Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ urbanizacji na stany charakterystyczne zwierciadła wód podziemnych – analiza wyników badań prowadzonych na stacji naukowo-badawczej Wydziału Geologii UW w Warszawie

Małecki J. J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

377--383

PL

Charakterystyka reżimu wahań zwierciadła pierwszego poziomu wodonośnego na obszarach dużych aglomeracji miejskich zależy przede wszystkim od stanu infrastruktury technicznej gospodarki wodnej oraz lokalnie od intensywności drenażu wód ujęciami. Przebieg stanów płytkich poziomów wód podziemnych jest warunkowany przede wszystkim czynnikami antropogenicznymi, które skutecznie maskują czynniki przyrodnicze.

EN

In order to assess the changes in the precipitation recharge due to natural and anthropogenic factors, and to determine the regime of fluctuations of the groundwater table of the shallow aquifer in urban areas, a detailed assessment of the results of long-term observations was made. The observations were carried out in the research station of the Faculty of Geology of the University of Warsaw. The research has shown that the regime of fluctuations of the groundwater table of the shallow aquifer in areas of large agglomerations is controlled mainly by anthropogenic factors that effectively mask natural factors.

2

Rozdział hydrogramu odpływu w małej zlewni rzecznej na podstawie badań znacznikowych

Furmankowska A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

145--151

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań znacznikowych, przeprowadzonych w typowej zlewni wschodniego Mazowsza. Badania wykonano w celu wydzielenia z całkowitego odpływu rzecznego składowej pochodzenia podziemnego oraz identyfikacji odpowiednich parametrów fizycznych wody, substancji chemicznych oraz izotopów, które w warunkach wybranej zlewni być mogą uznane za znaczniki środowiskowe.

XX

The paper presents research results of a tracer experiment led in a typical catchment of eastern Mazovia. The experiment was conducted to separate a groundwater component from total river runoff, and to identify the proper physical parameters of water, chemical ions and stable isotopes, which can be used as tracers in the Trytwa River catchment.

3

Long-term trends of groundwater runoff changes of the Volyn Polissia Rivers (Ukraine)

Grebin V., Solovey T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

179--184

EN

In this study the contribution of individual sources of river flow Volyn Polissia (Ukraine) by base flow separation techniques for two specific periods: 1961–1990, and 1991–2010, the multiplicity of 1961–1990 was considered as representative to obtain reliable values climate standards. The calculations indicate significant changes in the structure of river outflow. The share of power in the downstream river snow fell from 47 to 28%, and has increased the role of groundwater. Average annual runoff into rivers Polesie groundwater runoff in the Volyn Ukraine for the period 1961–1990 was approximately 38% of the total outflow. Today (1990–2010 onwards) component supply groundwater runoff rose about 1.4 times and is 53%.

PL

W pracy określono udział poszczególnych źródeł w zasilaniu rzek Polesia Wołyńskiego (Ukraina) za pomocą metody genetycznego podziału hydrogramu odpływu dla dwóch charakterystycznych okresów: 1961–1990 i 1991–2010. Wielolecie 1961–1990 uznano za reprezentatywne do uzyskania miarodajnych wartości normy klimatycznej. Przeprowadzone obliczenia świadczą o istotnych zmianach w strukturze odpływu rzecznego. Udział zasilania śnieżnego w odpływie rzecznym zmniejszył się z 47 do 28%, natomiast została wzmożona rola wód podziemnych. Średni roczny odpływ podziemny do rzek Polesia Wołyńskiego na obszarze Ukrainy dla okresu 1961–1990 wynosił około 38% odpływu całkowitego. Współcześnie (1990–2010) składowa zasilania podziemnego rzek wzrosła około 1,4 razy i wynosi 53%.

4

Zastosowanie przekształcenia stałoobjętościowego do oceny odnawialności zasobów wód podziemnych wschodniej części Pojezierza Pomorskiego

Śmietański L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 451 Hydrogeologia z. 13

227--234

PL

Artykuł przedstawia zastosowanie algorytmu przekształcenia stałoobjętościowego do obliczenia rozkładu średniej z wielolecia infiltracji efektywnej, generującej odpływ podziemny do rzek o znanej średniej z wielolecia wartości. U podstawy tego sposobu liczenia leży założenie równości pomiędzy tak rozumianą infiltracją a tym odpływem podziemnym dla danego obszaru bilansowego. W prezentowanym przykładzie dystrybucja infiltracji jest sterowana rozkładem litologii utworów powierzchniowych oraz średnim rocznym opadem, które mają w prezentowanej metodzie obliczeniowej sens funkcji wagowych. Przedstawiony wynik przykładowych obliczeń to rozkład infiltracji efektywnej we wschodniej części Pojezierza Pomorskiego. W granicach każdego z siedemnastu obszarów bilansowych w tym regionie całkowita wartość infiltracji efektywnej, o obliczonym rozkładzie, równa jest wartości oszacowanego uprzednio odpływu podziemnego do rzek.

EN

The paper presents the constant volume transformation algorithm allowing to calculate the distribution of the long term mean groundwater recharge which generates the groundwater runoff with the known long term mean value. The algorithm is based on the assumption of the equality between this recharge and this groundwater runoff for the given budget area. In this case study the recharge is governed by the distribution of the surface lithology and long term mean precipitation both having the status of weight functions. The outcome of the calculations is the distribution of the recharge in the eastern part of the Pomeranian Lake District in Poland. Within the boundaries of each of the 17 budget areas the total value of the recharge is equal to the groundwater runoff value assessed prior to the calculations.

5

Odpływ podziemny w zlewni Bystrzycy (Góry Bystrzyckie)

Rysiukiewicz M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 440

127--134

PL

W artykule przedstawiono ocenę odpływu podziemnego w zlewni Bystrzycy w Górach Bystrzyckich w Sudetach Środkowych. Bazując na danych dotyczących natężenia przepływu rzeki z trzech okresów: 1973–1982, 2000–2001 i 2006–2008, określono odpływ podziemny, stosując różne metody hydrologiczne. Uzyskane wartości odpływu podziemnego zawierają się w przedziale od 0,55 m3/s (8,67 l/s•km2) (obliczone metodą Natermanna) dla dziesięciolecia 1973–1982 do 0,65 m3/s (10,25 l/s•km2) (obliczone metodą Wundta) dla lat 2000–2001. Wyniki kartowania hydrogeologicznego źródeł oraz analiza budowy geologicznej zlewni były podstawą do wykonania mapy zmienności modułu odpływu podziemnego w zlewni i określenia ilości wody pochodzącej z drenażu skał kredowych i podłoża krystalicznego.

EN

The paper presents the results of groundwater runoff evaluation in the Bystrzyca River catchment located in the Bystrzyckie Mts. (Middle Sudetes). Based on river discharge data collected during three periods of time (1973–1982, 2000–2001 and 2006–2008), groundwater runoff was estimated using different hydrological methods. The estimated values of groundwater runoff range from 0.55 m3/s (8.67 l/s•km2) for the period of 1973–1982 using Natermann’s method to 0.65 m3/s (10.25 l/s•km2) for the period of 2000–2001 using Wundt’s method. The results of hydrogeological mapping of springs and analysis of the geological structure of the catchment were taken into account to produce the map of spatial distribution of specific groundwater runoff and to estimate the amount of water discharged from the Cretaceous cover and crystalline basement.

6

Odpływy podziemne i niskie w potokach górskich

Kostuch M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. 1

193-203

PL

W pracy dokonano analizy danych hydrologicznych z lat 1970/1971-2000/2001 dotyczących odpływów dobowych pochodzących ze zlewni dwóch potoków w źródłowej części zlewni Grajcarka, prawostronnego dopływu Dunajca. Pozwoliło to na określenie średniego podziemnego odpływu jednostkowego, częstości występowania odpływów dobowych oraz rozkładu i czasu trwania niskich odpływów jednostkowych ze zlewni obu potoków. Analiza wykazała, że jedna ze zlewni, tj. Czarna Woda, ma większe zasoby wodne oraz korzystniejszy stosunek zasilania podziemnego do zasilania powierzchniowego. Sytuacja taka może wynikać z faktu korzystnego oddziaływania obszarów leśnych w półroczu letnim, kiedy to występuje o około 23% mniej dni z niskimi odpływami jednostkowymi niż w sąsiadującej, słabiej zalesionej zlewni Białej Wody. Zestawienie czasu trwania niskich odpływów jednostkowych w poszczególnych latach pozwoliło stwierdzić, że w ostatnim dziesięcioleciu hydrologicznym 1991/1992-2000/2001 nastąpiło zwiększenie czasu trwania niskich odpływów jednostkowych. Konsekwencją tego jest zmniejszanie się odnawialnych zasobów wodnych, co niekorzystnie wpływa na środowisko.

EN

The paper contains the analysis of hydrological data from the period of 1970/1971-2000/2001 on minimal daily flows in two streams in the catchment of the Grajcarek river, the tributary to the Dunajec river. The analyses allowed for estimating the average groundwater runoff, the frequency of occurrence of specific low discharges and their distribution for both streams. Applied methods of Wundt and Killi showed, that the average groundwater runoff in the Czarna Woda stream was about 60% higher than that in the Biała Woda stream. It seems that water resources in the catchment of the Czarna Woda stream are bigger and that more favourable ratio of ground water contributes to the surface water augmentation. The analysis of data from 1970/1971-2000/2001 confirms that in the winter time there were more days with low specific discharge in the catchment of the Czarna Woda stream than in that of the Biała Woda. In summer the situation was opposite. During the last decade 1991/1992-2000/2001 low specific discharges lasted longer than before. The consequence of it is the reduction of renewable water resources which inversely affects the environment.

7

Wybrane problemy hydrogeologii regionalnej Dolnego Śląska

Bocheńska T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 400

57-75

PL

Artykuł prezentuje trzy wybrane problemy hydrogeologii regionalnej specyficzne dla Dolnego Śląska: odpływ podziemny na obszarze Sudetów i ich przedpola, z akcentem na wodonośność i rolę środowiska wód podziemnych w kształtowaniu tego odpływu, wodonośność typowych dla regionu struktur hydrogeologicznych i prawidłowości w kształtowaniu się tej wodonośności, znaczenie kopalń jako poligonów regionalnych badań hydrogeologicznych. Odpływ podziemny na obszarze Sudetów i ich przedpola zależy od czynników geologiczno-strukturalnych, geomorfologicznych i klimatycznych, a także od zróżnicowania wodonośności środowiska skalnego. Moduł odpływu podziemnego kształtuje się od wartości niskich (1-2 l/s.km2) na przedpolu Gór Sowich oraz w otoczeniu masywu Ślęży do ekstremalnie wysokich (powyżej 10 l/s.km2) w szczytowych partiach Sudetów. W strukturach hydrogeologicznych typu zlewni górskich i wysokogórskich zbudowanych ze skał krystalicznych podstawowe znaczenie w akumulacji wód podziemnych ma przypowierzchniowa strefa spękań i zalegające na niej utwory pokrywowe wykształcone w postaci gliniastych aluwiów, rumoszy, zwietrzelin piaszczystych i aluwiów piaszczystych. W zlewniach wysokogórskich moduł odpływu źródlanego jest wyższy i wynosi około 1,5 l/s.km2, w zlewniach położonych w niższych partiach gór jest on niski i wynosi 0,03-0,2 l/s.km2. W obszarach działalności górniczej, licznych na Dolnym Śląsku, istnieje możliwość ustalenia przestrzennych prawidłowości formowania się wód podziemnych z punktu widzenia regionalnych systemów wodonośnych. Takim nadrzędnym systemem regionalnym jest system Sudety-rzeka Odra.

EN

The paper presents three selected typical for Lower Silesia problems concerning regional hydrogeology: groundwater runoff in the Sudety Mts. and Fore-Sudetic block, water-bearing of hydrogeological structures typical for presented region, significance of mining areas as a testing field for regional, hydrogeological researches. Groundwater runoff in the Sudety Mts. and Fore-Sudetic block depends on many geological, geomorphological and climatic factors and on diversity of water-bearing aquifers. Groundwater runoff presented in a modular from ranges from low values i.e. 1-2 l/s.km2 in the Sowie Mts. foreland and Ślęża Mt. area to extremely high, above 10 l/s.km2 in the highest part of Sudety Mts. In mountainous catchments built of crystalline rocks the most important water-bearing zone is the subsurface, fissured zone covered by weathering - clayey or sandy layers and alluvial deposits. The springs runoff varies from 1.5 l/s.km2 in the highest part of catchements to 0.03-0.2 l/s.km2 in lower ones. In the areas of mining activity, numerous in Lower Silesia, there is a possibility to determine a groundwater flow in the regional groundwater systems. Sudety Mts.-Odra River groundwater system is such a superior regional system.