Głównym celem artykułu jest wskazanie telepracy jako źródła dehumanizacji, przy czym przedmiotem zainteresowania jest przede wszystkim telepraca domowa. W artykule postawiono problem badawczy: czy przedsiębiorstwo lub innego typu instytucja, która oprze część lub całość swojej organizacji pracy na telepracy może być uznana za zdrową organizację? W tekście scharakteryzowano główne elementy telepracy, które negatywnie wpływają na telepracownika i jego rodzinę. Generalny wniosek brzmi, ze telepraca domowa w obecnej postaci me sprzyja tworzeniu zdrowej organizacji. W treści podano tez kilka zaleceń humanizujących telepracę. Natomiast główne zalecenie jest takie, ze pracodawcy i ich stowarzyszenia, pracownicy i organizacje chroniące ich praw, środowisko naukowe i sami telepracownicy powinni podjąć wszelkie działania, aby ucywilizować i zhumanizować pracę na zasadach telepracy domowej i mieszanych form pracy ją obejmujących.
EN
The aim of this article is to identify telework as a source of dehumanization with special focus on home telework. This article presents a research problem is a company or another type of institution, m which all or part of its work organization relies on telework a healthy organization? The text characterizes the main elements of telework that negatively affect teleworkers and their families. The general conclusion is that in its present form home telework is not conducive to creating a healthy organization. This article offers some recommendations for humanizing telework. The main recommendation is that employers and their associations, workers and organizations protecting their rights, scientists, and teleworkers themselves should make every effort to civilize and humanize home telework and mixed forms of work organization, which include telework.
W artykule przedstawiono ideę przedsiębiorstw patronackich, która miała swój początek na przełomie XVIII i XIX wieku. Rozwój idei humanizacji pracy zaowocował powstawaniem przedsiębiorstw patronackich charakteryzujących się troską o pracowników, w zakresie zapewnienia im: dachu nad głową, opieki zdrowotnej, edukacji (również ich dzieciom), rozrywki i kultury, transparentnych kryteriów awansu zawodowego. Model przedsiębiorstw patronackich nie był powszechny zarówno w XIX, jak i w pierwszej połowie XX wieku. Działania pracodawcy na rzecz pracowników, które było uzależnione od dobrej woli pracodawcy, zaczęły być zastępowane kodeksem pracy, określającym szczegółowo prawa i obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracobiorcy. Jakże słuszne regulacje prawne w zakresie relacji pracodawca pracobiorca odbierają do pewnego stopnia pracodawcom inicjatywę w dziedzinie pozakodeksowej opieki nad pracownikami, co ma wpływ na obecny kształt tych relacji. Celem tego artykułu jest przedstawienie form i obszarów realizacji idei przedsiębiorstw patronackich w dzisiejszym świecie i podjęcie próby udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy możliwe jest stworzenie takich stosunków między pracodawcami a pracobiorcami, które nie wynikałyby tylko i wyłącznie z kodeksu pracy, ale także odpowiedzialności jednych za drugich? Współczesny rynek pracy wymusił bowiem zmianę w podejściu do idei przedsiębiorstw patronackich; zmieniły się cele i kryteria.
EN
In the article was presented the idea of patron enterprises which had its beginning at the turn of the eighteenth and nineteenth centuries. Development of the idea of work humanization resulted in creationg of patron enterprises taking care about workers, their housing conditions workers, health care, education (also for their children), entertainment and the culture, transparent criteria of their professional promotion. The model of patron enterprises wasn't universal both in the 19th century, as well as isn't universal at present. Introducing of forms and areas in the realization is a purpose of this article: of idea of patron enterprises in today's Poland on concrete examples. Relationships between employers and employees resulting from the mutual responsibility were portrayed in this article. The contemporary labour market didn't change the 19th eternal idea of patron enterprises, only action changed its realization.
Postęp techniczny sprawił, że praca stała się lżejsza, wykonywana jest szybciej, popra-wił się poziom bezpieczeństwa i stan zdrowia pracowników. Z drugiej strony kurczy się rynek pracy (bezrobocie), rośnie monotonia pracy, słabną więzi społeczne. Przeciwdziałać tym zjawiskom ma humanizacja pracy. Jej metody to m.in.: rotacja, rozszerzanie i wzbogacanie pracy, metoda zadań dodatkowych, metoda grup autonomicznych oraz model Lothara Schneidera wahadłowego czterodniowego tygodnia pracy będący propozycją ograniczania bezrobocia poprzez dzielenie się pracą.
EN
Technical progress caused that job is easier and faster, the level of job security increased and the health condition of employees improved. On the other hand the job market is shrinking and the unemployment increases, the level of work monotony grows and the social ties weaken. Those phenomena can be co-unteracted by the humanization of work. Its methods, among others, are: job rotation, job enlargement, job enrichment, secondary tasks, autonomous work group and Lothar Schneder's model of shuttle four-day-working week as being the proposal of the unemployment reduction through sharing the work.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.