Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Osiedle mieszkaniowe w uzdrowisku na początku XX wieku. Wymogi planistyczne i realizacja na przykładzie osiedla przy ulicy Kasztanowej w Szczawnie-Zdroju

Ludwig Bogna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 62

66--78

PL

Tekst stanowi przyczynek do rozważań nad pojmowaniem regionalizmu opartego na realizacjach przepisów prawa państwowego i lokalnego. Osiedle willowe w Szczawnie-Zdroju przy ulicy Kasztanowej, zrealizowane na wykupionej przez budowniczego Juliusa Schiedecka działce rolniczej w latach 1908–1912, jest jednym z najciekawszych zespołów architektonicznych zachodniej dzielnicy mieszkalnej uzdrowiska. Powstało na podstawie zapisów planu miejscowego, sformułowanego w wyniku wdrożenia prawa państwowego o ochronie wartości krajobrazu z roku 1907. Decyzje przestrzenne z tego okresu oraz formy architektoniczne wzniesionych wówczas secesyjnych budynków na stałe ukształtowały charakter miejscowości.

EN

This text is a contribution to the discussion on understanding regionalism as based on the application of state and local law. The villa estate in Szczawno-Zdrój at Kasztanowa Street, built on a farming plot in the years 1908–1912 by builder Julius Schiedeck, is one of the most interesting architectural complexes in the western housing district of the health resort. It was built following the provisions of a local plan formulated as a result of the passing of state law about landscape value protection in 1907. The planning decisions from this period and the architectural forms of the Secession style buildings that were erected at the time have permanently shaped the character of the town.

2

Assessment of the Health Risk Related to Air Pollution in Selected Polish Health Resorts

Sówka Izabela, Kobus Dominik, Skotak Krzysztof, Zathey Maciej, Merenda Beata, Paciorek Małgorzata

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 10

132--145

EN

The article discusses the tools used for air quality management in the health resorts in Poland including legal instruments, documents and activities at the regional and local level with an example of formal and legal activities, such as the so-called anti-smog resolution to limit the emission of air pollutants from the municipal and housing sectors and thus minimize the risk related to air pollution. The issue of pollution emission resulting from the spatial conditions, including spatial planning, was also indicated. The analysis of the results pertaining to the PM10 measurements from 2017–2018 available for the resorts in Lower Silesia with reference to selected resorts in other regions of Poland and the health risk assessment according to the concentration-response functions for the PM-based on longand short-term relative risk estimates derived from epidemiological studies were conducted. The exposure assessment was based on the available mathematical modelling results for the PM10 and PM2.5 concentration distributions, which was performed using the CALPUFF model for 2017. In the case of average risk indicators, the obtained values indicated that the values (for all the stays and areas of all zones (total A, B and C) peaked for the Cieplice Śląskie-Zdrój health resort (over 1.1% per annum) and were lowest for Czerniawa and Świeradów-Zdrój (about 0.7%). The highest relative risk indicators in 2017 were observed for cardiovascular diseases for the first two stays in January / February (for the Cieplice Śląskie-Zdrój health resort – over 5%) and for both December stays (over 2.5%). In other health resorts, the risk indicators were significantly lower. The lowest health risk indicators were observed in July, regardless of the location of the health resort and the analysed health effect (rarely exceeding 0.3%). The scale of risk in this case was much higher compared to the short-term risk.

3

Order optimization of health resorts treatment using Palmer's algorithm as one of the key activities describing the business model

Szromek A. R.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 119

301--311

EN

The aim of the article is to present one of the optimization methods of logistics processes, as solutions to improve operational efficiency in business models of spa enterprises. The author uses the Palmer's algorithm, using it to optimize the schedule of performing treatments in health resorts. The final result of the publication is the proposal to use the Palmer's algorithm with the author's amendment. The solution was supported by an example of using its for health resort treatments.

4

Koncepcja wykorzystania lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii jako możliwość ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój – założenia do projektu

Szulc A., Tomaszewska B.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2018

|

R. 57, nr 2

185--195

PL

Uzdrowiska odgrywają istotną rolę w lecznictwie opartym na naturalnych zasobach środowiska. Jednakże w uzdrowiskach coraz częściej obserwowane jest zjawisko niskiej emisji. Wyniki pochodzące ze stacji pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdzają zły stan jakości powietrza w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie założeń projektu pt. Badania możliwości ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój poprzez wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii. W projekcie realizacja badań ukierunkowana jest na rozpoznanie i wskazanie potencjału lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii dla ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Docelowo wyniki prac badawczych będą stanowiły ważne narzędzie umożliwiające społeczności lokalnej zapoznanie z faktycznymi możliwościami wykorzystania alternatywnych, proekologicznych rozwiązań technicznych. Wyniki projektu będą miały istotne znaczenie środowiskowe, społeczne i gospodarcze.

EN

The health resorts plays an important role in health care based on natural resources of the environment. However, in health resort the phenomenon of low emission is increasingly common. The results from the Chief Inspectorate for Environmental Protection monitoring station confirmed the poor air quality in the Rabka-Zdrój health resort. The significant scientific purpose of the project is the implementation of the studies aimed at the identyfication and indication of local renewable energy sources potential to reduce low emission in the Rabka-Zdrój health resort. The ultimate results of the works will be an important tool enabling the local community to acquaint themselves with the actual possibilities of using alternative, pro-ecological technical solutions. The results of the project will have significant environmental, social and economic effects. Comprehensiveness and a multidisciplinary approach to the entire issue will complement the consideration of the possibility of introducing selected solutions and directions of activities in the area of the health resort and in other areas where the problem of low emission is still valid.

5

Contemporary transformation of traditional Polish health resorts against the background of changes observed in balneological centers around the world

Węcławowicz-Bilska E., Vaščak M.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 11

71--85

EN

The dynamic development of health resorts is cause for the comparison of the tendencies in the changes observed in terms of the development and arrangement of the space in therapeutic complexes and their adjacent localities. Studies demonstrated differences both in the programme of these complexes, as well as in their formal solutions.There are the result of civilizational differences, conditions of the natural environment or of the state of affluence of citizens. there can constitute an inspiration for the development of Polish layouts of spa, In conditions of competitive development, the increase in the wealth of society and the care for health and good physical fitness, the fully justified are improvment of standards quality of public spaces and increasing the amount of green areas.

PL

Dynamiczny rozwój uzdrowisk jest przyczyną porównania tendencji zmian obserwowanych pod względem rozwoju i aranżacji przestrzeni w kompleksach terapeutycznych i przyległych miejscowościach. Badania wykazały różnice zarówno w programie tych kompleksów, jak i w ich formalnych rozwiązaniach. Są one wynikiem różnic cywilizacyjnych, warunków środowiska naturalnego lub stanu zamożności obywateli. Może to stanowić inspirację dla rozwoju polskich układów uzdrowiskowych. W warunkach konkurencyjnego rozwoju, wzrostu zamożności społeczeństwa oraz dbałości o zdrowie i dobrą kondycję fizyczną w pełni uzasadnione są poprawa standardów jakości przestrzeni publicznych i zwiększenie ilość terenów zielonych.

6

Uzdrowiska – „wyspami ciszy” w krajobrazie Polski?

Bernat S.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

nr 33

79--93

PL

Celem badań, których wyniki przedstawiono w poniższym artykule była identyfikacja zagrożeń hałasem w polskich uzdrowiskach, rozpoznanie potencjału występujących tam krajobrazów dźwiękowych oraz wskazanie możliwości ochrony jakości dźwiękowych krajobrazu uzdrowisk w Polsce. Na podstawie analizy prasy i źródeł internetowych, raportów ochrony środowiska i operatów uzdrowiskowych oraz badań sondażowych podjęto próbę odpowiedzi na pytanie „Czy uzdrowiska w Polsce można określić jako wyspy ciszy?”. W świetle przeprowadzonych studiów nieliczne uzdrowiska w Polsce można określić jako wyspy ciszy w krajobrazie. Wykorzystując swój potencjał uzdrowiska mają szansę na realizację innowacyjnych produktów turystycznych, które mogą przyczynić się do ich rozwoju gospodarczego i społecznego. Wśród nich mogą być takie, które akcentować będą wyjątkową jakość dźwiękową krajobrazu. Konieczna jest jednak dbałość o tę jakość, choćby w ramach działań rewitalizacyjnych.

EN

The paper presents results of the research that aimed at identifying noise threats in the Polish health-resorts, recognizing potential of their soundscapes and indicating possibilities to protect the quality of the soundscapes in the health-resorts. The author tries to answer the question: “Are the Polish health-resorts islands of silence?” For his analyses, he uses the press, Internet sources as well as reports on environmental protection, spa reports and special surveys. Taking into consideration the studies conducted by the author, it can be stated that not all health-resorts in Poland deserve the title “islands of silence”. Using their potential, the Polish resorts have opportunities to realize innovative tourist products that can contribute to their socio-economic development. Among the products, there may be the such ones which emphasize exceptional quality of soundscapes. Yet, it is essential to take proper care of this quality, for instance as part of revitalization projects.

7

School tourism in health resorts, exemplified by school trips organized for children and teenagers from Krakow

Stach E.

Geotourism / Geoturystyka

|

2016

|

nr 1-2

57--61

EN

The process of organizing school trips should include such didactic elements as teaching, education, integration and recreation, as well as take into account the principles of a healthy lifestyle associated with the renewal and regeneration of psychophysical strength. Teachers organizing such excursions should, already in the process of planning, be guided by the values, potential benefits and attractiveness of the travel destinations. Health resorts, where the local climate creates optimum conditions for relaxation, constitute important travel destinations of trips organized for children and teenagers. The purpose of this article is to present towns and villages that are classified as health resorts as a reception space, which due to the qualities of their natural and cultural environment can influence the tourist activity of primary and middle school students. School tourism in the selected health resorts has been characterized in this paper for the purpose of conducting research.

PL

Podczas organizacji wycieczek szkolnych powinno uwzględniać się takie elementy dydaktyczno-wychowawcze jak nauczanie, wychowanie, integracja czy rekreacja, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad zdrowego stylu życia związanego z odnową i regeneracją sił psychofizycznych. Nauczyciele, pełniąc rolę organizatorów wycieczek, już w trakcie planowania wyjazdów powinni kierować się walorami środowiska miejsca pobytu i jego potencjalnymi korzyściami. Ważnymi kierunkami wśród wyjazdów dzieci i młodzieży szkolnej są miejscowości uzdrowiskowe, których lokalny klimat stwarza optymalne warunki do wypoczynku. Celem artykułu jest zaprezentowanie miejscowości mających status uzdrowiska jako przestrzeni recepcyjnej, której wysokie walory środowiska przyrodniczo-kulturowego mogą wpływać na aktywność turystyczną uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Na potrzeby badań scharakteryzowano szkolny ruch turystyczny w wybranych uzdrowiskach.

8

Architektura uzdrowiskowa Krynicy Zdrój

Filas-Zając P

Budownictwo i Architektura

|

2015

|

Vol. 14, nr 1

33--42

PL

Badania nad kształtem przestrzennym zdrojowisk leżą w polu zainteresowań zarówno architektów, urbanistów jak i geografów, w pracach badawczych obserwuje się powiązanie roli uzdrowisk z procesem rozwoju gospodarczego regionu i miejscowości, głównie w dziedzinie turystyki. Powszechnie uważa się że uzdrowiska są założeniami, w których realizowane są różne potrzeby zdrowotne człowieka, takie jak: zapewnienie warunków przywrócenia kondycji fizycznej i psychicznej po wypadkach i leczeniu szpitalnym, podtrzymanie aktualnego stanu zdrowia w chorobach przewlekłych, profilaktyka badań podnosząca odporność, zapobieganie chorobom cywilizacyjnym i łagodzeniu skutków. Uzdrowiska mają również na celu propagowanie i szerzenie edukacji pozazdrowotnej. Uzdrowiska są założeniami urbanistycznymi, których kształt przestrzenny wynika z jego funkcji i jest efektem wielowiekowych formowań tych układów, przy czym sytuowane są w miejscach występowania naturalnych czynników leczniczych takich jak: naturalne surowce (wody mineralne, peleoidy lecznicze: abiolity- sapropele, gytie, osady morskie, osady źródlane, glinki i biolity – torfy i muły borowinowe) i w miejscu występowania takich czynników środowiskowych jak: środowisko przyrodnicze, klimat, lesistość terenu, morze, krajobraz, środowisko kulturowe regionu i miejscowości uzdrowiskowej, układ przestrzenny i formy architektoniczne. Oprócz zasadniczej funkcji jaką pełnią są to na ogół bardzo ciekawe założenia architektoniczno-urbanistyczne, które zostały omówione na przykładzie miejscowości Krynica Zdrój.

EN

Research on the spatial shape of spas lies in the field of interest of architects, urban planners and geographers. The research shows a link between the role of spas and the process of economic development of the region and the town, mainly in the field of tourism. Spa town is based on the assumption that various human health needs are supported there. For example spa provides conditions to restore physical and mental health after accidents and hospital treatment, it maintains the present state of health in chronic diseases, provides prophylactic examinations to enhance immunity and should prevent diseases of civilization or mitigate the effects of such diseases. Spas also aim at promoting and spreading education not only related to health. The spatial shape of a spa derives from its function and is the result of a centuries long forming of these systems. They are located in places, which are richly supplied with natural healing factors such as: natural resources, and environmental factors such as: the natural environment, climate, forestation, sea, landscape, cultural environment of the region and the spa town, spatial layout and architectural forms. In addition to the essential function they perform, they are also very interesting architectural and urban designs, which have been discussed through the example of Krynica Zdroj town.

9

Therapeutic waters as geotourism values of the Polish Baltic sea coast

Krawiec A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2012

|

nr 1-2

3--12

EN

The oldest spa towns in the Polish Lowland have developed on the basis of brines from which salt used to be refined. This article presents conditions for the occurrence of medicinal (therapeutic) waters on the Polish Baltic Sea coast. It discusses the development of naturopathy in the area and presents brine water intakes and their utilisation. Moreover, the main tourist attractions of the spa towns and chances for the development of health tourism in the area are enumerated.

PL

Najstarsze uzdrowiska na Niżu Polskim powstały w miejscach, gdzie występują solanki, z których warzono sól. W artykule przedstawiono warunki występowania wód leczniczych na polskim wybrzeżu Bałtyku. Omówiono rozwój przyrodolecznictwa na tym obszarze, scharakteryzowano ujęcia wód solankowych i wykorzystanie zasobów tych wód. Zaprezentowano główne walory turystyczne uzdrowisk oraz przedstawiono możliwość rozwoju na tym obszarze turystyki uzdrowiskowej.

10

Mineral and thermal waters of Poland

Ciężkowski W., Chowaniec J., Górecki W., Krawiec A., Rajchel L., Zuber A.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 9/1

762-773

EN

Definitions, history, resources, origin, and use of mineral and thermal waters in Poland are discussed. Mineral and some thermal waters have been used on the present territory of Poland for therapeutic purposes probably since the Roman times and according to documents since medieval ages. Nowadays, different types of mineral and thermal waters are exploited in a number of Spas for therapeutic purposes, whereas in some other areas thermal waters are exploited for recreation and heating purposes. Their occurrences, origin, chemical types, legal aspects of exploitation, potential vulnerability and bottling are presented.

11

Occurrence of Fungal Aerosol in Overground and Underground Health Resorts

Grzyb J., Frączek T.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 1

73-80

EN

For many years sanatorium therapeutics has been very popular in Poland as well as abroad. Detailed pulmonological research showed the appropriateness of such treatment in respiratory diseases. According to this, specific environmental conditions, which occur in the underground subterraneotherapy chambers and rooms of overground sanatoriums become more and more important. The main aim of the research was to define and divide the particles of biological aerosol into fractions (depending on their aerodynamical diameters) into: over 7.0 um, 7.0-4.7 um, 4.7-3.3 um, 3.3-2.1 um, 2.1-1.1 um and 1.1-0.65 um which occur in the underground subterraneotherapy chambers in Salt Mine in Bochnia and in overground sanatorium chambers in "Health Resort Szczawnica". The microbiological analyses of the air were carried out during the winter and spring of 2008, in 2 underground sanatorium chambers in Bochnia and in sanatorium chambers in Szczawnica. The measurements were carried out by means of the six-step Graseby-Anderson impactor from the human's respiratory zone (oral and nasal cavity position) in the statc of so called "original sterility" which is before introducing sick people and the personnel into the chambers and during the period of visitors stay. As a result of the analyses, significant differences between the amount of fungal aerosol in different places of chambers were showed. It has been ascertained that the biological aerosol occurred in subterraneotherapy chambers in defmitely higher concentrations during the treatment actwity than during the period of the break between the turns. The highest concentrations of fungi in Salt Mine in Bochnia ascertain in Koldras Chamber and gymnasium in Wazyn Chamber; in Szczawnica the highest concentration was in the pump room.

PL

Lecznictwo sanatoryjne zarówno w Polsce, jak i za granicą jest bardzo rozpowszechnione. Jak wynika z wielu badań szczególnie w schorzeniach dróg oddechowych takie leczenie przynosi bardzo dobre efekty. Na te efekty w znaczący sposób wpływa specyficzny mikroklimat panujący zarówno w podziemnych komorach subterraneoterapii, jak i w pomieszczeniach sanatoriów naziemnych. Zasadniczym celem wykonywanych badań było oznaczenie i rozdział cząstek aerozolu biologicznego na frakcje (w zależności od ich średnic aerodynamicznych: powyżej 7,0 um; 7,0-4,7 um; 4,7-3,3 um, 3,3-2,1 um; 2,1-1,1 um i 1,1-0,65 um) występującego w komorach leczniczych w Kopalni Soli w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych Przedsiębiorstwa "Uzdrowisko Szczawnica". Badania mikrobiologiczne powietrza zostały przeprowadzone w okresie zimy i wiosny 2008 r. w dwóch podziemnych komorach sanatoryjnych w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych w Szczawnicy. Pomiary zostały wykonane za pomocą sześciostopniowego aeroskopu Graseby-Andersena ze strefy oddechowej (tj. na wysokości jamy ustnej i nosowej) człowieka w stanie tzw. "pierwotnej jałowości", tj. przed wprowadzeniem chorych i personelu do pomieszczeń sanatoryjnych oraz w czasie przebywania tam kuracjuszy. W wyniku przeprowadzonych analiz ilościowych stwierdzono znaczne zróżnicowanie aerozolu grzybowego na różnych stanowiskach pomiarowych. W czasie turnusów sanatoryjnych liczebności grzybów były znacząco większe w stosunku do tych, które występowały podczas nieobecności kuracjuszy - zarówno w sanatorium nadziemnym, jak i podziemnym. Największe stężenia grzybów w Kopalni Soli w Bochni zanotowano w Komorze Kołdrasa oraz na boisku sportowym w Komorze Ważyn; z kolei w sanatorium w Szczawnicy największe stężenia bioaerozolu grzybowego stwierdzono w pijalni wód mineralnych.

12

Przestrzeń publiczna w miastach o dominującej funkcji usług specjalistycznych

Węcławowicz-Bilska E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 3-A

269-280

PL

Przestrzeń publiczna w obszarach o dominującej funkcji usług publicznych wymaga troskliwego zaprojektowania i zagospodarowania z uwzględnieniem rożnych typowych dla danej miejscowości sytuacji. Wynika to z faktu, że stan tej przestrzeni w wypadku dominującej funkcji świadczy o standardzie i atrakcyjności przestrzennej całej miejscowości. W artykule porównano przestrzenie publiczne w kilku miejscowościach o dominującej funkcji pielgrzymkowej, turystyczno-sportowej oraz uzdrowiskowej. Zestawiono wybrane przykłady z obszaru Polski oraz rozwiązania z innych krajów europejskich. We wnioskach zawarto najważniejsze różnice pomiędzy poszczególnymi rozwiązaniami.

EN

A public space in areas with the dominating function of public services requires careful design and development taking various situations typical of a given locality into consideration. It results from the fact that the state of this space - in the case of a dominating function - proves the standard and spatial attractiveness of an entire area. This article compares public spaces in several places with a dominating pilgrimage, tourist and spa function. It confronts selected examples from Poland and solutions from other European countries. Conclusions include the most important differences between individual solutions.

13

Rola planowania przestrzennego w ochronie dziedzictwa architektury modernistycznej uzdrowisk Małopolski

Gała-Walczowska M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2009

|

R. 106, z. 2-A

131-135

PL

Patrząc na los wielu znakomitych międzywojennych i powojennych przykładów architektury modernistycznej uzdrowisk Małopolski, należy stwierdzić, że bez pomocy urbanistów nie uda się ocalić dziedzictwa modernizmu będącego kolejnym ogniwem dziedzictwa kulturowego regionu. Podstawowym, a zarazem skutecznym narzędziem przeciwdziałania niszczeniu dziedzictwa architektury i urbanistyki wydają się odpowiednio skonstruowane zapisy prawa miejscowego.

EN

The fate of numerous superb interwar and postwar examples of modern architecture within the Lesser Poland's health resorts proves that without town planners. help it is going to be impossible to preserve the treasures which contribute to the cultural heritage of the region. Properly designed local legislation seems to be the basic and the most efficient tool for preventing the devastation of architectural heritage and supporting town-planning in general.

14

Nowa architektura w historycznych centrach miejscowości uzdrowiskowych na huculszczyźnie - Jaremcze, Tatarów, Worochta

Czubiński J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 6-A

33-38

PL

Na terenie Huculszczyzny występują wszystkie tendencje architektoniczne typowe dla zabudowy uzdrowiskowej Karpat końca XIX wieku i pierwszej połowy XX stulecia. Dominującą stylistyką był zawsze regionalizm oparty na tradycyjnych formach miejscowych. W dniu dzisiejszym widoczny jest brak zrozumienia istotnych elementów przestrzeni kulturowej regionu zapewniających poczucie ciągłości tożsamości oraz identyfikacji z miejscem. Brak tych elementów, spotęgowany czynnikami ekonomicznymi, powoduje narastającą degradację krajobrazu architektonicznego centrów Jaremcza, Tatarowa oraz Worochty.

EN

Hutsul Region is a place where all of architectural stylistic tendencies, from the end of 19th and first half of 20th century, typical for health resort buildings of Carpathian Mountains appeared. Regional tendencies dominated until 90th of 20 c. There is no understanding of identity and lack of integrity in architecture nowadays. It caused a deterioration of the cultural environment of Jaremcze, Tatarów and Worochta towns.

15

Wzrost atrakcyjności Krakowa w wyniku rozwoju funkcji lecznictwa uzdrowiskowego w mieście i j ego obszarze metropolitalnym

Węcławowicz-Bilska E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2006

|

R. 103, z. 14-A

143-158

PL

Funkcjonujące w wielu dużych miastach europejskich założenia uzdrowiskowe są istotnym elementem ich konkurencyjnego rozwoju. Występujące w Obszarze Metropolitalnym Krakowa zasoby unikatowych mineralnych surowców leczniczych mogą stanowić podstawę takiego rozwoju również dla tego miasta. Różne usytuowanie ich w strukturze aglomeracji daje możliwości rozwoju istniejących ośrodków oraz kreowania kilku nowych o zróżnicowanym profilu leczniczo-rekreacyjnym i sportowym.

EN

Health resorts, which have been established in many large cities, play an important role in their competitive development. In Cracow Metropolitan Area, there are plenty of unique mineral therapeutic resources which contribute to the city's growth process. Their differential location in Cracow agglomeration's structure enables the possibility of development for both present health resorts and creation of new ones with versatile therapeutic-recreational and sports profile as well.

16

Potrzeby i ograniczenia w realizacji projektów związanych z rozwojem funkcji lecznictwa uzdrowiskowego finansowanych z funduszy unijnych

Węcławowicz-Bilska E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2006

|

R. 103, z. 12-A

213-228

PL

Liczne uzdrowiska i miejscowości, które mają zasoby naturalnych surowców leczniczych, położone w południowej części Polski, mogą stanowić istotny element rozwoju tych regionów. Możliwości ich konkurencyjnego rozwoju wymagają szczegółowego rozpoznania potrzeb w zakresie modernizacji i rozwoju przestrzeni leczniczej w poszczególnych uzdrowiskach. Najwięcej inwestycji zrealizowanych i planowanych do realizacji w uzdrowiskach polskich w ostatnich latach przy udziale środków unijnych w głównej mierze dotyczyło i dotyczy obiektów oraz urządzeń infrastruktury technicznej. Wśród priorytetowych zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji w latach 2004-2013 przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w wybranych dużych uzdrowiskach karpackich jest niewiele obiektów i urządzeń związanych z lecznictwem uzdrowiskowym. Dodatkowo ograniczenia w korzystaniu z funduszy europejskich w modernizacji oraz rozwoju uzdrowisk są zależne od wielu czynników, które szczegółowo omówiono i przedstawiono w artykule. Zaprezentowane przykłady możliwości rozwoju innych uzdrowisk europejskich przy wykorzystaniu funduszy unijnych dotyczą projektów realizowanych w ostatnich latach zarówno w starych krajach Unii, jak i niedawno do niej przyjętych. Uzyskane w tych projektach skutki przestrzenne mogą służyć za wskazówki przy konstruowaniu wniosków o dofinansowanie inwestycji w polskich uzdrowiskach.

EN

Numerous health resorts and places in southern Poland with natural therapeutic resources may play a significant role in development of the regions. Their competitive development requires detailed diagnosis concerning modernisation and development of the space with therapeutic values in each resort. Most investments realised and in course of realisation with the use of EU funds in Polish health resorts concern mainly facilities and technical infrastructure devices. Among the priority in-vestment tasks to be realised in 2004-2013 with the use of EU funds in the chosen big health resorts of Karpaty region there are only few facilities and devices of spa medical services. Moreover, there are many factors, described in the article, on which the restrictions in the use of EU funds depend. The presented examples of other possibilities of European health resorts development with EU funds concern the projects recently realised in old as well as in new members of EU. The spatial results may indicate how applications for subsidies for Polish health resorts investments should be prepared.

17

Strategie rozwoju gmin uzdrowiskowych w województwie małopolskim a główne priorytety zagospodarowania przestrzennego i rozwoju

Węcławowicz-Bilska E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2005

|

R. 102, z. 15-A

135--145

PL

W porównaniu z pozostałymi województwami, w województwie małopolskim znajduje się największa liczba uzdrowisk statutowych i miejscowości, w których realizowane jest lecznictwo uzdrowiskowe. W większości przypadków uzdrowiska te znajdują się na terenach prawnie chronionych z uwagi na istniejące zasoby środowiska przyrodniczego. Stąd możliwości realizowania innych działalności w tych miejscowościach są dodatkowo ograniczone. Obecnie stan zagospodarowania i urządzenia przestrzeni w większości uzdrowisk województwa małopolskiego nie pozwala na bardziej konkurencyjny, w stosunku do uzdrowisk słowackich, rozwój funkcji lecznictwa balneologicznego. Zawarte w dokumentach planistycznych zapisy o konieczności zwiększenia usług wypoczynkowo-turystycznych zaowocowały, w strategii opracowanej dla grupy uzdrowisk popradzkich przez Państwową Agencję Rozwoju Turystyki, licznymi propozycjami rozwoju tej funkcji, również dla ruchu masowego.Realizacje tych pomysłów przewidziano przede wszystkim w istniejącej przestrzeni leczniczej. Aplikacje o realizacje tych projektów z funduszy unijnych będą sprzyjały dalszemu przekształcaniu uzdrowisk w miejscowości wypoczynkowe i utrudnią prawidłową funkcję procesów leczniczych. Tak więc w tym przypadku fundusze unijne mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju funkcji lecznictwa uzdrowiskowego w miejscowościach doliny Popradu.

EN

The biggest number of statutory health-resorts and cities of spa health care is located in małopolskie voivodship. In most cases those spas are situated in areas legally protected due to environmental resources. Therefore possibilities of other activities realization are additionally limited in these cities. At present the state of spatial development and arrangement in most health-resorts of małopolskie voivodship doesn't allow more competitive, comparing to Slovak health-resorts, development of the balneologic treatment. The regulations concerning the necessity of increase in holiday-touristic services, included in the planning documents, resulted in numerous propositions - expressed in the strategy prepared for the group of Poprad health-resorts by National Agency of Tourism Development - of this function's development, also for mass movement. These ideas are expected to be realized, above all, in the existing health care space.Applications for realization of these projects using EU funds will be favourable for further transformation of the health-resorts into holiday resorts and will hinder proper realization of health care processes. In this case EU funds may endanger proper development of spa health care function in the cities of the Poprad valley.