Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Występowanie dni upalnych w Bydgoszczy w latach 2005–2008 w różnych masach powietrza i ich wpływ na wybrane wskaźniki biotermiczne

Więcław M., Okoniewska M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 1

67--78

PL

Celem opracowania jest określenie częstości występowania dni upalnych w Bydgoszczy w latach 2005–2008 oraz rozpoznanie związków między ich występowaniem a rodzajem mas powietrza. Do analizy wykorzystano dane z automatycznej stacji meteorologicznej zlokalizowanej przy Instytucie Geografii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Na podstawie cogodzinnych średnich wartości temperatury powietrza, wilgotności względnej powietrza, promieniowania słonecznego i prędkości wiatru obliczono wskaźniki biotermiczne: uniwersalny wskaźnik obciążenia cieplnego (UTCI, °C) oraz wskaźnik parności (W_Sult). Rodzaje mas powietrza w dniach upalnych określono na podstawie analizy dolnych map synoptycznych, publikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Uwzględniono podział mas powietrza na: arktyczne (PA), polarne morskie świeże (PPm), polarne morskie ciepłe (PPmc), polarne morskie stare (PPms), polarne kontynentalne (PPk) i zwrotnikowe (PZ). Lipiec wyróżnia się jako miesiąc z największymi wartościami uniwersalnego wskaźnika obciążenia cieplnego. We wrześniu oraz sierpniu wartości wskaźnika są najmniejsze. Analiza wskazuje, że jedynie w lipcu, w dniach upalnych, w godzinach okołopołudniowych notowany jest silny stres ciepła, ponadto w tym miesiącu z największą częstością występuje umiarkowany stres ciepła. W miesiącu tym, w dniach upalnych, w godzinach okołopołudniowych w blisko 20% przypadków panowały warunki umiarkowanie parne, a w około 5% występowała duża intensywność parności. Najmniejsza parność występuje w maju i sierpniu. Zdecydowana większość dni upalnych występowała w masie powietrza zwrotnikowego i powietrza polarnego kontynentalnego. Najmniej korzystne warunki biotermiczne występowały w czasie dni upalnych uwarunkowanych napływem powietrza zwrotnikowego. Znacznie łagodniejsze warunki obserwowano w czasie dni upalnych z adwekcją PPms i PPmc.

EN

The aim of the paper is to assess the appearance of hot days in Bydgoszcz during the period 2005–2008 and to recognize the relations between their occurrence and different kinds of air masses. Data from automatic meteorological station, located at Institute of Geography by Kazimierz Wielki University, were used. Based on every hour average values of temperature, relative humidity, global solar radiation and wind speed, the biothermical indices were calculated: Universal Thermal Climate Index (UTCI, °C) and Index of Sultriness (W_Sult). The air masses were determined on the basis of the lower synoptic maps, published by Institute of Meteorology and Water Management. The air masses were divided into: arcitc air (PA), polar maritime fresh (PPm), polar maritime warm (PPmc), polar maritime old (PPms), polar continental (PPk) and tropical (PZ). July is a month with the highest values of Universal Thermal Climate Index, and September and August characterize the lowest values of UTCI. Only in July, during noon hours strong heat stress is noted and the moderate heat stress occurs with the highest frequency. In this month moderate sultriness appears during 20% cases and the strong sultriness occurs during 5% cases. The lowest sultriness is noted in May and August. The hottest days appear during inflow of tropical and polar continental air masses. Days with tropical air characterize the worst biothermal conditions. The best biothermal conditions, with small sultriness, occur during advection of polar maritime old and polar maritime warm air masses.

2

Niezwykle gorące miesiące i sezony letnie w Europie Środkowej i Wschodniej (1951-2010). Część II. Niezwykle gorące sezony letnie

Kossowska-Cezak U., Twardosz R.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 3-4

325-342

PL

W artykule określono częstość i zasięg niezwykle gorących okresów letnich (VI-VIII – NGL) w Europie Środkowej i Wschodniej oraz dokonano ich charakterystyki termicznej. Podstawą opracowania są wartości średnie miesięczne temperatury powietrza z 59 stacji meteorologicznych z obszaru 45-60N i 15-65E z lat 1951-2010. Za NGL przyjęto te, w których średnia temperatura przekroczyła odpowiednią średnią wieloletnią przynajmniej o 2 odchylenia standardowe (t≥t_śr.+2σ). W latach 1951-2010 stwierdzono na wydzielonym obszarze 15 NGL, które występowały na obszarach różnej wielkości i o różnej lokalizacji. Spośród 15 NGL 3 były tylko na pojedynczych stacjach. Największy zasięg NGL miało w 2010 r. (39 stacji, Rosja) i 1972 r. (16 stacji, Rosja) (tab. 1). NGL najrzadziej występowały w pierwszej połowie 60-lecia (tylko 4, w tym w latach 1961-1970 nie było żadnego NGL). Częstość NGL zaczęła wzrastać po roku 1990 – w kolejnych 10-leciach było ich po 5, przy czym te z XXI wieku miały większy zasięg terytorialny. Rekordowym, tak ze względu na zasięg, jak i wyjątkowo wysoką temperaturą powietrza oraz czas jej utrzymywania się, było NGL w 2010 r. w Rosji. W najgorętszych NGL średnia temperatura była zwykle wyższa od średniej wieloletniej (tzn. anomalia) o 2-4C, a wyjątkowo do 6C.

EN

The study determined the frequency, extent and thermal characteristic of exceptionally hot summer months (EHM) and summer seasons (EHS, June-August) in Central and Eastern Europe. Average monthly air temperature data was sourced from 59 weather stations located within an area defined by the coordinates 45-60N and 15-65E covering 1951-2010. EHM and EHS were defined as periods when the average temperature exceeded the long-term average by at least two standard deviations (t≥t_śr.+2σ). The second part of the study focuses on exceptionally hot summers (EHS). During the period 1951-2010, the study area experienced 15 EHSs with a wide variety of geographical coverage and intensity. Three EHSs were recorded on just one station each, but the record geographic coverage was far greater, including the summers of 2010 (39 stations) and 1972 (16), both in Russia (Tab. 1). EHSs were the least frequent during the fi rst half of the period 1961-1970 (just 4, including none between 1961 and 1970). Their frequency began to increase after 1990 and the last two decades experienced fi ve EHSs each, but the summers in the last decade of the period covered a greater territory. The EHS of 2010 in Russia was the record event in terms of its coverage, temperatures and the duration. The average air temperature of the hottest EHSs was typically higher than the long-term average (i.e. an anomaly) by 2-4oC and in some cases by up to 6C.

3

Niezwykle gorące miesiące i sezony letnie w Europie Środkowej i Wschodniej (1951-2010). Część I. Niezwykle gorące miesiące letnie

Kossowska-Cezak U., Twardosz R.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 3-4

299-324

PL

W artykule określono częstość i zasięg niezwykle gorących miesięcy (NGM) i całych okresów letnich (VI-VIII – NGL) w Europie Środkowej i Wschodniej oraz dokonano ich charakterystyki termicznej. Podstawą opracowania są wartości średnie miesięczne temperatury powietrza z 59 stacji meteorologicznych z obszaru 45-60oN i 15-65oE z lat 1951-2010. Za NGM i NGL przyjęto te, w których średnia temperatura przekroczyła odpowiednią średnią wieloletnią przynajmniej o 2 odchylenia standardowe (t≥t_śr.+2σ). Część I opracowania dotyczy miesięcy (NGM). W latach 1951-2010 na wydzielonym obszarze wystąpiło 47 NGM, które obejmowały różne obszary tak pod względem położenia, jak i wielkości. Spośród 47 NGM 15 było tylko na 1-2 stacjach. Największy zasięg miały w 2010 r. w Rosji – w lipcu (36 stacji) i sierpniu (34), w sierpniu 2007 (25),sierpniu 1972 (19), czerwcu 1999 (19) i sierpniu 1992 (17 stacji) (tab. 2). NGM najrzadziej występowały w 10-leciu 1961-1970 (tylko 2); na pierwszą połowę 60-lecia przypadło ich 14. Częstość NGM zaczęła wzrastać po roku 1990. W latach 1991-2000 było ich 11, 2001-2010 – 15. Najgorętszymi miesiącami były lipiec i sierpień 2010, sierpień 2003 i sierpień 1972. W najgorętszych NGM średnia temperatura była zwykle wyższa od średniej wieloletniej (tzn. anomalia) o 3-5C, a nawet do 5-6C.

EN

The study determined the frequency, extent and thermal characteristics of exceptionally hot summer months (EHM) and summer seasons (EHS, June-August) in Central and Eastern Europe. Average monthly air temperature data was sourced from 59 weather stations located within an area defined by the coordinates 45-60oN and 15-65oE covering the years 1951-2010. EHM and EHS were defined as periods when the average temperature exceeded the long-term average by at least two standard deviations (t≥t_śr.+2σ). The study was divided into two parts, the first of which focuses on exceptionally hot months (EHM). During the period 1951-2010, the study area experienced 47 EHMs with a wide variety of geographical coverage and intensity. Fifteen EHMs were recorded at just 1-2 stations, but the record geographic coverage was far larger, including June (36 stations) and August 2010 (34), August 2007 (25), August 1972 (19), June 1999 (19) and August 1992 (17), all in Russia (Tab. 2). EHMs were the least frequent in the decade 1961-1970 (just 2 months) and the fi rst half of the 60-year study period only had 14. Their frequency began to increase after 1990: there were 11 during 1991-2000 and 15 during 2001-2010. The hottest months of the period included July and August 2010, August 2003 and August 1972. The average air temperature of the hottest EHMs was normally higher than the long-term average (i.e. an anomaly) by 3-5C to 5-6C.

4

O pogodzie gorącej w Warszawie raz jeszcze

Kossowska-Cezak U.

Przegląd Geofizyczny

|

2010

|

Z. 3-4

205-208

PL

Artykuł stanowi uzupełnienie do wcześniejszego artykułu autorki (Kossowska-Cezak, 2010) i zawiera informacje o sezonie letnim 2010 w Warszawie. W roku 2010 wystąpiła bardzo duża liczba dni z temperaturą: tmax 30C - 17 (średnio 5), tmin 15C - 42 (średnio 21), tmin18C – 22 (średnio 3) i tmin 20 C - 6 (średnio 1 na 4 lata). Stwierdzono 6 "dób tropikalnych" (tmax 30 C, tmin 20 C), tzn. tyle samo, co w całym okresie 1951-2009. W 2010 r. została też przewyższona dotychczasowa najwyższa temperatura minimalna (21,8 C, wcześniej 20,8 C).Porównanie warunków termicznych w Warszawie w okresach 1951-2010 i 1924-1950 wykazało, że równie gorące jak na przełomie wieków XX i XXI były sezony letnie lat 1930 i 1940. i po współczesnych gorących latach mogą także nastąpić chłodniejsze okresy letnie.

EN

The paper is a supplement for author's earlier short report (Kossowska-Cezak, 2010) and it contains information about summer 2010 in Warsaw. During the year 2010 there were high numbers of days with air temperature: tmax 30C - 17 (on the average 5), tmin 15 C - 42 (21), tmin 18 C - 22 (3) and tmin 20 C - 6 (on the average one at every 4 years). There were stated 6 "tropical days" (tmax 30 C, tmin 20 C), e.g. the same number as in the whole period 1951-2009. In 2010 was also surpassed hitherto the highest value of minimum temperature (21,8 C, ealier 20,8C).Comparison of thermic conditions in Warsaw in period 1951-2009 and 1924-1950 showed that equally hot as on the turn of the XX century there were summer seasons of 1930 ths and 1940 ths, and after present hot summers also cooler summer seasons may follow.