Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Specificity of design criteria of structures on the surface of mining and post-mining areas threatened by flooding: case study of a large-scale road project

Ignacy Dariusz, Gruchlik Piotr

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2021

|

Vol. 20, no. 3

267--288

EN

The subject of this article is a detailed location analysis of the Silesian section of the A1 Highway crossing the artificially drained “Bytom – Centrum I” mine subsidence area and the impact of this location on changes in the aquatic environment caused by mining. Ore and hard coal mining has resulted in significant hydrogeological and hydrological transformation of the mine subsidence area. Over 200 years of drainage of the deposits and the land surface has led to the formation of a deep depression cone resulting in the dewatering of many mining and post-mining areas throughout the entire Upper Silesia region. These artificial water conditions of the mine subsidence area environment are often treated as natural. However, mining entities and/or their legal successors are obliged by law to restore the original natural water conditions in the process of mine closure. This may lead to flooding of post-mining areas threatened by flooding. This article assesses the impact of the location of the highway right-of-way on the scale and extent of current and projected (after the complete cessation of drainage operations) flooding of the land surface. In the final part of the article the authors analyse and assess legal provisions that constitute a legal basis for the design of civil engineering structures in mine subsidence areas.

PL

Przedmiotem artykułu jest szczegółowa analiza lokalizacji śląskiego fragmentu autostrady A1 na sztucznie odwadnianym terenie pogórniczym „Bytom – Centrum I” i wpływu takiej lokalizacji na zmiany w środowisku wodnym powodowane przez górnictwo. Eksploatacja górnicza rud oraz węgla kamiennego doprowadziła do znaczących przekształceń hydrogeologicznych oraz hydrologicznych terenu górniczego. Trwające od ponad 200 lat odwadnianie złóż oraz powierzchni doprowadziło do powstania głębokiego leja depresji, co skutkuje osuszeniami wielu terenów górniczych i pogórniczych całego Górnego Śląska. Te wymuszone warunki wodne środowiska terenów górniczych często traktowane są jako naturalne. Tymczasem obowiązujące prawo nakazuje przedsiębiorcom górniczym lub ich następcom prawnym przywrócić w terenie górniczym pierwotne naturalne warunki wodne w procesie likwidacji kopalni. Wówczas mogą ulec zatopieniu powierzchnie terenów pogórniczych zagrożone zawodnieniami. W artykule oceniono wpływ lokalizacji obiektu drogowego na skalę oraz zasięgi obecnego oraz docelowego (po całkowitej likwidacji odwadniania) zawodnienia powierzchni. W końcowej części przeanalizowano i oceniono przepisy prawne, które stanowią podstawę projektowania obiektów budowlanych w terenach górniczych.

2

The influence of mining activities on the Church of St. Cross in Bytom-Miechowice

Lipecki T., Ligarska H., Zawadzka M.

Reports on Geodesy and Geoinformatics

|

2018

|

Vol. 105

7--18

EN

The paper presents an analysis of the influence of multiannual coal exploitation on the church situated in Bytom–Miechowice. The objects has been monitored for many years by classic measurement methods as well as by the laser scanner. The measurements performed in 2015 allowed for a comprehensive analysis of the geometrical state of the construction. Laser scanning method enabled creating a model of the current state of the building and comparing with theoretical dimensions and dependents. The article focuses on the specific of conducting spatial analysis, which must take into account not only geometry of the construction, but also the kinematics of terrain deformations as well.

3

Prognoza przebiegu zatapiania likwidowanej kopalni w północno-wschodniej części GZW

Mzyk T.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2016

|

z. 5 (17)

147--164

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę warunków naturalnych, górniczych w rejonie jednej z likwidowanych kopalń w północno-wschodniej części GZW. Czynniki naturalne oraz historyczne (dokonana eksploatacja) decydują o procesie odtwarzania warunków quasi naturalnych w rejonie. Prognoza tempa zatapiania górotworu-odtwarzania warunków quasi naturalnych ma znaczenie dla określenia działań zaradczych oraz określenia możliwości zagospodarowania powierzchni terenu. Tym samym jest jednym z kluczowych elementów w procesie planowania przestrzennego w rejonie likwidowanych zakładów górniczych.

EN

The paper presents characteristic of natural, mining conditions in the area of one of closed mines in the north-eastern part of the Upper Silesian Coal Basin. The natural and historical conditions (exploitation made) decide about the process of reconstruction of quasi-natural conditions in the area. Forecast of flooding rate of the formation reconstruction of quasi-natural conditions is important to determine remedial actions and possibilities of the land surface management. Thus, it is one of the key elements in the process of the spatial planning in the area of closed mines.

4

An analysis of the interaction during simultaneous use of copper ore and salt deposits in the LGOM mines with regard to displacement and deformation of rock mass

Popiołek E., Kłeczek Z., Niedojadło Z., Hejmanowski R., Skobliński W., Sopata P., Stoch T., Wójcik A.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 2

535--548

EN

Excavation of the two bedded deposits of mineral resources in a small vertical distance may causa additional increased mining risks (rock mass deformation, rock bursts and mining tremors, threat to land surface). This paper considers the impact of excavation of the copper ore deposit on the bed of rock salt located above it and the opposite, in terms of displacements and deformations. We used the theoretical models of processes verified by previous in situ observations in the mines of the Legnica-Głogów Copper Mining District. We analysed the potential for reducing the risks, among others, through coordination of mining works.

PL

W przypadku występowania w górotworze dwóch różnych, pokładowych złóż surowców mineralnych, szczególnie przy niewielkiej ich odległości pionowej, powstaje konieczność analizy wzajemnego oddziaływania eksploatacji górniczej tych złóż. W pracy dokonano analizy przemieszczeń i deformacji w górotworze i na powierzchni terenu przy równoczesnym prowadzeniu tych eksploatacji. Wskazano działania minimalizujące wzajemne oddziaływania w odniesieniu do prowadzenia działalności górniczej w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Główne zagrożenia występujące w LGOM to: przemieszczenia i deformacje górotworu związane z tworzeniem pustek poeksploatacyjnych, wywołujące w efekcie ruchy górotworu powodujące zagrożenia dla wyrobisk górniczych oraz powierzchni terenu i obiektów, jako wynik tworzenia się poeksploatacyjnych niecek obniżeniowych, wstrząsy górnicze i tąpania wynikające z koncentracji naprężeń w skałach otaczających wyrobiska górnicze i nagłego wyładowania uprzednio nagromadzonej energii sprężystej (wpływy dynamiczne). W pracy rozważano pierwsze zagrożenie, drugie będzie przedmiotem oddzielnej publikacji autorów. Po schematycznym przedstawieniu warunków geologiczno-górniczych (rozdz.2) rozważono oddziaływanie eksploatacji złoża rud miedzi na wyrobiska wykonane w złożu soli kamiennej. Rozważania te oparto o prognozy przemieszczeń i deformacji prowadzone na bazie dobrze zweryfikowanej w warunkach LGOM teorii B. Budryka - S. Knothego. Wykorzystano też własne wieloletnie doświadczenia z kształtowania się pól przemieszczeń i odkształceń na powierzchni terenu, w górotworze i szybach górniczych. Na rysunku 4.1 przedstawiono przewidywany rozkład odkształceń poziomych i pionowych na wybranym poziomie nad złożem rud miedzi. Na poziomie złoża soli mogą wystąpić przemieszczenia i deformacje o wartościach: obniżenia Wmax do 1,9 m odkształcenia poziome εmax do 9,5 mm/m odkształcenia pionowe εz max do 5,5 mm/m nachylenia Tmax do 10,0 mm/m przemieszczenia poziome Umax do 0,65 m. Są to znaczne wartości wskaźników deformacji, nie powinny one jednak w istotny sposób wpłynąć na stateczność wyrobisk solnych. Może natomiast nastąpić wzrost konwergencji wyrobisk czy też wzmożone odspajanie warstw solnych. W kolejnym etapie rozważano wpływ wyrobisk w złożu soli kamiennej na wyrobiska eksploatacyjne w złożu rudy. Po szczegółowych analizach stwierdzono, że istnieje pewne zagrożenie zmian warunków stropowych w złożu rudy miedzi, jeżeli odległość pionowa pomiędzy stropem wyrobisk w tym złożu a spągiem najniższego poziomu wyrobisk solnych będzie mniejsza od 70 m. Istotniejsze zagrożenie wystąpi jeżeli odległość pionowa wyrobisk będzie mniejsza od 50 m (rys. 3). Aktualne projekty eksploatacji złoża rudy miedzi i złoża soli w polu Bądzów wskazują, że do 2016 roku, a praktycznie nawet do 2021 roku, eksploatacja złoża soli nie powinna stanowić istotniejszego zagrożenia dla wyrobisk rudnych. W prognozach dla powierzchni terenu wykorzystano system prognozowania MODEZ autorstwa R. Hejmanowskiego. Z prognozy wynika, że wpływy eksploatacji złoża rud miedzi wywołają na powierzchni terenu, w rejonie nad przygotowywanym do wybierania złożem soli „Bądzów”, obniżenia o wartości do 1,9 m a kategoria terenu górniczego nie powinna być wyższa od II-giej. Jeżeli uwzględnić równoczesną eksploatacje złoża soli w maksymalnie możliwym zakresie, to obniżenia terenu mogą wzrosnąć do ponad 4 m. Nastąpi to jednak nie prędzej niż po 100 latach a proces obniżeń i deformacji będzie łagodny i tylko w znikomym stopniu zagrażający obiektom na powierzchni terenu. Z rozważań wynikają następujące zalecenia dla ograniczenia szkodliwego wzajemnego oddziaływania eksploatacji rud miedzi i złoża soli kamiennej: nie prowadzić jednoczesnej eksploatacji w zasięgu występowania wzajemnych wpływów, określić wielkości optymalnego wydobycia rudy miedzi w rejonie oddziaływania i wpływów tej eksploatacji na stan wytężenia zalegającego powyżej złoża soli kamiennej, uwzględniać prognozy aktywności sejsmicznej wzbudzonej eksploatacją rud miedzi a w szczególności jej wpływu na wyrobiska solne. Na zakończenie Autorzy zalecają kontynuowanie monitoringu wzajemnych oddziaływań eksploatacji złoża rudy miedzi i złoża soli kamiennej, co pozwoli na dalszą weryfikację rozważań teoretycznych. Szczególnie zaleca się rozszerzenie zakresu obserwacji o pomiary przemieszczeń bezwzględnych w wyrobiskach solnych a także ich konwergencji w czasie.