadzone w celu wykorzystania edukacyjnego i ochrony starych kamieniołomów

Krzeczyńska Monika, Wierzbowski Andrzej, Woźniak Paweł, Świło Marlena, Chećko Agnieszka

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 3

187--193

EN

The pits that left after exploitation of solid rock minerals are extremely interesting geological objects. They contain records of ancient processes that led to the exposure of rock formations, allowing the timing of these processes. The data obtained from abandoned quarries can be used for scientific studies, but it can also be applied in all activities aimed at popularizing knowledge about a biotic nature. Therefore, these localities should be under legal protection or at least secured against devastation, which often faces considerable difficulties. The Geological Museum has undertaken actions aiming at the protection of abandoned quarries, most often in the form of projects dedicated to geotourism management and creating geotourist trails. These projects are a chance to save important geosites from devastation, overgrowing by vegetation, or fading into oblivion. The article presents case studies of successfully managed old quarries, as well as failed attempts.

8

Seismic Hazard Assessment for Thuong Tan-Tan My Quarries (Vietnam)

Trong Cao Dinh, Bui Xuan‑Nam, Pham Nam Hung, Tuan Thai Anh, Bach Mai Xuan, Pham Cong Khai, Nguyen Viet Nghia, Trieu Cao Dinh

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 2, vol. 1

163--170

EN

This paper presents the seismic hazard assessment for Thuong Tan-Tan My quarries in Di An commune, Binh Duong province, Vietnam. Combination methods of gravity and magneto-telluric were used to estimate the dip angle and the width of the seismic source. The highest water column of 160 m will cause direct stress on the reservoir bottom with a maximum value of 1535.600 kPa and Coulomb stress of 68.693 kPa (at a depth of 2 km). The typical components of natural earthquake hazard (Mn.max = 5.0, depth of 10 km) in Thuong Tan - Tan My reservoir have the following values: peak ground acceleration PGA = 0.073 g ÷ 0.212 g; peak ground velocity PGV = 2.662 cm/s ÷ 7.984 cm/s; peak ground displacement PGD = 0.706 cm ÷ 1.918 cm at 10% probability of exceedance in 50 years. The typical components of triggered earthquake hazard (Mtr.max = 3.5, depth of 6 km) in Thuong Tan - Tan My reservoir have the following values: peak ground acceleration PGA = 0.024 g ÷ 0.172 g; peak ground velocity PGV = 0 ÷ 5.484 cm/s; peak ground displacement PGD = 0.061 cm ÷ 0.461 cm at 10% probability of exceedance in 50 years.

PL

W artykule przedstawiono ocenę zagrożenia sejsmicznego dla kamieniołomów na rejonie Thuong Tan-Tan My w gminie Di An w prowincji Binh Duong, Wietnamie. Do oszacowania kąta upadu i szerokości źródła sejsmicznego wykorzystano kombinację metod grawitacyjnych i magneto-tellurycznych. Najwyższy słup wody 160 m spowoduje bezpośrednie naprężenia na dnie zbiornika o maksymalnej wartości 1535,600 kPa i naprężeniu kulombowskim 68,693 kPa (na głębokości 2 km). Typowe składowe naturalnego zagrożenia trzęsieniem ziemi (Mn.max = 5,0, głębokość 10 km) w zbiorniku Thuong Tan-Tan My mają następujące wartości: szczytowe przyspieszenie gruntu PGA = 0,073 g ÷ 0,212 g; szczytowa prędkość gruntu PGV = 2,662 cm / s ÷ 7,984 cm / s; szczytowe przemieszczenie gruntu PGD = 0,706 cm ÷ 1,918 cm przy 10% prawdopodo-bieństwie przekroczenia za 50 lat. Typowe składowe wywołanego zagrożenia trzęsieniem ziemi (Mtr.max = 3,5, głębokość 6 km) w zbiorniku Thuong Tan-Tan My mają następujące wartości: szczytowe przyspieszenie ziemi PGA = 0,024 g ÷ 0,172 g; szczytowa prędkość gruntu PGV = 0 ÷ 5,484 cm / s; szczytowe przemieszczenie ziemi PGD = 0,061 cm ÷ 0,461 cm przy 10% prawdopodobieństwie za 50 lat.

9

O zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego w byłych kamieniołomach

Naworyta Wojciech

Górnictwo Odkrywkowe

|

2020

|

R. 61, nr 2

32--37

PL

Ze względu na ukształtowanie i właściwości skał w byłych kamieniołomach na stromo nachylonych zboczach zachodzą procesy erozji, co sprawia, że od calizny odrywają się drobne odłamki skalne gromadząc się na półkach w formie piargów. Proces ten zachodzi z różną intensywnością, zależy od wielu czynników, również od stopnia sukcesji naturalnej. Przebywanie bezpośrednio pod ociosem nie jest do końca bezpieczne. Co zatem robić, aby osobom postronnym zapewnić bezpieczeństwo? Czy zabezpieczanie ścian skalnych środkami technicznymi w ogóle ma sens? W artykule przedstawiono kilka obiektów pogórniczych, na przykładzie których poddano pod dyskusję ten problem.

EN

Due to the shape and properties of the rocks in the former quarries, erosion processes take place on the steeply sloping slopes, which causes small rock fragments to break off the rock and accumulate on the shelves in the form of scree. This process takes place with varying intensity and depends on many factors, including the degree of natural succession. Being directly under the side wall is not entirely safe. So what to do to ensure the safety of people? Does securing rock walls with technical means make sense? The article presents several post-mining facilities, on the example of which this problem was discussed.

10

Wyrobiska surowców skalnych w krajobrazie miejskim Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Nita Jerzy

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2019

|

nr 41 (1)

203--222

PL

Artykuł podejmuje ważną kwestię roli wyrobisk eksploatacyjnych surowców skalnych w krajobrazie obszarów zurbanizowanych. W obszarach tych występuje znaczny deficyt terenów przydatnych do różnych form zagospodarowania. Problem zilustrowano na przykładzie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (województwo śląskie). Na podstawie terenowego rozpoznania licznych wyrobisk dokonano analizy i klasyfikacji typologicznych wyrobisk z punktu widzenia ich roli krajobrazowej. Zagospodarowanie wyrobisk powierzchniowych nadal jest problemem otwartym, a ich obecna i docelowa rola w kształtowaniu krajobrazów w układzie przestrzennym konurbacji Górnośląskiej (metropolii GZM) jest bardzo istotna, lecz dotąd mało rozpoznana. Zaprezentowane badania oparto na obserwacjach i pomiarach licznych obiektów (kamieniołomów, piaskowni, glinianek i mniejszych wyrobisk surowców skalnych), analizowanych w dużych skalach przestrzennych. Syntezę wyników przedstawiono kartograficzne w wielu ujęciach. Opracowanie stanowi element naukowej dyskusji nad rolą krajobrazową terenów zdewastowanych przez górnictwo powierzchniowe, które cechuje znaczący potencjał i istotne walory przyrodnicze i kulturowe.

EN

This article deals with the important issue of the role excavations left after the extraction of rock raw materials play in the landscape of urban areas. Such areas suffer from a considerable deficit of land usable for various purposes. This problem is discussed on the basis of the GZM Metropolitan Area (the Silesian Province, Poland). Extensive fieldwork carried out on numerous excavation sites has enabled the author to analyse and to classify them into several types according to their role in the landscape. The reclamation of surface excavations remains an open issue. Undoubtedly, their present and future role in shaping the landscape of the Upper Silesian Conurbation is crucial, but it still remains under-researched. This study is based on the observation and measurement of numerous facilities (quarries, sandpits, clay-pits and smaller excavations of rock raw materials), analysed on a large spatial scale. A synthesis of the results is shown in numerous maps. This study contributes to the scholarly discussion on the role in the landscape of land devastated by surface mining, which possesses considerable potential and is valuable from the perspective of nature and culture.

11

Determining for an output capacity of dimension stone exploitation from the computer simulations to generate the fracture network in 3D: case study in some dimensional stone quarries in Vietnam

Nguyen Anh Tuan, Pham Van Hoa, Pham Van Viet, Le Van Quyen, Le Thi Hai, Nguyen Tuan Anh

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 2/2

135--146

EN

In dimension stone quarry exploitations such as the marble quarry, a literature review of the existing numerical modelling techniques has been carried out. According to Distinct Element Method, discontinuities have been treated as boundary conditions between blocks and, consequently, an accurate knowledge of joint distribution and orientation was required. The result of analyzing data and simulating in the fracture rock environment, which is applied to a mining condition of the dimensional stone quarries. The research we introduce in the output capacity of the dimension stone quarry from the computer simulations to generate the fracture network in 3D with an aim of evaluating the size of the blocks. The results of numerical models have been used to optimize some of the technical parameters for dimensional stone extraction and ensuring stable bench in the mining operation.

12

Czy ten wskaźnik może kłamać?

Kawalec P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2018

|

nr 1

58--62

PL

Jednostkowe zużycie materiałów wybuchowych nie jest dobrym wskaźnikiem efektywności. Proces produkcyjny należy traktować całościowo i jako taki optymalizować. Bazowanie wybiórczo, na niektórych wskaźnikach może przynieść drastyczne skutki finansowe.

13

Celowość interdyscyplinarnych badań obiektów pogórniczych na przykładzie reliktów przemysłu wapienniczego

Kasprzyk P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

323--334

PL

Tereny pogórnicze, powstałe w wyniku odkrywkowej eksploatacji surowców mineralnych, budzą coraz większe zainteresowanie jako przestrzeń, która wprawdzie została mocno przekształcona, ale obok pewnej przyrodniczej degradacji wykazuje również specyficzne, nowe korzystne właściwości. Wraz z odkrywaniem tych walorów i przemianami społecznymi zmienia się również nastawienie do obszarów zdegradowanych i ich ponownego zagospodarowania. Wyraża się to w coraz bardziej kreatywnym podejściu do tego zagadnienia, widocznym w liczbie kierunków rekultywacji, proponowanych przez literaturę przedmiotu i akty prawne. Wyrobiska powstałe w wyniku wydobycia surowców skalnych stanowią niekiedy bardzo sprzyjające środowisko dla rozwoju wielu gatunków roślin i zwierząt, nierzadko chronionych. Odsłonięcia przekrojów geologicznych w ścianach tych wyrobisk dają możliwość tworzenia stanowisk z cennymi poznawczo i edukacyjnie strukturami geologicznymi. Niemniej cenne, a niejednokrotnie przewyższające wartości przyrodnicze, są zasoby kulturowe związane z dawnym wykorzystaniem surowców naturalnych. Do przykładów takiej działalności zalicza się, chyba nie zawsze doceniane przez badaczy krajobrazu i przeszłości, wydobycie i wykorzystanie wapieni, głównie jako materiału kamiennego i do produkcji wapna. Z diagnozowanie (niejednokrotnie wręcz wykrycie) walorów kulturowych reliktów tej działalności wymaga prowadzenia badań wykorzystujących wiadomości i metody z różnych dyscyplin naukowych i technicznych, a ich wyniki mają potencjał wzbogacający wiedzę w wielu dziedzinach, niejednokrotnie odległych od stricte górniczego fachu. Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie bogactwa poznawczego i utylitarnego obiektów pozostałych po zakończeniu eksploatacji górniczej oraz przydatności ich badań o interdyscyplinarnym charakterze, na przykładach związanych z przemysłem wapienniczym.

EN

Post-mining areas are becoming increasingly popular as a space that has been heavily transformed, but in addition to some natural degradation it also exhibits specific new beneficial properties. With the discovery of these values and social changes, the attitude towards degraded areas and their redevelopment has also changed. This is expressed in an increasingly creative approach to this issue, which is evident in the number of rehabilitation directions proposed by the literature and the legal acts. Quarries created by the extraction of mineral resources are sometimes a very favorable environment for the development of many species of plants and animals, often protected. Exposures of geological sections in the walls of these excavations give the opportunity to create posts with valuable cognitive and educational geological structures. Nevertheless valuable, and sometimes exceeding natural values, are the cultural resources associated with the former use of natural resources. Examples of such activities are, perhaps not always appreciated by landscape and past researchers, the extraction and use of limestone, mainly as a stone material and for the production of lime. Diagnosing (and often detecting) the cultural values of relics of this activity requires research using the knowledge and methods of various scientific and technical disciplines, and their results have the potential to enrich knowledge in many areas, often far from strictly the mining industry. This article aims to show the cognitive and utilitarian wealth of the remaining mining facilities and the relevance of their interdisciplinary research, on examples from the lime industry.

14

Podstawa doboru maszyn, czyli kosztowa i technologiczna ocena układu produkcyjnego

Kawalec P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2017

|

nr 5

74--77

PL

Przewidywany czas pracy maszyn w kamieniołomach waha się od 20 do 40 tysięcy godzin. A ile przepracowały maszyny, z którymi Ty pracujesz? Nie zdziwię się, jeśli wielokrotność wyżej podanej liczby. No ale po co je wymieniać skoro wciąż dają radę? Nowe maszyny są bardzo drogie i mają wyższe koszty eksploatacji. To fakt, ale czy na pewno widzimy całościowy obraz sytuacji?

15

„Kamieniołomy przydrożne” – zapomniane źródło lokalnego surowca dla drogownictwa

Zagożdżon P. P., Zagożdżon K. D.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

241--250

PL

W opracowaniu zwrócono uwagę na liczne drobne wyrobiska odkrywkowe, będące pozostałością lokalnej wybiórki kamienia dla potrzeb budowy dróg leśnych na terenach górskich. Przedstawiono wyniki wstępnych prac przeprowadzonych na wybranych obszarach Gór Stołowych (okolice Polanicy Zdroju oraz Wolan) i Bialskich (stoki góry Suszycy i rejon Wielkiego Rozdroża). Ukazano cechy morfologiczne tych wyrobisk, prawdopodobny system prac eksploatacyjnych i rodzaje uzyskiwanych materiałów mineralnych. Wyrobiska wyraźnie różnią się powierzchnią oraz głębokością, co wynika z rodzaju eksploatowanej skały i formy złoża. W niektórych z nich zachowane są niewielkie pryzmy materiału płonnego, będące rodzajem miniaturowych zwałowisk wewnętrznych. W poszczególnych wyrobiskach wytwarzano produkty będące odpowiednikiem kruszyw łamanych, w innych specyficzny materiał brukarski. Wskazano środowiskowe atuty pozyskiwania lokalnego kamienia, w stosunku do współczesnej, skoncentrowanej przemysłowej produkcji kruszyw drogowych.

EN

In this paper attention was paid to numerous small opencast excavations which are the remnants of local stone sourcing for forest roads construction in mountainous areas. The results of preliminary works carried out in selected areas of the Stołowe Mountains (near Polanica Górna and Wolany) and Bialskie Mountains (slopes of Mt. Suszyca and the nearby Wielkie Rozdroże – Great Crossroads) have been presented. The paper presents morphological features of these workings, the probable system of exploitation and the types of mineral materials obtained. Excavations clearly differ in surface and depth which is due to the type of rock being extracted and the form of the deposit (layers of sandstones and massive occurrences of gneiss and mica schists). Inside some of these excavations small heaps of barren material were found which may be considered to be miniature internal spoil heaps. Various road materials were produced in individual workings as equivalent of break-stone or a specific paving material. On top of that, environmental advantages of local stone acquiring have been indicated in relation to modern, concentrated industrial production of road aggregates.

16

Analysis of noise pollution in an andesite quarry with the use of simulation studies and evaluation indices

Kosała K., Stępień B.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2016

|

Vol. 22, No. 1

92--101

EN

This paper presents the verification of two partial indices proposed for the evaluation of continuous and impulse noise pollution in quarries. These indices, together with the sound power of machines index and the noise hazard index at the workstation, are components of the global index of assessment of noise hazard in the working environment of a quarry. This paper shows the results of acoustic tests carried out in an andesite quarry. Noise generated by machines and from performed blasting works was investigated. On the basis of acoustic measurements carried out in real conditions, the sound power levels of machines and the phenomenon of explosion were determined and, based on the results, three-dimensional models of acoustic noise propagation in the quarry were developed. To assess the degree of noise pollution in the area of the quarry, the continuous and impulse noise indices were used.

17

Geotourist attractions of the Kleśnica Valley

Koszela S., Marek A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2013

|

nr 1-2

13--24

EN

Geotourist attractions of the Kleśnica Valley, located in the Śnieżnik Massif the Eastern Sudetes were presented in this article. Many valuable geological objects as well as the remains of ancient works mining, constituting the valuable cultural-historical legacy are located in the area of the discussed valley. These objects include Bear Cave, marble quarry, Marianna Spring, spoil-heap, Museum of the Earth, mine of uranium and "Gracious Stone " lime kiln.

PL

W artykule zaprezentowano walory geoturystyczne doliny Kleśnicy, położonej w Masywie Śnieżnika w Sudetach Wschodnich. W rejonie omawianej doliny znajduje się wiele cennych stanowisk geologicznych, a także pozostałości dawnych prac górniczych, stanowiących cenne dziedzictwo kulturowo-historyczne. Wśród tych obiektów znajdują się Jaskinia Niedźwiedzia, kamieniołomy marmuru, odwiert „Źródło Marianna", hałda poeksploatacyjna rud uranu, Muzeum Ziemi Geologiczne - Kletno, sztolnia w nieczynnej kopalni uranu i wapiennik „Łaskawy Kamień".

18

Eden Project - the Cornwall Peninsula peculiarity

Baczyńska E., Lorenc M.W.

Geotourism / Geoturystyka

|

2012

|

nr 1-2

23--36

EN

The Eden Project-the largest natural scientific complex - was established in 2001 in the surroundings of Bodelva situated in the southern part of Cornwall (Great Britain). It was created in a kaolin pit closed down in the XlXth century. This venture has three main functions: natural, educational and touristic. The project presents unusually interesting and original architecture. Under light-transmitting, semicircular domes there are various ecosystems called biomes which differ from the external environment. The entire project consists of the following parts: the Mediterranean biome, the rainforest biome, a unit called "the Core" and the visitor centre. The area where all the buildings are located is covered by the external biome. The Eden Project is a huge educative institution which reflects processes occurring in the nature. The aim of this venture is, above all, education of ecological aspects concerning life on the Earth and presentation of the necessity to preserve the biodiversity. Since its opening, the Eden Project has been visited by 1.2 million tourists every year.

PL

W okolicach miejscowości Bodelva, położonej w południowej części Kornwalii (Wielka Brytania), w 2001 roku powstał Projekt Eden - największy kompleks przyrodniczy, utworzony w nieczynnym od XIX wieku wyrobisku pozostałym po odkrywkowej eksploatacji kaolinu. Przedsięwzięcie to pełni trzy główne funkcje: przyrodniczą, edukacyjną i turystyczną. Projekt Eden charakteryzuje niezwykłe ciekawa i oryginalna architektura. Składają się na nią przepuszczające światło półkułiste kopuły, pod którymi znajdują się odmienne względem siebie i względem środowiska zewnętrznego ekosystemy zwane biomami. Na całość projektu składają się: biom śródziemnomorski, biom lasu deszczowego, a także obiekt zwany „Jądrem" oraz budynek centrum dla odwiedzających. Teren, na którym znajdują się wszystkie budynki, okala biom zewnętrzny. Projekt Eden to olbrzymia instytucja edukacyjna, która odzwierciedla relacje zachodzące w naturze. Celem tego przedsięwzięcia jest przede wszystkim nauczanie o ekologicznych aspektach związanych z życiem na Ziemi oraz ukazanie konieczności zachowania bioróżnorodności. Od czasu otwarcia Projekt Eden corocznie odwiedza 1,2 mln turystów.

19

Geological environment as an important element of the reclamation and revitalization of the quarries

Pietrzyk-Sokulska E.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 1

267-274

EN

Poland is a country rich in rock complexes which differ both in their origin and stratigraphy. Technical and decorative characteristics of rocks forming these complexes, decide upon their acquisition and use as a raw material for various sectors of the economy. Result of mining activity resulted in the creation of excavations (quarries) differing in type. They constituted a to a new anthropogenic form in the local landscape, transforming it permanently. Long periods of operation (up to 100 years with breaks), caused the quarries to become an inseparable parts of the landscape. After the excavation, quarries were a subject to a natural, uncontrolled succession and very quickly turned into woodland or grassland. Later on, stricter legislation on the environment forced quarry operators to conduct technical and biological reclamation. This was done to reduce the range of environmental changes and to restore the utility functions of the quarries such as forestry, agricultural or aquatic areas. Very often, reclamation activities irrevocably destroyed the values of the geological environment hidden inside the quarries. The geological environment includes not only the top layer of the lithosphere along with the phenomena and processes shaping it, but also the cultural and historical values as well as the infrastructure necessary for conducting mining operations. Taking these values into consideration should determin the direction of the reclamation and subsequent revitalization.

PL

Polska jest krajem bogatym w różne, pod względem genezy i stratygrafii, kompleksy skalne. Właściwości techniczne i dekoracyjne budujących je skał decydowały o ich górniczym pozyskiwaniu i wykorzystaniu w postaci surowca dla różnych dziedzin gospodarki. Efektem działalności górniczej było powstanie kamieniołomów różnego typu i kubatury (wyrobisk). Stanowiły one nowe formy antropogeniczne w lokalnym krajobrazie, trwale go przekształcające. Długie okresy trwania eksploatacji, nawet do 100 lat (z przerwami), czyniły z kamieniołomów nieodłączne elementy krajobrazu. Po zakończeniu eksploatacji kamieniołomy podlegały naturalnej, niekontrolowanej sukcesji i bardzo szybko zamieniały się w tereny leśne lub łąkowe. W latach późniejszych, zaostrzające się przepisy prawne dotyczące stanu środowiska wymusiły na użytkownikach kamieniołomów prowadzenie rekultywacji technicznej i biologicznej. Miało to zmniejszyć zasięg przekształceń środowiska i przywrócić kamieniołomom funkcje użytkowe np. leśne, rolne lub wodne. Bardzo często zabiegi rekultywacyjne niszczyły bezpowrotnie ukryte we wnętrzu kamieniołomów walory środowiska geologicznego. Środowisko geologiczne obejmuje nie tylko wierzchnią warstwę litosfery wraz z kształtującymi ją zjawiskami i procesami, ale także walory kulturowe, historyczne i niezbędną dla prowadzenia działalności wydobywczej infrastrukturę. Uwzględnienie tych walorów powinno być elementem decydującym o kierunku rekultywacji i późniejszej rewitalizacji.

20

Georóżnorodność i geoturystyka w terenach poeksploatacyjnych na przykładzie regionu chęcińsko-kieleckiego

Nita J., Myga-Piątek U.

Geoturystyka

|

2010

|

nr 3-4

51-58

PL

Artykuł omawia problematykę zagospodarowania terenów eksploatacyjnych surowców skalnych regionu chęcińsko-kieleckiego, które są obszarami chronionymi. Zmiany w rzeźbie powierzchni terenu i pozostałych komponentach przyrodniczych wywołane wydobyciem surowców są zwykłe traktowane w kategoriach wysokiego zagrożenia i utożsamiane z dewastacją krajobrazową. Autorzy poruszają kwestie potrzeby ochrony nie tylko środowiska geograficznego, ale także krajobrazu, szczególnie w terenach, gdzie formy pogórnicze nie zagrażają kondycji środowiska przyrodniczego. Artykuł ukazuje walory geologiczne i potrzebę ich ochrony w celu wzmocnienia wartości krajobrazowych obszaru oraz na potrzeby dydaktyki geologicznej i turystyki specjalistycznej.

EN

The article discusses the matters of management of post-exploitation areas of the Chęciny-Kielce region. Changes in surface features and other elements of the natural environment, caused by mineral exploitation of resources, are usually recognized in terms of high threat and associated with landscape devastation. The author deal with the issues of necessary protection not only of the geographical environment, but also of the landscape, especially in areas where post-mining forms do not threaten the condition of the natural environment. It presents geological values and the need to protect them in order to increase the scenic values and for the purposes of geological didactics and specialist tourism.