Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Półilościowe pomiary zawartości węglanu wapnia w historycznych zaprawach gipsowych, za pomocą fourierowskiej spektroskopii w podczerwieni

Koochakzaei Alireza, Mehrabad Mahsa Saidi, Ajorloo Bahram

Cement Wapno Beton

|

2023

|

R. 28, nr 2

68--75

PL

Niniejsza praca, wykorzystuje spektroskopię fourierowską w podczerwieni, do półilościowego pomiaru zawartości węglanu wapnia, w historycznych zaprawach gipsowych. Badano 17 próbek historycznych zapraw gipsowych, związanych z Łukiem Alishāha w Tabriz w Iranie, pochodzących z okresu Ilchanidów. W badaniach, zastosowano spektroskopię fourierowską, rozproszonego odbicia w podczerwieni - DRIFTS [ang. diffuse reflectance infrared Fourier transform spectroscopy]. Przygotowano zaprawy gipsowe zawierające od 0 do 6,5% kalcytu i zbadano je za pomocą spektrometru FTIR. Krzywą kalibracji przygotowano na podstawie stosunku intensywności pasma 1485 cm-1, związanego z wibracjami wiązań grup węglanowych w kalcycie do intensywności pasma przy 660 cm-1 odpowiadającego wibracjom grupy siarczanowej w gipsie. Obliczenia zawartości węglanu wapnia w badanych historycznych zaprawach gipsowych pokazują, że jego zawartość mieściła się w zakresie 0,12% do 1,08%. Zgodnie z uzyskanymi wynikami można przyjąć, że ze względu na niewielką ilość węglanu wapnia w zaprawach, węglan dostał się do zapraw, jako zanieczyszczenie z gleby, lub w postaci rozpuszczonych soli. Może to wskazywać, że wbrew początkowym przypuszczeniom na temat niektórych z tych zapraw, mieszanka wapna i gipsu nie była używana, jako główny składnik, w ich produkcji.

EN

This paper uses Fourier transform infrared spectroscopy to semi-quantitatively measure the amount of calcium carbonate in historical gypsum mortars. 17 historical mortar samples related to Arch of Alishāh in Tabriz-Iran, belonging to the Ilkhanid period, were evaluated. The methodology used in this study was diffuse reflectance infrared Fourier transform spectroscopy [DRIFTS]. Gypsum mortars containing 0-6.5% calcite were prepared and analysed using an FTIR spectrometer. The calibration curve was prepared based on the band intensity ratio of 1485 cm-1 related to carbonate vibrations in calcite to 660 cm-1 corresponding to sulphate vibrations in gypsum. Calculating the amount of carbonate in all historical mortars shows the presence of about 0.12 to 1.08% carbonate in gypsum mortar. According to obtained results, it can be acknowledged that due to the meagre amount of carbonate in the mixture of mortars, the existing carbonate has entered the mortar as an impurity through soil or dissolved salts. This can indicate that, contrary to the initial idea about some of these mortars, lime and gypsum mixture was not used as the main component in the making these mortars.

2

Characteristics of 13th-century mortars from the tower at Lublin Castle

Klimek Beata

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 2

83--95

EN

The tower at Lublin Castle, known as the donjon, is the only monument of Romanesque art on the eastern side of the Vistula River. The cylindrical, brick building is part of the Lublin Castle complex. During contemporary restoration work, the 13th-century walls were uncovered, making it possible to retrieve the original materials. The article presents the mineralogical, chemical and granulometric characteristics. The analytical methodology included: qualitative mineralogical analysis of the whole sample by X-ray diffraction (XRD); morphological studies with elemental evaluation and microanalysis of the binder by scanning electron microscopy and energy-dispersive X-ray spectroscopy (SEM-EDS). Residue determination of hydrochloric acid-insoluble parts and their granulometric analysis were performed. This methodology enabled to determine the composition of the mortars. It was found that the tested mortars have a similar mineralogical structure, but slightly differ in the proportion of individual components, primarily aggregate fractions. The samples consist mainly of quartz, calcite, and silicates. Moreover, the lime binder of the mortars was shown to be microcrystalline in nature. The aggregate used in historical mortars predominantly consisted of quartz sand and minerals of the feldspar and silicate group. The condition of the mortars requires conservation interventions. The performed characterization of the historic mortars was important for designing compatible restoration mortars.

PL

Baszta na Zamku Lubelskim, zwana donżonem, to jedyny po wschodniej stronie Wisły zabytek sztuki romańskiej. Cylindryczna, murowana budowla wchodzi w skład kompleksu Zamku Lubelskiego. W Basztę wzniesiono około połowy XIII w. w formie cylindrycznej, jednorodnej budowli wykazującej cechy stylu późnoromańskiego [1, 2]. Budynek został wzniesiony w typowy sposób dla XIII-wiecznych warowni - wewnątrz pierścienia obronnego, jako główne centrum umocnień (Fig.1.A). Od tamtego czasu baszta nie była przebudowywana na większą w skalę. Baszta to cylindryczna wieża na planie koła. Stoi na dziedzińcu zamku, częściowo wtopiona w jego południowe skrzydło połową swego obwodu. Posiada trzy kondygnacje. Zwieńczona jest krenelażem umieszczonym na lunetowym fryzie. Dolne partie wieży zostały zbudowane z wapienia łamanego i cegły, górne z cegły. W trakcie współcześnie wykonywanych prac restauratorskich odkryto XIII-wieczne mury, co umożliwiło pobranie oryginalnych materiałów. W artykule przedstawiono charakterystykę mineralogiczną, chemiczną i granulometryczną. Wieża na Wzgórzu Zamkowym w Lublinie jest jedynym znanym zabytkiem późnego okresu romańskiego na terenie historycznego województwa lubelskiego. Znaczenie tego obiektu dla dziejów zamku i miasta nie przełożyło się jednak proporcjonalnie na zakres podejmowanych badań. W istocie bowiem nie dokonano, jak dotychczas, planowych i systematycznych badań architektoniczno-konserwatorskich programowo mających na celu wyjaśnienie podstawowych kwestii związanych z obiektem: warsztatem i zastosowanym materiałem budowlanym. Badania i charakterystyka zabytkowych zapraw jest istotnym narzędziem identyfikacji pochodzenia składników, służy również do pozyskiwania informacji o historycznej ewolucji zabytku [4-7]. Właściwości techniczne zapraw są zależne od surowców [8]. Skład zapraw (charakter składników) i tekstura (zależna od składu masy i rozkładu uziarnienia są to najbardziej istotne cechy w kwestiach kompatybilności technicznej, pomiędzy materiałem historycznym, a nowo projektowanym [9].

3

Historical mortars dating from OSL signals of fine grain fraction enriched in quartz

Stella G., Fontana D., Gueli A. M., Troja S. O.

Geochronometria

|

2013

|

Vol. 40, no. 3

153--164

EN

In the last years the mortar dating through Optically Stimulated Luminescence (OSL) tech-niques has become a viable support for chronological estimations (date of construction or restoration episodes) of historical buildings. However, the dating of mortar has still open issues mainly regarding the assessment of the bleaching degree of quartz, the analysis of the OSL processes for this type of samples and the need to do appropriate tests for the most correct evaluation of the equivalent dose. This paper discusses the results obtained by OSL dating (blue diode stimulation) on the polymineral fine grain phase, enriched in quartz, extracted from lime mortar samples collected from different sites. Thermal transfer effects, through the behaviour of Equivalent Dose (ED) and recovery tests, degree and time of bleaching were studied. For each mortar sample the adjacent brick was collected; in some cases, sampling of the bricks bracketing a mortar layer was a possibility, thus obtaining a direct com-parison with the standard thermoluminescence (TL) dating on the bricks. The results obtained show, for this set of samples, the possibility of dating the mortars through the use of the fine grain fraction provided of a suitable chemical-physical preparation procedure and the verification of the bleaching conditions.