Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ogrody zabytkowe – czy dla wszystkich?

Stachańczyk Renata

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 14

85--102

PL

Wśród wielu kategorii zabytków dostępność ogrodów zabytkowych stanowi zagadnienie nadal słabo rozpoznane. Wymagania ustawowe koncentrują się na dostępności budynków i nie nakładają obowiązku dbania o przestrzeń otaczającą. Pomijają więc teren otaczający budynek, który jest najczęściej jego niezbędnym dopełnieniem i często podlega ochronie prawnej jako wpisane do rejestru zabytków otoczenie, ogród lub park, jako część zespołu czy zabytku obszarowego. Zapewnienie dostępności zabytków, w tym ogrodów zabytkowych jest zagadnieniem wspólnym dla budynku i jego zabytkowego otoczenia - obszernym i złożonym, które należy analizować kompleksowo, w kontekście całego obiektu zabytkowego. W jego realizacji nie chodzi jednak o dopasowanie zabytku do wymogów dostępności - w rozumieniu przebudowy całości czy jego części, ale o wybór odpowiedniej opcji udostępniania – czyli zapewnienia takich rozwiązań, które nie wiążą się z nadmiernym obciążeniem, czy naruszeniem wartości ogrodu zabytkowego, w przeciwnym wypadku byłoby to sprzeczne z zasadami ochrony konserwatorskiej tych obiektów. Udostępnienie obiektu poprzez rozwiązanie kwestii dostępności architektonicznej może być skutecznie wspierane przez działania w sferze komunikacyjno-informacyjnej, które wydają się znacznie bezpieczniejsze w kontekście negatywnego wpływu na wartości zabytkowe obiektu niż likwidacja barier architektonicznych. Podstawowym warunkiem, który musi być przy tym spełniony jest przekazanie różnym grupom zainteresowanych uczciwej i wyczerpującej informacji o przygotowanej ofercie i o ewentualnych ograniczeniach dostępności. Ze względu na charakter zabytków obszarowych należy się spodziewać, że rzadko kiedy zarządzający ogrodem, będzie w stanie udostępnić go w pełni.

EN

Among the many categories of historical monuments, accessibility of historical gardens is still a poorly recognized issue. Legal requirements focus upon accessibility of buildings, and yet they do not impose any obligations to care for the neighboring space. Thus, they omit the area which surrounds the building. The area that is a necessary complement of the building, and it is often subject to legal protection. The grounds and landscape of a particular building that is documented in the Register of Historical Monuments also fall under such protective clauses. Ensuring accessibility of historical monuments, including historical gardens, is an issue common for the building and its historical surroundings. This extensive and complex issue should be analyzed in a comprehensive manner, in the context of the entire historical site. However, the problem should not simply be solved by adapting the historical monument to accessibility requirements understood as re-construction of the entire object or its parts, but by selecting the appropriate manner of making it accessible, i.e. by ensuring such solutions which do not result in an excessive load or infringement of the values of the historical garden. Otherwise, it would go against the principles of conservator's protection of such sites. Making a site accessible by solving the problem of architectural accessibility may be effectively supported by communication and information activities which seem much safer in the context of negative impact on historical values of the site than liquidation of architectural barriers. The crucial condition that must be met here is to provide various involved groups honest and exhaustive information about the offer and about accessibility limitations (if any). Due to the nature of such areas, we should also understand the administrator of such gardens can seldom make it fully accessible.

2

Ogrody historyczne Europy – wartości do zachowania – kultura, natura, dziedzictwo

Werner B.M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 50

115--121

PL

Ogród historyczny czy ogród zabytkowy, określenia coraz bardziej popularne w społeczeństwie chociażby z racji wzrastającego zainteresowania sztuką ogrodową czy ekologią w rozumieniu funkcjonowania natury. Ogrody, czyli natura i kultura, a co za tym idzie, wyższy stopień wtajemniczenia w poznawaniu i funkcjonowaniu świata, towarzyszą nam na co dzień. Zdarza się, że w wartościowaniu i pytaniu co jest ważniejsze i dlaczego niekiedy natura zawłaszcza kulturę, ogród historyczny staje się niewygodnym „przedmiotem”, jeśli to on ma mieć większe znaczenie w wartościowaniu. Wspaniałe, zachowane ogrody XVII i XVIII wieku, jako niebywałe zjawiska kulturowe przyciągają rzesze turystów, choć nierzadko posiadają zakryte symbolami, nieczytelne dzisiaj znaczenie. Dopiero lektura odkrywania znaczeń przybliżyć może treść przesłania. Ale można także inaczej postrzegać piękno ogrodu poprzez znawstwo i rozumienie roślin czyli natury, bo w ogrodzie historycznym znaczenie roślin także jest niebagatelne. Trzy omówione przykłady z różnych krajów, Wersal, Het Loo i Łazienki Królewskie, posiadają niejedną wspólną cechę. Mieszczą się one w pięknie zakomponowanej przyrody, w doborze charakterystycznych dla stylu roślin i w obecnej na terenie ogrodu architekturze. Tu także znaczenie architektury i jej cechy charakterystyczne zależą oczywiście od miejsca, w którym powstała. Patrząc na zachowane, historyczne ogrody po różnych „przejściach”, możemy skierować swoje myśli na fenomen łączności natury i kultury i w tym upatrywać niezbywalnych wartości. Ochrona i utrzymanie tego dziedzictwa, jakim są ogrody historyczne, stosowanie metod konserwatorskich, właściwe zarządzanie, jak wiadomo, nie jest łatwe. Ale są do tego instrumenty, dzięki którym, jeśli będziemy z nich w należyty sposób korzystać, także przyszłe pokolenia będą mogły cieszyć się pięknem minionego czasu, gdzie utrzymana harmonia pomoże zawrócić z drogi dehumanizacji życia na drogę bogatszą – piękną w naturze, sztuce, kulturze, i nie zrażać się myślą, zapisaną już przez Platona, że prawda jest dla mędrca, piękno dla wrażliwego serca, a rzeczy piękne są trudne.

EN

Historical or heritage gardens are increasingly popular due to growing interest in the art of gardening or ecology, in relation to the functioning of nature. Gardens combine nature and culture to offer a greater intimacy and appreciation for the functioning of the world we live in. When making valued judgments and asking what is more important and why nature supersedes culture, the historical garden becomes an inconvenient ‘thing’ if it is to play a bigger role in determining value. Wonderful, conserved gardens from the 17th and 18th centuries, are unusual cultural phenomena, which attract crowds of tourists, even though they often include hidden symbols containing meanings that cannot be easily deciphered today. Only reading more deeply to uncover the hidden meanings can help understand the messages intended. But it is also possible to view differently the beauty of the garden by identifying and understanding plants or nature, as in an historical garden the meaning of plants is of great signifi cance. The three cases discussed are from different countries – Versailles, Het Loo and the Royal Lazienki Gardens – but share several common traits. They are all part of a beautifully composed nature, include characteristic plants and garden architecture. Of course, the meaning of architecture and its characteristics depend on the context within which it originated. Looking at conserved, historical gardens which have undergone various ‘transformations’, we can direct thinking towards the ways in which nature and culture are linked together, and recognise the outstanding value that lies therein. Conserving and maintaining the heritage of historical gardens, applying conservation methods and appropriate management is not easy. But there are instruments which, if applied properly, can ensure that future generations can enjoy the beauty of past times, where the sustained harmony can help bring us back from the road to dehumanisation onto a richer path of beauty in nature, art, culture – and we should not be put off by Plato’s dictum that truth is for the wise, beauty is for those of sensitive of heart and beautiful things are hard.

3

Możliwości zastosowania nowoczesnych materiałów budowlanych przy rewaloryzacji ogrodów historycznych

Pocheć N., Wójcik A.

Przestrzeń i Forma

|

2013

|

nr 19

289--300

PL

Artykuł traktuje o zastosowaniu nowoczesnych materiałów budowlanych w rewaloryzacji zabytkowych obiektów architektury krajobrazu oraz zasadności ich użycia przedstawionych na konkretnych przykładach. Chociaż ich użycie jest dyskusyjne, w uzasadnionych przypadkach może przynieść korzyści, podnosząc wartość artystyczną całego obiektu, wpisując się w postawę „twórczej kontynuacji tradycji”.

EN

This article discusses the use of modern construction materials in restoring landscape architecture monuments and the relevance of their use based on depicted examples. However use of such materials is controversial and arguable, it could raise the artistic value of whole historical ensembles, as a part of ‘creative continuation of tradition’.

4

Otoczenie kościoła w Niegowici jako wielowątkowy ogród pamięci. Pamięć o ludziach, o zdarzeniach i o miejscu

Kuś M., Dąbrowski Ł.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 2-A

331--337

PL

Punktem wyjścia dla artykułu jest projekt otoczenia współczesnego kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Niegowici. Stał się on pretekstem do rozważań na temat różnorodności form odwzorowania historii w krajobrazie. Każde miejsce ma swoją historię, ale są takie, w których istnieje potrzeba szczególnego zaznaczenia ważnego wydarzenia, obecności kogoś wybitnego czy też wyjątkowości samego miejsca. Można to zrobić na wiele sposobów, np. stawiając pomniki, wmurowując tablice informacyjne, odwzorowując fundamenty nieistniejących już budowli czy nawet budując kopce. Częstym zjawiskiem jest nawarstwianie się w jednym miejscu różnych wątków historycznych godnych upamiętnienia. Takim właśnie przykładem jest otoczenie kościoła w Niegowici. Główną ideą projektową przyświecającą stworzeniu ogrodu było przedstawienie historii tego miejsca, ważnych dla niego osób oraz zmian, jakie przez wieki zachodziły w jego obrębie. Istotnymi elementami tworzącymi wizerunek jest otoczenie świątyni, które stanowi swoiste sacrum, będące zarazem istotnym elementem jego genius loci, oraz ślady obecności Karola Wojtyły, kształtujące obraz tego miejsca w świadomości Polaków.

EN

This article was inspired by the design of the garden that surrounds the Church of the Assumption of the Virgin Mary in Niegowić. It reflects on the variety of ways of representing history in our landscape. Every place has its history, but some locations amongst them are unique in having an extraordinary past. This quality creates a necessity for making landmarks that commemorate exceptional events, people and places. There are many ways to do that, e.g. by erecting monuments, by placing commemorative plaques, by replicating foundations of buildings that no longer exist or even by constructing artificial mounds. Very often the history of a place gives more than one cause for commemoration and this is the case in the surroundings of the church in Niegowić. The main design idea for this garden was to show the complex history of the place by reflecting it in the nearest landscape. There are two factors influencing the contemporary image of the area: firstly, Niegowić was the place of the first appointment of Karol Wojtyła, the future Pope John Paul II, as parish priest. Secondly, the very surroundings of the church, being a living historical testimony to its sacral heritage.

5

Ogrody historyczne - magiczne miejsca przeszłości

Majdecka-Strzeżek A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 5-A

85-91

PL

Ogrody historyczne przetrwałe w dobrej kondycji do czasów współczesnych są przedmiotem podziwu dla mistrzowskiej ręki ich twórców. Harmonijne połączenie elementów przyrodniczych i architektonicznych tworzy zgodnie z zamiarem planisty na określonej przestrzeni inną rzeczywistość. Parki i ogrody budowane z elementów realnych tworzą świat magiczny i niecodzienny. Tę wyjątkowość miejsca wzmaga umiejętnie podkreślany genius loci. To za jego przyczyną widziany oczami człowieka świat ogrodu tak naprawdę jest inny, niż wynika to z jego postrzegania. Wobec stale postępującej, w różnych aspektach działań człowieka, uniformizacji, a przez to utraty indywidualnego charakteru miejsc, przetrwałe ogrody, czyli "żywe świadectwa przeszłych epok", nabierają istotnego znaczenia. Stają się bowiem wraz z otaczającym je historycznym krajobrazem świadectwem przeszłości, symbolem dawnych czasów, który pozwala na powrót myślą w inną, dawną rzeczywistość. Materialna pozostałość przeszłości daje szansę na poczucie wspólnoty. Świadomość korzeni i stałość tak bardzo potrzebną wśród zmian.

EN

The historical gardens which survived until today in good condition are the subject of admiration for the skilled hands of their creators. The harmonial combination of nature and architectural elements creates according to the intentions of the planner a given space of a different reality. The parks and gardens built from authentic elements form a magical and not an everyday world. This unique place is being skillfully underscored by genius loci. It's because of this the garden world as seen through human eyes is different than as observed. As a result of uniformity in various aspects of human activity, and through this the loss of the individual character of the space, the surviving gardens, that is "the vivid evidence of the past epochs", acquire different meaning. They are becoming together with the surrounding historical landscape certificates of the past, a symbol of the by-gone times, which allows you to reminisce about a different past reality. The material leftovers of the past give you a chance to feel a bond. The consciousness of the roots and stability are much needed among changes.

6

Kompleks Dydaktyczny - "Ogrody"

Zachariasz A., Lipińska H.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

223-225

PL

Kompleks Dydaktyczny zaprojektowano na potrzeby Katedry i kształcących się tam studentów. W ramach założenia planuje się prezentację wybranych stylów ogrodowych oraz charakterystycznych ogrodów. Do realizacji wybrano ogrody: średniowieczny, renesansowy i barokowy, z ogrodów tematycznych: biblijny, japoński, wiejski oraz alpinarium i różankę. W poszczególnych ogrodach uwzględniono tylko niektóre, charakterystyczne dla danej epoki, czy rodzaju ogrodu, zasady kompozycji i typowe dla nich elementy kompozycyjne, różne aranżacje roślinne (klomb z roślinami o ozdobnych kwiatostanach, nadających się do zasuszenia, rabata z roślin o różnym pokroju i rabata "koło barw" i trójkątna rabata z różnymi gatunkami paproci) oraz małą architekturę ogrodową (altanę porośniętą różnymi pnączami). W doborze gatunków kierowano się ich historycznym zastosowaniem w poszczególnych epokach i stylach oraz ogrodach specjalistycznych. Układ komunikacyjny zaprojektowano w taki sposób, by kolejno można było zobaczyć wszystkie elementy ogrodu w porządku chronologicznym - od założeń średniowiecznych po nowoczesne, co pozwoli studentom prześledzić zmiany kompozycyjne zachodzące w następujących po sobie epokach.

EN

It is planned to present selected styles of gardens and characteristic garden examples. Following types were selected: medieval, Renaissance, and baroque, as well as biblical, Japanese, rustic, rockery, and rosary as thematic gardens. Only composition rules along with typical elements that are characteristic for a given epoch or garden type were taken into account in particular gardens. Path network enables to visit the garden in chronological sequence: from medieval assumptions through modern ones, which allows students for recording the composition changes in subsequent epochs.

7

Białystok najlepszym przykładem rewaloryzacji barokowego ogrodu w Polsce

Werner B.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2000

|

Nr 7/8

26--32

8

XIII edycja "Konkursu na najlepsze prace z zakresu ochrony zabytkowych założeń ogrodowych w 1999 roku"

Piotrowska-Nosek K.

Wiadomości Konserwatorskie

|

1999

|

Nr 6

11--14

9

Rola i miejsce Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu w systemie ochrony dóbr kultury w Polsce : z daleka i bliska

Werner A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

1998

|

Nr 3-4

20--24