Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przegląd czynników wpływających na skuteczność nawaniania gazu

Huszał Anna

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 8

553--560

PL

Nawanianie, podobnie jak wiele innych procesów technologicznych, jest procesem stale ewoluującym. Obecnie w Polsce proces nawaniania jest ustabilizowany i prowadzony na odpowiednio wysokim poziomie. Przyjęte zostały międzynarodowe standardy w tym zakresie. Jednym z ważniejszych wymagań dotyczących jakości gazów ziemnych dostarczanych odbiorcom z sieci rozdzielczej, gwarantującym bezpieczne użytkowanie, jest zapewnienie właściwego poziomu nawonienia, który będzie umożliwiał wykrycie niekontrolowanych upływów gazów z sieci rozdzielczej, instalacji i urządzeń gazowych. Stężenie środka nawaniającego w miejscu jego dozowania powinno być tak dobrane, aby na końcu przewodu, u użytkownika, zagwarantować intensywność zapachu gazu w stopniu „wyraźnie wyczuwalnym”. Zmienność stężenia środka nawaniającego w sieci gazowej jest wielkością dynamiczną, towarzyszącą stale procesowi nawaniania. Stąd wynika potrzeba stałego nadzoru metrologicznego nad przebiegiem tego procesu (przez pomiary stężenia środka nawaniającego i intensywności zapachu gazu), jak również weryfikowania ulegających okresowym zmianom wartości minimalnych stężeń środka nawaniającego w gazie dla odpowiednich grup gazów ziemnych oraz poszczególnych gazociągów na podstawie doświadczeń eksploatacyjnych i pomiarów terenowych. Weryfikacja taka pozwala na ustalenie optymalnego dla każdej z badanych grup gazów ziemnych stężenia środka nawaniającego w gazie, a przez to na optymalizowanie kosztów procesu nawaniania gazu przy jednoczesnym zapewnieniu wymaganej prawnie jego jakości (w Polsce: stopnia intensywności zapachu). Poniższy artykuł przybliża problem zależności skuteczności nawaniania gazu w sieci gazowej od różnych czynników, w tym zwłaszcza jej parametrów czy nawet samego składu gazu. Identyfikacja tych czynników pozwala na lepsze zaplanowanie procesu i jego skuteczną realizację, co w końcowym efekcie zapewnia bezpieczeństwo użytkownikom gazu.

EN

Due to rapid advancement in technology, the odorization process in Poland seems to be increasingly stabilized in practice and conducted at a sufficiently high level. International standards are adopted in this regard. One of the most important requirements for the natural gases quality delivered to customers from a distribution network, guaranteeing their safe use is ensuring an appropriate odorization level, allowing to detect the uncontrolled gas leakages from the distribution network, installation and gas appliances. The odorant concentration in its dosing point should ensure the intensity of the gas odor at the “clearly perceptible” level at the network end point. The odorant concentration variability in the gas network is a dynamic value, constantly accompanying the odorizing process. In consequence constant metrological supervision over the process is needed (what might be done by measuring the odorant concentration and gas odor intensity). Also, verification of undergoing periodic changes in the value of the minimum concentration of odorant in the gas for the respective groups of natural gases and various gas pipelines based on operational experience and field measurements is required. Such verification allows to determine the optimal concentration of odorant for each group of natural gases and furthermore allows to optimize the cost of gas odorization process while ensuring its legally required quality described as odor intensity. This article presents the problem of the dependence of the network gas odorization effectiveness on various factors, especially network parameters or even the gas composition itself. Their identification allows to better plan the process and ensure its effective implementation, which ultimately ensures safety for gas users.

2

Analizy i niwelowanie uciążliwości zapachowych

Gębicki Jacek, Dobrzyniewski Dominik, Szulczyński Bartosz

Wodociągi - Kanalizacja

|

2020

|

nr 3

8--10

3

Sposoby interpretacji wyników modelowania dyspersji odorantów w powietrzu atmosferycznym

Friedrich M., Antoniewicz A.

Ochrona Środowiska

|

2018

|

Vol. 40, nr 3

9--14

PL

Omówiono problem interpretacji wyników modelowania dyspersji odorantów w powietrzu. Zwrócono uwagę na najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu ocen zapachowego oddziaływania danej instalacji na otoczenie. Wskazano różnice pomiędzy modelowaniem dyspersji odorantów a referencyjną metodą modelowania poziomów pojedynczych substancji w powietrzu (według rozporządzenia Ministra Środowiska z 2010 r.) Podano cztery możliwości przedstawiania i interpretacji wyników obliczeń modelowych, w tym występowania w skali roku określonego poziomu stężenia zapachowego oraz stężeń maksymalnych, pozwalające na wyciągnięcie praktycznych wniosków. Przedstawiono, w jaki sposób ocenia się zapachową uciążliwość danej instalacji na tle wybranych standardów zapachowej jakości powietrza, w tym wartości odniesienia określonych w projekcie polskiej ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej oraz w projekcie europejskiej dyrektywy horyzontalnej dotyczącej odorów (IPPC H4). Wyjaśniono różnicę między środowiskowym progiem wyczuwalności i rozpoznawalności zapachu a stężeniami progowymi określonymi w warunkach laboratoryjnych. Pokazano, jak modeluje się czas występowania zapachu na terenie objętym obliczeniami oraz przez ile godzin w roku zapach będzie wyczuwalny w stopniu co najmniej rozpoznawalnym. Przedstawiono na czym polega prognozowanie występowania zapachu o określonej intensywności, w tym jak przelicza się stężenie zapachowe na intensywność z zastosowaniem psychofizycznych praw Webera-Fechnera i Stevensa. Pokazano również, jak na podstawie wyników modelowania dyspersji zanieczyszczeń w atmosferze można ocenić zapach mogący pojawić się w najgorszej sytuacji meteorologicznej i technologicznej. Podane przykłady mogą zostać wykorzystane podczas projektowania instalacji potencjalnie uciążliwych oraz sporządzania oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub prognozy jakości powietrza.

EN

The paper discusses a problem of result interpretation for odorants dispersion modeling. The most common mistakes were brought to attention when assessing the impact of odor nuisance caused by installations on the environment. Differences were indicated between odor dispersion modeling and the reference methodology for modeling of an individual substance air level (acc. to the Regulation of the Minister of Environment from 2010). Four approaches to present and interpret the results of model calculations were discussed, including annual frequency of certain odor levels and their maximum concentrations, which enable practical conclusions to be drawn. The method to estimate odor nuisance caused by an installation against the selected air quality standards was presented, including the reference values set out in the draft bills for the Polish Act on Counteracting Odor Nuisance and the European Horizontal Guidance for Odour (IPPC H4). The difference between the environmental odor detection and recognition threshold and the threshold concentrations determined under the laboratory conditions was explained. The forecasting method for odor frequency occurrence in the designated area was demonstrated as well as the annual number of hours the odor will be detectable at recognizable level. The way to forecast odor occurrence of certain intensity was demonstrated, including how to convert its concentration to intensity according to the psychophysical laws of Weber-Fechner and Stevens. In addition, application of modeling results of pollutant dispersion in the atmosphere was demonstrated in assessment of odors that may occur in the worst meteorological and technological circumstances. The examples discussed could be employed in modeling of potentially high impact installations as well as in development of environmental impact assessments of projects or air quality forecasts.

4

Zastosowanie Gasodor® S-Free® w europejskich systemach nawaniania paliw gazowych w odniesieniu do powszechnie stosowanych nawaniaczy siarkowych

Huszał A.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 10

761--767

PL

Celem prowadzonych przez Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy badań nad możliwością mieszania strumieni gazów nawonionych środkami o odmiennej charakterystyce zapachowej było określenie, spowodowanych mieszaniem, zmian efektywności nawonienia wybranych gazów ziemnych. Badaniom poddano gazy nawonione przy użyciu powszechnie stosowanego w systemach gazowniczych środka zawierającego w swoim składzie siarkę (tetrahydrotiofen – THT) oraz alternatywnego bezsiarkowego środka nawaniającego o nazwie Gasodor® S-Free®. Badania laboratoryjne objęły szereg prób odorymetrycznych jakości zapachu ww. mieszanin gazów, prowadzonych w zależności od rodzaju stosowanego środka nawaniającego, stężeń nawaniaczy w gazie oraz rodzaju nawanianego gazu. Do określenia zmian skuteczności nawonienia zmieszanych strumieni gazów posłużyła analiza porównawcza efektu ich nawonienia w stosunku do nawonienia tych samych gazów za pomocą powszechnie stosowanego w Europie THT. W wyniku realizacji pracy scharakteryzowano zmiany jakości zapachowej mieszanin gazów ziemnych nawonionych różnymi środkami nawaniającymi, w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa ich użytkowania.

EN

The aim of the Oil and Gas Institute – National Research Institute studies, on the blending possibility of natural gas streams odorized with different odorants was to determine changes in the odor efficiency of selected natural gas mixtures. The research was conducted using gases odorized with sulfurous odorant commonly used in gas systems (tetrahydrothiophene – THT) and a sulfur-free alternative odorant called Gasodor® S-Free®. Laboratory studies included a series of odorimetry quality tests of aforementioned gas mixtures carried out depending on: the type of used gas odorants, odorants concentrations and the type of odorized natural gas. To determine changes in the odorizing efficiency of the mixed gas streams, comparative analysis of odorizing effect compared to the same gas odorization was applied using THT which is commonly used in Europe. As a result of studies the changes in the odor quality of natural gas mixtures, odorized by various means, was characterized, in the context of ensuring the safety of their use.

5

Identification of odor of volatile organic compounds using classical sensory analysis and electronic nose technique

Gębicki J., Dymerski T., Rutkowski S.

Environment Protection Engineering

|

2014

|

Vol. 40, nr 1

103--116

EN

To methods of analysis of odor of volatile organic compounds have been compared: classical sensory analysis and electronic nose technique. Eight volunteers participated in two-week classical sensory tests. The instrumental odor analysis involved a prototype of 6-sensor electronic nose designed by the authors. This device provided higher reproducibility and reliability of the results as compared to the ones obtained via the sensory analysis. Three compounds of specific odor and differing in chemical structure were utilized in the studies: 1-propanol, benzaldehyde and 2,3-butanedione. Aqueous solutions of the compounds and their mixtures were prepared at three concentration levels: 50 ppb, 1 ppm, 50 ppm v/v. The electronic nose technique, unlike the classical sensory analysis, made it possible to differentiate between particular solutions below the level of odor perceptibility and also allowed differentiation between the solutions of similar odor intensity reported by the volunteers.

6

Zastosowanie badań terenowych oraz metody ważonych odwrotności odległości do oceny zapachowego oddziaływania wybranej fermy hodowli świń

Sówka I., Kowalski Z., Skrętowicz M., Makara A., Sobczyński P., Stokłosa K.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 6

1169--1172

7

Jak mierzyć zapach?

Druri M.

Przemysł Spożywczy

|

2009

|

T. 63, nr 8

44-48

PL

Zapachy odgrywają w naszym życiu większą rolę niż nam się wydaje. One mogą sterować naszym samopoczuciem, postępowaniem i emocjami. Skala hedoniczna i odpowiednie deskryptory pozwalają opisać zapach. Informacji o jego składzie jakościowym i ilościowym dostarcza chromatografia gazowa. Intensywność zapachu mierzy się metodami olfaktometrycznymi wg normy CEN 13725. Możliwość ilościowego pomiaru natężenia zapachu pozwala na wdrożenie norm ograniczających emisję smrodliwych substancji, zatruwających otoczenie.

EN

Odours in our life are more important as we think. They can affect our moods, our feelings and our actions. The hedonic scores and adequate descriptors allow describing odour character. The Gas Chromatography technique enables detecting of qualitative and quantitative compositions of odorants. Odour intensity we can be measured by olfactomeric method according to standard CEN 13725. The possibility of the precise malodours intensity measurement, allows to use standards for delimit of the bad smell emission in the environment.

8

Chromatografia gazowa z detekcją olfaktometryczną (GC-O) w analizie żywności. Cz. II Metody i zastosowania

Plutowska B., Gromadzka J., Wardencki W.

Analityka : nauka i praktyka

|

2008

|

nr 3

24-28

9

Odour intensity close to detection threshold

Kośmider J., Krajewska B., Sosialuk M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 2

3--14

EN

550 individual odour intensity (S) assessments of 62 samples of air polluted with 2-propanol were collected (concentration c = 46-21000 mg/m3). The data were used to establish odour detection threshold of 2-propanol by extrapolation to S = 0 in the coordinate system of S-\og c. The obtained values were compared with triangular tests results and data published in the literature. A reason for apparent positive deviations from Weber-Fechner law within a range of low odour intensities was indicated.

PL

Zgromadzono 550 indywidualnych ocen intensywności zapachu (S) 62 próbek powietrza zanieczyszczonego 2-propanolem (stężenie: c = 46-21000 mg/m3). Dane wykorzystano do obliczeń progu wyczuwalności zapachu 2-propanolu metodą ekstrapolacji do S = 0 w układzie współrzędnych S-log c. Otrzymane wartości porównano z wynikami testów trójkątowych oraz danymi publikowanymi w piśmiennictwie. Wskazano przyczynę pozornych dodatnich odchyleń od prawa Webera-Fechnera w zakresie małych intensywności zapachu.

10

GC-NN system estimating odour quality

Kośmider J., Krajewska B.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 1

3-12

EN

The possibility of applying gas chromatograph to air samples discrimination in regard to odour intensity and hedonic quality was examined. The air samples were aromatised with lemon oil and four admixtures. Fourteen distinctive points of a chromalogram were appointed and the distances from the points to a set basis were measured. The set of h1-h14 parameters (inputs) and varied individual sensory estimations of I and H (outputs) was used as a training data set for NN. Possibility of discrimination of the odour quality of the samples situated close to the threshold of odour quality difference detectability was confirmed on the level of approximately one.

PL

Zbadano możliwość wykorzystania chromatografu gazowego (GC) i sieci neuronowych (NN) do rozróżniania próbek ze względu na intensywność (/) i hedoniczną jakość (H) ich zapachu. Próbki powietrza były aromatyzowane olejkiem cytrynowym z czterema domieszkami. Wytypowano czternaście charakterystycznych punktów chromatogramów i zmierzono ich odległości od podstawy (h1 -h14). Zbiór parametrów h1,-h14 (wejścia) i zróżnicowanych indywidualnych sensorycznych ocen I i H (wyjścia) pełnił funkcję zbioru treningowego dla NN. Potwierdzono możliwość rozróżnienia zapachowej jakości próbek położonych w pobliżu progu wykrywalności różnicy jakości zapachu na poziomie istotności około jedności z wykorzystaniem systemu GC-NN.

11

Zależność intensywności zapachu od stężenia odorantów

Kośmider J., Sosialuk M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 2

3--16

PL

Poszukując zależności intensywności zapachu powietrza od stopnia rozcieńczenia próbek podstawowych powietrzem czystym, badano próbki aromatyzowane olejkiem cytrynowym i zawierające różne ilości dodatków: acetonu, etanolu, alkoholu izopropylowego i octanu izoamylowego. Zgromadzono 192 indywidualne oceny intensywności zapachu 16 próbek. Zależność intensywności zapachu od stężenia acetonu oznaczanego chromatograficznie (110-16500 mg/m') określono na podstawie 311 indywidualnych ocen intensywności zapachu 24 próbek. Wyniki pomiarów opracowano bez wstępnych założeń, dotyczących charakteru równania psychofizycznego i bez wstępnej selekcji danych doświadczalnych. Korzystano z Automatycznego Projektanta Sieci (program Statistica Neural Network, opcja Automatic-Networks Designer, StatSoft). Zależność intensywności zapachu od stężenia opisano funkcją logistyczną, która przypomina prawo Stevensa w zakresie małych stężeń i prawo Webera-Fechnera - w zakresie stężeń wysokich.

EN

Searching for dependance of odour intensity on degree of dillution of basic samples with pure air, samples aromatised with citrus oil and containing different amounts of acetone, ethanol, isopropanol, isoamyl acetate were studied. 192 individual odour intensity assesments of 16 samples were collected. Dependence of odour intensity on acetone concentration determined with chromatographic analysis (110-16500 mg/m1) was defined on the basis of 311 individual odour intensity assessments of 24 samples. The measurements' results were elaborated without initial assumptions concerning character of a psychophisical equation and without initial selection of empirical data. Automatic Networks Designer (Statistica Neural Network, StatSoft) was used. Dependence of odour intensity on concentration was described with logistic function resembling Stevens law within a small concentrations range and Weber-Fechner law within a high concentrations range.

12

Model analizatora intensywności zapachu

Kośmider J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 3

17--30

PL

Zaproponowano model analizatora intensywności zapachu w postaci dwóch warstw neuronów. Pierwsza warstwa zawiera chaotycznie rozmieszczone selektywne receptory poszczególnych odorantów. Wpływ odoranta na intensywność zapachu mieszanin zależy od liczby odpowiednich receptorów oraz liczby jego połączeń z neuronami warstwy drugiej (stopień dywergencji). Neuron drugiej warstwy zostaje pobudzony jednakowo po odebraniu sygnału z dowolnego receptora lub z kilku receptorów. Założono, że intensywność zapachu jest wprost proporcjonalna do liczby pobudzonych neuronów warstwy drugiej. Badany model zawierał 1000 neuronów w warstwie pierwszej i 1456 neuronów w warstwie drugiej. Warstwa pierwsza zawierała receptory A i B (RA i RB) w ilościach 15% RA, 15% RB oraz 30% RA 10% RB. Receptory A cechowała dywergencja 1:9. receptory B - 1:25. Bodźcem były mieszaniny zawierające5-100 cząsteczek A i B na sto (X(A) = 0,02, 0,5, 0,8 i 1,0). Potwierdzono ogólne podobieństwo reakcji modelu analizatora do reakcji ludzkiego węchu.

EN

The model of odour intensity analyzer in a form of two layers of neurons, was proposed. 'The first layer consists of specific receptors of odorants, which are randomly distributed. The odorant influence on odour intensity of mixtures is depends on the number of suitable receptors and number of their connections with the second layer neurons (the degree of divergence). The second layer neuron is stimulated with the same power after receiving the signal from any receptor or receptors. It was assumed that the odour intensity in directly proportional to the number of stimulated neurons in the second layer. The investigated model contained 1000 neurons in the first layer and 1456 neurons in the second layer. The first layer contained receptors A and B (RA and RB) in quantities 15% RA, 15% RB and 30% RA, 10% RB. Receptors A characterized the divergence 1:9, receptors B - 1:25. The stimulus were mixtures. containing 5-100 molecules A and B per hundred (X(A) = 0.0, 0.2, 0.5, 0.8 and 1.0). The general similarity of the model reaction with that of the human smell reaction was found.

13

Wyroby budowlane a intensywność wentylacji

Sowa J.

Materiały Budowlane

|

2000

|

nr 7

18-21

14

Uciążliwość zapachowa. Prognozowanie wrażeń chwilowych

Kośmider J., Wyszyński B.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 2

21--32

PL

Wykonano oznaczenia intensywności zapachu występującego w smudze zanieczyszczeń emitowanych z fabryki kabli, cukrowni i zakładów mięsnych. Obliczono średnie pięciominutowe i chwilowe 15-sekundowe stężenia odorów. Przeprowadzono statystyczną analizę rozkładu otrzymanych wartości wykładnika potęgowego w równaniu wiążącym stężenia średnie (LJZ [jz/m3]) z czasem uśredniania (t): (LJZ1/LJZ2)=(t2/t1)a.Wyznaczono medianę rozkładu a=0,29 oraz granice 50% przedziału ufności: 0,21¸0,41. Wskazana jest kontynuacja badań w kierunku ustalenia zależności wykładnika a od warunków meteorologicznych i topograficznych oraz parametrów emisji odorów.

EN

Evaluations of odour intensity in plumes from cable factory, sugar factory and meat plant were made. Average (5-minute) and temporary (15-second) odour concentrations were calculated. Statistical analysis of distribution of obtained exponent values was performed for equation relating mean concentation TON (threshold odour number; ou/m3) to averaging time (t): (TON1/TON2)= (t2/t1)a. Distrubution median (a=0,29 and 50% confidence interval (a=0,21¸0,41) were calculated. There is need to continue the explorations toward establishing the relation of exponent a to meteorological and topographic conditions and odour emission parameters.