Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Identification of inconveniences at transport operators’ workplaces

Bęczkowska Sylwia, Grabarek Iwona, Kozłowski Maciej

Transport Problems

|

2023

|

T. 18, z. 4

87--98

EN

This article presents the results of a pilot survey of 300 transport operators, such as drivers, train drivers, and rescue workers. The surveys were conducted online using a Google form based on the Computer-Assisted Web Interview (CAWI) method. The following research objectives were set: to identify and compare the most relevant factors affecting the health and wellbeing of transport vehicle operators and to identify the key risks associated with their work. The findings were presented using descriptive statistics and correlation and principal component analyses. Descriptive characteristics indicated which quantitative characteristics were associated with exposure and discomfort. On the other hand, the results of correlation analyses showed, among other things, that “level of rest” as a function of “fatigue” showed a decreasing relationship and that “pain in arms, legs, lower back or neck” depended on “work position,” “use of excessive force,” and “work severity.” The results of the principal component analysis confirmed that the data cluster under the form of factors and that there are factors whose information values are insignificant. A similar conclusion applies to the input data (i.e., the answers to the test questions). The analysis showed that only the answers to 15 of 50 questions exceeded the threshold of 2% of the information entered in the test. This could lead to the conclusion that if the test could be repeated in the future, the correct result might be obtained with slightly fewer test questions.

2

Hałas jako szkodliwy czynnik w budownictwie

Ibadov Nabi, Krzemiński Michał

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 11-12

83--87

PL

Artykuł porusza kwestię hałasu, który towarzyszy pracom budowlanym. Przedstawione zostały regulacje prawne, które określają dopuszczalne poziomy hałasu i sposoby jego mierzenia. Autorzy podkreślają, że hałas w miejscach prac budowlanych może być szczególnie uciążliwy, z powodu charakteru wykonywanych prac i stosowania ciężkiego sprzętu. W artykule opisano również negatywne skutki hałasu dla zdrowia, takie jak uszkodzenia słuchu, nadmierny stres i problemy z koncentracją. W związku z tym autorzy przedstawiają sposoby zabezpieczania przed hałasem, które można zastosować w trakcie prac budowlanych. Wśród tych sposobów są między innymi środki indywidualne, takie jak słuchawki czy nauszniki, oraz środki zbiorowe, takie jak ekrany akustyczne i ścianki dźwiękochłonne.

EN

The article discusses the issue of noise that accompanies construction work. Legal regulations are presented that determine permissible noise levels and methods of measurement. The author’s emphasizes that noise in construction workplaces can be particularly burdensome due to the nature of the work and the use of heavy equipment. The article also describes the negative effects of noise on health, such as hearing damage, excessive stress, and concentration problems. Therefore, the author’s presents ways to protect against noise that can be applied during construction work. Among these methods are individual measures, such as headphones or earplugs, and collective measures, such as acoustic screens and sound-absorbing walls.

3

Występowanie i zawartość izomerów trans kwasów tłuszczowych w produktach spożywczych

Makała Halina

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 1

19--23

PL

Obecność izomerów trans kwasów tłuszczowych (TFA) w żywności i ich wpływ na zdrowie są przedmiotem wielu badań i dyskusji w środowisku naukowym. Naturalne izomery TFA występują w mięsie i mleku przeżuwaczy (1-11% wszystkich kwasów tłuszczowych) oraz w ich tłustych przetworach. Przemysłowych izomerów TFA dostarczają głównie tłuszcze częściowo uwodornione lub tłuszcze długotrwale ogrzewane w temperaturach >200°C, a ich największą zawartością charakteryzują się wyroby cukiernicze, margaryny twarde i słone przekąski (nawet >40% całej puli KT). Średnie spożycie izomerów TFA (głównie przemysłowych) w Europie wynosi 1,2-6,7 g dziennie, zaś w Polsce 2,8-6,9 g dziennie. Ze względu na ich negatywny wpływ na zdrowie, eksperci zalecają, żeby ilość izomerów TFA w diecie nie przekraczała 2 g dziennie (1% dobowego zapotrzebowania energii). W Unii Europejskiej wprowadzono limit zawartości przemysłowych izomerów TFA w produktach spożywczych – do 2 g na 100 g tłuszczu. Podejmowane są również liczne inicjatywy społeczne mające na celu zwiększenie świadomości konsumentów poprzez edukację żywieniową.

EN

The presence of trans fatty acids (TFA) isomers in food and their effect on health are the subject of many research and discussions in the scientific community. Natural TFA isomers are present in the meat and milk of ruminants (1-11% of all fatty acids) and in their fatty products. Industrial TFA isomers are mainly supplied by partially hydrogenated fats or fats long-term heated at temperatures >200°C, and their highest content is found in confectionery products, hard margarines and salty snacks (even> 40% of the total KT pool). The average consumption of TFA isomers (mainly industrial) in Europe is 1.2-6.7 g daily, while in Poland it is 2.8-6.9 g daily. Due to their negative impact on health, experts recommend that the amount of TFA isomers in the diet should not exceed 2 g per day (1% of the daily energy requirement). In the European Union a limit on the content of industrial TFA isomers in food products – up to 2 g per 100 g of fat – was contributed. There are also the numerous social initiatives aimed at increasing the awareness of the consumers through nutritional education.

4

Wpływ oleju kreozotowego na aktywność oddechową osadu czynnego

Głodniok Marcin, Deska Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 6

919--922

PL

Ze względu na powszechne wykorzystanie oleju kreozotowego do impregnacji drewna konieczna jest weryfikacja jego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko. Podczas składowania lub procesów neutralizacji odpadów impregnowanych olejem kreozotowym mogą powstać odcieki, które wprowadzone w niekontrolowany sposób do środowiska mogą spowodować znaczne negatywne skutki w ekosystemach gruntowo-wodnych. W pracy przeprowadzono pomiary toksyczności kreozotu w stosunku do mikroorganizmów środowiska wodnego. Oceniono wpływ oleju kreozotowego znajdującego się w odciekach poprocesowych z badań nad technologią utylizacji odpadów nasączonych olejem kreozotowym na aktywność oddechową osadu czynnego. Jednym z głównych celów badawczych było wyznaczenie granicznej dawki toksyczności tego oleju dla mikroorganizmów osadu czynnego.

EN

Respiration activity of a mixt. contg. 20 mL of active sludge from biol. sewage treatment plant and creosote oil (up to 0.3 mg) was detd. by using an O probe. The creosote oil concn. 1.45 mg/L (328 toxicity units) resulted in a 50% inhibition of the respiratory activity of the activated sludge.

5

Zawartość lotnych związków organicznych w powietrzu na terenie jednostki ratowniczo-gaśniczej. Ocena potencjalnych źródeł ich pochodzenia oraz negatywnego wpływu na zdrowie strażaka

Łukawski Aleksander Szymon

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2019

|

Nr 70 (tom 2)

21--44

PL

W artykule przebadano ilość lotnych związków organicznych (LZO) występujących w dwóch wybranych punktach na terenie wybranej jednostki ratowniczo-gaśniczej (JRG). Analizowano powietrze z garażu oraz kabiny samochodu gaśniczego za pomocą tubek dyfuzyjnych zawierających sorbent Tenax-TA®. Przy wykorzystaniu techniki chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas, oznaczono związki pochłonięte z powietrza. Oznaczono wysokie stężenia toluenu, m/p-ksylenów i benzenu. Wykorzystując otrzymane dane pomiarowe oraz dane o profilach i stężeniach LZO zaczerpnięte z literatury, przeanalizowano potencjalne źródła LZO oznaczonych w powietrzu wybranej JRG. Wykazano, że źródłami LZO w powietrzu były m.in. spaliny silników mechanicznych i pożary. W oparciu o dostępne dane opisano również potencjalny negatywny wpływ lotnych związków organicznych na zdrowie strażaków przebywających w jednostce ratowniczo-gaśniczej. Na podstawie porównania z publikacjami oceniono, że powietrze z terenu JRG, oddziałując chronicznie, może stanowić zagrożenie dla zdrowia strażaków.

EN

Concentrations of volatile organic compounds in ambient air of Firefighting and Rescue Unit were identified in this article. The sampling was done in the garage area and the cabin of the first response fire engine. Air sampling was performed with the diffusion tubes containing the Tenax-TA® sorbent. Analysis was done using gas the chromatography-mass spectrometry method. In result, there were found the significant concentrations of toluene, m/p-xylenes and benzene. The potential VOCs emission sources were identified due to comparison with literature. The comparison proved that the main sources of the VOCs emission were engine exhausts and fires. The potential negative health effects of the VOCs exposure for firefighters were also described. The concentrations of the VOCs found in ambient air were recognized as harmful to firefighters’ health.

6

Measurement of 238U, 232Th and 222Rn concentrations in different table oils samples. Determination of committed effective doses received by consumers following the ingestion of table oil

Touti Rodouan

Polish Journal of Medical Physics and Engineering

|

2019

|

Vol. 25, Iss. 4

201--209

EN

The main objective of our work is to measure 238U, 232Th, 222Rn and 220Rn in different table oil samples using a method based on the use of two types of solid nuclear track detectors: CR- 39 and LR-115 II in order to determine the doses of radiation received by the individuals following ingestion of the samples of table oil studied. Indeed, we have developed an original method based on the determination of the detection efficiencies of CR-39 and LR-115 II solid nuclear track detectors for alpha particles emitted from the uranium 238 and thorium 232 series to evaluate 238U, 23Th, 222Rn and 220Rn concentrations in different table oil samples. We were able to determine doses of radiation due to 238U, 232Th and 222Rn received by individuals of the Moroccan, French, Italy, Spain and Tunisia populations following the ingestion of table oil. The effective doses committed due to 238U, 232Th and 222Rn following the ingestion of the table oil by the consumers were determined. The maximum total committed effective dose was found equal to (10±0.7) µSv·y−1 of the Moroccan population, (11.6±0.7) µSv·y−1 of the French population, (10.3±0.7) µSv.y−1 of the Italian population, (10.4±0.5) µSv·y−1 of the Spanish population and (10.5±0.7) µSv·y−1 of the Tunisian population is much lower than the average dose given by the United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation [1] for ingestion (0.2 to 0.8 mSv·y−1). The results obtained using our method are in very good agreement with those obtained using the model of the International Commission on Radiological Protection.

7

Exposure to Aerosols Particles on an Urban Road

Piotrowicz Adam, Polednik Bernard

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 5

27--34

EN

Traffic-related emissions, apart from emissions from fuel combustion for heating purposes, significantly deteriorate air quality in cities. The above mainly concerns areas located close to busy traffic routes. According to epidemiological studies, traffic-related emissions have an adverse health effect. This specifically affects commuters (drivers and car passengers) as well as pedestrians. The aim of this study was to determine the variations of particle number and mass concentrations along a busy road in Lublin, Poland and their impact on the particle exposure for commuters and pedestrians. On-route and fixed-site measurements were performed in the summer (June) with a focus on peak and off-peak traffic hours and road sections with low and high traffic intensity. During peak hours, the average number concentration of ultrafine particles (PN0.1) in the road section near 4-way traffic intersections (TIs) was about 2 times higher than during off-peak hours. The average mass concentration of fine particles (PM2.5) was also approximately twice as high than in off-peak hours. Similar relations were found for other measured aerosol particles as well as with respect to particle exposure. The obtained results indicate the need for further extended research on traffic-related emissions and exposure and the ways of limiting them.

8

Zagrożenie środowiskowe powodowane przez włókna szklane

Górny R. L., Gołofit-Szymczak M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

336--350

EN

Due to their prevalence, the hazards posed by glass fibers are an important health problem. In this article, in a synthetic way, the types of glass fibers are characterized as well as the most important physical properties and applications are described. This paper analyzed the scale of the threat that glass fibers posed in occupational and non-occupational environments, including forms of their occurrence and ways to control the size of exposure. The adverse health effects caused by glass fiber exposures, including the results of in vivo, in vitro and epidemiological studies in human populations are also discussed. Finally, the modern material solutions applied to eliminate the hazards posed by glass fibers are presented as well.

9

Postural assessment in pen-and-paper-based observational methods and their associated health effects: a review

Sukadarin E. H., Deros B. M., Ghani J. A., Nawi N. S. M., Ismail A. R.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2016

|

Vol. 22, No. 3

389--398

EN

Introduction. This review describes standardized ergonomics assessment based on pen-and-paper observational methods for assessing ergonomics risk factors. Objective. The three main objectives are to analyze published pen-and-paper observational methods, to extract and understand the risk levels of each method and to identify their associated health effects. Methodology. The authors searched scientific databases and the Internet for materials from 1970 to 2013 using the following keywords: ergo, posture, method, observational, postural angle, health effects, pain and diseases. Postural assessments of upper arms, lower arms, wrists, neck, back and legs in six pen-and-paper-based observational methods are highlighted, extracted in groups and linked with associated adverse health effects. Results. The literature reviewed showed strengths and limitations of published pen-and-paper-based observational methods in determining the work activities, risk levels and related postural angles to adverse health effects. This provided a better understanding of unsafe work postures and how to improve these postures. Conclusion. Many pen-and-paper-based observational methods have been developed. However, there are still many limitations of these methods. There is, therefore, a need to develop a new pen-and-paper-based observational method for assessing postural problems.

10

Udokumentowane skutki oddziaływania aerozolu atmosferycznego na środowisko

Rogula-Kozłowska W., Rogula-Kopiec P., Majewski G.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 3

290--303

PL

W pracy dokonano przeglądu dostępnych/opublikowanych prac dotyczących skutków oddziaływania aerozolu atmosferycznego na środowisko. Zapylenie powietrza atmosferycznego stanowi jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych we wszystkich krajach uprzemysłowionych. Badania naukowe i studia epidemiologiczne pozwoliły stwierdzić, że powoduje on wiele groźnych skutków zdrowotnych, takich jak: przedwczesna śmierć, nasilenie astmy, ostre reakcje układu oddechowego (kaszel, trudności z oddychaniem lub bolesne oddychanie), osłabienie czynności płuc, objawiające się między innymi skróceniem oddechu i innych negatywnych skutków w środowisku. Stopień zagrożenia dla zdrowia ze strony wdychanych cząstek oraz siła oddziaływania tych cząstek na środowisko (klimat, widzialność) oprócz ich stężenia w powietrzu zależą także od wielkości cząstek. Liczba cząstek o określonych wielkościach w danym miejscu zależy od bardzo wielu czynników, ale głównie od pochodzenia pyłu zawieszonego w tym miejscu. Zatem także skład chemiczny cząstek zależy od pochodzenia pyłu w danym obszarze. Niezbędne wydaje się podjęcie badań, których wyniki pozwolą na ustalenie pochodzenia pyłu drobnego w większej liczbie obszarów miejskich i tłowych.

EN

This study provides a review of available published works concerning effects of ambient aerosols on the environment. Pollution of atmospheric air is one of the most important health issues in all industrialised countries. Scientific research and epidemiological studies have demonstrated that it causes a number of serious health effects, such as: premature death, aggravation of asthma symptoms, acute reactions of the respiratory system, impaired function of the lungs (manifested e.g. through shallow breathing) and other negative impacts on the environment. The degree of health hazard caused by inhaled particles and the extent of their influence on the environment (climate and visibility), besides their concentration in the air, depends on the size of the particles. The quantity of specific size particles in a given place depends on a number of factors, the main of them being the origin of the airborne dust in the particular area. It seems requisite to undertake research whose results will enable determination of the origin of fine dust in a larger number of urban and reference areas.

11

The effects of ionising and electromagnetic radiation on living organisms

Zawadzka M., Lewicka M., Rutkowski M., Henrykowska G.

Polish Hyperbaric Research

|

2013

|

nr 4(45)

109--126

EN

Studies on the effect of electromagnetic radiation (EMR) characterised by different parameters on living organisms have been carried out for many years. The interaction between the electromagnetic radiation emitted by a variety of devices, such as mobile phones, computers, microwave ovens and X-ray apparatuses on a human organism is multifaceted. Different cell components and structures of an organism may become the target of electromagnetic radiation. This article presents basic information on the interactions of electromagnetic fields (EMF) as well as the biological and health-related effects induced by them. The results of the conducted experiments may be helpful in the determination of standards and principles adequate to the risks developed after an exposure to EMF and also may help in the introduction of appropriate prophylaxis.

PL

Badania nad wpływem promieniowania elektromagnetycznego (PEM) o różnych parametrach prowadzone są od wielu lat. PEM emitowane przez rozmaite urządzenia stosowane w dzisiejszych czasach, takie jak: telefony komórkowe, komputery, kuchenki mikrofalowe, aparaty rentgenowskie oddziałuje na organizm ludzki w sposób wielotorowy. Różne składniki oraz struktury komórek mogą stanowić tarczę docelową działania promieniowania elektromagnetycznego. Poniższy artykuł przedstawia podstawowe informacje na temat oddziaływania pól elektromagnetycznych oraz skutków biologicznych i zdrowotnych, jakie mogą powodować. Wyniki badań prowadzone w tej dziedzinie mogą być pomocne w ustalaniu norm, standardów postępowania adekwatnych do ryzyka powstającego podczas ekspozycji na PEM. Mogą również służyć wprowadzaniu odpowiedniej profilaktyki, która uchroniłaby przed negatywnym działaniem tego czynnika środowiskowego.

12

Noise Exposure of School Teachers – Exposure Levels and Health Effects

Hadzi-Nikolova M., Mirakovski D., Zdravkovska M., Angelovska B., Doneva N.

Archives of Acoustics

|

2013

|

Vol. 38, No. 2

259--264

EN

Faculty of Natural and Technical Sciences and Faculty of Medical Sciences starting from December 2012, launched joint study in order to investigate personal noise exposure and associated health effects in general school teachers population, starting from kindergartens up to high schools in Stip, Macedonia. In order to determine workplace associated noise exposure and associated health effects in this specific profession, a full shift noise exposure of 40 teachers from 1 kindergarten, 2 primary and 2 high schools were measured in real conditions using noise dosimeters. A-weighted equivalent-continuous sound pressure levels (L) of each teacher were recorded during single activities (classes). Normalized 8-hours exposure, termed the noise exposure level (L_{ex;8 h}) was also computed. Daily noise dose is another descriptor for noise exposure that was determined as a measure of the total sound energy to which workers have been exposed, as a result of working in the varying noise levels. Health effects were assessed trough a full scale epidemiological study which included 231 teachers from the same schools. Specific questionnaire was used to extract information about subject’s perception on occupational noise exposure, as well as theirs occupational and medical history.

13

Skutki zdrowotne związane z narażeniem na czynniki szkodliwe w oczyszczalniach ścieków

Cyprowski M.

Forum Eksploatatora

|

2010

|

Nr 3 (48)

110-111

PL

Artykuł przedstawia przegląd piśmiennictwa dotyczącego skutków zdrowotnych, wynikających z kontaktu ze ściekami komunalnymi. Scharakteryzowano najczęściej spotykane dolegliwości u pracowników oczyszczalni, wśród których dominują bóle głowy, podrażnienia gardła i nosa, biegunka. Pracownicy oczyszczalni mogą wykazywać zmniejszenie wydolności płuc ze względu na narażenie na endotoksyny. Ponadto istotnym zagrożeniem dla pracowników mogą być choroby zakaźne, w tym szczególnie wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C. Długotrwały kontakt ze ściekami może wpływać także na wzrost zachorowalności na nowotwory krtani, wątroby i żołądka.

EN

The article describes the review of literature about health effect of exposure to harmful agent from wastewater. There was characterized the most often complaints reported by wastewater treatment plant workers, with dominant headaches, irritations of throat, nose and diarrhea. Wastewater treatment plant workers can show also decrease of lung function due to exposure to endotoxin. Moreover, important hazards to wastewater treatment plant workers are infectious diseases, especially hepatitis, A, B and C. Longitual contact with sewage can also increase the incidence of cancers, mainly of larynx, liver and stomach.

14

Endotoksyny bakteryjne a zdrowie pracowników oczyszczalni

Cyprowski M.

Forum Eksploatatora

|

2010

|

Nr 2 (47)

74-75

PL

Praca omawia problem narażenia na endotoksyny bakteryjne na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków. Przedstawiono krótką charakterystykę endotoksyn, ich pochodzenie, sposoby rozprzestrzeniania się, zalecane metody analityczne konieczne do ich identyfikacji oraz odniesienie do proponowanych wartości normatywnych. W zaprezentowanej analizie piśmiennictwa opisano stwierdzane w różnych badaniach zakresy stężeń, które mogą. się wahać od kilku do kilkuset nanogramów w metrze sześciennym. Najwyższe stężenia najczęściej mogą być obserwowane podczas procesów przeróbki osadów ściekowych, gdzie ma miejsce największa emisja pyłu organicznego. Scharakteryzowano ponadto najpowszechniej występujące skutki zdrowotne wynikające z narażenia na endotoksyny, a także możliwe do zastosowania środki zapobiegawcze.

EN

This paper describes the problem of occupational exposure to bacterial endotoxins at wastewater treatment plants. There was presented short characteristic of endotoxins, their origin, the ways of exposure, analytical methods for their determination and at least problems with proposal exposure limits. The analysis of literature showed, that the exposure levels can reach up to several hundred of nanograms per cubic meter. The highest concentrations can be found at sewage sludge treatment processes, due to the high levels of organic dust. Moreover, there were described the most often health effects occurring with endotoxin exposure, as well as proposal protection safety measures.

15

Wpływ infradźwięków i hałasu o niskich częstotliwościach na człowieka – przegląd piśmiennictwa

Pawlas K.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2009

|

Nr 2 (60)

27--64

PL

Infradźwięki są naturalnym zjawiskiem w świecie, a hałas infradźwiękowy powszechnie występuje w pobliżu dróg komunikacyjnych i w środowisku miejskim. W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie infradźwiękami, zarówno ze względu na rozwój technologii wytwarzających infradźwięki i rosnący odsetek populacji eksponowany na ten hałas, jak i licznych niejasności z nim związanych. Z fizycznego punktu widzenia infradźwięki niczym nie różnią się od dźwięków słyszalnych czy ultradźwięków. Są zmianami ciśnienia rozchodzącymi się w postaci fal akustycznych w środowisku materialnym: ciałach stałych, cieczach i gazach. W niniejszym artykule będą rozważane tylko dźwięki rozchodzące się w powietrzu. Podział fal dźwiękowych na infradźwięki, dźwięki słyszalne i ultradźwięki wynika z tradycji i ma swoje korzenie w historycznych już badaniach wrażliwości narządu słuchu w funkcji częstotliwości, gdy skalę dźwiękową, z uwagi na ówczesne możliwości aparatury generującej sygnały akustyczne, podzielono na dźwięki słyszalne od 20 do 20 000 Hz i dźwięki niewywołujące u człowieka wrażenia słuchowego. Zaliczenie dźwięków o częstotliwościach < 20 Hz do dźwięków niesłyszalnych było podyktowane także i tym, że badane osoby określały słyszenie dźwięków z tego zakresu, nie jako słyszenie tonów w „normalnym” sensie, lecz raczej jako odczucie „ucisku” w uszach czy dudnienie, buczenie, a ponadto sygnały o niskich częstotliwościach najpierw były odbierane przez receptory drgań (Moore 1999). Ponadto, zarówno w przypadku dźwięków < 20 Hz, jak i dźwięków > 20 000 Hz problemem były, ograniczone wówczas, technicznie możliwości wytworzenia dźwięków o pożądanych parametrach. Dźwięki o częstotliwości poniżej 20 Hz nazywa się infradźwiękami (w niektórych pracach za górną gra-nicę infradźwięków przyjęto częstotliwość 16 Hz), a dźwięki o częstotliwościach powyżej 20 000 Hz nazwano ultradźwiękami (w niektórych pracach za dolną granicę ultra-dźwięków przyjęto częstotliwość 16 000 Hz). Istnieje wiele źródeł emitujących dźwięki o częstotliwościach poza zakresem 20 ÷ 20 000 Hz zarówno naturalnych, jak i antropogenicznych.

EN

Infrasound is traditionally defined as low-frequency sound that is inaudible. Infrasound is acoustic energy with a frequency below 16Hz or 20 Hz and both frequency limits are used. There is no agreement regarding a definition of infrasonic noise. According to Polish standard PN-N-01338:1986, noise whose spectrum consists of sounds with frequencies below 50 Hz is called infrasonic noise, but in literature the term low-frequency noise is more common and 250 Hz is usually considered its upper-frequency limit. Besides a natural origin sources of infrasound like volcanoes, tornados, snow avalanches or less intensive ones like sounds of some animals, etc., there are many human origin sources, e.g., air transport, heavy trucks, compressors, ventilation, air-conditioning systems and more recently wind farms. The latter are spreading as alternative renewable sources of energy. That is why interest in infrasound has recently in-creased. Infrasound, contrary to traditional opinion about its inaudibility, is perceived by our body through our hearing organ and perception via mechanoreceptors has been reported when the infrasound is sufficiently strong. Its audibility depends on the acoustic pressure level and re-quires a much higher level than in the conventional range (20 ÷ 20000 Hz). Infrasound at an extreme high level above 175 dB induces aural pain and could destroy the middle and inner ear (eardrum rupture occurs at 185 ÷ 190 dB). Exposure to infrasound induces temporary threshold shift of hearing. Data on permanent hearing effects are scarce and this problem requires further research. The vestibular organ seems to be sensitive. There are some studies reporting that exposure to infrasound elicits nystagmus (eye movements) from both animals and humans and can result in nausea and giddiness. Subjects exposed to infrasound at a high level (above 130 dB) have reported body vibration. In the region of 40 ÷ 80 Hz the lungs, and below 10 Hz the chest, head and abdomen are resonated. Some results on infrasound were the basis for acoustic weapons. The most prominent effect of infrasound is annoyance, especially in non-occupational exposure but extra-aural effects of exposure are very large in dependence of levels, frequency, circumstances and the subject’s sensitivity. The following have been reported: temporary changes in EEG, sleep disturbances, changes in the cardiovascular system and blood pressure, changes in the digestive and endocrine systems and many others. Tiredness, drowsiness, reduction in concentration ability and performance have been shown as well. Experiments with animals supported human results, however, summing up there are many inconsistencies between the results of different research centres. For over 25 years a team led by Alves-Pereira and Castelo Branco has published many papers on the vibroacoustic disease (VAD). According to their hypothesis exposure to low-frequency noise causes many pathological changes called VAD. The list of symptoms is long, starting with mood and behavioral abnormalities that are early findings related to stage 1 of VAD through in-creased irritability and aggressiveness, a tendency for isolation, depressions and decreased cogni-tive skills to psychiatric disorders, hemorrhages, ulcers, neurological problems, muscle pain and many others at VAD stage III. So far, nobody other than Alves-Pereira and Castelo Branco’s team has reported VAD. Therefore, their hypothesis seems to be original but controversial. Lack or scarcity of evidence should be filled by multicenter research based on scientific methods including epidemiological studies. Some problems with the effect of infrasound on human have resulted from the inconsistency in various authors’ measurements of low-frequency noise. There are some regulations related to infrasound and low-frequency noise, e.g., in Sweden, France, Russia, New Zealand and recently Poland. There is also a recommendation of the American Conference of Governmental Industrial Hygienists for ceiling levels of infrasound in occupational settings. Besides, some countries established national criteria for low-frequency noise in the environment or indoors (Denmark, the Netherlands, Germany, the UK, Sweden and Po-land). Summarizing, it should be emphasised that further research on the health effect of infrasound on human are necessary; especially the hypothesis of VAD should be investigated by multi-center research to be confirmed or refuted. Research should be performed using standardized methods of measurement and equipment. So nowadays to establish TLVs for low-frequency noise in occupational settings further research is necessary.

16

Choroba wibroakustyczna – przegląd piśmiennictwa

Pawlaczyk-Łuszczyńska M.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2009

|

Nr 2 (60)

17--26

PL

W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego nowej jednostki chorobowej – choroby wibroakustycznej. Choroba wibroakustyczna to ogólnoustrojowa choroba wywołana nadmierną ekspozycją na infradźwięki i hałas niskoczęstotliwościowy (0 ÷ 500 Hz). Wiąże się ona z nieprawidłowym rozrostem substancji międzykomórkowej (kolagenu i elastyny) przy nieobecności stanów za-palnych. Zgrubienia osierdzia przy nieobecności procesów zapalnych i braku zaburzeń diastolicznych to specyficzne oznaki tej choroby. U pacjentów z rozpoznaną chorobą wibroakustyczną standardowe testy diagnostyczne (ekg., eeg. i testy biochemiczne krwi) dają poprawne wyniki. Diagnostyka choroby wibroakustycznej wymaga stosowania metod umożliwiających identyfikację takich zmian strukturalnych, jak: echokardiografia, rezonans magnetyczny mózgu i badania histologiczne. Choroba wibroakustyczna była rozpoznawana głównie wśród osób eksponowanych na hałas niskoczęstoliwościowy: pracowników technicznych lotnictwa, pilotów i pozostałych członków załóg samolotów, obsługi statków, pracowników restauracji i dyskdżokejów. Przypadki tej choroby stwierdzano również wśród osób eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy w miejscu zamieszkania. Nie określono jednak zależności dawka-skutek i nie przeprowadzono na dużą skalę badań epidemiologicznych. Choroba wibroakustyczna (vibroacoustic disease, VAD) jest nową jednostką chorobową wiązaną z nadmierną ekspozycją na infradźwięki (0 ÷ 20 Hz) i hałas niskoczęstotliwościowy (20 ÷ 500 Hz*). Pojęcie to wprowadzili w 1999 r. naukowcy portugalscy. Badania dotyczące skutków działania infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego są prowadzone od wielu lat w Portugalii przez zespół badaczy pod kierunkiem Nuno A. A. Castelo Branco i Mariany Alves-Pereira. Badania te rozpoczęto na początku lat 80. ubiegłego stulecia, kiedy to zauważono wśród personelu technicznego lotniczych zakła-dów produkcyjno-naprawczych Portugalskich Sił Powietrznych (Oficias Gerais de Ma-terial Aeronautico, OGMA) znacznie częstsze w stosunku do (portugalskiej) populacji generalnej występowanie padaczki (10% kontra 0,2%). Spostrzeżenie to zainicjowało badania neurofizjologiczne wśród pracowników eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy (Alves-Pereira, Castelo Branco 2007). W 1983 r. zmarł pierwszy pacjent z badanej grupy pracowniczej, ale niemożliwe było wówczas przeprowadzenie sekcji zwłok. Sposobność taka pojawiła się cztery lata później, gdy inny poważnie chory pracownik OGMA wyraził życzenie przeprowadzania po jego śmierci autopsji. U 58-letniego mężczyzny, zmarłego z powodu tamponady serca wywołanej za-wałem mięśnia sercowego, z rozpoznaną wcześniej padaczką, stwierdzono zgrubienia w obrębie struktur serca (naczyń krwionośnych i osierdzia), zmiany nowotworowe mózgu i nerek oraz zwłóknienia w płucach (Castelo Branco, Alves-Pereira 2004a). Późniejsze wyniki badań mikroskopowych wykazały, że zgrubienia w obrębie struktur serca były spowodowane nienormalnym rozrostem włókien kolagenowych. Wyniki wspomnianej autopsji zainicjowały wykonywanie rutynowo badań echokardiograficznych wśród personelu technicznego OGMA. Rozpoczęto również badania histopatologiczne próbek osierdzia pobieranych przy okazji operacji chirurgicznych. Próbki takie pobrano m.in. od trzech pracowników technicznych, czterech pilotów samolotów, czterech pilotów helikopterów i jednego kierowcy ciężarówki (Leigthon 2007). Na podstawie wyników badań echokardiograficznych wykazano u wszystkich badanych techników lotniczych pogrubienie osierdzia, a u części – również zgrubienia zastawek serca (Marciniak i in. 1999). Wyniki te potwierdziły późniejsze badania z za-stosowaniem mikroskopu optycznego i elektronowego (Castelo Branco i in. 1999a; 2001; 2003a; b). Zgrubienia w obrębie struktur serca obserwowano także u zwierząt doświadczalnych (szczurów) eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy (Castelo Branco i in. 2003c). Doświadczenia z udziałem zwierząt rozpoczęto w 1992 r., a jednym z powodów podjęcia tych badań był fakt, iż u wielu pacjentów stwierdzono występowanie wysięku opłucnowego o atypowej etiologii (Alves-Pereira, Castelo Branco 2007). Zgrubienia osierdzia przy braku procesów zapalnych i zaburzeń diastolicznych u osób eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy są uznawane za specyficzne oznaki choroby wibroakustycznej (Holt 2000).

EN

A review of literature data concerning the vibroacoustic disease (VAD) is presented. VAD is a whole-body pathology that develops in individuals excessively exposed to infrasound and low-frequency noise (0 500 Hz). It is associated with an abnormal growth of extra-cellular ma-tricses (collagen and elastin), in the absence of an inflamantory process. Pericardial thickening with no diastolic dysfunction, and in the absence of an inflamantory process is a specific sign of this disease. Common medical diagnostic tests (ECG, EEG, blood chemistry analyses) in VAD patients present normal values. VAD diagnosis requires methods giving the possibility of identifying structural changes, such as echocardiography, brain MRI or histological tests. VAD has been mainly diagnosed in professionals exposed to low-frequency noise, such as air-craft technicians, commercial and military pilots and cabin crew, ship machinists, restaurant workers and DJs. It has also been observed in people exposed to low-frequency noise in the living environment. However, a valid dose-response has not been yet established and there are still no large-scale epidemiological studies.

17

Utrata aktywności powierzchniowej składników surfaktantu płucnego po kontakcie z modelowymi cząstkami spalin silników Diesla

Sosnowski T. R., Gradoń L., Kramek-Romanowska K.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2009

|

Nr 5

99-100

PL

Badano dynamiczne napięcie powierzchniowe w układach ciekłych zawierających składniki surfaktantu płucnego (SP) oraz nanometryczne cząstki węgla modelujące stałe produkty spalania w silnikach Diesla. Wykazano, że dynamika adsorpcji SP oraz zdolność do obniżania napięcia powierzchniowego została zaburzona w obecności nanocząstek, co może mieć związek z mechanizmem toksyczności inhalowanych spalin silnika Diesla.

EN

Dynamic surface tension was measured in liquid systems containing lung surfactant (LS) compounds and nano-sized carbon particles used as a model of diesel exhaust particles (DEP). It was shown that both adsorption dynamics of LS components and their ability of surface tension reduction were disturbed in the presence of DEP. The results were discussed in relation to mechanisms of lung toxicity caused by inhalation of diesel exhaust.

18

Dbajmy o czystość powietrza : nowe wyzwania

Zwoździak A., Szcząchor S., Sówka I., Zwoździak J.

Chemik

|

2009

|

Vol. 62, nr 10

352-354

PL

Oddziaływanie zdrowotne podstawowych zanieczyszczeń powietrza we Wrocławiu oceniono w oparciu o pięć wskaźników zanieczyszczenia powietrza, wyliczonych na podstawie serii czasowych, uzyskanych ze stacji monitoringu atmosfery w 2005 r. Jakość powietrza kształtowała się na poziomie dobrym lub średnim, za wyjątkiem stężeń pyłów PM10. Krótkookresowe zmiany w stężeniach PM10, dochodzące do 150 μg/m3, mogą prowadzić, zgodnie z wytycznymi WHO, do ostrego wzrostu umieralności ludności.

EN

The health effects of basic ambient pollutants were investigated using five different pollution indexes for time series from air monitoring stations in Wrocław. The air quality in the city was good or medium in 2005 for all pollutants studied except for PM10. Short-term changes in PM10, up to 150 μg/m3, may lead to enhanced acute mortality effects according to the WHO air quality guideline.

19

Wpływ promieniowania elektromagnetycznego na organizmy żywe

Lewicka M., Dziedziczak-Buczyńska M., Buczyński A.

Polish Hyperbaric Research

|

2008

|

Nr 4(25)

33-41

PL

Ogromny rozwój technologiczny, który nastąpił w ostatnim czasie sprawił, że pojawiły się wokół człowieka liczne sztuczne emitery pól elektromagnetycznych o różnej częstotliwości fal. Fakt ten zwrócił uwagę nie tylko naukowców, ale również mediów a w konsekwencji wszystkich ludzi. Promieniowanie elektromagnetyczne jako czynnik środowiskowy oddziałuje na organizmy żywe w sposób wielotorowy. Różnorodne efekty biologiczne i zdrowotne nie zostały jeszcze w pełni poznane. W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat pól elektromagnetycznych oraz efektów biologicznych i zdrowotnych, jakie wywołują.

EN

Huge technological development which has taken place recently, has made numerous artificial emitters of various wave frequency electromagnetic fields appear around us. This fact attracted the attention of not only scientists but also mass media and consequently, all people's attention. Electromagnetic radiation, being an environmental factor, has an impact on living organisms in multiple way. Various biological and health effects are not known completely yet. This article presents some basic information about electromagnetic fields and biological and health effects, caused by them.

20

Concentration level and surface chemical composition of urban airborne particles near crossroads in Zabrze, Poland

Rogula W., Pastuszka J.S., Talik E.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 2

23-34

EN

The paper presents results of investigations carried out in 2005 at six crossroads in Zabrze. The investigations comprised determinations of vehicular traffic intensity, observations of meteorological conditions and, as a main subject, determinations of concentrations of PM2.5 and PM10 at all observed sites. Structure of ambient aerosol in the vicinity of crossroads was compared with the structure of aerosol at a reference measuring point, located beyond effects of vehicular traffic, by determining a share of PM2.5 in PM10 for each site. At a selected crossroad the measurements lasted 11 days and the sampled dust was analyzed for chemical composition of surface of its particles with the use of the X-ray photoelectron spectroscopy (XPS). Both the most abundant and trace elements in the surface layer of dust sampled at the crossroads were identified.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w 2005 r. przy sześciu skrzyżowaniach w Zabrzu. Pomiary dotyczyły określenia natężenia ruchu na skrzyżowaniach, obserwacji parametrów meteorologicznych i przede wszystkim wyznaczenia stężeń pyłu PM2,5 i PM10 we wszystkich badanych punktach. Porównano strukturę aerozolu w okolicy skrzyżowań ze strukturą aerozolu w punkcie odniesienia oddalonym od wpływu komunikacji poprzez wyliczenie udziału PM2,5 w PM10 w każdym punkcie. W jednym z punktów pomiarowych pomiary prowadzono kilkanaście dni, a pobrane próby PM 10 poddano analizie składu chemicznego powierzchniowej warstwy pyłu metodą XPS. Zidentyfikowane zostały główne oraz występujące w śladowych ilościach pierwiastki na powierzchni pyłu pobranego przy skrzyżowaniu.