Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kamień w architekturze Lublina na przestrzeni wieków

Huber M., Mroczek P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 448 (2)

441--449

PL

W artykule przedstawiono wyniki inwentaryzacji skał użytych w architekturze i budownictwie Lublina, ze szczególnym uwzględnieniem centrum miasta, w skład którego wchodzą wzgórza Zamkowe i Staromiejskie oraz dzielnice Czwartek, Żmigród, Góra Białkowska i Śródmieście. Z obserwacji terenowych wynika, że w najstarszych, średniowiecznych budowlach dominuje kamień miejscowy, głównie opoki kredy górnej i paleogenu, stosowany prawie wyłącznie jako materiał konstrukcyjny, przy akcesorycznym udziale wapieni sprowadzanych z innych rejonów środkowej i południowej Polski. W budownictwie z okresu zaborów stosowano miejscową opokę oraz narzutniaki skandynawskie, w okresie międzywojennym chętnie sięgano po skały pochodzące ze środkowej Polski, zaś w okresie PRL – z Dolnego Śląska. Obecnie coraz częściej stosuje się zagraniczny materiał importowany, chociaż nadal, ze względów ekonomicznych, dominują dolnośląskie i świętokrzyskie surowce. Współcześnie zanikają niestety przykłady stosowania bruku z narzutniaków, powszechnie wymieniane na kostkę cementową, a wiele budynków zbudowanych z opoki znajduje się w stanie ruiny lub jest pokrywana energooszczędnymi tynkami.

EN

The paper presents the results of field mapping of rocks used in the architecture of Lublin over the centuries. The lithology and distribution of rocks is presented on the maps, diagrams and in the table for over 200 buildings and architectural objects. They are located mainly at the Castel and Old Town Hills and also in the area of old districts (as Kirkut, Czwartek, Żmigród) the Downtown. Each of described historical periods is characterized by specific orientation of used material in architecture. In the characteristic of used rocks is observed a clear division into five chronological stages: 1) from the Middle Ages to the beginning of partition of Poland, 2) partition time, 3) the interwar period, 4) communist epoch and also 5) modern times. There are a lot of buildings (castle, churches and tenement houses) made of common, local rocks – the best was the opokas (Upper Mastrichtian, Cretaceous) explored in the surrounding area of Lublin. The exotics imported from the other regions of southern Poland were used to ornaments during the prosperous periods (e.g. Sudetic granites and Triassic sandstones from Holy Cross Mountains). There are also a lot of domestic erratic Scandinavian rocks (Odranian and older glaciations) used as cheap and proof material for road construction.

2

Wybrane przykłady kamienia naturalnego z Włoch i Niemiec zastosowane w obiektach architektonicznych Krakowa - krótka wycieczka geologiczna

Górny Z.

Geoturystyka

|

2009

|

nr 1-2

61-70

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie wycieczki po wybranych krakowskich obiektach, w których zastosowano kamień naturalny pochodzący z Włoch i Niemiec. Autor pragnie przede wszystkim zapoznać turystę z głównymi rodzajami zastosowanych skał, nazwami handlowymi, miejscem pozyskania surowca, wiekiem i ich walorami dekoracyjnymi. Dodatkowo autor prześledził z jakich regionów Włoch i Niemiec najczęściej importowany jest do Polski kamień naturalny. Do najbardziej znanych włoskich kamieni dekoracyjnych należą marmury karraryjskie i wapienie "ammonitico rosso", eksploatowane odpowiednio w okolicach Carrary i Werony. Na uwagę zasługują również: porfiry okolic Trydentu, wapienie z Brescii, trawertyny z Tivoli oraz kamieniołomy granitów i wapieni trawertynowych z Sardynii. W Niemczech duże złoża wapieni górnej jury zlokalizowane są w północnej Bawarii (Frankonia).

EN

The aim of the following paper is to propose a trip to selected sites in Kraków where decorative stones imported from Italy and Germany were used. The main types of stones are presented together with their commercial names, quarries, age and decorative values. Additionally, the author identified the regions in Italy and Germany from which stones were supplied. The most popular Italian decorative stones are the Carrara marbles quarried in the vicinity of Carrara and the "Ammonitico rosso" limestones extracted in the neighbourhood of Verona. Interesting are also porphyries from Trident, limestones from Brescia, travertines from Tivoli and granites and travertines quarried in Sardynia. In Germany large deposits of Upper Jurassic limestones are located in northern Bavaria (Franconia).

3

Wokół ruin dobczyckiego grodu

Waśkowska-Oliwa A., Topa M.

Geoturystyka

|

2006

|

nr 3

15-28

PL

Góra Zamkowa w Dobczycach zbudowana jest z piaskowca istebniańskiego. Surowiec ten posłużył do wzniesienia zamku, jego późniejszych modernizacji, użyty został do budowy wielu obiektów Starego Miasta. Przepływająca u stóp wzgórza rzeka Raba wypreparowała od strony południowo-zachodniej strome urwisko, tam też w XIII wieku został założony kamieniołom funkcjonujący do XIX wieku. W skarpie Góry Zamkowej rozwinęły się obrywy. Wraz ze skałami piaskowcowymi, co najmniej dwukrotnie runęły pomieszczenia zabytkowego grodu. Obecnie zamek został częściowo zrekonstruowany i udostępniony do zwiedzania, w kolekcji muzealnej znajduje się szereg eksponatów wykonanych z kamienia.

EN

The Caste Mt. in Dobczyce is built of the Istebna Sandstones. This rock was a very popular building stone used for construction of the caste and for its later renovations as well as for construction of the old town in Dobczyce. The Raba River, which flows at the foot of the Castle Mt. cut a steep scarp in its southwestern slope. A quarry which was developed in this slope in the 13th century has been in operational until the 19th century. The cliff was subjected to rockfalls, which damaged the castle at least twice in its history. Recently, the castle was partly reconstructed and opened to the visitors. The museum collection includes numerous examples of stonework.

4

Kamień we współczesnej architekturze

Kosik A.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2004

|

z. 43

97-101

PL

W artykule przeprowadzona jest analiza porównawcza trzech współczesnych budynków wykonanych z kamienia, autorstwa różnych architektów. Celem referatu jest wykazanie wpływu materiału, jakim jest kamień, na ideę projektu, a w rezultacie na rozwiązanie elewacji, wnętrza i bryły.

EN

Comparative analysis, leaden in this article, concern three contemporary buildings performed in stone, designed by three different architects. The object of report is to indicate an influence of material - which is stone - on project idea, and in result on solution of facades, interiors and shape.