PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  history of metrology
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Wyzwania metrologii w kontekście przemysłu przyszłości
Wieczorowski Michał
Stal, Metale & Nowe Technologie
|
2021
|
nr 3-4
67--74
PL
Będąc młodym pracownikiem naukowym (parafrazując młodą lekarkę ze znanej swego czasu audycji radiowej), znalazłem się w gabinecie naszego uczelnianego szefa, profesora Jana Chajdy, który rozmawiał z raczkującym podówczas przedsiębiorcą, deklarującym wytwarzanie kół zębatych w bardzo wymagającej klasie. Zachwycał się obrabiarką i narzędziami, aż w końcu profesor spytał: – A skąd wiesz, jaka to klasa, czym to mierzysz? W odpowiedzi usłyszał, że producent maszyny tak deklaruje i czy w związku z tym trzeba mierzyć? Szef zadumał się chwilę i odpowiedział: – Produkujesz, ale nie mierzysz, więc nie wiesz, co produkujesz, bo tak się mówi, że jeśli żyjesz, ale nie mierzysz, to nie żyjesz...
EN
As a young researcher (to paraphrase the young doctor from a well-known radio show of yore), I found myself in the office of our university boss, Professor Jan Chajda, who talked to a fledgling entrepreneur at the time, declaring the production of gears in a very demanding class. He marveled at the machine tool and tools, until finally the professor asked: – How do you know what class it is, what do you measure it with? In response, he heard that the machine manufacturer declares this and therefore is it necessary to measure? The boss wondered for a moment and said: – You produce, but you don’t measure, so you don’t know what you produce, because it’s said that if you live but don’t measure, you’re dead...
2
Content available 100 lat historii metrologii w Urzędzie Miar w Białymstoku
Pogorzelski Robert
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
|
2021
|
nr 2 (27)
39--44
PL
Artykuł prezentuje historię metrologii na terenie białostockim oraz zmiany jakie zaszły w Urzędzie Miar w Białymstoku przez okres 100 lat. Administracja miar stoi na straży rzetelności pomiarów. Można powiedzieć, że urzędy miar „mierzą i chronią”. Na podstawie zgromadzonych materiałów przedstawiono zmiany jakie zaszły w strukturze urzędu, jak rozwijały się laboratoria oraz jak urząd dostosowywał się do rosnących wymagań klientów.
EN
The article presents the history of metrology in Bialystok and the changes that have taken place in the Office of Measures in Bialystok over a period of 100 years. The administration of measures safeguards the reliability of measurements. It can be said that the offices of measurement “measure and protect”. On the basis of the collected materials, presented the changes that took place in the structure of the Office, how laboratories developed and how the Office adapted to the growing requirements of customers.
3
Content available 145 lat Konwencji Metrycznej
Drąg Kaja
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
|
2020
|
nr 1 (24)
61--62
PL
Corocznie, 20 maja pracownicy administracji miar świętują Światowy Dzień Metrologii, czyli obchody rocznicowe podpisania Konwencji Metrycznej w dniu 20 maja 1875 roku. Traktat ten jest jednym z najstarszych współcześnie obowiązujących aktów międzynarodowych oraz stanowi podstawę dzisiejszej metrologii, a przede wszystkim ogólnoświatowego spójnego systemu miar.
EN
Every year on May 20, employees of the administration of measures celebrate World Metrology Day, i.e. the anniversary celebration of the signing of the Metre Convention on May 20, 1875. This treaty is one of the oldest international acts in force today and forms the basis of today’s metrology and, above all, the worldwide uniformity of measurement.
4
75 rocznica śmierci Włodzimierza Krukowskiego : Intelligenzaktion w Galicji Wschodniej
Hickiewicz J., Rataj P., Sadłowski P.
Śląskie Wiadomości Elektryczne
|
2016
|
Nr 3 (126)
14--19
PL
Przedstawiono życiorys urodzonego w 1887 r. w Radomiu elektryka-metrologa prof. dr. inż. Włodzimierza Krukowskiego. Od 1906 r. studiował w Darmstadt, gdzie był wyróżniającym się studentem. Jeszcze w trakcie studiów, polecony przez prof. Petersena związał się z firmą Siemens. Opisano jego osiągnięcia w pracy badawczej w laboratorium liczników energii elektrycznej Siemensa w Norymberdze (m.in. 40 patentów międzynarodowych). Omówiono też jego wyróżniającą się działalność po 1930 r. w Politechnice Lwowskiej, przerwaną w lipcu 1941 r. przez niemieckie Gestapo likwidacją jego (w wieku 54 lat) wraz z profesorami czterech lwowskich uczelni na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Była to część większej akcji nazwanej „Intelligenzaktion" rozpoczętej jeszcze w 1939 r. na Pomorzu, w Wielkopolsce i na Śląsku, zmierzającej do wyniszczenia polskiej inteligencji. Zamieszczono spis wszystkich zamordowanych we Lwowie w lipcu 1941 r. polskich profesorów i osób, które zostały wtedy razem z nimi aresztowane.
EN
Biography of electrician-metrologist prof dr. Eng. Wlodzimierz Krukowski, borned in 1887 in Radom: since 1906 he studied at Darmstadt and was an excellent student. During my studies, he joined the Siemens company, because of prof Petersen’s recomendation. The article describes his achievements in research work in the Siemens electricity counters electricity laboratory in Nuremberg (including 40 international patents). It also discussed Krukowski’s extraordinary work in Lviv Polytechnic after 1930, interrupted in July 1941 by the German Gestapo killing him (aged among four others professors of Lviv university on the Wuleckie hills in Lviv. It was part of a bigger action called „Intelligenzaktion” started in 1939 in Pomerania, Wielkopolska and Silesia which headed toward a complete destruction of Polish intelligence. A list of all Polish professors murdered in Lviv and all people arrested with then in July 1941 was provided.
5
Content available Międzynarodowy Układ Jednostek Miar – międzynarodowy projekt o najdłuższej historii
Borzymiński J.
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
|
2016
|
nr 1 (12)
47--52
PL
Układ SI stanowi szczególne osiągnięcie cywilizacyjne. Po kilkudziesięciu wiekach ludzkich usiłowań stworzono układ jednostek miar i ich wzorców, który umożliwia zapewnienie spójności pomiarowej w skali światowej. Wszelkie postanowienia i uchwały wprowadzające reguły stosowania SI mają znaczenie jako roztropne decyzje wdrażające wyniki badań prowadzonych przez najwybitniejszych uczonych świata i opracowane przez nich rozwiązania umożliwiające dokładne i rzetelne pomiary.
EN
The International System of Units is an outstanding achievement of our civilization. After many centuries of human efforts a system of units of measurement and measurement standards was set up that would ensure metrological traceability worldwide. Any decisions and resolutions related to the rules of use of the SI should be perceived as prudent provisions implementing the results of the research of the most eminent scientists of the world and the solutions devised by them for enabling accurate and reliable measurement.
6
Content available remote Uwagi ogólne i refleksje o metrologii i służbie miar w Polsce w ostatnim półwieczu
Warsza Z. L.
Przemysł Chemiczny
|
2015
|
T. 94, nr 12
2067-2071
7
Content available Profesor Stanisław Trzetrzewiński pionierem metrologii na Politechnice Gdańskiej
Roskosz R., Świsulski D.
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
|
2014
|
Nr 38
61--64
PL
W artykule przedstawiono życiorys i dorobek organizatora Katedry Miernictwa Elektrycznego Politechniki Gdańskiej - profesora Stanisława Trzetrzewińskiego. Stanisław Trzetrzewiński urodził się w 1901 r. w Kijowie. Ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej w 1928 roku, w latach 1925-1934 pracował na tej uczelni jako asystent, następnie przeniósł się do Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych w Warszawie. Równocześnie od 1937 roku prowadził własną kancelarię jako rzecznik patentowy. Po kampanii wrześniowej trafił do niewoli niemieckiej, zwolniony w 1940 roku ze względu na stan zdrowia. Pracę na stanowisku profesora Politechniki Gdańskiej Trzetrzewiński podjął jesienią 1945 roku, w Katedrze Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napięć. Pod kierownictwem profesora Trzetrzewińskiego tworzyły się podstawy katedry, przygotowano i uruchomiono zajęcia w laboratoriach dydaktycznych, opracowano skrypty. Prof. Trzetrzewiński był promotorem czterech przewodów doktorskich. Był również zaangażowany w działalność organizacyjną Wydziału. Pełnił funkcje prodziekana oraz dziekana. Zmarł 2 sierpnia 1964 roku.
EN
Stanislaw Trzetrzewiński was born in 1901 in Kiev. He was graduated from Warsaw University of Technology Faculty of Electrical Engineering in 1928 and in the years 1925 to 1934 he worked at the University as an assistant, then he moved to the State Tele and Radio Engineering Plant in Warsaw. At the same time since 1937 he has ran is own law firm as a patent attorney .During World War II he was captured by German and he was released in 1940 due to health problems. Professor S. Trzetrzewiński came to Gdansk in November 1945 and took an active part in running the devastated by II WW the Gdańsk University of Technology Faculty of Electrical Engineering. Thanks to his ability, knowledge,/experience, and intelligence, the Faculty was able to ameliorate his organization of teaching, equipping and commissioning of laboratories and administration. Professor was an outstanding personality, a model scholar and educator. He was a Vice-Dean of the Faculty (1956-1959) and the Dean (1959-1964). Professor S. Trzetrzewiński supervised four PhD theses. In 1945-1946 He actively participated in the reactivation of the Gdansk Branch of the Association of Polish Electrical Engineers (SEP). Professor died on 2 August 1964.
8
Content available Od zegara wahadłowego do zegara optycznego (Pomiary czasu i częstotliwości w Polsce i na świecie 1919–2014)
Czubla A.
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
|
2014
|
nr 1-2 (4-5)
64--68
PL
W ciągu ostatnich 95 lat dokonał się ogromny postęp w dziedzinie precyzyjnych pomiarów czasu - poziom dokładności w Polsce i na świecie zmienił się o 6 rzędów wielkości: z poziomu milisekund do poziomu nanosekund. Jest to wynikiem ogromnego zapotrzebowania na wiarygodną i dokładną informację o czasie - początkowo głównie dla potrzeb nawigacji morskiej czy zwykłej regulacji transportu publicznego i komunikacji, a w końcu w licznych zastosowaniach nawigacji satelitarnej, łączności przewodowej i bezprzewodowej, teleinformatyce, bezpieczeństwie operacji finansowych, energetyce i praktycznie w każdym obszarze funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Przed Głównym Urzędem Miar od początku jego istnienia stało i nadal stoi zadanie wychodzenia naprzeciw tym potrzebom i dbałości o rozwój tej dziedziny.
9
Content available Od starożytności do rewolucji. Łokieć, metr i nie tylko
Borzymiński J.
Metrologia i Probiernictwo : biuletyn Głównego Urzędu Miar
|
2014
|
nr 1-2 (4-5)
37--42
PL
Jednostki miar, zwane metrycznymi, są dla nas codziennością i oczywistością. Do tego stopnia, że wzmianka o calach, milach, włókach czy morgach wzbudza spontaniczne głosy zaniepokojenia i troski. Tymczasem metr „powstał” nieco ponad 200 lat temu, a przedtem przez parę tysięcy lat mierzono i to nieraz ze zdumiewającą nas dokładnością, w innych niż do dziś znanych jednostkach. Możemy więc mówić o swego rodzaju rewolucji, którą można by nazwać metryczną.
10
95 lat GUM i polskiej administracji miar : zarys dziejów instytucji i polskiej metrologii
Żeberkiewicz A.
Analityka : nauka i praktyka
|
2014
|
nr 2
44--49
11
Content available Historyczna droga kształtowania się teorii niepewności pomiaru
Fotowicz P.
Pomiary Automatyka Kontrola
|
2013
|
R. 59, nr 5
387--389
PL
Przedstawiono historyczną drogę kształtowania się teorii niepewności pomiaru na przestrzeni dwóch stuleci. Droga ta zaczyna się od wnioskowań Gaussa i Laplacea co do rozkładu błędu w postaci krzywej dzwonowej, wzbogacona przez rozwiązanie Gosseta, w postaci rozkładu Studenta dla skończonej liczby serii obserwacji i uogólnienie tego rozwiązania przez Welcha i Satterthwaitea. Rozwiązania te znalazły odbicie w teorii niepewności sformułowanej w pracy Dietricha, na które powołują się autorzy Przewodnika wyrażania niepewności pomiaru, opracowanego pod koniec XX wieku.
EN
The paper describes a historical way formulating the measurement uncertainty theory. The first achievements were: Gauss’s law of error propagation in 1809 and Laplace’s statement of the central limit theorem in 1810. This achievement leads to normal density function as the basis distribution for population of measurement data. The inference of normal distribution for measurand confirms the Airy’s work in 1875 using the term “uncertainty”, and formulates the law uncertainty propagation. The second step was a Gosset’s distribution of a probable error for the mean in 1908, called as a Student distribution. The generalization of this solution was a paper by Welch and Satterthwaite concerning a distribution for the measurand defined by a linear measurement function. The distribution was a Student distribution with effective degree of freedom. The above approach was used by Dietrich to formulate the general theory of uncertainty. The basic assumption of this theory is an equal treating of random and systematic uncertainties in a probabilistic way. His work was a basic reference for the Guide to express the uncertainty in measurements, published in 1995.
12
Content available remote Materiały odniesienia i ich rola w metrologii
Stachurska T.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2011
|
nr 2
56--61
13
Content available remote Wspomnienia i fakty z dziewięćdziesięciu lat historii Laboratorium Gęstości
Lenard E., Wasilewska J.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2009
|
wydanie jubileuszowe
44--49
PL
Laboratorium zajmujące się pomiarami gęstości cieczy i ciał stałych istnieje w Głównym Urzędzie Miar od blisko dziewięćdziesięciu lat. Powstało jako jedno z pierwszych. W ciągu tych lat zmieniły się nie tylko struktury organizacyjne, ale też instytucje - kolejno GUM, CUJiM, COBR WZORMAT, PKNMiJ i wreszcie znowu GUM, a laboratorium, ulokowane od kilkudziesięciu lat w pomieszczeniach nr 342, 343, 344, 345 i 346 na trzecim piętrze budynku E, kontynuuje swoją działalność, obecnie jako integralna część Laboratorium Gęstości, Lepkości i Analizy Spektralnej. Niestrudzenie podążamy śladami Archimedesa (ważenie hydrostatyczne, III w. p.n.e) i Hypatii z Aleksandrii (areometria, IV w.), choć współczesne stanowiska pomiarowe wyposażone są w najnowocześniejszą aparaturę. Wiele nowych przyrządów i układów pomiarowych, których działanie oparte jest na różnych zjawiskach fizycznych, pozwala wyznaczać gęstość z dokładnością spełniającą wymagania współczesnej nauki, techniki i przemysłu. Przez nasze laboratorium przewinęło się wielu znakomitych naukowców-metrologów, niektórzy odeszli już na zawsze, a wraz z nimi wspomnienia. Z dokumentów i z opowiadań naszych emerytowanych koleżanek i kolegów starałyśmy się odtworzyć fragmenty historii, dodając własne wspomnienia z ostatniego ćwierćwiecza - kolejne rozdziały działalności naszego Laboratorium. Próbowałyśmy usystematyzować ważniejsze zdarzenia, niejako „kamienie milowe” historii pomiarów gęstości. Nasze skromne notatki nie odzwierciedlają w pełni zakresu działań i osiągnięć dziewięćdziesięciolecia, a zwłaszcza okresu przedwojennego, który możemy opisać jedynie na podstawie nielicznych zachowanych dokumentów. Znajomość powojennych dziejów pracowni również pozostawia wiele do życzenia, gdy tymczasem spośród naszych własnych doświadczeń, mnóstwa zadań i prac wykonanych od początku lat osiemdziesiątych, trudno wybrać te najważniejsze.
14
Content available remote Rozwój pomiarów akustycznych w Głównym Urzędzie Miar
Dobrowolska D.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2009
|
wydanie jubileuszowe
31--35
PL
Prace z zakresu metrologii akustycznej zapoczątkowane zostały we wczesnych latach 70-tych, kiedy formalnie Główny Urząd Miar nie istniał, a w jego miejsce - po kilku latach istnienia Centralnego Urzędu Jakości i Miar - utworzono Polski Komitet Normalizacji i Miar. Historia pomiarów akustycznych jest więc o około pół wieku krótsza niż w przypadku innych wielkości. 1 maja 1973 r. w Zakładzie Metrologicznym Elektroniki PKNiM powstało Laboratorium Pomiarów Elektroakustycznych. Tworzył je i kierował nim mgr inż. Bolesław Albiński (elektroakustyk). W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w dziedzinie pomiarów akustycznych przeważały prace z zakresu metrologii prawnej. Przyrządy stosowane do pomiaru dźwięku: mierniki poziomu dźwięku, kalibratory akustyczne, mikrofony pomiarowe, przedwzmacniacze mikrofonowe, filtry pasmowe i audiometry były wprowadzane na rynek na podstawie tzw. „zatwierdzenia do produkcji seryjnej” - w odniesieniu do polskich producentów oraz dokumentu pod nazwą „zgoda na import” - w odniesieniu do producentów zagranicznych. Wszystkie te przyrządy podlegały następnie obowiązkowi legalizacji.
15
Content available remote Pomiary czasu i częstotliwości w Polsce i na świecie w latach 1919–2009
Czubla A.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2009
|
wydanie jubileuszowe
16--24
PL
W ciągu ostatnich 90-ciu lat dokonał się ogromny postęp w dziedzinie precyzyjnych pomiarów czasu - poziom dokładności pomiarów czasu w Polsce i na świecie zmienił się o 6 rzędów wielkości: z poziomu milisekund do poziomu nanosekund. Jest to wynik ogromnego zapotrzebowania na wiarygodną i dokładną informację o czasie - początkowo głównie dla potrzeb nawigacji morskiej, czy zwykłej regulacji transportu publicznego i komunikacji, a w końcu w licznych zastosowaniach nawigacji satelitarnej, łączności przewodowej i bezprzewodowej, teleinformatyce, bezpieczeństwie operacji finansowych, energetyce i praktycznie w każdym obszarze funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Przed Głównym Urzędem Miar, od początku jego istnienia, stało i nadal stoi zadanie wychodzenia naprzeciw tym potrzebom i dbałości o rozwój tej dziedziny
16
Content available remote Historyczne źródła niepewności pomiaru
Fotowicz P.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2009
|
nr 3
26--28
PL
Problematykę niepewności pomiaru można wiązać z pojawieniem się Przewodnika, podstawowego dokumentu dotyczącego jej wyrażania, wydanego w roku 1993 i 1995 (Guide to the expression of uncertainty in measurement). Oba wydania praktycznie nie różnią się od siebie, poza kosmetycznymi zmianami redakcyjnymi. Dodatkowo tekst edycji z 1995 roku został upubliczniony w 2008 roku na stronach internetowych Międzynarodowego Biura Miar w postaci dokumentu JCGM 100:2008. Pracę nad tym dokumentem prowadzono od 1977 roku. Opublikowanie dzieła poprzedzały opracowania wydawane przez krajowe instytucje metrologiczne. Jednym z takich opracowań był materiał wydany w 1980 roku przez National Bureau of Standards w USA pt. „NBS communication manual for scientific, technical and public information”. Przedstawia on ogólną filozofię obliczania niepewności przedstawioną później w Przewodniku.
17
Content available remote Czterdzieści lat pracy w laboratorium światła i barwy GUM (1965–2005)
Pietrzykowski J.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2009
|
wydanie jubileuszowe
25--30
PL
Rok 1965 nie stanowił żadnego przełomu w dziedzinie pomiarów fotometrycznych i kolorymetrycznych, jednakże dla młodego fizyka rozpoczynającego pracę było to wielkie wyzwanie połączone z wchodzeniem w tajniki metrologii. Minęło już kilkanaście lat od 1948 r., w którym IX Generalna Konferencja Miar i Wag przyjęła nową definicję kandeli opartą na promieniowaniu ciała czarnego w temperaturze krzepnięcia platyny. Przed kilku laty zaprzestano również w GUM stosowania w fotometrii wizualnych metod pomiarowych przechodząc w pełni na metody obiektywne z odbiornikiem fizycznym. Z poprzednich lat pozostały jednakże, takie ciekawe przyrządy jak wizualny fotometr i wizualny kolorymetr Donaldsona. Pozostały publikacje naukowo-techniczne Czaplickiego [1], Rolińskiego [2], Roupperta [3] i podstawowe publikacje zwarte Oleszyńskiego [4] i Rolińskiego [5]. To wszystko pozwoliło w jakimś stopniu zrozumieć drogę, jaką przeszła fotometria i kolorymetria w ciągu kilkudziesięciu minionych lat i uzyskać solidne przygotowanie do wykonywania prac metrologicznych.
18
Content available remote Państwowy wzorzec jednostki miary długości jako przykład praktycznej realizacji metra
Ramotowski Z., Walczuk J.
Metrologia : biuletyn informacyjny Głównego Urzędu Miar
|
2007
|
nr 4
3--8
PL
Podobnie jak wiele innych nowatorskich rozwiązań, Rewolucja Francuska (1789 ÷ 1799) wprowadziła również po raz pierwszy system metryczny, jako system oparty na wzorcach metra i kilograma, stosujący zasadę 10-krotnych wielokrotności przy tworzeniu jednostek wtórnych. Wówczas to wykonano pierwsze, nazywane archiwalnymi, materialne wzorce metra i kilograma. Wzorzec metra stanowił pręt platynowy o przekroju prostokątnym, którego długość wyznaczona była przez odległość między płaszczyznami czołowymi i wynosiła jedną dziesięciomilionową ćwiartki południka ziemskiego przechodzącego przez Paryż. Niemal 100 lat później, w roku 1875, decyzją o powołaniu Międzynarodowej Konwencji Metrycznej, jej sygnatariusze postanowili założyć i utrzymywać Międzynarodowe Biuro Miar, którego jednym z zadań było wykonanie nowych prototypów metra i kilograma. Uchwałą Generalnej Konferencji Miar z 26 września 1889 roku, w ramach wprowadzonego Międzynarodowego Systemu Jednostek - SI, za definitywny prototyp metra uznano nowy wzorzec – tym razem kreskowy, w kształcie pręta o przekroju litery X, wykonany ze stopu platyny i irydu. Długość tego wzorca dobrana została tak, aby była jak najbardziej zbliżona do długości wzorca archiwalnego i wyrażona została jako mierzona w temperaturze 0 °C odległość pomiędzy osiami dwóch głównych kres naciętych na wzorcu. Sam wzorzec przechowywany jest do dziś (obecnie jako historyczny) w Międzynarodowym Biurze Miar, a jego kopie wykonano dla wszystkich sygnatariuszy Konwencji Metrycznej.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.