Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stracona szansa wzorcowych mieszkaniowych osiedli robotniczych dawnych zakładów przemysłu cukrowniczego – na wybranych przykładach miasteczek i wsi w Polsce

Czarny-Piotrowska J.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2017

|

T. 2

79--92

PL

W 1990 roku w Polsce istniało 78 czynnych cukrowni. Na skutek wydarzeń historycznych, przekształceń politycznych, gospodarczych oraz czynników ekonomicznych na przestrzeni kolejnych lat dokonały się istotne zmiany w strukturze polskiego przemysłu cukrowniczego. Następstwem tych transformacji jest liczba 18 funkcjonujących cukrowni w roku 2015. Likwidacja wiodących zakładów produkcyjnych każdorazowo miała znaczący wpływ na kształt przestrzenny oraz sytuację gospodarczo-społeczną miejscowości oraz całego regionu. Szczególnym przypadkiem, wśród byłych ośrodków z zakładami produkcji rolno-spożywczej, są małe miasteczka oraz wsie. W większości, to właśnie cukrowniom zawdzięczały swój dynamiczny rozwój przestrzenny w XIX i XX w. Poddane analizie: Kazimierza Wielka, Żychlin, Dobrzelin oraz Pustków Żurawski stanowią ośrodki o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej 10 tys. Działalność cukrownicza w skali oddziaływania regionalnego i ponadregionalnego przyczyniła się do określenia ich jasnego profilu – miasteczek i wsi przemysłowych. Zakłady produkujące cukier przez lata pełniły znaczącą rolę w tworzeniu i definiowaniu ich krajobrazu. Autorka pragnie zwrócić szczególną uwagę na fenomen architektury budowanej wokół cukrowni w postaci mieszkaniowych osiedli robotniczych. Na przykładzie czterech wybranych osiedli robotniczych podjęta zostanie próba zbadania oraz ocena ich układów urbanistycznych, wartości estetycznych i kompozycyjnych w krajobrazie miejscowości. Osiedla te stanowią wielokrotnie wybitne dzieła światowej sławy architektów. Za przykład posłuży osiedle przy Cukrowni Łubna w Kazimierzy Wielkiej, którego układ urbanistyczny przypisywany jest krakowskiemu architektowi Tadeuszowi Stryjeńskiemu. Tereny cukrowni lokalizowane w ścisłych centrach, do dziś stanowią główną dominantę krajobrazu miasteczek, będąc ich głównym punktem wizerunkowym. Analiza obecnego kształtu przestrzennego osiedli oraz ich znaczenia, również w skali całego miasta i wsi pozwoli na identyfikację i ocenę problemów, na jakie narażone jest dziedzictwo.

EN

In 1990, there were 78 active sugar factories in Poland. As a result of historical events, political, economic transformations and economic factors over the consecutive years substantial changes took place in the structure of the Polish sugar industry. A number of 18 sugar factories operating in 2015 is the consequence of these transformations. Each liquidation of leading production plants had a significant impact on the spatial shape and socio-economic situation of the locality and the whole region. Small towns and villages constitute a special case among former centres with agri-food production plants. It was the sugar factories that these places owed their dynamic spatial development to in the nineteenth and twentieth centuries. The analysed centres in Kazimierza Wielka, Żychlin, Dobrzelin and Pustków Żurawski have a population not exceeding 10 thousand people. Their sugar production activity of a regional and supraregional scale impact contributed to the definition of a clear profile – industrial towns and villages. For years sugar production plants played a significant role in creating and defining their landscape. The author would like to draw particular attention to the phenomenon of the architecture constructed around sugar factories in the form of working-class housing estates. Using examples of four selected working-class housing estates, the author attempts to examine and evaluate their urban arrangements, aesthetic and compositional values in the town scale. These housing estates frequently constitute outstanding works of world-renowned architects. Łubna factory estate in Kazimierza Wielka designed most probably by the Cracow architect Tadeusz Stryjeński will serve as an example. Until today, sugar factory premises located in the inner centre constitute the main dominant feature of small town landscapes, being simultaneously (and still) their main reputational capital. Analysis of the current spatial shape of housing estates and their significance, also in the scale of the entire town or village, will allow for the identification and assessment of problems which the heritage is exposed to.

2

Z terenami poprzemysłowymi za pan brat

Chmielewski G.

Zieleń Miejska

|

2016

|

Nr 10

19--21

PL

Zanim w Polsce rozwinęła się dziedzina architektury krajobrazu i nie byliśmy jeszcze członkiem UE, zaniedbane tereny poprzemysłowe najłatwiej było ukryć. Na szczęście świadomość społeczeństwa i działania na rzecz poprawy jakości otoczenia, a także możliwości dofinansowania wielu przedsięwzięć pozwalają na odzyskanie obszarów, które do tej pory wydawały się stracone.

3

Ferropolis – miasto zrujnowanych maszyn

Kimic K.

Zieleń Miejska

|

2016

|

Nr 2

20--21

PL

Tereny i obiekty poprzemysłowe poddawane są dziś wielokierunkowej rewitalizacji. Reprezentują one wartości kulturowe danego miejsca, więc docenia i eksponuje się je coraz bardziej. Jednym z przejawów nostalgii za poprzemysłowym dziedzictwem jest Ferropolis – miasto-muzeum opuszczonych maszyn, stworzone w miejscu dawnej kopalni odkrywkowej Golpa-Nord w Niemczech.

4

Planning of open public spaces in the inner-town ex-industrial areas. Swiss example of spatial transformation

Włodarczyk A.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2009

|

Vol. 2, no. 1

33-40

EN

The aim of the paper is to discuss the subject of open public spaces, created on inner-town industrial areas which are still problematic abandoned zones in present cities. The problem is presented basing on territorial researches carried out "n situ" in Zurich in the years 2003-2006. The described case reflects town policy of sustainable, long-term upgrading processes where accessible public spaces shall play a key role in solving the problem. Such processes are correlated closely with a typical townscape of brownfields. It is a characteristic view, wherein today spaces of “new” open areas can be recognized among new high office buildings. The chosen example presents this town planning and townscaping situation of industrial plants. In Zurich, “Untere Hard” area located in the background of the Zürich-West District is the base for scientific researches. Conclusions illustrate an approach to the rehabilitation process, presenting also the historical and present situation. Thereby, positives and menaces are considered, based on town planning and townscaping analyses, showing relations between the regained open space and desired recreational functions. Further research shall include the shaping of the accessibility to public open spaces on ex-industrial areas. Planning of such spaces is a new and current subject. Especially, treating these areas as an attractive land destined for recreation and other open space activities is an original subject in the present land-use planning.

PL

Celem artykułu jest omówienie problemu otwartych przestrzeni publicznych, utworzonych na śródmiejskich terenach przemysłowych, które są wciąż opuszczonymi obszarami we współczesnych miastach. Zagadnienie to omówione jest na podstawie badań terytorialnych „in situ”, przeprowadzonych w Zurychu w latach 2003-2006. Opisany przykład naświetla politykę miasta o zrównoważonych, długoterminowych procesach rehabilitacji, gdzie przestrzenie dostępne publicznie powinny odgrywać rolę kluczową w rozwiązywaniu problemu. Procesy te są ściśle powiązane z typowym krajobrazem nieużytków budowlanych. Jest to widok charakterystyczny, gdzie dziś przestrzenie „nowych” otwartych terenów publicznych mogą być rozpoznane pomiędzy nowymi, wysokimi budynkami biurowymi. Wybrany przykład przedstawia urbanistyczną i krajobrazową sytuację obszaru przemysłowego. W Zurychu polem badań jest teren „Untere Hard” na tle dzielnicy „Zürich-West”. Wnioski przedstawiają możliwy obraz procesu rehabilitacji, szkicując sytuację obecną. Jednocześnie, uwzględnione zostały pozytywy oraz zagrożenia, bazujące na analizach urbanistycznych i krajobrazowych. Ilustrują one związki pomiędzy odzyskaną przestrzenią publiczną a pożądanymi funkcjami rekreacyjnymi. Dalsze badania nad omawianym tematem obejmować powinny kształtowanie dostępności do otwartych terenów publicznych tworzonych na obszarach poprzemysłowych. Planowanie takich terenów jest problemem nowym i aktualnym. W tym zakresie oryginalne w planowaniu przestrzennym jawi się traktowanie obszarów poprzemysłowych jako atrakcyjnych i możliwych do przeznaczenia na funkcje rekreacyjne oraz inne role otwartej przestrzeni publicznej.