Celem przedstawionej publikacji jest pokazanie możliwości metody sejsmicznej fal odbitych - podłużnych i konwertowanych - w zadaniach odtworzenia pola prędkości fal poprzecznych. Prędkość propagacji fal sejsmicznych to jeden z parametrów, który najbardziej wiarygodnie charakteryzuje właściwości fizyczne ośrodka geologicznego. W zadaniach określenia właściwości zbiornikowych oraz nasyceń obiektów złożowych szczególnego znaczenia nabiera informacja o prędkości fali poprzecznej, ze względu na jej specyficzną reakcję na obecność fazy ciekłej (i gazowej) w ośrodku. Pomiary geofizyki otworowej oferują bezpośredni pomiar prędkości fali poprzecznej w procedurze "pełne pole falowe" (full wave sonic). Pomiary sejsmiki powierzchniowej - raczej sporadycznie, a często wyłącznie w zadaniach badawczych - wykonywane są w pełnej opcji wieloskładnikowej (multicomponent) - tzw. Sejsmika 3C - przede wszystkim ze względu na odrębny od fali podłużnej P sposób generowania fal poprzecznych S. Znacznie mniej czasochłonne i kosztochłonne jest wykorzystanie do określenia pola prędkości fali poprzecznej pomiarów fal konwertowanych. Podstawową procedurą odtworzenia prędkości sejsmicznych jest inwersja sejsmiczna. W pracy scharakteryzowano różne typy inwersji akustycznej i elastycznej, i na podstawie danych literaturowych pokazano liczne przykłady zastosowania inwersji do charakterystyk własności zbiornikowych. Zaproponowano również odmienne od rozpoznanych w literaturze podejście do oceny prędkości fali poprzecznej, stosując jednocześnie inwersję elastyczną i akustyczną fali konwertowanej w interaktywnej pętli, wraz z modelowaniem sejsmicznym. Ponadto opracowano model testowy, oparty na wynikach interpretacji rzeczywistych danych polowych sejsmiki 2D-3C (Projekt Rajsko-Krzeczów). W fazie finalnej, na podstawie mapy prędkości fal P i S obliczono współczynnik Vp/Vs i oceniono jego skuteczność jako wskaźnika dyskryminującego w ośrodku geologicznym obecność fazy nasyconej węglowodorami.
EN
The goal of this publication is to present the possibilities of the seismic method of longitudinal and converted reflected waves in reconstruction of transverse waves velocity field. The velocity of seismic waves propagation is one of the parameters which describe the physical properties of the geological medium the most authoritatively. In tasks targeted at defining the reservoir properties and saturation of deposit objects the information on transverse wave velocity acquires a particular importance on account of its specific reaction to the liquid (and gaseous) phase in the medium. The measurements of borehole geophysics offer direct measurement of transverse wave velocity in full wave sonic procedure. The measurements of surface seismics are rarely performed in full 3C seismic option, and often exclusively for research purposes, mostly on account of the method of generating transverse S waves independent from longitudinal P wave. Significantly less time-consuming and less expensive is the application of the measurement of converted waves to define the transverse wave velocity field. The basic procedure in reconstruction of seismic velocities is the seismic inversion. Different types of acoustic and elastic inversion are described in the study and, on the basis of available literature specification, numerous applications of inversion are shown to characterize the reservoir properties. Also, a different approach was suggested from those described in literature to the evaluation of transverse wave velocity, using simultaneously elastic and acoustic inversion of converted wave in an interactive loop along with seismic modeling. Moreover, a test model was developed, based on the results of interpretation of the 2D-3C seismic real field information (Rajsko-Krzeczów project). At the final stage, based on the P and S waves velocity map, the coefficient Vp/Vs was calculated and its effectiveness was assessed as an indicator discriminating the hydrocarbon saturated phase in the geological medium.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.