Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ekumenizm pogranicza w architekturze i sztuce świątyni - dawniej i dziś

Uścinowicz Jerzy

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

93--138

PL

W artykule przedstawiono wybrane przykłady interakcji między architekturą, ikonografią chrześcijańską a teologią we współczesnej ortodoksyjnej, greckokatolickiej, rzymskokatolickiej i ewangelickiej architekturze sakralnej zbudowanej po II wojnie światowej w Polsce. Ukazano proces ewolucji tradycyjnych konwencji architektonicznych i ikonograficznych. Ujawniono problemy sztuki oraz jej nowe, istotne aspekty ideologiczne natury symbolicznej i liturgicznej. Przykłady współczesnych świątyń dowodzą odwrócenia separacyjnych tendencji chrześcijańskich Kościołów i kultur, co jest nie tylko symptomem wzajemnego dialogu, wymiany idei, wartości i różnych form kultu, lecz także symptomem potwierdzającym autentyczną wolę ekumenicznej jedności w sztuce. Przykłady te reprezentują architekturę pogranicza kulturowego. Są one próbą syntezy sztuki chrześcijańskiego Zachodu i Wschodu. Sztuka przez wieki swojej historii na ziemi pokonała olbrzymią drogę, zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Ciągle ją pokonuje. Jest wyrazem kultu. Stanowi świadectwo Wcielenia i misterium obecności. Prowadzi do przebóstwienia i do Zbawienia.

EN

This paper presents selected examples of interaction between architecture, iconography and theology in contemporary Orthodox, Greek- and Roman-catholic and Evangelic sacred architecture built after World War II period in Poland. It also shows the process of evolution of traditional spatial and functional structures and applications of new iconography conventions in the Christian temples. It covers problems in art as well as new essential ideological aspects of symbolic and liturgical nature. Examples of modern churches seem to prove separation tendencies of Christian Churches and cultures are now being reversed, which is not only a symptom of mutual dialogue, exchange of ideas, values and different forms of worship, a symptom confirming an authentic will of ecumenical unity in art. Those examples are representative for the architecture of cultural borderland, which attempts to synthesize both Western and Eastern Christian art. The art through ages of its history on earth has journeyed a long way, both through time and through space. It still does. It is an object of cult. It is a testimony of Incarnation and the mystery play of presence. It is the path to salvation.

2

Los Angeles: miasto ruchomych obrazów

Malinowska-Petelenz Beata

Środowisko Mieszkaniowe

|

2021

|

nr 34

4--18

PL

Dla Europejczyka fascynacja Ameryką ma charakter zauroczenia dziwacznością. Przejawia się ona w rzeczywistości stanowiącej ponowoczesną mieszaninę fragmentarycznych doznań, które manifestują się w obrazie zarówno wielkich miast amerykańskich jak i architekturze przydrożnej. Autorka poddaje analizie horyzontalnie rozciągnięte Los Angeles jako żywiołowe widowisko ruchu ulicznego. Pomimo powstających wciąż nowych ikonicznych dzieł architektury, bezkształtność, amorficzność i rozproszenie formacji przestrzennych tego miasta nie pozwalają na prawidłowe odczytanie jego struktur. Z badań autorki wysuwa się wniosek, iż nie budynki czy historyczne miejsca, lecz właśnie ruch uliczny i system autostradowy stanowią głównie o charakterze tego miasta, którego wizerunek utrwaliło wielkie kino.

EN

To Europeans, fascination with America is like being charmed by oddity. It manifests itself in a reality that is a postmodern mixture of fragmentary experiences that manifest themselves in the image of both large American cities and roadside architecture. I analyse the horizontally stretched Los Angeles as a lively spectacle of street traffic. Despite newer and newer iconic works of architecture, shapelessness, amorphousness and scattering of this city’s spatial formations does not allow for a proper reading of its structures. My study concludes that it is not buildings or historical sites but street traffic and the highway system that define the character of this city, whose image was enhanced by world-class cinema.

3

On the spirit of places of worship – practical ecumenism of the polish cultural borderland

Uścinowicz Jerzy

Technical Transactions

|

2019

|

Vol. 116, iss. 8

95--114

EN

This paper presents selected examples of interaction between architecture, iconography and theology in contemporary Orthodox, Greek- and Roman Catholic religious architecture built after the World War II period in Poland. It also shows the process of the evolution of traditional spatial and functional structures and applications of new iconography conventions in Christian temples. It covers problems in art as well as new essential ideological aspects of a symbological and liturgical nature. Examples of modern churches seem to prove that the separatist tendencies of Christian Churches and cultures are now being reversed; this is not only an outcome of mutual dialogue, exchange of ideas, values and different forms of worship, but it also confirms the authentic will of ecumenical unity in art. These examples are representative of the architecture of the cultural borderland, which attempts to synthesise both Western and Eastern Christian art.

PL

W artykule przedstawiono wybrane przykłady interakcji między architekturą, ikonografią chrześcijańską a teologią we współczesnej ortodoksyjnej, greckokatolickiej i rzymskokatolickiej architekturze sakralnej, zbudowanej po II wojnie światowej w Polsce. Ukazano proces ewolucji tradycyjnych konwencji architektonicznych i ikonograficznych. Ujawniono problemy sztuki oraz jej nowe, istotne aspekty ideologiczne natury symbologicznej i liturgicznej. Przykłady współczesnych świątyń dowodzą odwrócenia separacyjnych tendencji chrześcijańskich Kościołów i kultur, co jest nie tylko symptomem wzajemnego dialogu, wymiany idei, wartości i różnych form kultu, lecz także symptomem potwierdzającym autentyczną wolę ekumenicznej jedności w sztuce. Przykłady te reprezentują architekturę pogranicza kulturowego i są próbą syntezy sztuki chrześcijańskiego Zachodu i Wschodu.

4

Football Stadiums – Icons of Sports Architecture

Twardowski M.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 11

53--70

EN

Modern stadiums constitute a challenge to urban planning, architects and buildings. The exceptional character of these enormous structures is, on the one hand, highlighted by their unique massings and the innovative materials that they employ, while on the other, their composition within the space of the city and its skilful blending into its context causes them to become icons and landmarks. Three different examples demonstrate that the requirements presented above can be fulfilled. Modern forms have been fitted into the scale of cities of various size and adapted to their surroundings. Functional solutions were well-thought out and circulation and access have been placed so that events would not block traffic in the city each time they are held.

PL

Nowoczesne stadiony to wyzwanie dla urbanistyki miasta, architektów i budowniczych. Wyjątkowość tych dużych budowli z jednej strony podkreślana jest niespotykaną bryłą i zastosowanymi nowatorskimi materiałami. Z drugiej strony, ich kompozycja w przestrzeni miasta i umiejętne wpisanie w jego kontekst sprawiają, że stają się one ikonami i punktami orientacyjnymi. Trzy zróżnicowane przykłady ukazują, że powyższe wymagania mogą być spełnione. Nowoczesne formy wkomponowane zostały w skale różnej wielkości miast i w dostosowane do otoczenia. Rozwiązania funkcjonalne przemyślano, a komunikację i dostęp usytuowano w sposób taki, by każdorazowe wydarzenia nie blokowały ruchu w mieście.

5

Ceramika w teatrze piękny mezalians

Łazewski J., Nachyła O., Barańczuk J., Nachyła O.

Szkło i Ceramika

|

2018

|

R. 69, nr 2

3--5

6

Sakrum a Synergia

Kryworuczko J., Podhalański B.

Budownictwo i Architektura

|

2017

|

Vol. 16, nr 1

69--80

PL

Manifestacją piękna w świecie człowieka jest sztuka, która wyraża się poprzez otwarcie formy. Forma niesie w sobie treść własnej formy i tą treść, do której się odnosi. Jak i forma, treść ma swoją formę przedstawienia idei i właściwy zamysł samej idei. Istnieje forma treści i treść treści podobnie jak istnieje forma formy i treść formy. Twórca działa podświadomie, instynktownie, spontanicznie, emocjonalnie synkretycznie – formalno-treściowy kompleks dzieła rodzi się jako nierozerwalna całość. W sztuce świeckiej kształt formy odpowiada sensorycznej, dotykowо-fizycznej percepcji formy. W sztuce sakralnej forma jest kanonem, nierozerwalnie związanym z jego treścią. Od formy (kanonu) (twarzy lub hipostazy Świętego) poprzez treść formy (świętość osoby), poprzez modlitwę (formę treści) przechodzą w świętości wieczności, Bógа (w zawartość treści). W ten sposób możemy opisać ikonę, święty obrazek z punktu widzenia formalnych i treściowych stron, jego roli w życiu człowieka. Spójrzmy na architekturę, jak patrzymy na ikony. Obraz w architekturze sakralnej jest złożoną strukturą, semantycznie wieloliczną, która składa się z porównania, syntezy, kontekstu metod, które są również charakterystyczne dla Biblii, a które korelują z najnowszymi naukowymi multi-kryterialnymi, wielowymiarowymi metodami poznania. Omówiono wynikі badań obrazu, jako zasobu wcielenia sacrum w założeniu świątyni chrześcijańskiej i osobistego objawienia twórcy na przykładzie twórczości Jerzego Nowosielskiego i Stanisława Niemczyka.

EN

Art is the manifestation of beauty in the world of man, art which is expressed through the opening of the form. Form carries with it the content of its own form and the content that it addresses. Like form, content has its own form in which it expresses ideas and the proper concept of the idea itself. There exists the form of the content and the content of the content, just like there exists a form of the form and the content of the form. An artist works subconsciously, instinctively, spontaneously, emotionally, in a syncretistic manner – in order to create a complex mixture of both form and content which comprises his or her work, a work which is born into the world as an inseparable whole. In the profane arts, the shape of the form reflects its sensory, touchable, physical perception of its form. In religious arts, the form is a canon, inseparably tied to its content. From the form of the form (the canon) – (the face or hypostasis of a Saint) – through the content of the form (the sainthood of the person), through prayer (the form of the content) forms traverse into the sanctity of eternity of God (in the content of their content). This is the manner in which we can describe an icon, a holy painting from the point of view of its form and its content, and its role in life. Let us look at architecture in the same manner in which we look at icons. A painting in religious architecture is a complex structure, replete with semantic meaning, which is comprised of a comparison, synthesis, the context of methods, which are also characteristic of the Bible, and which correlate with the latest scientific multi-criteria of the multi-dimensional methods of perception. The article discusses the results of the analysis of the role of the painting as a resource that can be used to infuse the setting of a Christian temple with the element of sacrum and with the personal vision of its creator, based on the works of Jerzy Nowosielski and Stanisław Niemczyk.

7

The Image of the City or a City Icon?

Podhalański B.

Architektura Krajobrazu

|

2017

|

nr 1

4--15

EN

The synthetic, graphical image of a city becomes a symbol, which makes it possible to identify in a second something that takes more time to process when read, similar to the coats of arms of old. A city, provided that its qualities are widely known and easily recognisable, starts to play the role of an icon – a symbol, infallibly associated with the cultural and economic offering that a visitor can find in it, becoming a modern image of it.

PL

Syntetyczny, graficzny obraz miasta staje się znakiem, po którym – jak niegdyś dzięki herbowi – rozpoznaje się w sekundzie to, z czym dogłębne zapoznanie się wymaga więcej czasu. Miasto, o ile jego walory są szeroko znane i łatwo rozpoznawalne, samo zaczyna odgrywać rolę „ikony” – symbolu, bezbłędnie kojarzącego się z ofertą kulturową i ekonomiczną, którą przybysz może w nim znaleźć i staje się jego współczesnym obrazem.

8

Ikona w mediach a ikona sakralna. Jedno polęcie a dwie odmienne rzeczywistości

Misijuk T.

Architecturae et Artibus

|

2011

|

Vol. 3, no 1

30-38

PL

Niniejszy artykuł sygnalizuje proces zmian w odniesieniu do pojęcia ikona. Przykłady wybranych aspektów kanonu sztuki ikonograficznej - sposób przedstawiania światła, przestrzeni, skali, perspektywy – mają pokazać, że stosowany obecnie termin ikona ma zupełnie inne znaczenie. Kluczem do rozumienia tradycyjnej ikony jest pojęcie symbol, bowiem ikona jest synonimem symbolu. Problem pojmowania ikony i współczesnego (nad)używania tego terminu spowodowany jest postrzeganiem symbolu jako „czegoś, co przedstawia coś, czym nie jest”. Współczesny język mediów i informatyki przejął i posługuje się terminologią, która określa zupełnie inną rzeczywistość.

EN

The paper indicates a process of changes with reference to the term icon. Examples of selected aspects of iconography canon – manner of presenting light, space, scale, perspective – are to show that the term icon in its contemporary usage has completely different meaning. The key to understand traditional icon is the term symbol because icon is in a sense synonymus to the symbol. The problem of understanding of icon and contemporary usage of the term is caused by perception of symbol as “something that presents something which it is not”. Conteporary mass media and computer technology language has adopted and makes use of terminology which defines completely different reality.

9

Dzieło - arcydzieło a ikona we współczesnym mieście : Detronizacja czy nobilitacja dla idoli XXI wieku?

Kuryłowicz E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 6-A

99-104

PL

Pojęcie "dzieło" architektury należy zdefiniować od nowa, ponieważ jego znaczenie zostało zatarte poprzez wymienne używanie z terminem "ikona". Jest to efekt wpływu kultury masowej na architekturę, czego objawem jest również działający system "star-architects" skutkujący intronizacją dzieł "wybitnych" poprzez aklamację w oparciu o mechanizmy rynkowe i stosowanie coraz dalej idącej literalności reprezentacji, wypierającej autentyczne wartości architektoniczne.

EN

The term "canonic work of architecture and/or architectural masterpiece" should be redefined, because its meaning has been polluted by the interchangeably used term "icon". This is the result of the influence of the mass culture upon architecture, another symptom of which is the functioning of the "star-architects" system. All this results in enthronement of so-called masterpieces by acclamation, on the basis of the market mechanisms and literalness of representation, pushing out the authentic architectural values.