Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podkrakowskie paleobazalty i możliwości ich wykorzystania

Heflik W., Jarczyk M., Dumańska-Słowik M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 1

11--15

PL

Podkrakowskie paleobazalty są skałami o porowatej teksturze i strukturze skrytokrystalicznej. Składają się z fenokryształów oliwinów przeobrażonych w iddyngsyt oraz masy skalnej zbudowanej w dużej przewadze z plagioklazów, a także z piroksenów i związków żelaza. Pory wypełnione są najczęściej minerałami wtórnymi, głównie kwarcem kalcytem i zeolitami. Są to skały o szerokim zastosowaniu, ze względu na intersujące właściwości fizyczne. Dawniej wykorzystywano je przede wszystkich w budownictwie dróg. Obecnie są stosowane w przemyśle ceramicznym, do produkcji wełny mineralnej oraz jako kamienie ozdobne. Poza tym, paleobazalty mogą być stosowane jako naturalne nawozy mineralne, ze względu na znaczną zawartość sodu.

EN

Paleobasalts from the vicinity of Krakow are typical volcanic rocks with porous and cryptocrystalline texture. They are built of phenocrysts of olivine, which have been altered into iddingsite and groundmass formed mainly by plagioclases, pyroxenes and iron compounds (goethite, hematite, magnetite). Their vesicles are filled with secondary minerals such as quartz, calcite and zeolites. Paleobasalts can be broadly applied due to their technical parameters. In past they were used in highway engineering. Nowadays these rocks are also utilized in ceramics for production of mineral wool or decorative stones. Moreover paleobasalts may be also used as a natural mineral sodium enriched fertilizers for farming.

2

Aktualne kierunki wykorzystania gnejsów ze złóż dolnośląskich i opolskich oraz perspektywy zastosowania ich w nowych gałęziach przemysłu

Witt A., Szmidt Z., Pomorski A., Majcher A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 1

47--57

PL

Gnejsy są jedną z najmniej eksploatowanych skał metamorficznych w Polsce. Eksploatacja ich prowadzona jest obecnie na większą skalę tylko w trzech kopalniach. Tradycyjnie są wykorzystywane głównie do produkcji kruszyw łamanych na cele budowy dróg, linii kolejowych oraz w budownictwie. W ostatnich latach coraz częściej stosuje się je również do robót hydrotechnicznych oraz jako kamień ozdobny. Szczególnie ta druga branża rozwija się dynamicznie ze względu na duże walory zdobnicze. Skały, ze względu na skład mineralny, posiadają również możliwości ich wykorzystania w innych gałęziach przemysłu. Prowadzone badania wykazały potencjalne nowe kierunki ich zastosowania w przemyśle ceramicznym i szklarskim. Istnieje również, po przeprowadzeniu odpowiednich badań, szansa na zastosowanie pyłów gnejsowych oraz drobnych jego frakcji do produkcji nawozów dla rolnictwa.

EN

Gneisses are one of the least excavated metamorphic rocks in Poland. The excavation is carried out on a large scale in only three open pits. Traditionally, they are mainly used for the production of crushed aggregate for the construction of roads, railways and building construction. In recent years they have been more often applied also in hydrotechnical construction works and as decorative stones. Especially the latter branch is growing rapidly due to gneisses’ ornamental qualities. Due to their mineral composition these rocks can be also used in other industries. Studies have demonstrated potential new directions for their use in ceramic and glass industries. After suitable research there is also an opportunity to use gneiss dust and small particles for the production of fertilizers for agriculture.

3

Kompleks węglanowy - źródło kamieni łamanych i blocznych w rejonie Dębnika k.Krzeszowic (wschodnie obrzeżenie GZW)

Tomaś A., Tomaś A., Zdanowski A.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 3-4

84-89

PL

W obszarze zawartym między miejscowościami: Dębnik, Racławice, Szklary i Dubie w rejonie Krzeszowic i Jerzmanowic już w połowie XV wieku rozpoczęto eksploatację wapieni dewońskich i karbońskich. Początkowo były one wykorzystywane jako kamień budowlany, a po oszlifowaniu jako kamień ozdobny. Wartość ozdobną wapieni wykorzystali budowniczowie wielu obiektów sakralnych głównie w Krakowie, ale także w okolicach Krakowa i Częstochowie. W latach 70. ubiegłego wieku przeprowadzono inwentaryzację 32 kamieniołomów. Zebrany materiał skalny został opracowany pod względem mikrofaunistycznym w płytkach cienkich. Występujące w wapieniach struktury biogeniczne decydują o ozdobnych walorach tych skał węglanowych. Zespół mikroorganizmów wskazuje na późnodewoński i wczesnokarboński wiek tych osadów. Aktualnie skały te są eksploatowane w kilku miejscach, a urobek wykorzystywany jako kamienie łamane i bloczne, m.in. do produkcji betonów, mas bitumicznych, budowli drogowych, kolejowych, a najdrobniejsze frakcje mogą być stosowane jako wapniowo- magnezowe nawozy mineralne.

EN

In the area comprised between the localities: Dębnik, Racławice, Szklary, and Dubie in the region of Krzeszowice and Jerzmanowice already in the half of the 15th century exploitation of Devonian and Carboniferous limestones was started. Initially they were used as building stones, and after polishing as decorative stones. Of the decorative value of limestones took advantage the builders of many sacral objects, mainly in Cracow, but also in the neighbourhood of Cracow and Częstochowa. In the seventies of the past century inventorying of 32 quarries was carried out. The collected rock material was elaborated in the microfaunistic respect in thin plates. The biogenic structures occurring in the limestones decide about the decorative advantages of these carbonate rocks. The complex of microorganisms indicates the Late Devonian and Early Carboniferous period age of these deposits. Currently these rocks are exploited in several places and the mined rock is used as broken and block stones, among others for the production of concretes and bituminous masses, for road and railway structures, and the finest fractions can be used as calcium-magnesium mineral fertilizers.