Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Renowacja hełmu wieży kościoła św. Trójcy w Żórawinie

Szymków Mateusz, Gorzelańczyk Tomasz

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

102--105

PL

W artykule przedstawiono opis stanu technicznego oraz zakres renowacji hełmu z ośmioboczną latarnią XVII-wiecznego manierystycznego kościoła św. Trójcy w Żórawinie. Świątynia nazywana Perłą Manieryzmu stanowi zabytek klasy europejskiej aspirujący do wpisu na listę Pomników Historii. W artykule opisano stan techniczny konstrukcji wraz z pokryciem oraz omówiono proces przeprowadzonej renowacji. Wskutek wielusetletnich procesów destrukcyjnych, zniszczeń wojennych, jak również korozji biologicznej elementy konstrukcji wraz z połączeniami ciesielskimi hełmu zostały poważnie uszkodzone. W połączeniu z silną perforacją miedzianego pokrycia zaistniało zagrożenie zniszczeniem całej konstrukcji hełmu. Po szczegółowym rozpoznaniu stanu obiektu przeanalizowano możliwości remontu hełmu z uwzględnieniem zaleceń konserwatorskich.

EN

The article presents the technical condition and the scope of renovation of the helmet with an octagonal lantern from the 17th century mannerist church of the Holy Trinity Church in Zorawina. The temple, called the Pearl of Mannerism, is a monument of the European class that aspires to be entered on the list of Historical Monuments. The study describes the technical condition of the structure with its covering, and a broad discussion of the renovation process. As a result of centuries-old destructive processes, war damage as well as biological corrosion, the elements of the structure and the helmet's carpentry joints were seriously damaged. In conjunction with the strong perforation of the copper cladding, there was a risk of destroying the entire structure of the helmet. After a detailed examination of the condition of the building, the possibilities of repairing the helmet were analyzed, taking into account the conservation recommendations.

2

Nil timide, nil tumide. About the oldest view of Strzelin and the finials of its towers

Łuniewicz Zygmunt

Architectus

|

2022

|

Nr 1 (69)

27--35

EN

The article analyzes the newly discovered veduta of Strzelin and compares the buildings visible in it with the information contained in written sources and iconography. This panorama comes from the friendship book of Brzeg clergyman Johann Christoph Letsch (* 1634, † 1686). It presents the town from the north along with a ring of fortifications, buildings and towers of architectural dominants. Below the drawing there is the inscription Nil timide, nil tumide/Bartholomeus Pilgram/Strel. Consul Ao 1653/16 7-bris, which makes it possible to identify the author of the entry as Bartholomäus Pilgram, the mayor of Strzelin in the period of November 26, 1642 – December 11, 1671. The research procedure was aimed at verifying the reliability of the iconographic message with the methods used for the analysis of iconographic materials. They included a comparison of preserved buildings, archaeological relics as well as messages in written sources and iconography. In the course of the research, it was possible to confirm that the buildings shown in the view had shapes consistent with the data contained in written sources and the preserved relics. The relative location is correct, but with some reduction in the distance between the buildings. A unique value of the veduta are the only known representations of the towers’ copulas, i.e., on St. Michael’s Church, which was probably erected in 1596 or slightly later, and above St. Gotthard’s Church – a high, two-open-work dome from 1620, a missing element of the 17th-century remodeling. The town hall tower was presented with a two-open-work copula which was erected only five years earlier, in 1648, and was previously known from descriptions only. The depiction of de-sacralized St. Cross’ Church, which was devoid of the roof and the crowning of the tower, allows us to assume that originally the building had hitherto unknown gables. The towers and fortified towers of the town walls were drawn along with ceramic covered roofs with a short ridge and attics in the condition they obtained during the remodeling carried out in the same year as the entry was made. The date on the card, i.e. September 16, 1653, allows us to make the conclusion that the discussed source is 60 years older than the earliest known iconography of Strzelin. The panorama at Pilgram’s entry, despite a certain schematic character, allows us to expand the knowledge of the town’s architecture, in spite of almost complete destruction of a significant part of its building development.

PL

W artykule poddano analizie nowo odnalezioną wedutę Strzelina, zestawiając widoczne na niej budowle z informacjami zawartymi w źródłach pisanych i ikonografii. Panorama ta pochodzi z wystawionego na sprzedaż sztambucha brzeskiego duchownego Johanna Christopha Letscha (*1634, †1686). Przedstawia miasto w widoku od północy, wraz z pierścieniem fortyfikacji, zabudową i wieżami dominant architektonicznych. Pod rysunkiem umieszczono napis Nil timide, nil tumide / Bartholomeus Pilgram/ Strel. Consul Ao 1653/ 16 7-bris, który pozwala zidentyfikować autora wpisu jako Bartholomäusa Pilgrama, burmistrza Strzelina w okresie 26 XI 1642 – 11 XII 1671. Przeprowadzone postępowanie badawcze miało na celu zweryfikowanie rzetelności przekazu ikonograficznego metodami stosowanymi dla analiz materiałów ikonograficznych. Objęły one porównanie zachowanych budowli, reliktów archeologicznych oraz przekazów w źródłach pisanych i ikonografii. W toku badań udało się potwierdzić, że ukazane na widoku budowle mają kształty zgodne z danymi zawartymi w źródłach pisanych oraz zachowanymi reliktami. Zgadza się wzajemne położenie, przy pewnym zmniejszeniu odległości pomiędzy budowlami. Szczególnym walorem weduty są jedyne znane dotychczas przedstawienia hełmów wież: na kościele św. Michała, wzniesiona prawdopodobnie w 1596 r. lub nieco później, w 1619 r., oraz ponad kościołem św. Gotarda – wysoki, dwuprzezroczowy hełm z 1620 r., brakujący element XVII-wiecznej przebudowy. Wieża ratuszowa została ukazana ze wzniesionym zaledwie pięć lat wcześniej, w 1648 r., dwuprzezroczowym hełmem, znanym dotychczas jedynie z opisu. Przedstawienie zdesakralizowanego kościoła św. Krzyża, pozbawionego dachu i zwieńczenia wieży, pozwala przyjąć, że pierwotnie budowla miała nieznane dotychczas szczyty. Wieże i baszty murów miejskich narysowano wraz z krytymi ceramiką dachami z krótką kalenicą oraz attykami w stanie, jaki uzyskały podczas remontu w roku, w którym wykonano wpis. Zawarta na karcie data dzienna: 16 września 1653 r. pozwala stwierdzić, że omawiane źródło jest o 60 lat starsze od najwcześniejszej dotychczas znanej ikonografii Strzelina. Panorama przy wpisie Pilgrama, pomimo pewnej schematyczności, pozwala rozszerzyć wiedzę na temat architektury miasta, pomimo niemal całkowitego zniszczenia istotnej części jego zabudowy.

3

Nowy hełm wieży kościoła pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła w Szczecinie

Nowaczyk S., Płotkowiak M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2009

|

R. 65, nr 5

243-246

PL

W monumentalnej bryle średniowiecznego kościoła oraz w panoramie miasta od czasu II wojny światowej brakowało integralnego akcentu w postaci smukłego hełmu wieżowego. Ten charakterystyczny element kompozycji tak w architekturze kościoła, jak i krajobrazie miejskim został przywrócony. Omówiono uwarunkowania i proces opracowania dokumentacji projektowej oraz realizację inwestycji.

EN

Monumental block of medieval church of St. James in Szczecin as well as the panorama of the town, since the second world war were devoid integral vertical feature in a form of the slender spire. Construction enterprise which was already completed, had been oriented to restitution this characteristic element of the composition both in architecture of the church and the silhouette of the town. Within this article conditionings and elaborating the design as well as realization of the design were talked over.