Pionowej filtracji węglowodorów w gruncie towarzyszy pozioma dyspersja ich strumienia. Zjawisko to jest wynikiem przebiegu procesów hydrodynamicznych. Podczas migracji węglowodorów w przypowierzchniowej warstwie gruntu, będącej wynikiem przypadkowego rozlania produktów naftowych na jego powierzchni, rola poziomej dyspersji zanieczyszczeń jest ogromna. Generalnie to ona decyduje o poziomym i pionowym zasięgu skażenia środowiska gruntowo-wodnego węglowodorami. Autor wykonał pomiary laboratoryjne poziomej dyspersji strumienia filtrujących pionowo węglowodorów dla różnych produktów naftowych oraz dla różnych modeli gruntów sypkich. Uzyskane wyniki potwierdzają ogólnie znany fakt związku wielkości dyspersji poziomej strumienia węglowodorów z lepkością substancji ropopochodnej oraz z granulacją gruntu. Zebrane dane dają wyobrażenie o ilościowych relacjach wielkości poziomej dyspersji dla przypadków rozpatrywanych w eksperymencie oraz pozwalają na próbę dopasowania zależności regresyjnej metodami statystycznymi.
EN
Vertical filtration of hydrocarbons in soil is accompanied by horizontal dispersion of the hydrocarbons flux. It is a result of hydrodynamic processes. In the case of migration of hydrocarbons in the subsurface layer of soil, which is the result of accidental spillage of petroleum products on its surface, the role of the horizontal dispersion of pollutants is enormous. Generally, it influence the horizontal and vertical extent of hydrocarbons in soil. The author has performed laboratory measurements of the horizontal dispersion of the vertical flux of hydrocarbons for various petroleum products and for various models of soil (different granulation). The results confirm the generally known fact that the horizontal dispersion of hydrocarbons depends on the viscosity of oil products and the granulation of soil. The collected data show the magnitude of the horizontal dispersion for the cases considered in the experiment. They allow us to analyze the statistical methods.
Istotny wpływ na przebieg migracji substancji ropopochodnej w gruncie mają procesy sorpcyjne węglowodorów na szkielecie mineralnym. Adsorpcja węglowodorów w gruncie powodować będzie zmniejszanie strumienia filtrujących zanieczyszczeń, ograniczając w ten sposób zasięg przestrzenny skażenia. Desorpcja uwalniając zatrzymane wcześniej węglowodory rozciągnie z kolei przebieg procesu migracji w czasie. Generalnie można więc stwierdzić, że intensywność przebiegu procesów sorpcyjnych stanowi ważną właściwość ośrodka gruntowego, wymaganą podczas próby oceny stopnia zagrożenia. Na potrzebę badań przygotowano pewną liczbę próbek gruntów sypkich, które później mieszano w określonej proporcji z substancją ilastą. Następnie wykonano pomiary wielkości adsorpcji wybranych produktów naftowych w przygotowanych modelach gruntu. Potwierdzono oczywisty fakt wzrostu intensywności przebiegu procesów sorpcyjnych węglowodorów wraz ze wzrostem zawartości substancji ilastej w gruncie. Uzyskane relacje ilościowe pozwalają jednak na dokonanie wielu ciekawych spostrzeżeń.
EN
A significant impact on the migration of oil products in the soil have sorption processes of hydrocarbons on mineral grains. Adsorption of hydrocarbons in the soil will cause a reduction of pollution flux, thus limiting the spatial extent of contamination. Desorption of hydrocarbons extends the migration process over time. Overall, it can be concluded that the intensity of sorption processes is an important features of the soil, that is required to assess the degree of risk. There are several models of loose soils prepared, which had been stirred in a certain proportion with clay substance. Then the volume of the adsorption of selected petroleum products in prepared soil models was measured. It confirmed the obvious fact that the higher increase of the intensity of sorption processes of hydrocarbons the bigger amount of clay substances in the soil. The obtained quantitative relations can lead to many interesting observations.
Podczas migracji substancji ropopochodnej w gruncie, w pewnych sytuacjach dyfuzja par węglowodorów może odgrywać istotną rolę, decydując o zasięgu skażenia oraz stwarzając niebezpieczeństwo wybuchu. Z tego względu konieczna jest znajomość prędkości dyfuzji par węglowodorów w przestrzeni porowej gruntu dla właściwej oceny tych zagrożeń. Wykonano pomiary laboratoryjne prędkości dyfuzji par węglowodorów w specjalnie wyselekcjonowanych modelach ośrodka gruntowego. Źródło węglowodorów stanowiła etylina. Stwierdzono, że współczynnik dyfuzji silnie zależy od rodzaju gruntu. Następnie metodami statystycznymi dopasowano zależność regresyjną pozwalającą na ocenę współczynnika dyfuzji par węglowodorów na podstawie parametrów opisujących skład granulometryczny gruntu - powierzchnia właściwa gruntu i średnica efektywna ziaren. Uzyskane równania cechują się bardzo wysokim stopniem dopasowania do danych eksperymentalnych i z powodzeniem mogą być użyte podczas numerycznego modelowania procesu migracji węglowodorów w gruncie.
EN
Diffusion of hydrocarbon vapour can be sometimes very important during numeric modeling of migration of oil contaminations in the soil. It decides on pollution range and zone of danger of explosion. Therefore, acquaintance of diffusion speed of hydrocarbon vapour in soil is indispensable for proper estimate these threats. There are made some laboratory measurements of diffusion speed of hydrocarbon vapour in specially selected models of soil. The ethylene was the hydrocarbon source. As it happens, that the diffusion coefficient is depends on kind of soil very strong. Next it was adjusted the regressive dependence to estimate the diffusion coefficient of hydrocarbon vapour using soil composition parameters - the pore surface and the effective diameter of grains. Get are featured for pilot data equaling very high degree of adjusting and there can be used with success during the numeric modeling process of migration of hydrocarbon in soil.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.