Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  instrumenty ekonomiczne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
This paper aims to identify and analyse the legal, economic and environmental conditions for the application of fees for discharging rainwater and snowmelt into waters. The article discusses the fundamental problems of rainwater management in Poland and the consequences of several decades of neglect. Economic and legal instruments used in water resources management are indicated. The fee for discharging rainwater and snowmelt to waters is characterised in detail. This paper shows the critical functions of the fee, legislative flaws, problems in practical application, factors determining the amount of the financial burden and potential measures for its optimisation. The directions of legislative changes, conditioning the fulfilment by the fee of the functions ascribed to it, have been indicated. This article is based on a review of the literature, legal acts, and statistical data from the Institute of Meteorology and Water Management and the Polish Central Statistical Office.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja i analiza uwarunkowań prawnych, ekonomicznych i środowiskowych stosowania opłaty za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych. Sformułowano hipotezę badawczą: opłata za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych może być ważnym narzędziem racjonalnego gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi. W prawie polskim pojęcie wód opadowych i roztopowych pojawiło się wraz z uchwaleniem w 2017 roku nowej ustawy Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566, dalej WL). Poprzedzające ją regulacje prawne traktowały wody deszczowe i roztopowe pochodzące z zanieczyszczonych powierzchni jako ścieki. Konsekwencją ustawowej zmiany sposobu definiowania wód opadowych i roztopowych było stworzenie nowych instrumentów ekonomicznych gospodarki wodnej, w tym będącej przedmiotem artykułu opłaty za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych. W artykule omówione zostały główne problemy gospodarowania wodami opadowymi w Polsce oraz konsekwencje kilkudziesięciu lat zaniedbań. Zidentyfikowane zostały instrumenty ekonomiczne i prawne stosowane w gospodarowaniu zasobami wodnymi. Szczegółowo scharakteryzowano opłatę za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych. Przedstawiono kluczowe funkcje opłaty, wady legislacyjne, problemy w praktycznym zastosowaniu, czynniki determinujące wysokość obciążenia fiskalnego oraz potencjalne działania na rzecz jego optymalizacji. Wskazano niezbędne zmiany legislacyjne, w tym wprowadzenie przepisów umożliwiających przenoszenie ciężaru opłaty z właścicieli wylotów na odprowadzających opady atmosferyczne, uwzględnienie warunków geologicznych przy określaniu wysokości obciążenia oraz wprowadzenie rozwiązań gwarantujących przewidywalność i równość obciążenia podatkowego.
EN
The key determinants in the development of the low-energy building industry are full and complex legal regulations for investors, designers and companies working in the building sector, as well as, economic instruments supporting the development of such buildings. Legal and administrative measures regulating the issue of energy efficiency in the building sector are reinforced by financial instruments. This article provides a detailed overview of leading programmes financing the low-energy building industry in Poland. It also discusses the basic financial instruments regarding the enhancement of energy efficiency and the support of dispersed renewable energy sources along with a preference analysis for investors.
PL
Celem artykułu jest określenie kierunków reformy systemu gospodarowania odpadami w Polsce w następstwie implementacji systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Przyjęty przez UE pakiet na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego ma stać się czynnikiem rozwoju gospodarczego, wzrostu bogactwa i liczby miejsc pracy. Jednym z narzędzi urzeczywistniających koncepcję gospodarki cyrkularnej jest zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W artykule scharakteryzowano pojęcie rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz jej rodzaje sklasyfikowane w oparciu o wyznaczone kryteria. Szczególną uwagę poświecono analizie umocowania zasady w teorii ekonomii. Omówiony został problem odpowiedzialności producenta w istniejącym w Polsce porządku prawnym. W ramach rozważań nad implementacją systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta scharakteryzowane zostały obszary wymagające uregulowania, wykraczające poza zakres regulacji prawodawstwa unijnego. Przedstawione zostały propozycje instrumentów ekonomicznych urzeczywistniających system rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Koncepcja ma charakter wariantowy. Przewiduje kształtowanie pożądanych postaw producentów poprzez rozwój systemu opłaty produktowej oraz stosowanie preferencji podatkowych.
EN
The aim of this article is to identify directions for the reform of the waste management system in Poland in the wake of the implementation of extended producer responsibility systems. The Circular Economy Package adopted by the EU is supposed to become the factor that influences economic development, supports prosperity and increases the number of jobs. One of the tools implementing the circular economy concept is the principle of extended producer responsibility. In this article the notion of extended producer responsibility and its types classified based on the established criteria have been characterised. Special emphasis has been put on the analysis of embedding this principle in the theory of economics. The problem of producer responsibility in the existing Polish legal order has been discussed. As part of the reflections about the implementation of extended producer responsibility systems, the areas that need to be regulated and that are beyond the scope of the regulation of the EU legislation have been characterised. The suggestions for economic instruments to implement the extended producer responsibility system have been presented. This concept is optional. It assumes shaping the desired producer attitudes through development of the product fee system, and using tax preferences.
PL
W artykule dokonano szczegółowego przeglądu instrumentów prawnych dotyczących sektora budownictwa energooszczędnego w Unii Europejskiej i stanu ich wdrożenia w prawie polskim. Omówiono też konsekwencje wprowadzonych przepisów prawa w zakresie budownictwa energooszczędnego dla inwestorów, projektantów i firm związanych z sektorem budowlanym. Unia Europejska, a w tym i Polska, dotychczas nie wprowadziła jednak pełnych i kompleksowych uregulowań prawnych odnoszących się wyłącznie do budownictwa energooszczędnego. Wskazano również instrumenty ekonomiczne wspierające budownictwo energooszczędne w Polsce.
EN
In this paper you can find a detailed analysis of legal regulations concerning energy-efficient building industry sector in the European Union and their implementation into the Polish legal system. We have also discussed the consequences of the legal regulations introduced in the energy-efficient building industry area, which might be useful for investors, designers and companies from construction industry. However, the European Union, including Poland, has not introduced any legal regulations exclusively regarding energy-efficient building industry. The article presents other ways of supporting the energy-efficient building industry in Poland.
Logistyka
|
2015
|
nr 6
1191--1202, CD
PL
W pracy dokonano próby wyznaczenia kosztów zewnętrznych wynikających z emisji zanieczyszczeń przez samochody osobowe. Wykorzystano dane techniczne pojazdów oraz dane przyjęte do obliczeń. Wielkość jednostkowej emisji (w g/km) lotnych związków organicznych, tlenków azotu i cząstek stałych przyjęto zgodnie z metodą COPERT 4. Wielkość jednostkowej emisji dwutlenku węgla i dwutlenku siarki (w g/dm3 paliwa) wyznaczono na podstawie udziału węgla i zawartości siarki w paliwie. Koszt jednostkowy emisji zanieczyszczeń przyjęto zgodnie ze stosownym rozporządzeniem. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń z pojazdu zasilanego olejem napędowym spełniającym normę Euro 5 są istotnie niższe w porównaniu do pojazdów z normą emisji Euro 3 lub 4. Norma emisji spalin do Euro 4 włącznie w niewielkim stopniu wpływa na różnice w wartościach kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń z pojazdów samochodowych spełniających te normy. Nie stwierdzono wpływu rodzaju paliwa spalanego w pojazdach z normą Euro 5 na koszty zewnętrzne emisji zanieczyszczeń. Wskazano na możliwość zastosowania do rozliczenia kosztów zewnętrznych emisji zanieczyszczeń opłaty za przejazd i opłaty paliwowej.
EN
The paper attempts to determine the external costs arising from emissions from passenger cars. vehicle specifications and data assumed in the calculations was used. The size of the unit emissions (g/km), volatile organic compounds, nitrogen oxides and particulate matter is adopted in accordance with the method COPERT 4. The size of the unit emissions of carbon dioxide and sulfur dioxide (g/dm3 of fuel) was determined on the basis of coal and sulfur content in the fuel. The unit cost of emissions adopted in accordance with the relevant regulation. The analyzes found that the external costs of pollution caused by vehicle powered by diesel fuel that meets standard Euro 5 are significantly lower compared to vehicles with emission standard Euro 3 or 4. Emission category to Euro4 inclusive, in a small way affects the differences in the values of the external costs of emissions from vehicles that meet these standards. No effect of the type of fuel burned in vehicles with Euro 5 standard was found on the external costs of emissions. It pointed to the possibility of using for settlement of external costs of emissions tolls and fuel charge.
PL
Niniejszy artykuł poświęcono stosowaniu instrumentów ekonomicznych w systemach gospodarowania szklanymi odpadami opakowaniowymi w krajach "starej Unii". Przedstawiono podział instrumentów kształtowania polityki ekologicznej, a następnie zdefiniowano instrumenty ekonomiczne. Kolejnym etapem było przedstawienie ram prawnych w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi oraz wymaganych poziomów odzysku i recyklingu, ze szczególnym uwzględnieniem szkła. Celem artykułu jest prezentacja stosowanych instrumentów ekonomicznych i próba oceny ich wpływu na skuteczność systemów gospodarowania szklanymi odpadami opakowaniowymi. Dla wybranych krajów szczegółowo zaprezentowano instrumenty ekonomiczne. W artykule starano się zbadać czy stosowanie zestawu instrumentów ekonomicznych może wpływać na skuteczność systemu. Identyfikacja instrumentów ekonomicznych oraz próba wskazania ich skuteczności stanowi syntetyczne zestawienie, które może być przykładem dla nowych krajów europejskich (w tym Polski), w tworzeniu skutecznych systemów gospodarowania odpadami.
EN
The article concerns economic instruments, which are used in management systems of glass packaging waste in old EU countries. Accesible instruments of creation of the environmental politics are briefly presented, and then economic instruments are more widely described. Next step involves showing the legislation framework, which concerns packaging waste and obligatory levels of recovery and recycling, especially according to glass packaging. The main aim of this article is presentation of economic instruments and the attempt to estimate the influence of economic instruments on effectiveness of management systems of glass packaging waste. For selected countries specific instruments are shown in more detailed way. The author tries to find out if the set of different instruments can be more effective than the single one. The conclusion of the article can be the reference for new members of EU (also for Poland) on how to form the effective waste management systems.
PL
Artykuł skupia się na analizie ustawodawstwa Republiki Czeskiej w dziedzinie alternatywnych źródeł energii. Dokonano porównania wspierania tych źródeł w Republice Czeskiej i Polsce. Na początku charakteryzowano ogólnie energię w Czechach i Polsce. Oceniono dane Eurostatu na temat cen energii elektrycznej i produkcji energii w obu tych krajach. Następna część artykułu dotyczy przepisów związanych z wykorzystaniem alternatywnych źródeł. Opisano system wsparcia i narzędzia do ich wykorzystania. Zidentyfikowano trendy dotychczasowe i obecne trendy związane z ustawodawstwem. Porównano również ceny energii elektrycznej z alternatywnych źródeł w roku 2014.
EN
The article deals with the analysis of Czech legislation for support of alternative energy sources. It compares the support in the Czech Republic and Poland. In the introduction, it generally describes Czech and Polish energy systems. It evaluates the data of Eurostat about prices for electricity and energy production in both countries. It describes the system of legislation relating to the renewable sources of energy. It mentions economic tools used in the Czech Republic and presents the latest trend in the field of alternative energy production.
EN
The article attempts to assess the effectiveness of economic instruments for promoting environmental protection in the energy field as a way of implementing the concept of the green economy. The paper discusses the effectiveness of the following instruments: environmental tax reform, external costs of energy production, energy price signals to final consumers, the latest developments in the EU ETS, and the structure of energy subsidies. Furthermore, this paper looks at the adequacy of economic instruments and price signals in supporting the transition to a greener economy. The problem of correct estimation of external costs is given particular emphasis.
PL
W artykule podjęto próbę oceny skuteczności funkcjonowania instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w obszarze energetyki jako sposobu realizacji koncepcji tzw. “zielonej gospodarki”. Koncepcja ta odnosi się do zmodyfikowania modeli biznesowych i infrastruktury produkcyjnej tak, aby uzyskać większą stopę zwrotu z kapitału inwestycyjnego, rozumianego w szerszym niż do tej pory znaczeniu jako kapitału środowiskowego, ludzkiego i finansowego, tworząc jednocześnie nowe miejsca pracy oraz zmniejszając presję środowiskową. W artykule opisano skuteczność następujących instrumentów: środowiskowa reforma podatkowa, koszty zewnętrzne produkcji energii, ceny energii dla konsumentów, handel uprawnieniami zbywalnymi, struktura subsydiowania energii.
EN
The paper presents the description of the direct and indirect environmental protection instruments applied in Poland. The advantages and the disadvantages of them were also described. Moreover the attention was paid to the role of new economic instrument: payments and penalties regulated by the power law, emissions trading implemented in the period of 2005-2006: recyding payments as a sources of receipts of the NFOŚiGW in the period of 2006-2010. The changes in functioning and the role of economic instruments in ecological policy were also indicated.
PL
Celem artykułu jest porównanie wprowadzonej nową ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 152, poz. 897) opłaty odpadowej z rozwiązaniem modelowym (PAYT). Punktem wyjścia było przyjęcie założenia, że opłata odpadowa to narzędzie ekonomiczne realizujące cel gospodarki odpadami jakim jest minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz unieszkodliwianie odpadów zgodnie z obowiązującą hierarchią postępowania z odpadami określoną w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243). Kryterium oceny stanowiła skuteczność, efektywność oraz akceptowalność społeczna. Niemal wszystkie kraje unijne (ale również USA, Kanada, Nowa Zelandia, Australia, niektóre kraje azjatyckie i afrykańskie) wprowadziły różnego rodzaju opłaty za jednostkę wytworzonych odpadów. Bazując na wieloletnich doświadczeniach zostały opracowane międzynarodowe wytyczne dotyczące wdrażania takiej opłaty oraz raporty opisujące efekty wprowadzenia tego rodzaju rozwiązań. W artykule opisano mechanizm opłaty za jednostkę wytworzonych odpadów oraz oceniono ze względu na te trzy kryteria każdą z metod naliczania opłaty, wprowadzona przez ustawę. Wszystkie rozwiązania ustawowe mają charakter podatkowy, a więc nie mają one charakteru bodźcowego. Różnią się natomiast pomiędzy sobą, kosztami wdrożenia oraz poziomem akceptacji społecznej.
EN
The aim of this article is to compare new waste charge fee (introduced by the new Act changing the previous Act about maintaining cleanliness and order in communes, Act as of 1st July 2011, The Official Journal of Laws No. 152, item 897) with the model solution (Payt As You Throw, PAYT). The starting point was the assumption that waste charge fee is an economic instrument to obtain the goal of waste charge administration, which is waste production minimalization and waste neutralization in accordance with biding hierarchy of waste treatment described in an Act as of 27th April 2001, regarding waste (The Official Journal of Laws as of 2010, No. 185, item 1243). The criterion for the evaluation was effectiveness, efficiency and social acceptance. Almost all EU countries (but also USA, Canada, New Zeland, Australia and some Asian and African countries) have implemented different kinds of charges for the unit of waste. Based on years of experience, international guidelines were formulated regarding introduction of such a charge as well as reports describing effects of introduction of such solutions. The paper describes "the charge per unit" mechanism and estimates each charge calculation methods introduced by Act, according to those tree criteria. Each of those methods are kind of tax so aren't incentive as PAYT system. Futhermore those ones have different implementation costs and level of social acceptance.
11
Content available remote Motywacyjność wybranych opłat i podatków ekologicznych
PL
W artykule zaprezentowano przykłady motywacyjnego oddziaływania opłat i podatków ekologicznych na działalność podmiotów gospodarczych w krajach OECD. Przedstawione doświadczenia państw OECD w zakresie wykorzystania tych opłat pokazują, że instrumenty te mogą być istotnym źródłem dochodów, a także stanowić mogą bodziec do podejmowania działań proekologicznych.
EN
The main purpose of this article is to present examples of the motivating influence of ecological fees and taxes on economic activities in the OECD countries. In addition, an attempt was made to indicate factors which determine the stimulating function of the instruments.
PL
W artykule przeprowadzono identyfikację uwarunkowań decydujących o podejmowaniu przez przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego przedsięwzięć proekologicznych, w tym przede wszystkim określenie znaczenia instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska. W celu zbadania powyższych aspektów, w okresie od marca do sierpnia 2006 roku zostały przeprowadzone badania ankietowe w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w województwie lubelskim. Wyniki badań potwierdziły niską motywacyjność dotacji bezpośrednich w ochronie środowiska. Relatywnie nisko oceniono również funkcję bodźcową pożyczek i kredytów preferencyjnych. Stosunkowo wysoko oceniono natomiast motywacyjność ulg podatkowych i celnych związanych z realizacją przedsięwzięć proekologicznych.
EN
The main objective of this article is to present the effectiveness of economic instruments in environmental protection in terms of their stimulating function, that is their influence on the proenvironmental operations of entities. The effectiveness of economic instruments is examined on the example of the food industry in the Lubelskie Voivodeship. Assessment of the effectiveness of economic instruments was conducted on the basis of the punctual method and the analysis of structure and dynamics of costs of environmental protection and ecological fines allowing for a relationship between payments and fines and capital expenditures on protective undertakings. From a chosen sample of 120 enterprises, 67 responded to the questionnaire inquiries. As a result of the conducted verification of completeness and correctness of empirical data, the questionnaires from 63 enterprises were accepted for analysis.
PL
Realizację polityki energetycznej umożliwia odpowiednio dobrany i dostosowany do rozwijającej się gospodarki rynkowej system instrumentów, dzięki którym władze publiczne oddziałują na podmioty gospodarcze. Instrumenty te, w zależności od sposobu ich działania, możemy podzielić na regulacji bezpośredniej oraz regulacji pośredniej.
PL
Do instrumentów ekonomicznych polityki energetycznej gminy po stronie wydatków budżetowych samorządu gminy zaliczyć można wydatki na: inwestycje oraz związany z nimi rozwój i udostępnienie infrastruktury, dotacje państwa na inwestycje, dotacje lub pożyczki udzielane podmiotom, a także udzielanie poręczeń, wydatki na szkolenia i doradztwo.
15
Content available remote Handel uprawnieniami do emisji CO2
PL
System handlu uprawnieniami do emisji CO2 jako instrument ekonomiczny jest stosowany w ochronie środowiska. Jest jednym z mechanizmów wprowadzonych w Protokole z Kioto, wdrażanym obecnie w całej Unii Europejskiej. W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące różnych form handlu emisjami, opisano sposób funkcjonowania oraz jego kluczowe aspekty. Przedstawiono problematykę handlu emisjami w UE, podstawy prawne, cele oraz scharakteryzowano podstawowe cechy. Szczególną uwagę zwrócono na specyfikę funkcjonowania tego mechanizmu w Polsce. Podano informacje dotyczące wdrażania tego instrumentu w naszym kraju. Scharakteryzowano będący w przygotowaniu Krajowy Plan Alokacji Uprawnień oraz przedstawiono sektory przemysłu, które będą brały udział w handlu jak również sposób alokacji uprawnień. Omówiono doświadczenia w handlu emisjami dwutlenkiem węgla w Wielkiej Brytanii oraz innymi gazami (dwutlenkiem siarki i tlenkami azotu) w ramach programu Acid Rain w Stanach Zjednoczonych. Zwrócono uwagę na problem wyznaczenia miejsc podziemnego składowania CO2 w kontekście handlu uprawnieniami do emisji.
EN
The system of CO2 emissions trading is used in environment protection as an economic tool. It is one of the mechanisms which were introduced by the Kyoto Protocol, and is being implemented in UE, also in Poland. This paper describes subjects connected with different forms of emission trade. Functioning of the system and its key aspects were described. The problematic of emission trading in UE was introduced, legal basis, goals and basic features were characterized. Special attention was paid to functioning of this mechanism in Poland. Information connected with implementing this tool in our country was given. National Allocation Plans, which is being prepared, was characterized. Industry sectors which are going to take part in this trade and the way of authority allocation were described. CO2 and other gases (sulphur dioxide, nitrogen oxide) emissions trade experience in Great Britain was described in frames of Acid Rain programme in USA. Attention was given to the problem of indicating places of underground CO2 storage in the CO2 emissions authorities trade context.
16
PL
Elektrownie i elektrociepłownie w Europie i w Polsce, bazujące na spalaniu paliw kopalnych są głównym źródłem emisji do atmosfery pyłów, dwutlenku siarki i gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla. Emitenci tych substancji ponoszą opłaty z tytułu korzystania ze środowiska, które wpływają na wynik finansowy przedsiębiorstw. Dostosowanie polskich norm i przepisów do obowiązujących w państwach UE, spowoduje większe zainteresowanie zakładów energetycznych ograniczeniem emisji gazów do atmosfery. Przedstawiono instrumenty ekonomiczne służące ograniczeniu emisji gazów spalinowych do atmosfery, stosowane obecnie w krajach Unii Europejskiej i w Polsce. Podano ich systematykę i krótką charakterystykę. Szczególną uwagę zwrócono na nowe instrumenty ekonomiczne, które zostaną wprowadzone w naszym kraju po wstąpieniu do UE. Na wybranych przykładach omówiono rodzaje i wysokość opłat, które są ponoszone przez podmioty gospodarcze za emisję dwutlenku węgla do atmosfery w krajach europejskich.
EN
Power and power and heat plants run on fossil fuels in Europe and Poland are the major source of emissions of airborne dust and greenhouse gases including carbon dioxide. For these emissions the operators are paying environmental fees which are additional costs of running the plants. Adjustment of Polish regulations to those of European Union will lead to increase in interest of the plant operators to reduce gaseous emissions to atmosphere. The existing systems of economic tools for reduction of emission of combustion gases, currently in use in UE countries and Poland, are presented and briefly characterized. A special attention is paid to new economic tools, which will be implemented in our country after accession to European Union. Types and scale of environmental fees that are to be paid by Polish economic entities for the use of environment are discussed on the basis of examples of fees currently paid by economic entities in EU countries.
PL
Kształtując w Polsce instrumenty ekonomiczne do stymulowania proekologicznych zachowań podmiotów gospodarczych i mieszkańców celowe jest sięgnięcie do doświadczeń krajów wysoko rozwiniętych, w których działania na rzecz ochrony środowiska podjęto znacznie wcześniej i mają znacznie większe doświadczenia. W krajach członkowskich Unii Europejskiej w realizacji celów polityki ekologicznej, oprócz stosowania instrumentów regulacji bezpośredniej, administracyjno - prawnej, wykorzystuje się instrumenty ekonomiczne. Te ostatnie pozwalają na obniżenie ogólnospołecznych kosztów osiągania pożądanych, bądź społecznie akceptowanych standardów jakości środowiska w stosunku do instrumentów regulacyjnych o charakterze prawno administracyjnym. Regulacje ekonomiczno - rynkowe umożliwiają wykorzystywanie mikroekonomicznego rachunku optymalizacyjnego przy podejmowaniu decyzji o sposobie i zakresie realizacji przedsięwzięć ochronnych przez poszczególne podmioty gospodarcze.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.