Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Improving the Management of the Hydropower System as Clean Energy in Mosul Dam according to Water Storage Fluctuation

Jaber Wisam Shamkhi, Alkizwini Rasha Salah, Omran Zainab Ali

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2024

|

Vol. 25, iss. 3

95--101

EN

The production of clean energy from the nature sources is important feature to conserve the environment and to enhance the infrastructure development of a country. The study focused on the Mosul Dam area to build effective system of hydropower production energy based on the analysis of the parameters that impact the water storage in the reservoir behind the dam and the weather conditions. The study took the data of average monthly flow toward the dam then processed the upstream area using ArcGIS Pro program to analyze the geological formation of the area. We used the equation of power production to find the variation in the power production based on the water level of water behind the dam. Number of effective graphs were built and showed by the study to explain the matter of electrical generation to ease the management of these line. The study showed the power production of inlet turbines discharge. We found that about 0.5 MW per one-unit discharge can be reached with 70% efficiency of the turbines system.

2

Design of an autonomous IoT node powered by a perovskite-based wave energy converter

Drzewiecki Marcin, Guziński Jarosław

Polish Maritime Research

|

2023

|

nr 3

142--152

EN

This paper presents the results of experimental research focused on wave energy harvesting and its conversion to power Internet of Things (IoT) devices. The harvesting and conversion process was performed using a wave energy converter (WEC) consisting of a lead zirconate titanate piezoelectric ceramic perovskite material and a prototype power electronic circuit. The designed WEC was considered as a power supply for an end node device (END) of an IoT network. The END consisted of a long-range radio module and an electronic paper display. A set of physical experiments were carried out, and the results confirmed that an energy surplus was supplied by WEC compared to the energy consumed by the END. Hence, the proposed scheme was experimentally validated as a convenient solution that could enable the autonomous operation of an IoT device. The use case presented here for the proposed WEC was analysed for selected sea areas on the basis of wave statistics. The novelty of this paper arises from an investigation that confirms that WECs can significantly contribute to the development of wireless and mobile IoT communication powered by freely available sea wave energy.

3

Woda jako odnawialne źródło energii, energetyka wodna rozproszona w Polsce

Golec Jan

Napędy i Sterowanie

|

2023

|

R. 25, nr 4

51--54

PL

W artykule przedstawiono kwestie energetyki wodnej jako odnawialnego źródła energii na świecie i w Polsce, sens jej wykorzystywania oraz jej wady i zalety. Dodatkowo poruszono zagadnienia związane z najważniejszymi parametrami turbin wodnych, ich ogólny podział oraz omówienie różnych ich rodzajów. Wyjaśniono możliwy potencjał hydrologiczny Polski w stosowaniu Małych Elektrowni Wodnych o mocy poniżej 1 MW.

EN

The article presents the issues of hydropower as renewable energy source in the world and in Poland, the sense of its use as well as its advantages and disadvantages. In addition, the issues related to the most important parameters of water turbines, their general classification and a overview of various types of water turbines were discussed. The possible hydrological potential of Poland in the use of Small Hydroelectric Power Plants with a capacity of less than 1 MW was explained.

4

Renewable Energy Sources - Benefits and Drawbacks From the Perspective of the Experiences of China, Brazil, Canada and The United States

Nartowska Edyta, Rozenwalde Alina

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2023

|

Vol. 33, no. 1

39--52

EN

The aim of the article was to identify actions, based on the experiences of China, Brazil, Canada, and the United States, that countries can implement to increase the share of hydro, solar, and wind energy in their economies. The analysis relied on a literature review and data obtained from the Our World In Data database. The findings indicate that there are effective strategies for clean energy adoption that can be applied worldwide. Key considerations include investing in appropriate infrastructure, developing new energy storage technologies, and implementing environmentally friendly methods for disposing of photovoltaic panels. It is essential to provide financial support for scientific research, particularly in assessing the long-term potential of renewable energy, considering geographic distribution, and evaluating public acceptance. Regulatory frameworks should strike a balance between promoting renewable energy expansion and avoiding excessive growth.

5

Delay factors in the construction of irrigation and hydropower projects in Vietnam

Nguyen Van Son, Nguyen Huu Hue, Nguyen Duc Anh, Hai Dinh Tuan

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 1

5--20

EN

Irrigation and hydropower are among the most important sectors in the construction industry that propel the economic needs of a developing country like Vietnam. The construction of these projects often suffers from severe delays, leading to financial losses and other negative impacts on the economy. This paper aims to determine delay factors in the construction of these projects. Among many, 39 most important candidates of delay causes were identified from the literature review. Further surveys on project participants were conducted for the severity of these causes. An exploratory factor analysis was utilized to identify latent factors that cause delays in construction projects. The analysis result categorized a few groups of factors such as abnormal factors on the construction site (e.g., labor accidents, hydrology, water flow, extreme weather) and technical factors related to the construction contractor (e.g., unsuitable schedule, outdated construction technology, unprofessional workers) that have the greatest impact on the delay in construction of irrigation and hydropower projects in Vietnam. These findings contribute to the body of knowledge of project management and risk management, hence an improvement in the efficiency of the project sectors’ performance.

6

Małe elektrownie wodne - mała produkcja wielkiego znaczenia, współczesne rozwiązania ekoenergetyczne infrastruktury urbanistycznej

Pilch Roman

Przegląd Budowlany

|

2022

|

R. 93, nr 7-8

123--128

PL

Rozwój współczesnych środowisk zurbanizowanych nieustannie powoduje wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną. Systemy przesyłowe energetyki krajowej zaprojekowane kilkadziesiąt lat temu ze względu na określone możliwości techniczne wymagają wsparcia technologicznego. Rosnąca liczba prosumentów, klastry energii, OZE, digitalizacja i elektromobilność - to realne wyzwanie współczesnej energetyki światowej. Duże elektrownie konwencjonalne dostarczają energię pasywnym odbiorcom. Niezbędna staje się współpraca źródeł konwencjonalnych i odnawialnych (OZE) produkujących energię elektryczną poprzez zintegrowany system dystrybucji do odbiorców, a także coraz bardziej rozwijane technologie magazynowania energii. Stąd produkcja energii w małych elektrowniach wodnych jako jeden z pierwszych powstałych już w odległych czasach (dawne młyny wodne) sposobów źródeł odnawialnych wymaga rewitalizacji technologicznej, środowiskowej oraz organizacyjnej. Niniejszy artykuł wskazuje na problematykę regulacji organizacyjnej dystrybucji nawet małych ilości wyprodukowanej energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby lokalne poprzez dostosowanie sposobów zarządzania produkcją pochodzącą od małych lokalnych producentów, do których należą małe elektrownie wodne oraz inne nowe źródła hydrotechniczne produkcji energii elektrycznej.

EN

The development of contemporary urbanized environments perpetually causes the growth of energy requirements. The energy transmission systems designed several dozen years ago need to be supported by some new technologies because of the fact that old systems have limited potential. A growing number of prosumers, energy clusters, renewable energy sources, the digitalization and the electromobility - that is the real challenge of the contemporary global energy technology. Big conventional power plants provide the energy to passive recipients. The cooperation between conventional sources and renewable energy sources is essential due to the production of the electrical energy by the integrated system to recipients and increasingly developed technologies of the energy storage as well. That is why the energy production in small hydro power stations, as the example of one of the first renewable energy sources - watermills designed years ago needs a revitalization in terms of the technology, the environment and the structure. The present article, indicates issues of some regulation of the distribution - in terms of some organization - of even small amount of the produced energy by renewable energy sources for local needs by adjusting some way of the production management that comes from small local producers who have small hydro power stations and some other new hydrotechnical sources of the electrical energy production.

7

Project of Micro-hydroelectric Power Generation System – Case study

Grebski Wes, Grebski Michalene

Production Engineering Archives

|

2022

|

Vol. 28, Iss. 2

178--184

EN

The article describes a student project of installing a micropower generation system utilizing energy from the water drained from underground coalmines. The paper contains a description of the site which is a manmade phenomenon from the anthracite mining era. The project described in the article was completed as part of the project-based learning curriculum. Students had the opportunity to work on a team and apply theoretical knowledge learned in individual courses as part of the engineering curriculum. The article also focuses on the calculation of the potential power capacity to a proposed hydropower generation system. The proposed micro-hydro system is harvesting the potential and kinetic energy of the water discharged from the water-draining tunnel. A commercially available micro-hydro turbine combined with an electric power generator was adapted for this purpose. The article also includes an analysis of the profitability of the project and the time of return on investment. The calculations are based on the current price of electricity (2021), depreciation schedule and present tax incentives (2021) to generate electricity from renewable sources. The article also includes some lessons learned from the project as well as the recommendations for future projects.

8

Woda jako odnawialne źródło energii, energetyka wodna rozproszona w Polsce

Golec Jan

Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe

|

2022

|

Nr 1 (127)

189--193

PL

W artykule przedstawiono kwestie energetyki wodnej jako odnawialnego źródła energii na świecie i w Polsce, sens jej wykorzystywania oraz jej wady i zalety. Dodatkowo poruszono zagadnienia związane z najważniejszymi parametrami turbin wodnych, ich ogólny podział oraz omówienie różnych rodzajów turbin wodnych. Wyjaśniono możliwy potencjał hydrologiczny Polski w stosowaniu Małych Elektrowni Wodnych o mocy poniżej 1 MW.

EN

The article presents the issues of hydropower as renewable energy source in the world and in Poland, the sense of its use as well as its advantages and disadvantages. In addition, the issues related to the most important parameters of water turbines, their general classification and a overview of various types of water turbines were discussed. The possible hydrological potential of Poland in the use of Small Hydroelectric Power Plants with a capacity of less than 1 MW was explained.

9

Gabriel Narutowicz jako hydroenergetyk

Sadłowski Przemysław, Hickiewicz Jerzy

Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe

|

2022

|

Nr 1 (127)

201--206

PL

W 2022 r. przypada setna rocznica śmierci Gabriela Narutowicza. Jego działalność kojarzy się głównie z aktywnością polityczną w Polsce. Warto jednak przypomnieć jego dużą rolę w dziedzinie hydroenergetyki, szczególnie w Szwajcarii. Miał on wielkie osiągnięcia w tej dziedzinie, które przybliżono w artykule.

EN

Year 2022 marks 100th anniversary of Gabriel Narutowicz's death. His activity in Poland is usually seen in political realm. However, it’s worth recalling his large role in the hydroelectric power sector, especially in Switzerland. He had great achievements in this area, which is presented in the article.

10

Impact Analysis of Renewable Energy based Generation in West Africa – A case study of Nigeria

Adeyemi-Kayode Temitope M., Misra Sanjay, Damaševičius Robertas

Problemy Ekorozwoju

|

2021

|

Vol. 16, nr 1

67--78

EN

The limited supply of fossil fuels, constant rise in the demand of energy and the importance of reducing greenhouse emissions has brought about the adoption of renewable energy sources for generation of electrical power. In this paper, the impact of renewable energy generation in Nigeria is explored. A review of renewable deposits in Nigeria with a focus on Solar, Biomass, Hydropower, Pumped Storage Hydro and Ocean energy is detailed. The impact of renewable energy-based generation is assessed from three different dimensions: Economic Impact, Social Impact and Environmental Impact. In accessing economic impact; the conditions are employment and job creation, gross domestic product (GDP) growth and increase in local research and development. To analyze the social impact; renewable energy education, renewable energy businesses, ministries and institutes, renewable energy projects and investments as well as specific solar and wind projects across Nigeria were considered. Also, environmental issues were discussed. Similarly, policy imperatives for renewable energy generation in Nigeria was provided. This paper would be useful in accessing the successes Nigeria has experienced so far in the area of sustainable development and the next steps to achieving universal energy for all in Nigeria in 2030.

PL

Ograniczona podaż paliw kopalnych, stały wzrost zapotrzebowania na energię oraz konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych pociągnęły za sobą konieczność stosowania odnawialnych źródeł energii do wytwarzania energii elektrycznej. W artykule zbadano wpływ wytwarzania energii odnawialnej w Nigerii. Szczegółowy przegląd zasobów energii odnawialnej w Nigerii, ze szczególnym uwzględnieniem energii słonecznej, biomasy, energii wodnej i elektrowni szczytowo-pompowych i energii oceanicznej. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych została przeanalizowana w trzech różnych wymiarach: wpływ na gospodarkę, wpływ na społeczeństwo i wpływ na środowisko. W aspekcie wpływu na gospodarkę wzięto pod uwagę: zatrudnienie i tworzenie miejsc pracy, wzrost produktu krajowego brutto (PKB) oraz wzrost lokalnych badań i rozwój. Analiza wpływu społecznego objęła: edukację w zakresie energii odnawialnej, przedsiębiorstwa, ministerstwa i instytuty zajmujące się energią odnawialną, projekty i inwestycje w zakresie energii odnawialnej, a także konkretne projekty dotyczące energii słonecznej i wiatrowej w całej Nigerii. Omówiono również kwestie środowiskowe. W podobny sposób przedstawiono imperatywy polityczne dotyczące wytwarzania energii odnawialnej w Nigerii. Ten artykuł wskazuje na istotny dla Nigerii cel zrównoważonego rozwoju, jakim jest odnawialna energia dla wszystkich. Celem jest osiągnięcie w tym kraju powszechnej odnawialnej energii dla wszystkich w 2030 r.

11

Hydroelectric Power Plants and River Morphodynamic Processes

Kiraga Marta

Journal of Ecological Engineering

|

2021

|

Vol. 22, nr 7

163--178

EN

Hydropower is one of the renewable energy sources. Hydropower plants generate electricity using the kinetic energy of flowing water. Although hydroelectric power plants are not as prominent as solar or wind farms, it should be noted that they generate the most significant amount of the power. They are also the most technically advanced projects. Power plants are built with different technical parameters of turbines, different sizes of dams or weirs and different ways of exploiting the energy of flowing water. A common feature, however, is the significant impact of hydroelectric power plants on the functioning of adjacent regions. The paper divides this impact into economic and local development, landscape, and ecological functions, emphasizing the interaction of these influences. The paper discusses the hydromorphological changes taking place in the immediate vicinity of the structure, as a consequence of channel development. The processes of aggradation and degradation of the channel are the answer to hydrodynamic equilibrium loss. These hydrodynamic processes are associated with the subsequent ecological response of the habitat. The most important of these include the dynamic equilibrium loss by the river and the subsequent morphological parameters striving to restore it according to Lane’s relation, known as the most important principle in the fluvial morphology science. The impact of the hydropower plant on the fluvial environment results, first of all, from a significant environmental impact of the damming of the river itself. If the structure is correctly designed, maintained, and operated, it allows controlling the water conditions upstream and downstream with simultaneous energy production. Due to several geometric, hydraulic, and granulometric changes, and further, the resultant economic, landscape, and natural changes that significantly affect the operation of a region, these should be considered as early as the design stage and should be an integral part of any hydroelectric project.

12

The analysis of the reactive work of the Alden turbine

Twaróg Bernard

Technical Transactions

|

2019

|

Vol. 116, iss. 1

143--166

EN

In the analysis of the reactive work of the Alden turbine, two systems of energy recovery were utilized: conical, a straight suction pipe, and a curved diffusor – the so-called bend. The simulations executed on both the systems allowed the operation and selected installation components to be described. Full distribution curves for pressures, velocities were presented, and spectral analyses of pressure fluctuations for the selected points over and under the turbine rotor were also performed. For some structural parts, by means of the FSI – Fluid System Interaction model – the distributions of main stresses and strains according to von Mises theory were illustrated. Additionally, the shapes of deformed installations parts caused by unsymmetrical loads generated mainly by a turbulent water flow were presented.

PL

W prezentowanej analizie pracy reakcyjnej turbiny Aldena wykorzystano dwa systemy odzyskiwania energii: rurę ssącą w postaci stożkowej oraz krzywaka. Symulacje wykonane w obu systemach pozwoliły na prezentacje wyników oraz szczegółowy opis pracy wybranych komponentów instalacji. Przedstawiono krzywe zmian ciśnień oraz prędkości, a także przeprowadzono analizę spektralną pulsacji ciśnienia dla wybranych punktów nad i pod wirnikiem turbiny. W przypadku wybranych elementów konstrukcyjnych z zastosowaniem teorii FSI zilustrowano rozkłady naprężeń według teorii von Misesa. Ponadto przedstawiono kształty zdeformowanych części instalacji spowodowane przez niesymetryczne obciążenia generowane głównie przez turbulentny przepływ wody.

13

Analiza potencjału hydroenergetycznego oraz możliwości jego wykorzystania w województwie pomorskim

Kowalczyk K., Cieśliński R.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 1

69--86

PL

Jednym ze źródeł energii elektrycznej wykorzystywanej przez człowieka jest woda. Obecnie idea wykorzystania elektrowni wodnych jest coraz bardziej doceniana przez samorządy terytorialne i coraz częściej można je dostrzec w Polsce i województwie pomorskim. Idea zrównoważonego rozwoju oraz dyrektywy unijne wymogły budowę elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii. W artykule nakreślono sytuację energetyczną województwa pomorskiego. W efekcie ustalono, że ponad połowa energii zużywanej w województwie jest produkowana poza jego obszarem. Biorąc pod uwagę straty przesyłowe, jest to sytuacja niekorzystna. W województwie coraz więcej pojawia się instalacji hydroenergetycznych, ale wciąż jest ich zbyt mało. Przeanalizowano uwarunkowania przyrodnicze i antropogeniczne ponad 300 potencjalnych lokalizacji hydroelektrowni. Na podstawie przeprowadzonych analiz oszacowano potencjał hydroenergetyczny województwa i wskazano najlepsze lokalizacje dla elektrowni wodnych.

EN

One of the sources of electricity used by man is water. Currently the idea of hydroelectric power plants is increasingly appreciated by local governments. Sustainable development and EU directives have required the construction of green power plants. The article outlines the energy situation of the Pomeranian Voivodeship. As a result, it was found that more than half of the energy consumed in the region is produced outside its area. Considering the transmission losses, this is a disadvantage. Hydropower installations are increasingly appearing in the province, but they are still too few. The natural and anthropogenic conditions of more than 300 potential hydropower plants have been analyzed. Based on the conducted research, the hydroelectric potential of the voivodeship was estimated and the best locations for hydropower were identified.

14

Gospodarczo-społeczne znaczenie zbiorników zaporowych – studium kaskady Soły

Jaguś A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

25--35

PL

W artykule przedstawiono funkcje zbiorników zaporowych pod kątem przydatności gospodarczo-społecznej. Jako przykład wybrano zbiorniki trójstopniowej kaskady rzeki Soły (Tresna, Porąbka, Czaniec), która znajduje się w południowej części województwa śląskiego. Kaskada jest zintegrowanym systemem retencyjnym, ale poszczególne zbiorniki pełną różne funkcje. Omówiono rolę zbiorników w ochronie przeciwpowodziowej (Tresna, Porąbka), w zaopatrzeniu w wodę pitną (Czaniec), w produkcji energii elektrycznej (Porąbka), w rekreacji (Porąbka, Tresna), w dostarczaniu kruszywa skalnego (Tresna). Wykazano duże znaczenie kaskady dla rozwoju gospodarczego regionu. W zakończeniu dyskutowano na temat kontrowersji wokół budowy i użytkowania zbiorników zaporowych.

EN

The paper is devoted to the functions of dam reservoirs in terms of their socioeconomic usefulness. Three dam reservoirs of the Soła cascade were chosen (Tresna, Porąbka, Czaniec) as the example that are located in the southern part of Silesian Provence. The cascade is an integrated retention system, but particular reservoirs have different functions. The role of reservoirs in flood protection (Tresna, Porąbka), drinking water supply (Czaniec), electricity production (Porąbka/Porąbka-Żar), recreation (Porąbka, Tresna), supply of rock aggregate (Tresna) was depicted as well. The high importance of the cascade for economic development of the region was demonstrated. Finally, the controversies about the construction and utility of dam reservoirs were discussed.

15

Wodny "podatek" - reaktywacja

Zborowski M.

Nowa Energia

|

2017

|

nr 4

16--18

PL

Dnia 2 sierpnia 2017 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne. Nowe przepisy implementują do polskiego porządku prawnego zasadę wynikającą z Dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. „Ramową Dyrektywą Wodną”), streszczającą się w zdaniu „zanieczyszczający płaci”. Skutkowało to uchyleniem obecnie obowiązujących zwolnień z opłat za pobór wód dla potrzeb energetyki wodnej oraz dla potrzeb wytwarzania energii cieplnej lub elektrycznej. Pobór nowo wprowadzonych opłat będzie się odbywał na zasadach analogicznych do poboru podatków.

16

Dyspozycyjność energetyki wodnej w kontekście rozwoju farm wiatrowych

Badur J., Sławiński D.

Nowa Energia

|

2017

|

nr 1

42--44

PL

W artykule przeprowadzono porównanie procentowych udziałów w rynku mocy dla dwóch krajów: Szwecji i Polski. Szwecja podana została jako przykład modelowo rozwiniętej energetyki wodnej. Wskazano na zalety jakie niesie za sobą rozwój tego działu wytwarzania. Przytoczono nie tylko aspekty energetyczne, lecz również starano się wskazać na potrzebę rozwoju międzynarodowych korytarzy żeglugi śródlądowej. Zaproponowano współpracę źródeł energetyki, jako alternatywnego źródła dla farm wiatrowych. Zdaniem autorów, ten typ koegzystencji jest dużo bardziej przyjazny od rozważanej wcześniej współpracy konwencjonalnych bloków parowych z wspomnianymi źródłami OZE.

17

Hydroenergetyka

Lewandowski W. M., Klugmann-Radziemska E.

Napędy i Sterowanie

|

2017

|

R. 19, nr 4

82--83

PL

Pierwsze wzmianki o urządzeniach do konwersji energii kinetycznej wody w energię mechaniczną, czyli o tzw. silnikach wodnych, zawdzięczamy Filonowi z Bizancjum z III w. p.n.e. Opisane przez niego koła wodne o osi poziomej służyły do podnoszenia wody. W I wieku p.n.e. koła te napędzały młyny wodne w Azji Mniejszej, o czym wspomina Strabon.

18

Evaluation of the possibilities of using water-damming devices on the Tyśmienica River to build small hydropower plants

Kowalczyk-Juśko A., Mazur A., Grzywna A., Listosz A., Rybicki R., Pytka A., Dorozhynskyy O., Jóźwiakowski K., Gizińska-Górna M.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 35

113--119

EN

Hydropower plants in Poland currently use only 19% of the river’s energy potential. Development of hydropower is limited by environmental regulations as well as by economic grounds. From the environmental point of view, it is desirable to build small hydropower plants integrated into the local landscape. This paper presents results of the research aimed at estimating the amount of energy that could be produced in the case of small hydroelectric power plants on weirs existing on the Tyśmienica River. There is also a legal framework that should be adapted at hydropower development. It was calculated that the technical capacity of the small hydropower plants that could be built on 4 existing weirs, is 0.131 MW. These power plants could produce 786 MWh of electricity per year. The economic efficiency of this production is currently difficult to assess, because a new support system for renewable energy sources is currently being implemented, which will be a decisive factor for entrepreneurs. It should be borne in mind that potential investments will be made in protected areas within the Natura 2000 network, which may limit their constructing or impose the obligation to assess their impact on selected environmental elements. Location within the protective area does not eliminate such investments, especially when solutions with the least possible environmental impact are used.

PL

Elektrownie wodne w Polsce wykorzystują obecnie zaledwie 19% potencjału energetycznego rzek. Rozwój hydroenergetyki ograniczany jest przez przepisy związane z ochroną środowiska, a także przez uwarunkowania ekonomiczne. Ze środowiskowego punktu widzenia najbardziej pożądana jest budowa małych elektrowni wodnych, wkomponowanych w lokalny krajobraz. Niniejsza praca prezentuje wyniki badań, których celem było oszacowanie ilości energii, możliwej do wyprodukowania w przypadku budowy małych elektrowni wodnych na jazach, istniejących na rzece Tyśmienicy. Wskazano też ramy prawne, do których należy się dostosować w razie hydroenergetycznego zagospodarowania budowli. Obliczono, że potencjał techniczny mocy małych elektrowni wodnych, które mogłyby powstać na 4 istniejących jazach, wynosi 0,131 MW. Elektrownie te mogłyby produkować 786 MWh energii elektrycznej rocznie. Efektywność ekonomiczną tej produkcji trudno obecnie ocenić, ponieważ aktualnie wdrażany jest nowy system wsparcia odnawialnych źródeł energii, który będzie decydującym czynnikiem dla przedsiębiorców. Należy mieć na uwadze, że potencjalne inwestycje znajdą się na terenie objętym ochroną w ramach sieci Natura 2000, co może ograniczać ich wznoszenie lub nakładać obowiązek przeprowadzania oceny oddziaływania na wybrane elementy środowiska. Położenie w obszarze ochronnym nie eliminuje takich lokalizacji, zwłaszcza w przypadku zastosowania rozwiązań o możliwie małym wpływie na środowisko.

19

System hydroenergetyczny Cleuson-Dixence w Szwajcarii

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 5

152--156

PL

W artykule opisano energetykę wodną Szwajcarii, jej największe obiekty - w tym szczegółowo zaporę i zbiornik Grandę Dixence. Scharakteryzowano system zasilania w wodę tego zbiornika wraz z pompowniami, a przede wszystkim elektrownie systemu Cleuson-Dixence: Chandoline, Fionnay, Nendaz i najnowszą elektrownię Bieudron o mocy 1269 MW, pracującą na najwyższym w świecie spadzie statycznym 1883 m. Podkreślono najwyższy poziom zdolności konstruktorskich szwajcarskich inżynierów zajmujących się budownictwem elektrowni wodnych i konstruowaniem turbin wodnych.

EN

The article describes the hydropower industry in Switzerland and its largest facilities - in particular the dam and the Grande Dixence Reservoir. It provides a characteristics of the reservoir's water supply system including pumping stations, focusing on the Cleuson-Dixence scheme hydropower plants: Chandoline, Fionnay, Nendaz and the state-of-the-art Bieudron of the total capacity of 1269 MW and with the highest head of 1883 m. The article stresses the highest level of engineering excellence of the Swiss engineers specializing in construction of hydropower plants and water turbines.

20

Pozostałości po dawnych siłowniach wodnych na tle zmian morfologii potoku Ochotnica

Ligęza K., Ziemianek A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2015

|

Nr 12

16--37

PL

Potok Ochotnica, będący lewym dopływem Dunajca zaliczany jest do rzek karpackich charakteryzujących się częstą zmianą stanów wód. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmian jakie zachodziły w morfologii koryta potoku Ochotnica, ustalonych na podstawie obserwacji siłowni wodnych wraz z urządzeniami i obiektami towarzyszącymi. Od początków osadnictwa na terenie zlewni potoku Ochotnica, odgrywał on istotną rolę w życiu mieszkańców wsi Ochotnica. Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym jego wody wykorzystywane były w wiejskim przemyśle jako siła napędowa różnego rodzaju urządzeń wodnych. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji obiektów wodnych stwierdzono, że do początku lat 70 XX w., wzdłuż potoku Ochotnica istniały 24 zespoły wodne, do których należały elektrownie, młyny, tartaki i folusze. Po przeprowadzeniu elektryfikacji na początku lat 70 XX w. wszystkie zakłady przestały funkcjonować a ich stan techniczny z roku na rok stawał się coraz gorszy. Sytuację dodatkowo pogarszał fakt występowania częstych wezbrań i powodzi, które niszczyły infrastrukturę hydrotechniczną obiektów wodnych. Z dokonanej oceny stanu zachowania tych obiektów można zauważyć, że do dnia dzisiejszego nie zachowały się praktycznie żadne jazy, łotoki, czy też koła wodne, natomiast ślady młynówek są w większości słabo czytelne w terenie. Zachowało się tylko kilka budynków dawnych zakładów wodnych, jednak ich wyposażenie uległo zniszczeniu, bądź zostało zdekompletowane. Funkcjonowanie zakładów wodnych było ściśle związane z potokiem Ochotnica. W pewnym stopniu wpływało również na kształtowanie parametrów hydrodynamicznych potoku, zwiększało retencję i parowanie wody. Zachodzące w korycie procesy naturalne w szczególności powodzie i erozja wgłębna koryta skutkująca unoszeniem się rumowiska jak również procesy antropogeniczne m.in. rabunkowa eksploatacja kruszyw, zawężanie koryta czy zmiany użytkowania gruntów doprowadziły do przekształceń w morfologii potoku Ochotnica. Procesy te powodowały konieczność licznych napraw i przebudów infrastruktury towarzyszącej zakładom hydrotechnicznym i samych zakładów. Obecnie nie jest możliwe odtworzenie w pierwotnym kształcie i pierwotnej lokalizacji infrastruktury hydrotechnicznej tych obiektów ponieważ zmiany morfologii koryta doprowadziły do znacznego obniżenia rzędnej dna i wód potoku w stosunku do rzędnej dna dawnych młynówek.

EN

Ochotnica stream, which is a left tributary of the Dunajec river is one of the Carpathian rivers characterized by frequent change of water levels. The purpose of this article is to present the changes of the morphology of stream-bed of the Ochotnica stream, determined on the basis of observations of hydropower with the equipment and auxiliary facilities. From the beginning of the settlement in the catchment of Ochotnica stream, it has played an important role in the lives of the villagers of Ochotnica (village). Along with the socio-economic development its waters were used in the rural industry as the driving force of all kinds of water facilities. On the basis of an inventory of water objects was found that to the early 70's of XXc., along the Ochotnica stream there were 24 water objects, which included power stations, mills, sawmills and fulleries. After the electrification of the early 70s of XXc. all water objects ceased functioning and their technical condition from year to year was getting worse. Situation was deteriorating due to the frequent freshets and floods, which destroyed the hydrotechnical infrastructure of water objects. The assessment of the conservation status of these objects shows that to this day have not preserved almost no weirs, wooden troughs or water wheels; and the millrace traces have been mostly unclear in the field. The only few old buildings of water objects survived, but their equipment was destroyed, or were incomplete. The functioning of water objects was closely associated with the Ochotnica stream. To some extent, it also influenced the development of hydrodynamic parameters of the stream, increased retention and water evaporation. Occurring in the stream-bed natural processes including floods, movement and river-bed erosion as well as anthropogenic processes including wasteful exploitation of aggregates, the narrowing of the stream-bed or changes in land use have led to the transformation of the morphology of the Ochotnica stream. These processes resulted in the need of numerous repairs and reconstructions of the auxiliary facilities and hydrotechnical objects and industrial objects itself. Currently it is not possible to restore the original shape and the original location of these hydro-infrastructure objects because stream-bed morphology changes have led to a significant reduction in ordinate of the bottom and the water of stream in relation to the ordinate of the old millrace bottom.