Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Protection of post-industrial cultural heritage. A task for smart societies

Marszowski Ryszard, Hildebrandt Robert

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2024

|

z. 194

329--343

EN

Culture - this is what remains when you forget everything you have learned. S. Lagerlof Purpose: In the cognitive space of the article, an important and significant social challenge arises, which is the preservation of cultural heritage in transformed post-industrial areas. Methodology: the theses presented in the article were verified using the following methods: literature review, critical analysis of literature, analysis and comparison of documents and an example of good practices. Result: the literature research confirms that the protection of cultural heritage is an important factor in socio-economic development. By preserving and using cultural heritage, the economic, cultural and social value of transformed post-industrial areas can be increased. Originality: The literature research confirms that the protection of cultural heritage is an important factor in socio-economic development. By preserving and using cultural heritage, the economic, cultural and social value of transformed post-industrial areas can be increased.

2

Spatial transformation of a heritage city by infill development: the case of Raciborz Old Town

Jagiełło-Kowalczyk Magdalena, Stachura Ewa, Poluk Dominika

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

65--83

EN

The sustainable development of urbanised space requires the implementation of longterm measures concerning pre-existing and planned development. Development strategies for large and small cities emphasise space transformation following environmental principles. This can be considered as a tool to facilitate the sustainable development of existing urban layouts. Hence, the principal objective is to identify problems with sustainable infill in city centres. This paper will use Raciborz as a case to show how implementation guidelines can be developed that are sensitive to the city’s spatial development history. Against this background, comments will be made on selected design scenarios of a city block that contained the site of the former Raciborz Synagogue. These scenarios are considered optimal from the standpoint of the city’s urban quality, understood as a conglomerate of functional, technical, aesthetic, and social values. It also points to conflicts and conflicting expectations concerning the site in question and defines a framework for compromise.

PL

Zrównoważony rozwój przestrzeni zurbanizowanych wymaga wdrożenia długofalowych środków z zakresu istniejącego oraz planowanego rozwoju tego regionu. Strategie rozwoju dużych i małych miast kładą nacisk na transformację przestrzeni zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Działania te można uznać za narzędzie ułatwiające wprowadzanie zasad zrównoważonego rozwoju w istniejących planach urbanistycznych. W związku z tym głównym celem artykułu jest określenie problemów związanych ze zrównoważonym uzupełnieniem tkanki centrów miast. W artykule tym jako przykład wykorzystano miasto Racibórz, aby pokazać, w jaki sposób mogą zostać opracowane wytyczne wdrożeniowe, które zapewnią podtrzymanie hstorycznego aspektu zagospodarowania przestrzennego miasta. Na tym tle pod rozważanie poddane zostaną wybrane scenariusze projektowe kwartału miejskiego, w którym znajdowała się była synagoga raciborska. Scenariusze te są uważane za optymalne z punktu widzenia jakości tkanki miejskiej, rozumianej jako konglomerat wartości funkcjonalnych, technicznych, estetycznych i społecznych. Wskazują one również na konflikty i sprzeczne oczekiwania dotyczące danego miejska i określają zasady wypracowania możliwego kompromisu urbanistycznego.

3

Contemporary Architecture Design in Mountain City Walkways - a Case Study from Chong Qing city in China

Wen Quan, Zhou Mo, Shah Awais

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 16

123--136

EN

As the largest mountainous city in the world, Chong Qing boasts of amounts of mountain city walkways in historical areas. Rendered by Ba-Yu culture, immigrant culture, origin of revolution, the mountain city walkway not only becomes the non-motorized system with the most distinctive characteristics of Chongqing, but also a demonstration of urban growth rings, and inheritance of urban culture. It is an important carrier for citizen’s travel, enriching citizens’ lives, and showcasing the characteristics of mountains and rivers, recording nostalgia and city culture, etc. It is now become Chongqing’s name card and attracts architects to attempt to create contemporary architecture in a historic context. Based on the three projects of Chongqing's mountain city walkways conservation and development, this paper sorts out characteristic and elements of mountain city walkways, and analyzes the spatial paths of historical heritages and traditional streets under the natural conditions of mountains and two rivers, to clarify the threads and clues in contemporary architectures construction in a historical context. Plug-in is an innovative form in old context to stimulate the vitality of old communities. Space – darning refers to using a pointwise micro technique to complete the historical fabrics, advocating for “preservation, repair, and continuation”; emphasize starting from its own system and conducting functional repair and weaving from bottom to top. Landscape simulation means taking full use of the original courtyard, flat roof, caves and terrace, connecting and organizing the circulation and function to fit the original topography in a modest attitude.

PL

Chong Qing to miasto położone na terenie współczesnych Chin. Charakteryzuje się ciekawym ukształtowaniem krajobrazu zabudowanego za pomocą licznych kamiennych pasaży, które dostosowują się kształtem do otoczenia. Ich historia jest elementem bogatej przeszłości terenu, m.in. działań kultury Ba-Yu. Historyczna tkanka miasta stała się polem działań, na którym starano się stworzyć nowe obiekty architektoniczne w odniesieniu do historycznego kontekstu miasta. Przedstawione w artykule badania odnoszą się do trzech projektów, których celem było ponowne wykorzystanie górzystych terenów miasta na cle działań przestrzennych, które miały pomóc w procesie rewitalizacji. Wykorzystanie narzędzi cyfrowych do symulacji powiązań pomiędzy istniejącymi dziedzińcami, uliczkami, placami, jaskiniami i przestrzeniami publicznymi stało się przyczynkiem do rozważań, w jaki sposób można ponownie wykorzystać historyczne dziedzictwo na potrzeby nowych użytkowników.

4

Ukrainian Institute of Physics and Technology Complex in Kharkiv: rethinking Soviet-period architectural heritage in postwar Ukraine

Didenko Kateryna, Kachemsteva Lubov, Antonenko Nadiia, Kiepova Daria

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

73--83

EN

At present, in the context of Russia’s military invasion of Ukraine and the deliberate destruction of architectural monuments, the most important challenge is to preserve major Ukrainian urban and architectural complexes. There is an urgent need for the introduction of the monuments of Ukrainian culture and architecture into academic literature. Key Ukrainian architectural sites should be highlighted and further analyzed in terms of their completeness and stylistic attribution. This paper focuses on the history of the design and construction of the Ukrainian Institute of Physics and Technology (UIPT), an important complex that certainly has high historical, cultural and architectural value. The history of the origin and construction of the UIPT is documented and the main historical stages of the creation of the complex are covered. The main functional components of the complex are identified, and its core structures—the Main and High-Voltage buildings—are highlighted.

PL

Obecnie, w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę i celowego niszczenia pomników architektury, najważniejszym wyzwaniem jest zachowanie głównych zespołów urbanistycznych i architektonicznych Ukrainy. Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia zabytków kultury ukraińskiej do literatury naukowej. Kluczowe ukraińskie obiekty powinny być uwidocznione i dalej analizowane pod względem ich kompletności i przyporządkowania stylistycznego. Niniejszy artykuł skupia się na historii projektu i budowy Ukraińskiego Instytutu Fizyki i Technologii (UIFT), ważnego zespołu o niezaprzeczalnie wysokiej wartości historycznej, kulturowej i architektonicznej. Udokumentowano historię początków i budowy UIFT oraz omówiono kluczowe etapy historyczne powstawania zespołu. Zidentyfikowano główne funkcjonalne komponenty zespołu oraz naświetlono jego najważniejsze obiekty – Budynek Główny i Budynek Wysokich Napięć.

5

Reasons for deterioration of historical buildings and the significance of memory in the adaptive reuse process of architectural heritage: case study of Saint Vincent de Paul School in Istanbul

Doğan Huriye Armağan

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

24--33

EN

Architectural heritage can deteriorate for various reasons related to human interventions or natural causes. Especially buildings constructed with materials such as brick and stone are more likely to experience a few user and use changes in their lifetimes, which would result in interventions. While some of the changes can be prepared and controlled by experts, some can happen without necessary supervision due to the longterm transformations and social dynamics. However, in both cases, it can cause damage to a building. Especially when a structure is the heritage of a different era or a different culture, and society has already changed, even the interventions performed by experts can be inappropriate. In this study, the restoration and adaptive reuse project of the St. Vincent de Paul French School in Istanbul was analyzed to gain insight into the reasons for its deterioration and to determine the outcomes of the project.

PL

Zabytki architektury mogą niszczeć z różnych powodów związanych z ludzką interwencją oraz czynnikami naturalnymi. Jest dość prawdopodobne, że budynki z cegły i kamienia przejdą w swoim życiu technicznym kilka zmian użytkownika oraz formy użytkowania, które to będą wiązały się z przebudowami. O ile niektóre zmiany mogą być przygotowane i nadzorowane przez ekspertów, o tyle inne mogą być przeprowadzone bez należytego nadzoru ze względu na długotrwałe przemiany i dynamikę społeczną. Niemniej w obu przypadkach zmiany te mogą doprowadzić do zniszczeń w budynku. Zwłaszcza zaś kiedy obiekt jest z innej epoki lub jest dziedzictwem innej kultury, a społeczeństwo zdążyło się już zmienić, nawet interwencje eksperckie mogą być niewłaściwe. W niniejszym badaniu przeanalizowano projekt zmiany sposobu użytkowania i przebudowy Szkoły Francuskiej im. św. Wincentego a Paulo w Stambule, aby zrozumieć przyczyny jej niszczenia oraz ustalić rezultat projektu.

6

Ocena przekształceń piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim z przełomu XIX-XX pod wpływem termomodernizacji na przykładzie gminy Puck, woj. pomorskie

Szarejko Magdalena, Górka Anna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

102--116

PL

Ceglane budynki mieszkalne z przełomu XIX i XX wieku, które stanowiły charakterystyczny element krajobrazu wsi pomorskiej, obecnie powszechnie poddawane są modernizacji w celu poprawy warunków cieplnych. Przedmiotem badania jest stan zachowania najmłodszego, historycznego typu domu w zagrodzie chłopskiej na Kaszubach – piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim. Badanie przeprowadzono na obszarze gminy Puck. Zidentyfikowano i opisano 42 obiekty w 16 miejscowościach. Ponadto zaproponowano metodę klasyfikacji i oceny zmian architektonicznych pod wpływem termomodernizacji. Rezultaty potwierdziły znaczną skalę przekształceń: zaledwie dwa obiekty zachowały się bez zmian, podczas gdy 67% jest częściowo lub znacznie przekształconych. Uzyskane wyniki dowodzą trwałości wiejskich, historycznych budynków ceglanych oraz potrzeby poszukiwania i popularyzacji rozwiązań termomodernizacyjnych spełniających warunki ich ochrony.

EN

Brick houses dating back to the turn of the nineteenth and the twentieth centuries, which were a distinctive component of the Pomeranian countryside’s landscape, are now commonly being transformed to improve their thermal conditions. This study analyzed the state of preservation of the most recent historical type of house in peasant homesteads in Kashubia, namely a two-story brick house with a semi-flat roof. The survey was conducted in the Puck County area. As many as forty-two sites in sixteen locations were identified and documented. In addition, a method for classifying and evaluating architectural changes under the influence of thermal efficiency improvement has been proposed in the study. The results confirmed the significant scale of transformation: only two buildings remained unchanged, while 67% of them were partially or significantly transformed. The results demonstrate the durability of rural, historical brick buildings and the need to search for and popularize thermal efficiency improvement solutions that meet the conditions for the preservation of such buildings.

7

Natura i dziedzictwo – Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG) jako czynniki integracji społecznej w przestrzeniach osiedli mieszkaniowych. Studium Zaspy

Duch-Żebrowska Paulina, Kurkowska Agnieszka, Wróblewska Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2023

|

nr 43

31--43

PL

Niniejszy artykuł przedstawia temat rewitalizacji zewnętrznych przestrzeni wspólnych na istniejących osiedlach mieszkaniowych. Celem badań jest przedstawienie uniwersalnych modeli projektowych poprzez analizę natury i dziedzictwa jako dominujących wartości, uzupełniających zauważone niedobory przyrodnicze i kulturowe. W tym celu posłużono się Celami Zrównoważonego Rozwoju (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) oraz metodą Research Through Design (RTD). Jako obszar badawczy wybrano osiedle mieszkaniowe Zaspa, ze względu na charakterystyczny układ urbanistyczny oraz jego dużą rozpoznawalność kulturowo-społeczną. W wyniku przedmiotowych badań wyłoniono i przeanalizowano elementy Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG). Graficzne modele przestrzenne z projektów podzielono na grupy, dla których określono intensywność udziału natury lub dziedzictwa w procesie integracji społecznej. Kolejnym ważnym krokiem była walidacja w skali międzynarodowej i udział w wystawie pt. Europejskie Dni Dziedzictwa oraz weryfikacja wyników ankiety wśród mieszkańców otwierających drugi etap badań. Artykuł stanowi podsumowanie pierwszego etapu wieloletniego projektu badawczego.

EN

This article introduces the topic of revitalising outdoor common spaces in existing housing developments. The aim of the research is to present universal design models by analysing nature and heritage as dominant values, complementing perceived natural and cultural deficiencies. For this purpose, the Sustainable Development Goals (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) and the Research Through Design (RTD) method were used. The Zaspa housing estate was chosen as the research area because of its characteristic urban layout and its high cultural and social recognition. As a result of this research, elements of the Sustainable Development Goals (SDG) were identified and analysed. Graphic spatial models from the projects, were divided into groups for which the intensity of the contribution of nature or heritage to social inclusion was determined. The next important step was the international validation and participation in the European Heritage Days exhibition and the verification of the results of the citizens' survey opening the second phase of the research. This article summarises the first phase of the multi-year research project.

8

Living traces of history - portuguese approach to conservation on the example of religious buildings in Lisbon

Doroz-Turek Małgorzata

Structure and Environment

|

2023

|

Vol. 15, no. 2

99--112

EN

The article addresses the issue of the Portuguese conservation approach to religious buildings in Lisbon that have been damaged by cataclysms. The aim is to show approach to both preserving the original substance and changing the function of the sacral building. After the tragic destruction of Lisbon in the mid-18th century was followed by the use of the ruins of the Carmelite monastery church, Convento do Carmo, for adaptation into the Archaeological Museum. Church of the Nossa Senhora da Conceição Velha, also acts as a remnant of historic events. The Church of St Dominic is also an example of atypical conservation and restoration. Another one is the adaptation the São Julião church on the Museum of the Bank of Portugal. That projects are examples of pioneering conservation activities conceived as a result of the conservation practice of Portuguese architects.

PL

Artykuł porusza problem portugalskiego podejścia konserwatorskiego do obiektów sakralnych w Lizbonie, które uległy zniszczeniu w wyniku kataklizmów. Celem jest ukazanie interesującego podejścia zarówno do zachowania oryginalnej substancji, jak i zmiany funkcji obiektów sakralnych. Po tragicznym zniszczeniu Lizbony w połowie XVIII wieku ruiny kościoła klasztoru karmelitów Convento do Carmo wykorzystano do adaptacji na Muzeum Archeologiczne. Znakiem historycznych wydarzeń jest także kościół Nossa Senhora da Conceição Velha. Przykładem nietypowej konserwacji i restauracji jest także kościół Igreja de São Domingos. Kolejnym przykładem jest adaptacja zniszczonego kościoła São Julião na siedzibę Muzeum Banku Portugalii. Projekty te są przykładami pionierskich działań konserwatorskich powstałych w wyniku praktyki konserwatorskiej portugalskich architektów.

9

World Heritage at 50: policy and practice – key achievements and major challenges

Rössler Mechtild

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

83--95

EN

The 1972 World Heritage Convention is the most universal legal instrument in heritage conservation with 194 States Parties, more than 1000 natural and cultural heritage sites protected for their Outstanding Universal Value and a well-established system of monitoring and reporting. It is therefore a great pleasure for me to celebrate the achievements of this unique Convention with stakeholders. At the same time a number of challenges in terms of policy and practice have to be discussed and addressed and I will share with you my reflections of 30 years working within the World Heritage system. This is also unique and brings to you a specific lens through the viewpoint from the UNESCO Secretariat but also as researcher on the UNESCO and World Heritage history of the past decades.

10

The 50 years of the World Heritage Convention in Spain: implementation, effects, and challenges

Luengo Mónica, Martínez Celia, Casanovas Xavier, Maraña Maider, Tresserras Jordi, Lafuente Cristina

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

55--65

EN

Due to the diversity of characteristics and the high number of World Heritage sites (49) inscribed by Spain, this country and its ICOMOS National Committee have a long experience in the application of the World Heritage Convention throughout these 50 years. The World Heritage Working Group of the Spanish National Committee of ICOMOS has therefore carried out an analysis of these sites, their history and evolution, typology, and state of conservation with the final goal of assessing their current heritage situation and the contribution of the Convention to the conservation of the Spanish natural and cultural heritage. We also aim to reflect on how Spain has contributed to the World Heritage Convention during these five decades and about the most important challenges that our country needs to confront in order to continue complying with the spirit of the Convention and the principles of its Operational Guidelines. To conduct this analysis, we first deal with the background of the ratification of the Convention in Spain, provide an overview of its application, and describe the evolution of the Spanish Tentative List. Second, we deepen on the Spanish nominations and the typologies of the Spanish properties inscribed on the World Heritage List. Thirdly, we focus on the preservation of the Spanish World Heritage sites basing on the State of Conservation Reports (SOCs) that affect them and the results of the first survey on these properties’ conservation, management and presentation carried out by the Heritage Observatory of ICOMOS Spain. This allows us to share some conclusions about the most positive effects of the Convention for the protection of Spanish cultural heritage and the most important challenges for its future development, many of which can be extended at least to the European context.

11

System ochrony zabytków - studium ewolucji w latach 1918-2023

Włodarczyk Małgorzata, Włodarczyk Marcin

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 18

164--190

PL

System ochrony zabytków ulegał ciągłej ewolucji. Jego początki na ziemiach polskich sięgają czasu rozbiorów. Związane są z odrębnością podejścia do „pamiątkowości” w zaborze austriackim, pruskim i rosyjskim. W zaborze austriackim dominował kolegialny tryb dla rozstrzygania spraw konserwatorskich oraz korzystanie z opinii społecznych. Ten model był w dużej mierze podstawą tworzenia systemu ochrony w 1918, w wolnej Polsce. W przeciągu 105 lat jego organizacja i funkcjonowanie zmieniały się wielokrotnie. Nadal wymaga to ciągłego doskonalenia i refleksji w tak dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach społecznych, politycznych, naukowych i technicznych. Nie tylko one wskazują kierunki poszukiwania zmian. Istotny jest również czynnik społeczny, widoczny tak w potrzebie ochrony zabytków, jak i w coraz silniejszej potrzebie szeroko interpretowanej opieki nad zabytkami, współczesnymi dobrami kultury oraz dziedzictwem kulturowym i krajobrazowym. Niezwykle ważny był i jest również czynnik prawny, związany z kodyfikacją zagadnień ochrony zabytków, prawa budowlanego i uwarunkowań dotyczących przestrzeni. Potrzebna wydaje się „standaryzacja” i zintegrowanie systemu ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego. Może także warto zastanowić się nad tzw. Kodeksem Konserwatorskim normującym całość problematyki.

EN

The system for the protection of historical monuments has evolved continuously. Its origins in the Polish lands date back to the time of the Partitions of Poland. They are connected with the distinctiveness of the approach to "memento" in the Austrian, Prussian and Russian partitions. The Austrian partition was dominated by a collegial mode for resolving conservation issues and the use of public opinion. This model was largely the basis for the creation of the preservation system in 1918, in free Poland. In the course of 105 years, its organisation and functioning have changed many times. It still requires constant improvement and reflection in such dynamically changing social, political, scientific and technical conditions. These are not the only factors that indicate the directions in which change is sought. The social factor is also important, evident both in the need to protect monuments and in the increasingly strong need for broadly interpreted care for monuments, contemporary cultural assets and cultural and landscape heritage. The legal factor, related to the codification of the issues of monument protection, building law and space conditions, was and is also extremely important. A 'standardisation' and integration of the system of protection of monuments and cultural heritage seems to be needed. It may also be worth considering a so-called Conservation Code that would standardise the whole issue.

12

Industrial heritage and art. Contemporary adaptations of post-industrial architecture in the selected areas of Upper Silesia and Dąbrowa Coal Basin

Gawęda Przemysław, Wagner Tomasz, Wróblewski Sebastian, Peřinková Martina

Architectus

|

2023

|

Nr 4 (76)

49--59

EN

The main aim of the present paper is to present the latest architectural design achievements in the field of the adaptations of the postindustrial heritage in two neighbouring and culturally closely linked regions: Upper Silesia (Śląsk) and Dąbrowa Coal Basin (Zagłębie) for the new functions and to validate the potential of use of the unique combination of industrial architecture and art. The research focuses on the architecture which was designed for the local industry from the period: from the late 19th century to the 1st half of the 20th century modernism and adaptations and renovations of that industrial architecture for new functions associated with art: museums, art centres, art and exhibition galleries. That architectural heritage with its unique spatial, light and detail solutions and even industrial equipment preserved in situ, used both as a background and main exhibition, serve especially as an interesting space for the modern and contemporary art exhibitions and art activities. This paper presents similarities and differences in analyzed architectural adaptations of the post industrial heritage in Czech and Polish regions.

PL

Podstawowym celem autorów artykułu jest prezentacja ostatnich projektów architektonicznych i realizacji w zakresie adaptacji dziedzictwa postindustrialnego do nowych funkcji oraz ocena możliwości wykorzystania unikalnego połączenia architektury przemysłowej i sztuki na terenie sąsiadujących i powiązanych kulturowo ze sobą regionów Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Badania komparatystyczne i analizy zostały ograniczone do obiektów i zespołów poprzemysłowych powstałych od końca wieku XIX do 1. połowy XX stulecia, oraz skupiały się wyłącznie na renowacjach i adaptacjach tejże architektury do nowych funkcji związanych ze sztuką: muzeów, galerii i centrów kultury prezentujących sztukę. Poprzemysłowe dziedzictwo architektoniczne z jego unikatowymi rozwiązaniami przestrzennymi, możliwościami oświetlenia, wyjątkowym detalem architektonicznym czy nawet infrastrukturą, na którą składają się maszyny i rozwiązania techniczne służy jako interesująca przestrzeń do prezentacji współczesnej sztuki i działalności kulturowej. W artykulu zaprezentowano podobieństwa i różnice w zakresie analizowanych adaptacji architektonicznych dziedzictwa postindustrialnego w omawianych regionach w Czechach i Polsce.

13

Krakow – a city between tradition and modernity

Loegler Romuald Maksymilian

Architecturae et Artibus

|

2023

|

Vol. 15, no. 4

63--82

EN

The definition of the concept of the city forces us to think not only about the purpose of building and expanding the city, but also about the need to search for new ideas, to think about the benefits they should bring to the quality of the space and the quality of the newly created architecture in it. Not only in the context of climatic threats and challenges to the protection of natural environmental resources, there is a need to translate the quality of space into the needs of the modern and future user of the city, the integration of the new and transformed built environment in accordance with the spirit and identity of the city, with the nature of man and his natural earthly surroundings. The purpose of this work is to demonstrate, based on self-reflection resulting from the analysis of the preliminary phase of the development of the Local Spatial Plan for the New Town in Krakow, the absence in the arrangements proposed in it of comprehensible principles of urban order, creating “fields of gravity” integrating spaces around them, that is, elements crystallizing the layout of the new district of the city creating at the same time threads of connections between tradition, legacy and experience of Krakow’s history.

14

Dziedzictwo Lubrańskiego - Inspiracje w sztuce, urbanistyce i architekturze

Stranz Jerzy, Rosolski Sławomir

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 8

15--30

PL

W niniejszym artykule przybliżono sylwetkę i działalność biskupa Jana Lubrańskiego, wybitnego przedstawiciela renesansu, którego działalność przyczyniła się do rozwoju kultury, nauki i sztuki XVI-wiecznego Poznania. Jego dzieło kontynuowane jest przez powołaną w 2020 r. Fundację Akademia Jana Lubrańskiego, której głównym celem jest „prowadzenie działalności kulturalnej, artystycznej, edukacyjnej, naukowej i dobroczynnej”. W pracy przedstawiono inspiracje wynikające z dziedzictwa Lubrańskiego, które widoczne są we współczesnej sztuce, urbanistyce i architekturze.

EN

This article tells the story of the life and work of archbishop Jan Lubrański, the eminent representative of the Renaissance, whose actions contributed to the development of culture, science and art of the sixteenth century. Now his work is continued by the Lubrański Foundation, established in 2020. Pursuant to its Articles of Association, the main goal of the Foundation is to conduct activities in the field of culture, art, education, science and charity. The article presents inspirations coming from Lubrański’s legacy which can be found in contemporary art, urban planning and architecture.

15

Place of cultural heritage in the contemporary image of Jarosław

Kobylarczyk Justyna, Hryniewicz Małgorzata, Krupa Michał, Mamedov Alirza, Marchwiński Janusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

64--70

EN

This article concerns the cultural heritage of the town of Jarosław. Jarosław is a medieval town, first located in 1323 and for a second time about fifty years later by Prince Władysław Opolczyk. The paper focuses on two problem groups. The first concerns the history of Jarosław, Poland, and its monuments, and the second concerns the contemporary image of this city. It is difficult to analyze these matters separately without accounting for the specificity of the region where the city is located. At present, although Jarosław’s role in the country is insignificant, it is perceived as a major economic, cultural and educational center in the Subcarpathian Voivodeship. The contemporary image of the city is inseparably tied with the material assets of cultural heritage - its architectural and urban monuments, as well as its tourism assets.

PL

Artykuł dotyczy dziedzictwo kulturowego miasta Jarosławia. Jarosław jest średniowiecznym ośrodkiem miejskim, lokowanym po raz zapewne w roku 1323 i powtórnie około 50 lat później przez księcia Władysława Opolczyka. Obecnie ośrodek leży w granicach województwa podkarpackiego i jest siedzibą powiatu oraz gminy. W artykule skupiono się na dwóch grupach problemowych: pierwsza dotyczy historii Jarosławia i jego zabytków, druga współczesnego wizerunku miasta. Trudno jest analizować każde z tych zagadnień osobno, nie biorąc pod uwagi specyfiki regionu, w którym miasto jest położone. Obecnie, choć jego rola w skali kraju jest niewielka, to w województwie podkarpackim Jarosław jest postrzegany jako ważny ośrodek gospodarczy i kulturalno-oświatowy. Współczesny wizerunek miasta wiąże się nierozerwalnie z materialnym zasobem dziedzictwa kulturowego – jego zabytkami architektury i urbanistyki, a także walorami turystycznymi.

16

Symbolism of a detail. Architectural masterpieces of the UNESCO Heritage Town of Zamość

Kielin Katarzyna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2022

|

T.18, nr 4

24--29

EN

The Town of Zamość is located in the south-eastern part of Poland and is the worldwide UNESCO Heritage fortress whose beginning dates back to the end of the 16th century. Built in cruda radice, the Zamość architectural value derives primarily from its unique, historical plan which remained the original compositional form envisioned by a brilliant, broad-minded, ambitious man of European Renaissance – Jan Zamoyski. Urban layout of the Town mimics the anthropomorphic distribution of key body parts encapsuled within the frame of the most up-to-date examples of ‘architectura militaris’ for those times. The smart spatial organization of space allowed not only for the flexible introduction of new functions in larger, urban scale but also the exposition of the intricate beauty of architectural ornamentation and detail of crucial representative buildings. Within the plethora of reverberating, classic examples of details there are also some which convey important, symbolic meaning which is very much connected to the history of the Town.

PL

Miasto Zamość jest zlokalizowane w południowo wschodniej części Polski, wpisane na lisę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a jego historia powstania sięga XVI w. Zbudowane na surowym korzeniu, jego wartość architektoniczna i urbanistyczna opiera się na unikatowości. Powstałe w wyniku starcia dwóch wizjonerskich umysłów Jana Zamoyskiego – ambitnego fundatora oraz znakomitego architekta Bernarda Moranda. Zarówno układ przestrzenny miasta jak i symbolika jego architektury nie przestają zadziwiać.

17

Inspiracje dziedzictwem przyrodniczym i kulturowym w projektowaniu wnętrz

Jagiełło-Kowalczyk Magdalena, Tokarski Łukasz

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 41

93--102

PL

Atrakcyjne dla użytkowników środowisko mieszkaniowe musi być funkcjonalne, piękne i dawać poczucie bezpieczeństwa. Środowisko mieszkaniowe XXI wieku musi też sprostać wyzwaniom określonym w idei włączenia społecznego. Celem badań przedstawionych w artykule było określenie wpływu dziedzictwa naturalnego i kulturowego na kształtowanie wnętrz służących integracji społecznej w obszarze środowiska mieszkaniowego. Badanie przeprowadzono w ramach programu frse, Iceland, Liechtenstein, Norway Grants. Zbadano, jakie aspekty dziedzictwa brane są pod uwagę w projektowaniu wnętrz w Norwegii, w której idea włączenia społecznego odgrywa rolę wiodącą w rozwoju kraju. Wyniki odniesiono do sytuacji w Polsce. Wnioski z badań, które posłużyły jako punkt wyjścia do próby wytyczenia kierunków kształtowania wnętrz architektonicznych opartych na dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym, zilustrowano aranżacjami wnętrz zaprojektowanymi przez studentów I roku Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Projekty inspirowane naturą i sztuką wykonano z uwzględnieniem problemu włączenia społecznego.

EN

A housing environment that is attractive to users must be functional, beautiful, and induce a sense of safety. The housing environment of the twenty-first century must also meet challenges specified in the idea of social inclusion. The objective of the study presented in this paper was to determine the impact of natural and cultural heritage on the design of interiors used for social integration within the housing environment. The study was conducted as a part of the FRSE Iceland, Liechtenstein, Norway Grants. The study investigated the heritage aspects considered during interior design in Norway, where the idea of social inclusion plays a leading role in the country’s development. The findings were compared to the situation in Poland. Conclusions were used as a starting point for defining directions for architectural interior designs based on natural and cultu- ral heritage, illustrated with interior arrangements designed by first-year students of the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology. The designs, inspired by nature and art, were prepared with consideration for social inclusion.

18

Improving access to historic buildings: some english experience

Walter Nigel

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 14

7--22

EN

In England, accessibility to historic buildings falls under the Equality Act 2010, for which a key concept is the making of ‘reasonable adjustments’ to physical features of a building; this acknowledges that a blanket application of technical requirements would be detrimental to some historic buildings, and that equal access may not be achievable in every case. This paper approaches accessibility in historic buildings in England from two angles. The first is a consideration of two separate guidance documents, from Historic England and from the Church of England respectively; each document is outlined, offering points of comparison with guidance in other jurisdictions. One consistent theme in these documents is the positive framing of accessibility as of benefit not only for those with disabilities, but also for all users and potentially for the heritage itself. The second aspect of the paper comprises three case study projects from my own practice, spread across a range of building types, ages, and grades of protection, which together demonstrate by example some of what is currently considered possible in England, and illustrate how practice relates to policy and guidance. The paper ends by briefly reflecting on what light accessibility policy might shed on some broader questions of heritage concern.

PL

W Anglii dostępność budynków zabytkowych podlega Ustawie o równości z 2010 roku, dla której kluczowym pojęciem jest dokonywanie "rozsądnych zmian" w fizycznych cechach budynku; ustawa uznaje, że powszechne stosowanie wymagań technicznych byłoby szkodliwe dla niektórych budynków zabytkowych i że równy dostęp może nie być osiągalny w każdym przypadku. Niniejszy artykuł podchodzi do kwestii dostępności w budynkach zabytkowych w Anglii z dwóch punktów widzenia. Pierwszym z nich jest rozważenie dwóch odrębnych dokumentów zawierających wytyczne, odpowiednio od Historic England i Church of England; każdy z nich jest przedstawiony w zarysie, oferując punkty porównania z wytycznymi w innych jurysdykcjach. Jednym ze spójnych tematów w tych dokumentach jest pozytywne ujęcie dostępności jako korzyści nie tylko dla osób niepełnosprawnych, ale także dla wszystkich użytkowników i potencjalnie dla samego dziedzictwa. Drugi aspekt artykułu obejmuje trzy projekty studium przypadku z mojej własnej praktyki, obejmujące różne typy budynków, wiek i stopnie ochrony, które razem pokazują na przykładach to, co obecnie uważa się za możliwe w Anglii i ilustrują, jak praktyka odnosi się do polityki i wytycznych. Artykuł kończy się krótką refleksją nad tym, jakie światło polityka dostępności może rzucić na pewne szersze kwestie związane z dziedzictwem.

19

Dostosowanie Zamku Królewskiego na Wawelu do potrzeb osób z ograniczeniami ruchu

Jeżowski Rafał

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 14

103--119

PL

Zamek Królewski na Wawelu corocznie jest odwiedzany przez ok. półtora miliona ludzi. Wzgórze wawelskie jest praktycznie dostępne dla osób niepełnosprawnych. Wnętrza zamkowe, udostępnione dla zwiedzających przez dwie klatki schodowe od strony Dziedzińca Arkadowego, nie były dostępna dla poruszających się na wózkach. W trakcie prac prowadzonych w latach 2017–2019 w ramach unijnego projektu pt. „Wawel – dziedzictwo dla przyszłości” w obiekcie zlikwidowano liczne bariery architektoniczne w formie progów, pojedynczych stopni przed wejściami na krużgankach i innych oraz wybudowano dźwig (windę) w miejscu klatki schodowej pochodzącej z czasów Generalnego Gubernatora Hansa Franka. W artykule szczegółowo opisano wykonane roboty budowlane wewnątrz budynku i na krużgankach oraz budowę nowoczesnego dźwigu, specjalnie skonstruowanego na potrzeby Zamku. Podano jego szczegółowe parametry. Dokonano próby oceny przedsięwzięcia przy przyjęciu siedmiu zasad konserwatorskich jako kryteriów do oceny. Treść wzbogacają liczne unikatowe zdjęcia wykonane przed i w trakcie prac oraz współcześnie we wnętrzach szybu, niedostępnego dla oczu użytkowników. Tekst w przystępny sposób przybliża czytelnikowi prace związane z budową dźwigu w obiekcie zabytkowym zgodnie z zasadami konserwatorskimi, może być przydatny przy szkoleniu konserwatorów zabytków jako studium przypadku.

EN

Wawel Royal Castle is visited by about one and a half million people every year. Wawel Hill is virtually accessible to people with disabilities. The castle's interiors, accessible to visitors via two staircases on the side of the Arcade Courtyard, were not accessible to wheelchair users. During the works carried out in 2017-2019 as part of the EU project "Wawel Castle – Heritage for the Future", numerous architectural barriers in the form of thresholds, single steps in front of the entrances on the cloisters and others were eliminated in the building, and an elevator was built in place of the staircase dating back to the time of General Governor Hans Frank. The article describes in detail the construction work carried out inside the building and on the cloisters, as well as the construction of a modern crane, specially constructed for the Castle. Its detailed parameters are given. An attempt was made to evaluate the project using seven conservation principles as criteria for evaluation. The content is enriched by numerous unique photos taken before and during the works and today inside the shaft, inaccessible to the eyes of users. The text brings the reader closer to the work of constructing a crane in a historic building in accordance with conservation principles in an accessible way, and can be useful for training conservationists as a case study.

20

Problematyka ochrony „trudnego” dziedzictwa na przykładzie zespołu zamkowo-pałacowego w Żarach. Perspektywa urbanistyczno-architektoniczna

Polak Emilia, Tulska-Bogacka Adriana, Rumież Agnieszka

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 7

55--74

PL

Przedmiotem przedstawionych w artykule badań jest zespół zamkowo-pałacowy w Żarach wraz z otoczeniem historycznym, urbanistycznym i kulturowym. Praca jest podsumowaniem najważniejszych osiągnięć badawczej pracy magisterskiej, której efektem końcowym jest projekt modernizacji zespołu zabytkowego z elementami rewaloryzacji i adaptacji.

EN

The subject of the research presented in the article is the castle and palace complex in Żary along with its historical, urban and cultural surroundings. The work is a summary of the most important achievements of the research master’s thesis, the end result of which is a modernization project of the historic complex with elements of revalorization and adaptive reuse.