Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Risk assessment of extreme events along the transboundary Mesta River in Bulgaria using integral indices

Diadovski I., Atanassova M., Simeonov V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2011

|

Vol. 18, nr 3

319-332

EN

The present work considers the use of an original integral method for evaluation of the climatic and anthropogenic impacts on the average annual water volume and on the maximum and minimum water flow of Mesta River in the Bulgarian territory. The level of impacts and the respective risk assessment is determined by the index Ki flow module, which accounts for the deviation of the average annual water flow Qi from the flow norm Q0. Another index Mmax,i reflects the deviation of the maximum water flow from the maximum flow norm Qmax,0 and the index Mmin,i considers the deviation of the minimum water flow from the minimum flow norm Qmin,0. In order to assess extreme events (floods, droughts) using the dynamics of the integral indices Mmax,i and Mmin,i, histograms to estimate the frequency of appearance of their values in chosen time intervals were constructed. The function adequately describing the distribution of the frequency of appearance of Mmax,i and Mmin,i is a polynomial of third degree. The new approach offered includes an introduction of more specific indicators for assessing the risk of climatic impacts assessment on the river water flow (Ki, Mmin,i and Mmax,i). This is made for the first time in risk assessment of climatic impacts and has been checked at two monitoring sites from the national monitoring net of Mesta River - Yakoruda site (at the spring of the river) and Khadzhidimovo site (at the Bulgarian/Greek border) for the period 1955-2008. It has to be stressed that the indices are integral in their nature because they reflect specific climatically caused events like abundant water years, dry years, floods and droughts.

PL

Przedstawiono zastosowanie oryginalnej metody oceny wpływu czynników klimatycznych i antropogennych na średni roczny, maksymalny i minimalny przepływ wody w rzece Mesta, płynącej przez terytorium Bułgarii. Wpływ poziomu przepływu i ocena ryzyka jest określany przez wskaźnik Ki modułu przepływu, który uwzględnia odchylenie wartości średniego rocznego przepływ wody Qi od normy przepływu Q0. Indeks Mmax odzwierciedla odchylenie maksymalnego przepływu wody od normy maksymalnej Qmax,0, natomiast indeks Mmin,i określa odchylenie minimalnego przepływ wody od normy minimalnego przepływu Qmin,0. Do oceny częstości występowania zjawisk ekstremalnych (powodzie, susze) w wybranych przedziałach czasu za pomocą indeksów integralnych Mmax,i i Mmin,i, zastosowano histogramy. Funkcją opisującą rozkład częstotliwości występowania Mmax,i i Mmin,i jest wielomian trzeciego stopnia. Proponowane nowe podejście zakłada wprowadzenie bardziej szczegółowych wskaźników oceny ryzyka oddziaływania czynników klimatycznych na przepływ wody w rzece (Ki, Mmin,i i Mmax,i). Metoda została po raz pierwszy wykorzystana do oceny wpływu warunków klimatycznych na przepływ wód rzeki Mesta w punkcie pomiarowym Yakoruda (przy źródle rzeki) oraz w punkcie Khadzhidimovo (na granicy bułgarsko-greckiej). Badania prowadzono w latach 1955-2008. Należy podkreślić, że wskaźniki mają naturę integralną, ponieważ są one wyrazem szczególnych warunkach klimatycznych powodujących lata wilgotne, lata suche, powodzie oraz susze.

2

Integral Assessment of the Transboundary Mesta River Trophic Pollution in Bułgaria

Diadovski I., Atanassova M., Simeonov V.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

199-215

EN

A conceptual model for integrated river pollution assessment is proposed. Integral assessment of the trophic pollution of the transboundary Mesta River has been made for the initial (background) and final (reference) point of the Bulgarian section by means of some basic indicators. A time period characterizing the economic activity in the country during the transition to market economy has been considered for evaluation of the indicators. The dynamics of the indicators: BOD5, nitrates(V), nitrates(IH), integral index for the trophic pollution level, average annual water amount and biotic index has been analyzed. The integral index is based on the organic and nutrients loading suspended and dissolved substances. Long-term trends seasonal pattern and data set structures are studied by the use of statistical analysis. A trend towards reduction of the indicator values has been identified for background and reference point during the considered period (1989-1995). Only the nitrate(V) content in the background point exhibits a trend towards increasing the values due to natural processes in the catchment. On the basis of the retrospective analysis the conclusion can be drawn that the water quality needs the normative requirements of the river category in Bułgaria.

PL

Zaproponowano koncepcję modelu zintegrowanej oceny zanieczyszczenia rzeki. Dokonano całościowej oceny troficznego zanieczyszczenia transgranicznej rzeki Mesty na podstawie wartości podstawowych wskaźników zmierzonych w początkowym (tło) i końcowym (referencyjnym) bułgarskim odcinku rzeki. Dokonując ocen wskaźników, uwzględniono zmiany gospodarcze zachodzące w kraju, w tym przejście do gospodarki rynkowej. Analizowano wartości takich wskaźników, jak: BZT5, stężenie azotanów(V), stężenie azotanów(III), całkowity wskaźnik zanieczyszczeń troficznych, średni roczny przepływ wody i wartości indeksu biotycznego. Całkowity wskaźnik uwzględnia ładunek organicznych i zawieszonych składników pokarmowych oraz substancje rozpuszczone. Dokonano analizy statystycznej długoterminowych trendów sezonowych i struktury rozpatrywanych zbiorów danych. W badanym okresie (1989-1995) zaobserwowano tendencję w kierunku zmniejszenia się wartości wskaźników w punkcie tła i punkcie odniesienia. Tylko azotany(V) w punkcie tła w zlewni wykazują tendencję do wzrostu wartości w wyniku naturalnych procesów. Na podstawie analizy retrospektywnej można stwierdzić, że jakość wody mieści się w normatywnych wymogach dla rzek w Bułgarii.

3

Assessment of climate impact on the transboundary Struma River flow in Bulgarian territory using integral indices

Davidovski I., Atanassova M., Simeonov V.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 3

181-200

EN

The present work considers the Struma River on the Bulgarian territory using the integral method for evaluation of climatic and anthropogenic impacts on the river flow average annual water volume and maximum and minimum water flow. The level of this impact is determined by the index Ki (flow module), the index Ci for the deviation of the average annual water flow Qi from the flow norm Q0. the index Ki,max for the deviation of the maximum water flow Qmax,i from the flow norm Q0, the index Ki,min for the deviation of the minimum water flow Qmin,i from the flow norm Q0, the index Mi,max for the deviation of the maximum water flow from the maximum flow norm Qmax,0 the index Mi,min for the deviation of the minimum water flow from the minimum flow norm Qmin,0. The new approach offered includes the introduction of more specific indicators for assessment of climatic impacts on the river water flow like indices for flow module (Ki,av), for deviation of average (Ci), The use of the indices suggested makes possible to estimate the role of different climatic changes by Ki,av, Ki, in, Ki,max. Mi,min, Mi,max, Ci, hi and hi,max. This is made for the first time in assessment of climatic impacts and has been checked at Pernik and Krupnik for the period 1948-2006. The indices are integral in their nature because they reflect specific climatic caused events like abundant years, dry years, floods and draughts.

PL

Dokonano oceny wpływu zmian klimatycznych i antropogennych na średni roczny przepływ wody oraz wartość maksymalnego i minimalnego przepływu wody w rzece Struma przepływającej przez terytorium Bułgarii. Parametry te są określone przez indeks Ki (wskaźnik przepływu), wskaźnik Ci średniego odchylenia rocznego przepływu wody Qi do normy przepływu Q0, indeks Ki,max maksymalnego odchylenia przepływu wody Qmax,i do normy przepływu Q0, indeks Ki,min minimalnego odchylenia przepływu wody Qmin,i do normy przepływu Q0, wskaźnik Mi,max maksymalnego odchylenia przepływu wody do maksymalnej normy przepływu Qmax,0, indeks Mi,min minimalnego odchylenia przepływu wody do minimalnej normy przepływu Qmin,0. Nowe podejście wprowadza bardziej szczegółowe wskaźniki oceny wpływu klimatu na wody rzeki, jak wskaźniki przepływu modułu (Ki,av), odchylenie średniej (Ci), Zastosowanie sugerowanych wskaźników umożliwia ocenę roli różnych zmian klimatycznych przez Ki,av, Ki,min, Ki,max, Mi,min, Mi,max. Ci, hi i hi,max. Metoda ta została zastosowana i sprawdzona w Perniku i Krupniku dla lat 1948-2006 w celu oceny skutków zmian klimatu. Indeksy te odzwierciedlają wywołane zmianami klimatycznymi szczególne wydarzenia, takie jak: lata suche, powodzie i wiatry.