Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Krajobrazy średniowiecznej Europy

Mitkowska A.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2018

|

T. 46

673--690

PL

Rozmaitość postaci krajobrazów średniowiecznych odzwierciedla sytuację polityczną i społeczną terytoriów europejskich w okresie V – XV wieku. Z dzisiejszego punktu widzenia, w obszarach europejskich mamy do czynienia z kilkoma charakterystycznymi typami obiektów pejzażowych, takimi jak 1. warownie (zamki) średniowieczne; 2. osady mieszkalne, w tym miasta, miasteczka, wsie; 3. opactwa i mniejsze klasztory; 4. kościoły w krajobrazach otwartych i centra pielgrzymkowe; 5. rejony upraw rolnych; 6. kompozycje ogrodowe; 7. specyficznie polskie relikty przeszłości takie jak gródki wczesno średniowieczne.

EN

The variety of forms of Medieval landscapes reflects the political and social situation of European territories in the period between the fifth and the fifteenth century. From a contemporary point of view, we are dealing with a number of distinct types of landscape objects in European areas, such as 1. Medieval fortresses (castles); 2. residential settlements, including cities, towns and villages; 3. abbeys and smaller monasteries; 4. churches in open landscapes and pilgrimage centres; 5. areas of agriculture; 6. garden compositions; 7. specifically Polish relics of the past such as early-Medieval gords.

2

Ornamentyka wybranych kafli piecowych z Krakowa jako przyczynek do badań nad kulturą i społeczeństwem XV i XVI-wiecznego miasta

Mazur D., Mazur D.

Szkło i Ceramika

|

2015

|

R. 66, nr 2

10--14

PL

W artykule przedstawione zostały wybrane motywy dekoracyjne występujące na wczesnonowożytnych kaflach piecowych z terenu Krakowa. Opisane zostały poszczególne przedstawienia i zestawione z analogicznymi dekoracjami na kaflach z innych stanowisk z Krakowa, Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Królestwa Czeskiego i Węgierskiego. Analiza ikonograficzna wskazała na powszechność i popularność omawianych motywów na określonych obszarach, jak również pozwoliła na określenie pewnych trendów panujących w zdobnictwie pieców w ówczesnym czasie w Europie Środkowo-Wschodniej. Wyniki pozwoliły wskazać na Kraków, a zwłaszcza dwór królewski, jako na centrum czerpiące z południowych i zachodnich wzorców dekoracyjnych oraz samokształtujące je na innych terenach Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Elementy strojów renesansowych umożliwiły poszerzenie wiedzy o modzie i sposobie ubierania się w omawianym okresie.

EN

This article demonstrates selected decorative motifs found on early modern stove tiles from the area of Krakow. In the present paper the different presentation were described and summarized with similar decorations on the tiles with other posts from Krakow, the Polish Kingdom, the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Bohemia and Hungary. Iconographic analysis of the relief decoration of tiles indicated the prevalence and popularity of these motifs in certain areas, as well as helped to establish certain trends in the decoration furnaces at that time in Central and Eastern Europe. The results shows that Krakow and especially the royal court was a center drawing on the southern and western decorative patterns and shaped them into areas of the Polish Kingdom and the Grand Duchy of Lithuania. Renaissance costumes elements allowed increased knowledge about fashion and way of dressing in the same period.

3

Łazienki Królewskie w twórczości Zygmunta Vogla

Szendi A.

Architectus

|

2014

|

Nr 3(39)

23--40

PL

Jednym z najsławniejszych rodzimych przykładów ogrodowego stylu krajobrazowego stały się Łazienki Królewskie, ukochana rezydencja Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wielokrotnie przedstawiana przez różnych twórców doczekała się bogatego zbioru ikonografi cznego prezentującego jej losy i rozwój. Pod względem liczby prac poświęconych temu ogrodowi znacząco wyróżnia się Zygmunt Vogel. W ten szczególny sposób przyczynił się on do poszerzenia dzisiejszego stanu wiedzy o wyglądzie Łazienek z początkowego okresu ich istnienia. Materiału porównawczego niezbędnego do oceny rzeczywistej wartości jego obrazów pod względem wiarygodności przedstawienia dostarczają dzieła innych artystów, m.in. Jana Piotra Norblina, Marcina Zaleskiego, Franciszka Smuglewicza. Żaden jednak z nich w swej aktywności zawodowej nie poświęcił tyle miejsca wspomnianej tematyce, ile Vogel. Stał się on autorem wielu niezwykle malowniczych widoków Łazienek, prezentując różne ujęcia zarówno głównych elementów ich kompozycji, jak i mniej popularnych zakątków ogrodu, które stanowić miały rodzaj przeznaczonej dla króla malarskiej dokumentacji o stanie założenia. Analiza porównawcza dzieł Vogla z pracami innych twórców potwierdziła tezę o jego rzetelności. Pozwoliła również dopatrzyć się w nim jedynego malarza, który pokazał, jak ta królewska rezydencja zmieniła się na przestrzeni 20 lat.

EN

The Royal Łazienki became one of the most famous examples of Polish landscape gardens, the beloved residence of Stanisław August Poniatowski. Repeatedly portrayed by various artists, it has a rich collection of iconographic material presenting its development. The important leader in the number of works devoted to this garden is Zygmunt Vogel. In this special way, he contributed to the extension of the present state of knowledge about the appearance of the Royal Łazienki from the time of their formation. Reference material needed to assess the real value of his paintings in terms of the credibility is provided in the works of other artists, including Norblin, Zaleski, Smuglewicz. However, none of them, in their professional activity, devoted as much space to this topic, as Vogel. He became the author of many highly artistic views of Łazienki, presenting various expressions of both the main elements of the composition, as well as less popular parts of the assumption. It was a kind of painting documentation prepared for the king showing him the garden’s transformations. Comparative analysis of Vogel’s works with the work of other authors confi rmed the thesis of his reliability. It also allowed us to see him as the only painter who showed how this royal residence changed over the 20 years.

4

Malarstwo pejzażowe jako narzędzie inspiracji dla sztuki ogrodowej XVIII i XIX w.

Szendi A.

Architectus

|

2013

|

Nr 2(34)

59--67

PL

Wiek XVIII objawił się w sztuce ogrodowej zamiłowaniem do układów swobodnych, kultem nieskrępowanej przyrody, powrotem do natury. Tendencje te wyrosły na fundamencie przemian estetyczno-fi lozofi cznych, fascynacji kulturą antyku i Dalekiego Wschodu oraz malarstwem pejzażowym, spełniającym idee mitu arkadyjskiego. Szczególnie ważnym aspektem opisywanego zjawiska była ewolucja roli krajobrazu w sztuce malarskiej, która podniosła go do rangi samodzielnego tematu i choć traktowała go w sposób wyidealizowany, to jednak dała możliwość zwrócenia uwagi na jego naturalne piękno. Sceny z widoków Lorraina, Poussina oraz Rosy stały się wzorcem w kształtowaniu ogrodów krajobrazowych. Powszechną praktyką stało się zapraszanie malarzy do współpracy przy zakładaniu kompozycji ogrodowych bądź inspirowanie się ich dziełami w celu uzyskania odpowiedniego efektu wizualnego w ogrodzie. Dzięki temu powstawały założenia krajobrazowe o charakterze malowniczym, w których można zaobserwować elementy zapożyczone z płócien malarzy.

EN

The 18th century was manifested in the art of gardening by passion for an irregular system, unfettered worship of nature, return to nature. These trends grew on a foundation of aesthetic and philosophical transformation, fascination with the antique and the Far East culture, and landscape painting, fullfi lling ideas of Arcadian myth. A particularly important aspect of this phenomenon was the evolution of the role of landscape in the art of painting, which raised it to the rank of an independent subject and although it was treated in an idealized way, it provided an opportunity to draw attention to its natural beauty. Scenes from views of Lorrain, Poussin and Rosa became a pattern in the development of landscaped gardens. It became common practice to invite artists to collaborate in the establishment of garden composition, or to be inspired by their works in order to obtain the appropriate visual effect. Thus formed picturesque landscaped gardens where you can see elements borrowed from the canvases of painters.

5

Historia miasta zapisana w jego murach - refleksje o autentycznych pozostałościach i przeszłości odczytanej z ikonografii

Kulig A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2011

|

Nr 29

126-134

PL

Obraz dawnego miasta utrwalony w rycinach nakłada się nieraz na kształt współczesnego miasta. W sztychach odnajdujemy budowle znane i w podobnej postaci, zatem dokumentują one nieprzerwane istnienie w nieskażonej postaci - najważniejszych obiektów architektury, dominant pejzażu miasta. Ryciny przywołują też obraz obiektów dawno nieistniejących, zapomnianych lub ocalałych tylko we fragmentach, jak w przypadku średniowiecznych założeń obronnych: murów, bram, baszt. Obwarowania miast ukazane na historycznych rycinach są ważnym obiektem badań dziejów, szczególnie gdy zostały wiernie odzwierciedlone, np. w sposób perspektywiczny z lotu ptaka czy kartograficzny wraz z ukształtowaniem terenu. Ikonografia wraz ze źródłami pisanymi i badaniami archeologicznymi pozwala odtworzyć ich kształt, usytuowanie, odnaleźć relikty. Twórcy panoram miast XVII- i XVIII-wiecznych ukazywali je często od strony najlepiej zachowanych partii murów, z systemem wież, średniowiecznych fos, które traciły już znaczenie strategiczne. Przedstawiali też miasta z nowoczesnym systemem fortyfikacji i bastionów, często w stanie oblężenia, toczącej się wojny. Eksponowanie fortyfikacji miało podkreślić potęgę i obronny charakter miasta. W średniowiecznych przedstawieniach warownych miast stosowano podstawowe trzy typy ujęć: widok perspektywiczny z lotu ptaka, widok ogólny z boku ukazujący sylwetę zwaną panoramą, widok perspektywiczny zabudowy wnętrza miasta przedstawiony planistycznie, a bryłowo jedynie monumentalne obiekty i obwarowania. Pierwowzory przedstawień uznanych za wybitne wpływały silnie na utwory wtórne, wierne kopie bądź wersje swobodne w interpretacji na pograniczu fantazji i prawdy. Wersje naśladowcze często nie aktualizowały faktycznych zmian w zabudowie. Obowiązujące maniery grafiki wedutowej, jak na przykład "wysmuklanie", podwyższanie ważniejszych budowli, potęgowanie skali założeń militarnych, wpływały na przekształcenia rzeczywistości. Warto pamiętać o tych konwencjach przedstawień przy odczytywaniu treści historycznych wizerunków.

EN

A picture of an old town preserved in drawings sometimes overlaps the shape of a modern city. In old sketches we find familiar buildings and in a similar form, which thus document uninterrupted existence in an unblemished form of the most important architectural structures, dominating the city landscape. Prints also recall the images of objects no longer existing, forgotten or preserved merely in fragments, as is frequently the case with medieval defensive fortifications: walls, gates or towers. Town fortifications shown in historic prints constitute an important object of historical research, particularly when they were accurately copied, e.g. in perspective from a bird's eye view or cartographically together with the lie of the land- Iconography together with written records and archaeological excavations allows for recreating their shape, locations or find relics. The creators of panoramas of the 17th- and 18th-century towns frequently presented them from the side of the best preserved sections of walls, with a system of towers and medieval moats which were already losing their strategic importance. They also presented towns with modern systems of fortifications and bastions, frequently during a siege or an ongoing war. Exhibiting fortifications was to emphasise the power and defensive character of the town. In representations of medieval fortified towns three basic types of perspectives were applied: a bird's eye view perspective, a general view from one side showing the silhouette called the panorama, or a perspective view of the building development within the town as a planning representation, with only monumental edifices and fortifications marked as blocks. Original representations regarded as outstanding strongly influenced secondary works, faithful copies or free interpretations bordering on the edge of fantasy and truth. Imitations frequently neglected to update the actual changes in building development. Obligatory trends in veduta graphics as e.g. "slimming", heightening more significant buildings or increasing the scale of military layouts had their impact on transforming reality. Those depiction conventions are worth remembering about when interpreting the content of historic images.