Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiany klimatu w plejstocenie w świetle danych palinologicznych

Granoszewski W., Winter H.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 1

43--48

EN

The paper presents general climate changes during the last 2.6 Ma in the Northern Hemisphere. Plant formations of warm intervals (interglacials and interstadials) are briefly described. Disappearance of some more climate-sensitive tree taxa as well as climate changes during the Pleistocene in Northern Europe are also portrayed.

2

Osady plejstocenu glacjalnego w okolicy Nowego Tomyśla (zachodnia Polska)

Krzyszkowski D., Kuszell T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 453

97--121

PL

W rejonie Nowego Tomyśla, na terenie zachodniej Wielkopolski, w otworach wiertniczych z Woli Jabłońskiej, Cichej Góry i Lasek stwierdzono osady rzeczne, określone jako formacja z Lasek. Wypełniają one doliny kopalne do głębokości 40−50 m, leżą na glinach zlodowacenia odry (typ Dopiewiec) i są przykryte trzema glinami zlodowacenia warty (typy: Karolewo, Kopaszewko i Ujście). Utwory rzeczne powstawały w środowisku peryglacjalnym (ekstraglacjalnym), o silnych procesach eolicznych. Osady formacji z Lasek, z okolic Nowego Tomyśla reprezentują prawdopodobnie fragment wypełnienia doliny kopalnej Prawarty/ Praprosny. W jej obrębie (profil Wola Jabłońska) stwierdzono osady organiczne pochodzenia jeziornego. Wyniki analizy palinologicznej wskazują na niepełną interglacjalną sukcesję pyłkową, obejmującą początkowy okres chłodny oraz optimum charakteryzujące się klimatem umiarkowanym i wilgotnym. Spektra pyłkowe z najcieplejszego odcinka profilu odzwierciedlają panowanie lasu sosnowo-świerkowego i zarośli olszynowych z domieszką roślin o większych wymaganiach termicznych, wśród których na szczególną uwagę zasługują ziarna pyłku i owoce należące do rośliny wodnej Trapa natans dotychczas stwierdzonej jedynie w osadach interglacjalnych. Podobny obraz zbiorowisk leśnych wykazuje profil na terenie Bełchatowa, który był datowany na interstadiał pilicy, a obecnie jest określany jako interglacjał lubelski. Odniesienie profilu z Woli Jabłońskiej do tego interglacjału nie ma pewnego uzasadnienia, ponieważ pozycja palinostratygraficzna i geologiczna uzyskanej sukcesji roślinności jest trudna do ustalenia.

EN

Fluvial sediments has been recorded in three boreholes near Nowy Tomyśl, western Poland (Wola Jabłońska, Cicha Góra, Laski). Wola Jabłońska profile contains organic and fluvial deposits. This series has been formally named the Laski Formation. The fluvial sediments fill deep palaeovalley (40–50 m). They overlie the Dopiewiec till (Early Saalian, Odranian) and are overlain by three late Saalian (Wartanian) tills: Karolewo, Kopaszewko and Ujście. The fluvial suite was deposited mainly in periglacial environment, with strongly developed aeolian processes in the valley. However, during the optimal part of the period the aeolian processe almost completely ceased. The uppermost part of the suite exhibit suggests that deposition took place at the front of an advancing ice-sheet (high aggradation rate, admixtures of glacial derived material). The Laski Formation deposits may represent a fragment of pre-Warta/ Prosna palaeovalley. The organic sediments from Wola Jabłońska represent the climatic optimum of the interglacial and the early stages of the succeeding cold period. The picture of vegetation is characterized by spruce-pine forest with common alder and small admixtures of deciduous trees at the climatic optimum. Among local aquatic vegetation, the most characteristic is the occurrence of pollen and seeds of Trapa natans; a species hither noticed only in the interglacial successions. Climatic conditions that time were temperate and humid. The flora of Wola Jabłońska have features that resemble the forest communities at Bełchatów profiles in central Poland which was determined as the Pilica Interstadial, currently named as the Lublinian Interglacial. However, the profile from Wola Jabłońska cannot be unequivocally ascribed to this interglacial period, since the palynostratigraphic and geologic position of its vegetation succession is difficult to determine.

3

Reinvestigation of the interglacial pollen flora at Zbójno, Central Poland

Binka K.

Studia Quaternaria

|

2010

|

Vol. 27

35-41

EN

The interglacial deposits at Zbójno near Radoszyce (central Poland) was drilled again and reinvestigated by means of pollen analysis. The pollen succession, partly recorded in subaerial sediments with many stratigraphic gaps, treated hitherto as the stratotype of Zbójnian interglacial, does not seem to differ from the Eemian sequence, and may actually be of the Eemian age. This strongly suggests that the term "Zbójno" should be removed from the Polish Pleistocene stratigraphy.

4

Pochodzenie i wiek wody mineralnej w Dobrowodzie k. Buska Zdroju

Chowaniec J., Najman J., Olszewska B., Zuber A.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 4

286-286, 293

EN

In Dobrowoda village which is situated within the central area of the Polish Carpathian Foredeep, saline sulphur water has been found in a deep depression filled with Badenian sands. Environmental tracer data indicate similar interglacial age as that of shallow mineral waters occuring in Cretaceous marls in the nearby Busko Spa. Primary sulphates and secondary sulphides in all mineral waters of this region originated mainly from the dissolution of Badenian gypsum strata whereas the salinity is supposed to be the remnant of chloride salts of the same age which were completely washed out by meteoric waters during the long infiltration period after the regression of the Miocene sea. The hypothetical recharge area(s) are to the west of the study area, which means that chemical Badenian sediments occupied much larger area than the present extent of the sulphate series.

5

Plejstocen w profilu Kończyce (Kotlina Oświęcimska) - analiza genezy i wieku na tle schematów podziału stratygraficznego czwartorzędu

Wójcik A., Nawrocki J., Nita M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2004

|

nr 409

5-50

PL

W południowej części Kotliny Oświęcimskiej, na terenie żwirowni w Kończycach odsłaniają się utwory czwartorzędowe o różnej genezie. Wykonane badania pozwoliły na ich rozpoziomowanie. Stwierdzono sześć serii osadowych leżących na osadach mioceńskich. Wyróżniono dolną serię rzeczną przykrytą przez serię osadów glacigenicznych, powyżej których lokalnie stwierdzono serię dolnych mułków organicznych z florą interglacjalną, charakteryzujących się odwrotną polarnością magnetyczną. Opisana seria mułków reprezentuje fragment sukcesji ciepłego interglacjału, którą powiązano z I interglacjałem kompleksu kromerskiego. Na ściętych osadach glacigenicznych i mułkach organicznych leży górna seria rzeczna przykryta górnymi mułkami organicznymi, w obrębie których zarejestrowano granicę Brunhes-Matuyama (B/M). Bezpośrednio powyżej tej granicy, w obrębie mułków, na podstawie badań palinologicznych stwierdzono występowanie fragmentów dwóch interglacjałów rozdzielonych piętrem zimnym. Utwory reprezentujące te ciepłe odcinki plejstocenu leżą bezpośrednio powyżej granicy B/M, co pozwala je łączyć z II i III interglacjałem kromerskim. Całość przykryta jest kilkumetrową serią utworów lessopodobnych ze śladami gleb kopalnych. Osady glacigeniczne, leżące poniżej granicy B/M i utworów interglacjalnych, są starsze od kompleksu kromerskiego i nie mogą być korelowane ze zlodowaceniem Elstery lub Mindel, jak dotychczas uważano. Reprezentowane przez nie nasunięcie lądolodu należy raczej korelować z Günzem i z najstarszymi przedkromerskimi śladami zlodowaceń w Europie Zachodniej. W Polsce być może odpowiada ono zlodowaceniu podlaskiemu. W omawianym profilu mamy zatem fragmenty sukcesji trzech interglacjałów, przy czym najniższy jest starszy od granicy Brunhes-Matuyama. Sukcesja pyłkowa jest inna niż w dotychczas znanych stanowiskach interglacjalnych w Polsce. Otrzymane wyniki sugerują konieczność nieco innego niż dotychczas spojrzenia na zasięg i wiek maksymalnego nasunięcia lądolodu.

EN

In the southern part of the Oświęcim Basin, in the area of the Kończyce quarry, the Quaternary deposits of different genesis crop out. Thanks to the performed investigations, particular horizons of these deposits have been identified. The lower fluvial series is overtopped with the glacigenic sediments. Above the latter, the lower series of organic mud with the interglacial flora occurs in places. This series is characterised by the reverse magnetic polarity. The discussed mud series represents a fragment of the warm interglacial succession and corresponds to the lst interglacial of the Cromerian Complex. The upper fluvial series overlain by an upper organic mud series, in which Brunhes-Matuyama boundary is registered, rests on the cut-off glacigenic deposits and organic muds. Directly above this boundary, in the organic muds, fragments of two interglacials separated by a cold stage have been identified by palynological methods. All the deposits are covered with the series of the loess-like sediments with the traces of the fossil soils. The glacigenic deposits occurring below the B/M boundary and interglacial sediments are older than the Cromerian Complex, and thus cannot be correlated with the Elster and Mindel glaciations as it has been accepted until now. This ice-sheet advance, in its maximum extent in southern Poland, is older and should rather be correlated with the Gunz and with the oldest, pre-Cromerian traces of glaciations in Western Europe. In Poland it might correspond to the Podlasie Glaciation. Thus, in the discussed profile there are fragments of three interglacials, and the lowermost one is older than the Brunhes-Matuyama boundary. The pollen succession differs from those known from interglacial sites in Poland. The obtained results suggest a new insight into the extent and age of the maximum ice-sheet advance than it has been accepted until now. The performed studies allow to infer that the oldest ice-sheet advance had also the largest extent in Poland. The performed study has cognitive aspects and the obtained results are a new input to the state of knowledge, thus can serves as a reference for further studies on the range of the Scandinavian Glaciation in its maximum extent. The Kończyce profile should be treated as a benchmark for the Quaternary stratigraphy of Western and Middle Europe.

6

Kluczowy profil interglacjału mazowieckiego w Krukienicach na międzyrzeczu Sanu i Dniestru (Ukraina)

Łanczont M., Pidek I. A., Boguckyj A., Wieliczkiewicz Feliks, Wojtanowicz J.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 7

597-608

PL

Obszar międzyrzecza Sanu i Dniestru na Wschodnim Podkarpaciu (północno-zachodnia część Ukrainy)- teren o kluczowym znaczeniu dla wielu problemów paleogeografii i stratygrafii czwartorzędu - uległ zlodowaceniu tylko w okresie glacjału san 2, ok. 500 ka BP. Osady staroglacjalne położone na dziale wodnym występują bezpośrednio przy powierzchni lub pod niewielką pokrywą osadów młodszych. Wyraźnie są tu zachowane formy rzeźby poglacjalnej. Dla problematyki mezoplejstocenu tego obszaru podstawowe znaczenie ma profil Krukienice. Przeprowadzono w nim kompleksowe badania osadów mineralnych (lessowych, jeziornych i glacigenicznych) oraz osadów organicznych (torf, gytia), dla których wykonano pełną analizę paleobotaniczną. Datowane metodą TL osady mineralne powyżej torfów i gytii reprezentują glacjały liwca i odry, zaś poniżej-osady związane z pobytem na międzyrzeczu Sanu i Dniestru lądolodu sanu 2. W stanowisku tym występuje prawie pełna mazowiecka sukcesja pyłkowa. Diagram pyłkowy przedstawia sześć lokalnych poziomów zespołów pyłkowych (L PAZ), które przyporządkowano czterem interglacjalnym okresom pyłkowym. Bogata flora makroszczątkowa stanowiska wykazuje obecność kilkunastu nasion cisa i kilku egzotycznych taksonów. Podobieństwa pomiędzy makroflorą z Krukienic i innymi makroflorami mazowieckiego wieku dowodzą jednolitego charakteru warunków klimatycznych panujących na dużych obszarach. Osady organogeniczne, występujące w kotlinowatych zagłębieniach sąsiadujących z kopalnym jeziorem, są związane ze schyłkową częścią interglacjału mazowieckiego. W artykule została zaprezentowana paleogeograficzna interpretacja rozwoju tego jeziora i sąsiadującego obszaru.

EN

The San and Dniester interfluve in the East Carpathian Foreland (north-western part of the Ukraine) - an extremely important area when considering many questions related to Quaternary palaeogeography and stratigraphy - was glaciated only once, during the San 2 Glaciation, about 500 ka BP. Old glacial deposits occurring in watershed areas are exposed or overlain by a thin cover of younger sediments. The glacial landforms are well preserved. The Krukienice profile of the Quaternary deposits is of fundamental importance for the problems connected with the Mesopleistocene in the studied area. The complex research of this profile concerned both mineral (loess, lacustrine, glacigenic) and organic (peat, gyttja) deposits. TL dated mineral deposits overlying peat and gyttja represent the Liwiec and Odra Glaciations, and those occurring under organic deposits are related to the San 2 Glaciation in the San and Dniester interfluve. Palaeobotanical analysis revealed almost complete pollen succession of the Mazovian Interglacial occurring in organic deposits of a fossil lake. Six local pollen assemblage zones (L PAZ), corresponding to four interglacial pollen periods, are presented as a simplified pollen diagram. The rich macroscopic flora of the site with the presence of a dozen or so seeds of Taxus and several exotic taxa is noteworthy. The similarities between Krukenyći macroflora and other macrofloras of the Mazovian Interglacial age evidence the uniformity of climatic conditions on vast areas. Organic deposits occurring in the depressions adjacent to the fossil lake are related to the end part of the Mazovian Interglacial. Palaeogeographical interpretation of the lake and neighbouring area development is presented.