Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

IT challenges of speech therapy and physiotherapy of the oral-facial tract

Mikołajewska Emilia

Studia i Materiały Informatyki Stosowanej

|

2024

|

T. 16, nr 2

28--31

EN

Speech therapy and physiotherapy of the oro-facial tract can already be effectively supported by IT solutions, both in the area of diagnosis and therapy. However, this requires an integrated approach based on interdisciplinary cooperation between speech therapists, physiotherapists and computer scientists. The aim of the article is to assess the extent to which current IT capabilities are used to support diagnostics and therapy in speech therapy and physiotherapy in the oro-facial tract and to determine the potential for their further stimulated development.

PL

Logopedię i fizjoterapię układu ustno-twarzowego można już skutecznie wspierać rozwiązaniami informatycznymi, zarówno w obszarze diagnostyki, jak i terapii. Wymaga to jednak zintegrowanego podejścia, opartego na interdyscyplinarnej współpracy logopedów, fizjoterapeutów i informatyków. Celem artykułu jest ocena, w jakim stopniu obecne możliwości informatyki są wykorzystywan dla wsparcia diragnostyki i terapii w logopedii i fizjoterapii traktuv oro-facjalnego oraz określenie potencjału do ich dalszego stymulowanego rozwoju.

2

Kompetencje informatyczne uczniów kształtowane w trakcie edukacji podstawowej i ponadpodstawowej na podstawie oceny „krzyżowej” – nauczycieli i uczniów szkół średnich. Województwo dolnośląskie

Wiśniewska-Paź Barbara, Trojanowski Paweł

Cybersecurity and Law

|

2024

|

Vol. 12 (2)

78--93

PL

Kompetencje informatyczne, tj. nie tylko umiejętność obsługi komputera, lecz także pewien poziom elastyczności w używaniu oprogramowania (świadomość zagrożeń, ograniczeń, ale także możliwości w nim tkwiących) to podstawowy zasób określonych kompetencji społecznych w ztechnologizowanym świecie i jednocześnie jeden z głównych poziomów kompetencji cyfrowych obok informacyjnego i funkcjonalnego, istotny w społeczeństwie określanym mianem informatycznego. Jest on kształtowany zarówno w procesach żywiołowych (indywidualny użytek), jak i w procesie edukacyjnym oraz środowisku pracy. Z punktu widzenia pożądanych efektów – edukacyjny ma istotne znacznie. Czy szkoła polska jest przygotowana pod względem programowym, sprzętowym i kadrowym do tego typu wyzwań? Czy nowy rodzaj wiedzy, jaką ma przekazywać, nie zostanie rozmyty w tradycyjnym stylu nauczania? Czy kultura informatyczna i nowe słownictwo opisujące nieistniejące przed dekadami obszary społecznej praktyki staną się czymś powszechnym czy też raczej wyznaczą nowe kryteria społecznych podziałów? To pytania, które leżą u źródła zainteresowania zagadnieniem przedstawionym w niniejszym artykule, w którym zostały zaprezentowane wyniki badań przeprowadzonych wśród uczniów i nauczycieli szkół po¬nadpodstawowych. W artykule są omawiane kompetencje informatyczne uczniów szkół ponadpodstawowych na podstawie oceny uzyskanej w szkole podstawowej. Zderzenie samoocen uczniowskich z ocenami nauczycieli pozwala zwrócić uwagę na pewne niedoskonałości nauczania informatyki w polskich szkołach powszechnych.

EN

IT competences, not only the ability to operate a computer, but also a certain level of flexibility when using software (awareness of threats, limitations, but also opportunities that lie in it) is a specific social resource. Essential in a society known as information technology. It is shaped both in natural processes (individual use) and in the educational process. From the point of view of the desired effects, the latter is of much greater importance. However, is the Polish school prepared, in terms of programme, equipment and staff, for this type of challenge? Will the new kind of knowledge it is supposed to impart be „watered down” by the old-fashioned way of teaching? Will IT culture and a new range of vocabulary describing areas of social practice that did not exist decades ago become something common, or will they rather set new criteria for social divisions? These are the questions that lie at the source of interest in the issue referred to in this article, which presents a report on research conducted among students and teachers of secondary schools. The article discusses the IT competences of secondary school students in relation to the grade obtained in primary school. The clash of self-assessments of „students” with teachers’ assessments allows to highlight the imperfections of teaching computer science in Polish elementary schools.

3

The impact of project excellence on the level of project maturity of an organization

Woźniak Monika, Sliż Piotr

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 169

759--782

EN

Purpose: The main research objective entails identification of the project excellence manifestations in project-immature organizations as well as delineation of the areas of excellence positively affecting the PMMM-model-accordant organizational project maturity. Design/methodology/approach: To achieve the research objective, the methods of bibliometric analysis and literature review, as well as an opinion survey, statistical analysis and LOGIT modeling, were used in the theoretical and the empirical dimensions respectively. The study covered a group of large organizations registered in Poland, which were assessed with respect to their levels of project maturity and excellence. The statistical analysis carried out allowed a delineation of the excellence areas positively impacting project maturity in organizations at low stages of project maturity. Findings: The vast majority of the examined group of large organizations is characterized by low levels of project maturity and excellence. The entities surveyed meet the excellence criterion mainly in the areas of process integration and culture. Statistically, the area of excellence supporting organizational project maturity is informal project management. Areas of project excellence, which, if properly managed, will positively affect the level of organizational project maturity have been identified. Research limitations/implications: The use of non-probabilistic sampling is a research limitation restraining the conclusions formulated to the surveyed group of 48 large organizations. The study carried out can serve as an inducement of extended empirical investigations. Future research should be focused on the search for the factors supporting and hindering the achievement of higher levels of project maturity, in order to formulate assumptions regarding a strategy enabling organizations’ transition to higher levels of project maturity. Practical implications: The research results indicate important interdependencies between the stages of project maturity and the areas of excellence. These interdependencies call the attention of business and project-management practitioners to the prospect of achieving higher levels of organizational project maturity through targeted management of the key, from the positive¬impact perspective, areas of project excellence. Recognition of these mechanisms should encourage businesses to take deliberate steps aimed at improvement of organizational project management. Originality/value: The article fills an important cognitive gap by indicating that management activities focused on the project excellence areas identified in the paper can positively impact the levels of project maturity. The results can be of significance for both the researchers exploring for the factors supporting the achievement of higher project-maturity levels as well as the practitioners, i.e., organizations keen on methodical improvement of project maturity levels.

4

Henryk Górecki - the man who made AGH, a university originally known as the Academy of Coal and Steel, famous in automation, electronics, it, telecommunications and biomedical engineering

Tadeusiewicz Ryszard

Polish Technical Review

|

2023

|

No. 2

29--35

5

Artificial intelligence in the design and production of personalized 3D printed products - conclusions from the project “Things are for People”

Mikołajewski Dariusz, Rojek Izabela, Kaczmarek Mariusz, Kotlarz Piotr, Kempiński Marcin, Szczepański Zbigniew, Kopowski Jakub, Nowak Joanna, Macko Marek, Szczepańczyk Andrzej, Schmidt Tomasz, Leszczyński Paweł

Mechanik

|

2023

|

R. 96, nr 4

6--11

EN

This article is a development of a paper presented at the International Conference “Intelligent Solutions for Industry - ISI 2022”, under the media patronage of the “Mechanik” journal, which is a platform for the exchange of knowledge, review and discussion of theoretical advances, research results and industrial experience, between academics, researchers, policy makers, practitioners and students working on topics related to Industry 4.0 and Smart Manufacturing. Artificial intelligence (broader: computational intelligence) has been an area of intense research and industrial application for many years, but it continues to open up new areas of exploration and application for researchers, clinicians and industry practitioners. The development of the Industry 4.0 paradigm has further accelerated these processes. A particularly interesting field of application for artificial intelligence is medical devices produced by incremental technologies, popularly known as 3D printing. The cumulative potential of Industry 4.0, 3D printing (or indeed reverse engineering as a whole) and the latest developments in artificial intelligence could realise a breakthrough giving new design and manufacturing technologies in personalised mass production. The article shows selected possibilities in this area based on an overview of in-house solutions developed during the implementation of the NCBR grant “Things are for People” dedicated to a 3D printed arm exoskeleton.

PL

Artykuł jest rozwinięciem referatu wygłoszonego na Międzynarodowej Konferencji „Inteligentne Rozwiązania dla Przemysłu - ISI 2022”, która odbyła się pod patronatem medialnym czasopisma „Mechanik”, będącej platformą wymiany wiedzy, przeglądu i dyskusji na temat postępów teoretycznych, wyników badań i doświadczeń przemysłowych pomiędzy pracownikami naukowymi, badaczami, decydentami, praktykami i studentami zajmującymi się tematyką związaną z Przemysłem 4.0 i inteligentną produkcją. Sztuczna inteligencja (szerzej: inteligencja obliczeniowa) jest od wielu lat obszarem intensywnych badań i zastosowań przemysłowych, wciąż jednak otwiera przez naukowcami, klinicystami i praktykami z przemysłu nowe obszary zastosowań. Opracowanie paradygmatu Przemysłu 4.0 przyśpieszyło jeszcze te procesy. Ciekawym polem zastosowań sztucznej inteligencji są zwłaszcza wyroby medyczne produkowane technologiami przyrostowymi, popularnie nazywanymi drukiem trójwymiarowym. Skumulowany potencjał Przemysłu 4.0, druku 3D (czy wręcz całej inżynierii odwrotnej) oraz najnowszych osiągnięć sztucznej inteligencji może się przyczynić do przełomu, dostarczając nowe technologie projektowania i wytwarzania w personalizowanej produkcji masowej. W artykule zaprezentowano wybrane możliwości w tym obszarze na podstawie przeglądu rozwiązań własnych wypracowanych podczas realizacji grantu NCBR „Rzeczy są dla ludzi”, poświęconego drukowanemu 3D egzoszkieletowi na rękę.

6

Particle swarm methods for transport and logistics optimization processes

Lisowski Józef

Journal of Automation, Electronics and Electrical Engineering

|

2023

|

Vol. 5, No. 1

21--34

EN

This article describes heuristic approaches to static optimization methods, taking into account the nature of the motion of a swarm of particles representing, for example, birds, ants, bees, fireflies, bats, krill, cuckoos, cuttlefish, cockroaches, or the pollination process of flowers. In the given descriptions of the methods, the features of swarm intelligence are detailed, the optimization quality indicators are formulated, and flow charts of the computational algorithms are provided.

PL

W artykule przedstawiono heurystyczne metody optymalizacji statycznej wykorzystujące naturalne zasady ruchu roju cząstek – ptaków, mrówek, pszczół, świetlików, nietoperzy, kryli, kukułek, mątw, karaluchów i zapylania kwiatów. Dla każdej z metod opisano cechę inteligencji roju, przedstawiono postać funkcji celu oraz podano zasadę działania algorytmu optymalizacji.

7

Informatyka i edukacja informatyczna w opinii uczniów szkół średnich – ocena jakości i metod przekazu wiedzy. Województwo dolnośląskie

Wiśniewska-Paź Barbara, Trojanowski Paweł

Cybersecurity and Law

|

2023

|

Vol. 10 (2)

249--269

PL

W artykule przyjęto założenie, że ocena sposobu i jakości nauczania informatyki w szkołach podstawowych, formułowana przez najbardziej zainteresowanych tą jakością (czyli uczniów odbywających lekcje informatyki) ma, oprócz analizy danych statystycznych opisujących infrastrukturę komputerową i edukacyjną, znaczenie kluczowe dla oceny kompetencji informatycznych, z jakimi uczniowie opuszczają szkołę podstawową. Ocena ta, nawet jeśli subiektywna, oparta na opiniach, a nie testach kompetencji zderzonych z ocenami wystawianymi przez nauczycieli, to powinna być jedną z podstaw do zaprojektowania reformy nauczania informatyki w szkołach podstawowych, nie tyle w zakresie treści programowych, ile raczej w sferze praktyki edukacyjnej. Artykuł przedstawia wyniki badania opinii na ten temat wśród uczniów dolnośląskich szkół ponadpodstawowych. Badani uczniowie mieli możliwość wyrażenia swoich opinii i ocen o takich kwestiach, jak: informatyka jako dyscyplina praktyczna, struktura programu nauczania i proces jego realizacji, ocena jakości lekcji informatyki w wymiarach treściowych i w zakresie zaplecza samego procesu nauczania (sprzęt, metody przekazu wiedzy i kadra dydaktyczna).

EN

The article assumes that the assessment of the method and quality of teaching computer science in primary schools, formulated by those most interested in this quality (i.e. students taking computer science lessons), has, apart from the analysis of statistical data describing the computer and educational infrastructure, key importance for the assessment of competences with which students leave primary school. This assessment, even if subjective, based on opinions and not tests of competences juxtaposed with grades issued by teachers, should be the basis for designing a reform of teaching computer science in primary schools, not so much in terms of curriculum content, but rather in the sphere of educational practice. The article reports the results of an opinion poll conducted on this subject among secondary school students. The surveyed students had the opportunity to express their opinions and assessments on such matters as: computer science as a practical discipline, the structure of the curriculum and the process of its implementation, evaluation of the quality of computer science lessons in terms of content and the background of the teaching process itself (equipment and teachers).

8

Measuring Trustworthiness in Neuro-Symbolic Integration

Agiollo Andrea, Omicini Andrea

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2023

|

Vol. 35

1--10

EN

Neuro-symbolic integration of symbolic and subsymbolic techniques represents a fast-growing AI trend aimed at mitigating the issues of neural networks in terms of decision processes, reasoning, and interpretability. Several state-of-the-art neuro-symbolic approaches aim at improving performance, most of them focusing on proving their effectiveness in terms of raw predictive performance and/or reasoning capabilities. Meanwhile, few efforts have been devoted to increasing model trustworthiness, interpretability, and efficiency - mostly due to the complexity of measuring effectively improvements in terms of trustworthiness and interpretability. This is why here we analyse and discuss the need for ad-hoc trustworthiness metrics for neuro-symbolic techniques. We focus on two popular paradigms mixing subsymbolic computation and symbolic knowledge, namely: (i) symbolic knowledge extraction (SKE), aimed at mapping subsymbolic models into human-interpretable knowledge bases; and (ii) symbolic knowledge injection (SKI), aimed at forcing subsymbolic models to adhere to a given symbolic knowledge. We first emphasise the need for assessing neuro-symbolic approaches from a trustworthiness perspective, highlighting the research challenges linked with this evaluation and the need for ad-hoc trust definitions. Then we summarise recent developments in SKE and SKI metrics focusing specifically on several trustworthiness pillars such as interpretability, efficiency, and robustness of neuro-symbolic methods. Finally, we highlight open research opportunities towards reliable and flexible trustworthiness metrics for neuro-symbolic integration.

9

The analytical expressions to describe wave propagation and heat release during microwave treatment of porous inhomogeneous plate based on the W.K.B. solution model

Holubets Taras, Terletskiy Rostyslav, Yuzevych Vlodymyr

Advances in Materials Science

|

2023

|

Vol. 23, nr 1(75)

69--81

EN

In this paper study for wave propagation in non-homogeneous porous plate sample with slowly varyingrefractive indexis presented. It is based on simple symmetricsolution of the wave equation for linearlypolarized electromagnetic wave aligned into the porous plate perpendicularlyto the external surface. Using correct boundary conditions both the transverseelectric (T.E) and transversemagnetic (T.M) modes, named shortly by (T.E.M) mode for electromagnetic wave, are considered. The Wentzel-Kramers-Brillouin (W.K.B.) solutions for symmetric incident irradiation of fixed power generated at the plate surfaceswas obtained. It isdonethe analysis of the reflection and transmission coefficients on the surfaces of plate.

10

Information technology system for establishing industry contacts in the process of architectural design

Jóźwiak Ireneusz J., Krupa Alicja M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 155

117--126

EN

Purpose: The aim of the work is to present the concept of an application that enables people from various industries to establish contacts in the process of architectural design. Design/methodology/approach: The best solution to the problem would be to develop and design application and implement it on Android devices. Findings: Different types of business models will be compared with their effectiveness and popularity. In addition, the advantages and disadvantages of different strategies will be reviewed. Research limitations/implications: The work focuses on presenting the concept of an application that facilitates establishing contacts between representatives of architecture industries. Practical implications: This is an important issue for future users as it allows for product improvement. Originality/value: The application can be a preliminary step to developing a conflict management strategy.

11

Nowoczesne technologie związane z Przemysłem 4.0 w kontekście wyzwań technicznych, regulacyjnych i społecznych, w szczególności cyberbezpieczeństwa

Kozłowski Artur

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2022

|

Nr 2 (140)

22--26

PL

Nowoczesne technologie stawiają nas ciągle przed nowymi wyzwaniami. Nowe wyzwania technologiczne generują nie tylko ciekawe nowe produkty i usługi, ale także konieczność zapewnienia bezpieczeństwa cybernetycznego. Przemysł 4.0 wymaga zabezpieczenia nie tylko Internetu w fabryce, ale także połączeń między urządzeniami na hali produkcyjnej. Zdalne serwisowanie niesie ze sobą nie tylko korzyści, ale także zagrożenia. W artykule przedstawiono wybrane przykłady podejścia systemowego Instytutu Łukasiewicz – EMAG w zakresie oferowanych rozwiań związanych z obszarem nowoczesnych technologii, w szczególności w aspekcie cyberbezpieczeństwa.

EN

Modern technologies means still new challenges for us. New technological challenges generate not only interesting products and services but also formulate necessity of cybersecurity. Industry 4.0 require Internet service in company and also connections between devices in production lines. Distant service is connected with benefits and also with danger. The paper presents selected examples elaborated in the Institute connected with modern technologies area and cybersecurity.

12

Kierunki i perspektywy rozwoju sztucznej inteligencji

Tadeusiewicz Ryszard

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2022

|

Nr 2 (140)

6--21

PL

Prezentowany tekst przedstawia zasadnicze elementy wykładu wygłoszonego podczas uroczystej sesji związanej z jubileuszem 30-lecia Akademii Inżynierskiej w Polsce. Omówiono w nim źródła i kierunki rozwoju sztucznej inteligencji, wskazano przyczyny jej rosnącej popularności oraz dokonano przeglądu ważniejszych metod informatycznego rozwiązywania problemów, zaliczanych do sztucznej inteligencji. Omówiono także kierunki rozwoju owych metod, wskazując, że nie stanowią one zwartej metodologii, lecz są kolekcją różnych rozwiązań, zmierzających do uzyskania inteligentnego działania maszyn, co zasygnalizowano mówiąc o archipelagu sztucznej inteligencji. Skupiono także uwagę na problemie zagrożeń potencjalnie niesionych przez rozwój sztucznej inteligencji i wskazano na sposoby ograniczania tych zagrożeń.

EN

The presented text shows the essential elements of the lecture delivered during the solemn session on the 30th anniversary of the Engineering Academy in Poland. It discusses the sources and directions of the development of artificial intelligence, indicates the reasons for its growing popularity and reviews the more important methods of IT problem-solving, classified as artificial intelligence. The directions of development of these methods were also discussed, indicating that they do not constitute a coherent methodology, but are a collection of various solutions aimed at achieving intelligent operation of machines, which was indicated when talking about the archipelago of artificial intelligence. Attention was also focused on the problem of threats potentially brought by the development of artificial intelligence and indicated ways of reducing these threats.

13

Wielokryterialna analiza wyników badania wypalenia zawodowego

Mikołajewski Dariusz, Masiak Jolanta, Mikołajewska Emilia, Wójcik Grzegorz M.

Studia i Materiały Informatyki Stosowanej

|

2022

|

T. 14, nr 3

32--37

PL

Celem niniejszego badania poświęconego wielokryterialnej analizie wypalenia zawodowego jest wypełnienie istniejącej luki badawczej, wnosząc element nowości i umożliwiając przysżłosciowe oorównanie z innymi metodami analitycznymi stosowanym do oceny wypalenia zawodowego. Koncepcja wykorzystania MCA w analizie wyników wypalenia zawodowego wydaje się przydatna i efektywna. MCA działa w tym przypadku jako użyteczne narzędzie obliczeniowe. Może być skutecznie stosowane w obszarze wypalenia zawodowego i stresu zwiazanego z pracą, gdzie metodologie oparte na pojedynczych kryteriach dają niepewne wyniki, są dyskusyjne lub mogą być uznane za nieskuteczne, gdyż istotne dla własciwej oceny i podjęcie decyzji czynniki (organizacyjne, społeczne, środowiskowe i inne) nie mogą być wyrażone w kategoriach wartości obiektywnych lub są wyrażane lingwistycznie. Dalsze badania z wykorzystaniem logiki rozmytej mogą przynieść kolejny etap rozwoju proponowanej metody w kierunku podejścia całościowego.

EN

The aim of this study on multi-criteria analysis of job burnout is to fill an existing research gap, bringing an element of novelty and enabling a near comparison with other analytical methods used to assess job burnout. The concept of using the MCA in the analysis of occupational burnout outcomes appears useful and effective. The MCA acts as a useful computational tool in this case. It can be effectively applied in the area of job burnout and work-related stress, where single-criteria methodologies produce uncertain results, are debatable or may be considered ineffective, because the factors (organisational, social, environmental and other) relevant for proper assessment and decisionmaking cannot be expressed in terms of objective values or are expressed linguistically. Further research using fuzzy logic may bring the next step in the development of the proposed method towards a holistic approach.

14

Software outlines for decisions making support in oil and gas engineering

Chesanovskyy Mykola, Kravtsiv Kostiantyn, Protsiuk Volodymyr, Poteriailo Liudmyla

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2021

|

z. 151

81--99

EN

Purpose: The aim of this study is to develop an architecture of enterprise solutions that allow real-time (or simulated) extraction, storage and analysis of parameterized data from high- resolution sensors to more accurately predict the potential course of technological processes in the industry and solving of related logistics tasks. Design/methodology/approach: The development of an integration architecture based on appropriate Web tools for viewing and collaborating on corporate information of the oil and gas industry will allow full operational decision-making on this basis, guided by the values of relevant controlled parameters and imposed on them and the process as a whole relevant constraints in general are the methodological grounds of the research from the theoretical and subject domain scope. The functionality of the artificial intelligence system should be reduced to sending signals to the controller in order to modify the controlled parameters through the appropriate instructions. At the theoretical level, measurement, interpretation and control will take place either on the surface, or on the bore, or in both places at the same time. Findings: There were explored software outlines for making possible the creation of the desired findings for new and better business processes and technological innovations in the domestic gas and oil industries based on intelligent information solutions. As proposed in this study, optimal flexibility and forward performance will only be achieved through the use of the cloud as a platform for tomorrow's technological challenges in the oil and gas industry. Originality/value: The newly developed focus on novel class of increasing domestic business efficiency will generally encourage oil and gas companies to develop their information architecture in the direction of knowledge-based systems and solutions, especially when controlling the drilling of oil and gas wells in terms of incomplete, inaccurate and poorly structured information from sensors.

15

Stanowisko do badania i wizualizacji pracy silnika asynchronicznego pierścieniowego

Sanecznik Barbara, Piekaruś Igor, Frankowicz Damian, Kubik Łukasz, Gwiazda Bogumił

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2021

|

Nr 2 (134)

20--23

PL

W artykule przedstawiono koncepcję stanowiska i program badań komunikacji silnika asynchronicznego pierścieniowego i pomiarów jego parametrów pracy w sposób zdalny. W tym celu stworzono sprawną aplikację, która umożliwi komunikację oraz udostępnianie danych pomiarowych. Aplikacja została napisana w Javie z użyciem bazy danych H2. Natomiast aplikacja webowa, wykorzystywana do komunikacji zdalnej studentów ze stanowiskiem tzw. front-end, została napisana we frameworku Flutter.

EN

The article presents the concept of the stand and the program of research of the asynchronous ring motor communication and measurements of its operating parameters remotely. For this purpose, an application has been created that will enable communication and sharing of measurement data. The application was written in Java using the H2 database. On the other hand, the web application, used for remote communication of students with the position of the so-called front-end was written in the Flutter framework.

16

Rozwój metod i technologii zabezpieczenia sieci i urządzeń teleinformatycznych szansą na wzrost cyberbezpieczeństwa

Wojtas Piotr

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2021

|

Nr 4 (136)

4--12

PL

W artykule skoncentrowano się na określeniu przedmiotu i zakresu cyberbezpieczeństwa oraz wybranych zagadnień, charakteryzujących podstawowe cyberzagrożenia i stosowane metody prowadzenia cyberataków oraz sposoby wykorzystane dla przeciwdziałania im. Omówiono podstawowe uregulowania prawne dotyczące cyberbezpieczeństwa i dokumenty strategiczne obowiązujące w Polsce w tej tematyce. Scharakteryzowano zapotrzebowanie polskiego rynku na produkty i usługi cyberbezpieczeństwa oraz prognozowane kierunki, a także perspektywy rozwoju tego rynku w najbliższych latach. Określono te czynniki potencjału województwa śląskiego, które mogą być korzystne dla rozwoju produktów i usług cyberbezpieczeństwa.

EN

The article focuses on defining the subject and scope of cybersecurity as well as selected issues characterizing the basic cyber threats and the methods used to conduct cyber attacks and the methods used to counteract them. The basic legal regulations on cybersecurity and strategic documents in force in Poland in this area were discussed. The demand of the Polish market for cybersecurity products and services was characterized as well as the forecasted directions and development prospects for this market in the coming years. The factors of the potential of the Silesian Voivodeship that may be beneficial for the development of cybersecurity products and services have been identified.

17

Aplikacja komputerowa symulująca pracę obwodu elektrycznego w technologii rzeczywistości rozszerzonej

Koreń Bartosz, Kowalczyk Krzysztof, Kulig Milosz, Jaros Wojciech, Czupała Sebastian

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2021

|

Nr 2 (134)

13--19

PL

Artykuł przedstawia proces tworzenia i efekt końcowy, którym było opracowanie aplikacji w technologii wirtualnej rzeczywistości mającej za zadanie symulować prace laboratoryjne. Efektem prowadzonych prac projektowych jest stworzenie stanowiska pracy dla laboranta oraz aplikacji w wirtualnej rzeczywistości, która umożliwia przeprowadzenie krok po kroku prowadzenie ćwiczenia laboratoryjnego.

EN

The article presents the process of creating and the end result, which is the creation of an application in virtual reality technology developed to simulate laboratory works. The result of the project is the creation of a workplace for a laboratory technician and a virtual reality application that allows to conduct an exercise step.

18

Logistyczna ciągłość działania w aspekcie sprawności informacyjnej

Zaskórski Piotr, Miszalski Włodzimierz

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2021

|

Vol. 55, no. 2

173--192

PL

W artykule zamierza się dokonać swego rodzaju retrospekcji związanej z osobistymi, wieloletnimi doświadczeniami autora w projektowaniu i wdrażaniu wielu systemów informatycznych wspomagających procesy logistyczne w SZ RP oraz w gospodarce narodowej. Retrospekcja wzbogacona wieloma nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi wyznacza kilka strategii informacyjnych, których ramy pozwalają na zapewnianie ciągłości działania systemów logistyki w organizacjach złożonych i w odniesieniu do indywidualnych interesariuszy. Stąd akcentuje się tzw. „info-preformizm” odnoszący się do uniwersalnych atrybutów systemu informacyjnego logistyki oraz oczekiwań odbiorcy końcowego, ale z silną weryfikacją ich trafności w określonym czasie i miejscu poprzez wykorzystanie zasobów informacyjnych własnych i gromadzonych w cyberprzestrzeni oraz stosowanie zaawansowanych modeli ich eksploracji dla generowania wiedzy, zapewniającej bezpieczeństwo i ciągłość działania całego łańcucha dostaw. W artykule podjęto więc problem badawczy związany z możliwością zapewniania ciągłości działania logistyki poprzez szerokie wykorzystanie współczesnych rozwiązań teleinformatycznych usprawniających procesy informacyjne. Przyjęto zatem hipotezę o silnym wpływie tej klasy rozwiązań na sposób funkcjonowania całego systemu logistyki dowolnego podmiotu. Cel badań związany jest bezpośrednio z weryfikacją przyjętej hipotezy, co zostało zilustrowane przez wykorzystanie metody analizy systemowej oraz modelowania uniwersalnych rozwiązań. Zaprezentowane strategie informacyjne stanowią logiczny ciąg rozwojowy systemów informacyjnych i określają etapy tworzenia kompleksowych narzędzi wspierających różne obszary i fazy funkcjonowania logistyki. Prezentowane narzędzia informatyczne stanowią ważny komponent współczesnych systemów logistyki wzmacniający ich efektywność oraz użyteczność, funkcjonalność i niezawodność.

EN

The article intends to make a kind of retrospection related to the author’s personal, longstanding experience in designing and implementing many IT systems supporting logistics processes in the Polish Armed Forces and in the national economy. Retrospection enriched with many modern technological solutions sets out several information strategies, the framework of which allows to ensure the continuity of logistics systems in complex organizations and in relation to individual customers. Therfore, the so-called „info-preformism” referring to the universal attributes of the logistics information system and the expectations of the end user is emphasized, but with a strong verification of their accuracy at a specific time and place through the use of own and collected information resources in cyberspace, as well as the use of advanced models of their exploration to generate knowledge, which ensure the security and continuity of the complete supply chain. Therefore, the article addresses a research problem related to the possibility of ensuring the continuity of logistics through the wide use of modern ICT solutions that improve information processes. Therefore, a hypothesis was adopted about the strong impact of this class of solutions on the functioning of the entire logistics system of any entity. The aim of the research is directly related to the verification of the adopted hypothesis, which was illustrated by the use of the method of system analysis and modeling of universal solutions. The presented information strategies constitute a logical development sequence of information systems and define the stages of creating comprehensive tools supporting various areas and phases of logistics operation. The presented IT tools are an important component of modern logistics systems, strengthening their efficiency as well as usability, functionality and reliability.

19

Traffic Signal Control: a Double Q-learning Approach

Agafonov Anton, Myasnikov Vladislav

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2021

|

Vol. 25

365--369

EN

The use of information and communication technologies for solving economic, social, transportation, and other problems in the urban environment is usually considered within the "smart city" concept. Optimal traffic management is one of the key components of smart cities. In this paper, we investigate the reinforcement learning approach to solve the traffic signal control problem. Both the initial data on the connected vehicles distribution and the aggregated characteristics of traffic flows are used to describe the state of the reinforcement learning agent. Experimental studies of the proposed model were carried out on synthetic and real data using the CityFlow simulator.

20

Achieving Good Nash Equilibrium by Temporal Addition of Dummy Players

Dadush Ofek, Tamir Tami

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2021

|

Vol. 25

163--172

EN

We consider cost-sharing games in which resources' costs are fairly shared by their users. The total players' cost in a Nash Equilibrium profile may be significantly higher than the social optimum. We compare and analyze several methods to lead the players to a good Nash Equilibrium by temporal addition of dummy players. The dummies create artificial load on some resources, that encourage other players to change their strategies. We show that it is NP-hard to calculate an optimal strategy for the dummy players. We then focus on symmetric singleton games for which we suggest several heuristics for the problem. We analyze their performance distinguishing between several classes of instances and several performance measures.